Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8.01.2024 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie: art. 84 ust. 8 i 9 w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10.11.2023 r. odmówił E. Z. odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od sierpnia 2020 do października 2020 r. określonych w decyzjach nr (...) z 12.05.2021 r. w łącznej kwocie 8 046,87 zł w tym z tytułu:

- należności głównej za okres 8-1-/2020 w kwocie 6240 zł

- odsetek przypadających od należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w kwocie 1 772,07 zł

- kosztów upomnienia w kwocie 34,80 zł

W uzasadnieniu organ podniósł, że brak podstaw do stwierdzenia, że w przedmiotowej sprawie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności uzasadniające odstąpienie od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń.

Z zebranego, w trakcie postępowania, materiału dowodowego, nie wynika, aby zaistniała przesłanka odstąpienia od żądania zwrotu świadczenia w postaci choroby wnioskodawczyni lub choroby członka rodziny. Wystąpienie przesłanki, dotyczącej sytuacji zdrowotnej zdaniem organu uwarunkowane jest nie tylko istnieniem przewlekłej choroby zobowiązanego lub członka jego rodziny, ale także skutkiem choroby w postaci pozbawienia takiej osoby możliwości uzyskania dochodu. Wnioskodawczyni jest obecnie zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, co świadczy o gotowości do podjęcia zatrudnienia. Ponadto ubezpieczona nadmieniła, że szuka pracy na własną rękę. Na tym etapie nie można, więc, wykluczyć, że, w niedalekiej przyszłości, wnioskodawczyni będzie mogła wrócić do aktywnego zarobkowania. W kontekście powyższego, brak jest podstaw do stwierdzenia, że sytuacja zdrowotna uniemożliwia lub ogranicza, ubezpieczonej, pozyskiwanie dochodów, niezbędnych do podjęcia spłaty zadłużenia.

Wnioskodawczyni prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Ponosi stałe wydatki z tytułu alimentów w kwocie 500 zł. Ubezpieczona we wniosku wskazała że korzysta z pieniędzy od innych osób. Z akt sprawy wiadomo, że w okresie od 1.11.2023r. do 6.12.2023 r. wnioskodawczyni otrzymała świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności w kwocie 350 zł oraz zasiłek okresowy z powodu bezrobocia w wysokości 388 zł. Ubezpieczona posiada

liczne zobowiązania pieniężne, które nie są regulowane.

Organ zaznaczył, że zobowiązania wobec Zakładu, ze względu na ich szczególny charakter, nie mogą być traktowane jako zobowiązania o charakterze drugorzędnym, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może rezygnować z możliwości odzyskania należności dając pierwszeństwo zaspokojenia wierzycielom cywilnoprawnym (np. bankom).

W ocenie organu analizując możliwość umorzenia należności z tytułu kosztów egzekucyjnych należy mieć na uwadze to, czy trudności finansowe mają charakter okresowy, czy stały lub pogłębiający się. Zdaniem organu obecna sytuacja materialno - bytowa wnioskodawczyni nie uzasadnia stwierdzenia, że trudności finansowe mają charakter trwały. Ubezpieczona jest osobą młodą, ponadto nie przedstawiła dokumentacji świadczącej o braku możliwości zarobkowania. Sytuacja materialna wnioskodawczyni jest spowodowana aktualnym brakiem pracy. Jest to okoliczność, która w każdej chwili może ulec zmianie przy odpowiednim zaangażowaniu i woli podjęcia działań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej.

Organ podkreślił też że ubezpieczona może zwrócić się z prośbą o rozłożenie zobowiązania na raty. Zakład, po uprzednim przeprowadzeniu analizy sytuacji finansowej, dostosowuje raty do możliwości finansowych osoby wnioskującej. W ocenie Zakładu, wywiązanie się z obowiązku opłacenia zobowiązania, wpłynie, jedynie, na wydłużenie terminu spłaty. Podkreślono też, że w stosunku do ubezpieczonej jest prowadzone także przymusowe dochodzenie należności. Postępowanie egzekucyjne w administracji prowadzi się zgodnie z zasadą poszanowania minimum egzystencji, co wyraża się w ograniczeniach, które mają na celu ochronę dłużnika w procesie dochodzenia należności, nie dyskwalifikując przy tym wierzyciela. Dochodzenie należności z wykorzystaniem wszelkich dostępnych środków przymusowego ich egzekwowania jest ustawowym obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a odstąpienie od żądania zwrotu należności stanowi wyraz definitywnej rezygnacji uprawnionego organu z możliwości ich wyegzekwowania.

Zatem, zdaniem organu, podjęcie decyzji o odstąpieniu od żądania zwrotu nienależenie pobranych świadczeń byłoby działaniem nieuzasadnionym, bowiem analiza zgromadzonego w sprawie materiału nie pozwala na stwierdzenie, że sytuacja materialno-bytowa wnioskodawczyni, całkowicie i trwal,e uniemożliwia spłatę całości zaległych należności.

/ decyzja w aktach ZUS k. nienumerowane/

Odwołanie od powyższej decyzji w całości wniosła E. Z. domagając się jej zmiany i zwolnienie jej z obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła:

-błędne ustalenia faktyczne przez przyjęcie, że za okres od 1.11.2023 do 6.12.2023 pobrała świadczenia pieniężne na zakup posiłku lub żywności w kwocie 350,00 zł oraz zasiłek okresowy z powodu bezrobocia w kwocie 388,00 zł podczas gdy w chwili złożenia wniosku z żadnej pomocy w MOPS nie korzystała,

- obrazę prawa tj. przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych poprzez przyjęcie, że przyznane świadczenia postojowe jest nienależne, podczas gdy w następstwie (...) 19 doszło do ograniczenia wykonywania umowy cywilnoprawnej. W ocenie odwołującej świadczenia postojowe, które otrzymała zostały jej wypłacone należnie, a pracodawca w momencie składania wniosku o wypłatę tego świadczenia, fałszywie wskazał, że nie nastąpiło ograniczenie wykonywania umowy.

/ odwołane k 3-10/

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania w całości, podtrzymując argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zdaniem organu w przypadku wnioskodawczyni nie występują okoliczności szczególne, nadzwyczajne, wyjątkowe, powstałe w wyniku zdarzenia losowego, niezależnego od zobowiązanej, w następstwie których jej sytuacja materialno- bytowa uległa takiemu pogorszeniu że dłużnik nie tylko nie jest w stanie na bieżąco spłacać swych zobowiązań ale również nie ma perspektyw poprawy i zmiany tej sytuacji, zatem gdy jest realnie niemożliwe wywiązanie się z zobowiązań. W ocenie organu kłopoty finansowe i trudna sytuacja życiowa wnioskodawczyni mają charakter wyłącznie okresowy. W przypadku podjęcia pracy istnieją realne szanse na jej zmianę a istnienie innych zobowiązań cywilnoprawnych i publicznoprawnych nie może być argumentem do zwolnienia ubezpieczonej z przedmiotowego długu.

/odpowiedź na odwołanie k. 14-15/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni E. Z. urodziła się (...)

/ bezsporne/

Prawomocnymi decyzjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 12.05.2021 r, nr 612/2021 r., (...), (...) zobowiązano E. Z. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego, odpowiednio, w kwotach po 2080,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie - 1.772 zł oraz kosztami upomnienia 34,80 zł. tj w łącznej kwocie 8 046,87 zł. Postępowanie z odwołań wnioskodawczyni, od wskazanych decyzji, toczyło się przed Sądem Okręgowym w Łodzi pod sygnaturą akt VIII U 2040/21 i zakończyło się postanowieniem z dnia 9.05.2022 r. odrzucającym wskazane odwołania. Zażalenie wnioskodawczyni na powyższe orzeczenie zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25.10.2022 r. w sprawie sygn. akt III AUz 95/22.

/ dokumenty w aktach sprawy VIII U 2040/21 załączonych do akt nieniniejszego postepowania/

W dniu 10.11.2023r. E. Z. złożyła wniosek o odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz z należnymi odsetkami powołując się na swoją trudną sytuację życiową i materialną.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, że pod koniec kwietnia 2022r. została rozwiązana z nią umowa najmu umowa (planowana sprzedaż mieszkania przez właściciela). W tym samym momencie przestano jej zlecać godziny do przepracowania. Podniosła, iż od czerwca 2022r. zalega z opłatami za mieszkanie w kwocie 3 900 zł (za 3 pełne miesiące: 06-08/2022r.). Podkreśliła, iż od września 2022r. mieszka w innej dzielnicy i sytuacja jest bez zmian. Wnioskodawczyni wskazała, że nie ma funduszy na podstawowe środki utrzymania, czasem nie ma co jeść. Wskazała, że nie pobiera żadnych świadczeń, rent, zasiłków. Pożycza niewielkie kwoty (10 - 40 zł), głównie na jedzenie. To jednak nie wystarcza na normalne życie. Oświadczyła, że od kilku miesięcy szuka pracy, niestety bez skutku. Nie posiada telefonu i ciężko jest jej złapać kontakt z pracodawcą. Wnioskodawczyni wskazała , że w ostatnim czasie pracowała rozdając ulotki (okres 1 tygodnia ze stawką 10 zł/h). Od 20 października 2023r. jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy, ponadto szuka pracy na własną rękę.

/wniosek o ulgę w spłacie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń k. 1-2 akt ZUS informacja o rejestracji w PUP bez prawa do zasiłku k. 2 i k. 18 akt ZUS oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz sytuacji materialnej k. 9-15 akt ZUS/

Wnioskodawczyni prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna.

W okresie od 1 listopada 2023r. do 6 grudnia 2023 roku wnioskodawczyni otrzymała świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności w kwocie 350 zł oraz zasiłek okresowy z powodu bezrobocia w wysokości 388 zł.

Ubezpieczona ponosi stałe wydatki z tytułu alimentów w kwocie 500 zł.

Posiada następujące zobowiązania pieniężne:

- z tytułu zaciągniętych kredytów w kwocie 500 zł + odsetki,

- w bankach w kwocie 500 zł + odsetki,

- u osób fizycznych w łącznej kwocie około 12 850 zł,

- alimentacyjne w kwocie około 40 000 zł,

- inne (MPK) - zależność pieniężna za najem mieszkalny w łącznej kwocie 3 900 zł.

Wnioskodawczyni nie spłaca powyższych zobowiązań. Nie posiada majątku nieruchomego, jak również zarejestrowanych środków transportu.

/ informacja o rejestracji w PUP bez prawa do zasiłku k. 2 i k. 18 akt ZUS oświadczenie osoby fizycznej z 10 grudnia 2023r. k. 31 akt ZUS, potwierdzenie stanu zadłużenia z banku (...) k. 17 akt ZUS, zaświadczenie Prezydenta Miasta Ł. o pobranych świadczeniach k. 19 akt ZUS, zestawienie zawiadomień z MPK k. 20- 23 informacja o zabezpieczeniu majątku dłużnika k. 24/

W stosunku do wnioskodawczyni w dniu 15.12.2021 r. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne przez Dyrektora I Oddziału ZUS w Ł., które trwa nadal.

/ informacja o przeprowadzonym postępowaniu egzekucyjnym k. 10 -12akt ZUS/

Ustalenia faktyczne, w niniejszej sprawie, Sąd poczynił przede wszystkim, w oparciu o dowody z dokumentów wymienione powyżej, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było to, czy po stronie wierzyciela - występują podstawy do odstąpienia w oparciu o przepis art. 84 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497 dalej "ustawa systemowa") - od żądania zwrotu od dłużnika E. Z. należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia postojowego określonych decyzjami z dnia 12.05.2021 r, nr 612/2021 r., (...), (...) w łącznej kwocie 8 046,87 zł.

Zgodnie z tym przepisem Zakład może odstąpić od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin ich płatności albo rozłożyć je na raty, jeżeli:

1) zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności lub

2)kwota nienależnie pobranych świadczeń nie przewyższa kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zaskarżoną decyzją - poddaną kontroli sądowej w wyniku wniesienia przez E. Z. odwołania - (...) Oddział w R. odmówił odstąpienia od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych przez niego świadczeń, nie znajdując ku temu usprawiedliwionych podstaw.

W tym miejscu zauważyć należy, iż podniesione w odwołaniu zarzuty wskazujące na brak pobrania przez wnioskodawczynie świadczeń nienależnych nie mogą przynieść obecnie spodziewanych przez odwołującą skutków procesowych. Przedmiotem rozpoznania jest bowiem wyłącznie zaskarżona decyzja z dnia 8.01.2024 r. w przedmiocie odstąpienia od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń, nie zaś już prawomocne decyzje z dnia 12.05.2021 r, nr 612/2021 r., (...), (...) którymi zobowiązano E. Z. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego. Bezwzględnie zatem procedowanie w sprawie było ograniczone tylko do tej materii. Postępowanie w sprawie ubezpieczeń sprowadza się bowiem do oceny zasadności rozstrzygnięcia dokonanego przez organ rentowy w zakresie wyznaczonym przez treść zaskarżonej decyzji. (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 roku, II UZ 51/99 OSNP 2000/15/601; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2011 roku, w sprawie o sygn. akt II UZ 1/11, LEX; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt II UK 275/1111 LEX oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2013 roku, w sprawie o sygn. akt III AUa 940/12, LEX). Ponadto także z uwagi na treść art. 365 kpc i związanie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę prawomocnym rozstrzygnięciem w sprawie VIII U 2040/21 toczącej się z odwołania wnioskodawczyni od decyzji z dnia 12.05.2021 r, nr 612/2021 r., (...), (...) ponowna analiza prawidłowości tych decyzji jest niedopuszczalna.

Co do meritum, w orzecznictwie, dotyczącym wykładni art. 84 ust. 8 ustawy systemowej wskazuje się, iż pojęcie „szczególnie uzasadnionych okoliczności" oznacza, że przypadki jego zastosowania powinny mieć charakter wyjątkowy, a przepis ten nie powinien być interpretowany rozszerzająco (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 sierpnia 2010 r. III AUa 489/10 - LEX nr 846526). W ramach katalogu przykładowych okoliczności, uzasadniających zastosowanie omawianego przepisu, poprzez odstąpienie od żądania należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń (w całości bądź w części), wymienia się: brak majątku, z którego możliwe byłoby dochodzenie od osoby zobowiązanej zwrotu świadczeń; ustalenie, że w przypadku zwrotu świadczeń osoba zobowiązana lub osoby pozostające na jej utrzymaniu zostałyby pozbawione niezbędnych środków utrzymania; ciężką chorobą powodującą niezdolność do pracy lub niepełnosprawność osoby zobowiązanej, członka jej rodziny lub innej osoby pozostającej na jej utrzymaniu; wiek osoby zobowiązanej, zdarzenia losowe (kradzież, wypadek, pożar, powodzi, inne klęski żywiołowe) powodujące szczególne trudności w sytuacji materialnej osoby zobowiązanej. Dokonując oceny ich występowania, należy kierować się stanem majątkowym i rodzinnym dłużnika, jak też realną możliwością zwrotu, w tym możliwością podjęcia pracy pozwalającej na zwrot świadczeń (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 grudnia 2009 r. II UK 147/09 - LEX nr 57846 czy wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 października 2014 r. III AUa 2591/13 - LEX nr 1537440).

Przy tym, za „szczególnie uzasadnione okoliczności”, w doktrynie i judykaturze powszechnie uznaje się takie, których zwrot uniemożliwi bądź znacznie dotkliwie utrudni ubezpieczonemu bieżące funkcjonowanie i zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 października 2008 r., sygn. akt III AUa 890/08, Lex nr 478686). W przepisie art. 84 ust. 8 chodzi o przypadek o głębokim - można powiedzieć - nasyceniu „szczególnie uzasadnionych okoliczności” takich, że dla uwzględnienia uzasadnionego szczególnymi okolicznościami interesu ubezpieczonego nie wystarczy ani "odstąpienie" w części, ani odroczenie terminu płatności zobowiązania ubezpieczonego, ani rozłożenie należności na raty. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2012 r., III UK 47/11).

Odnosząc wskazywane przez orzecznictwo kryteria odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń do ustalonych w sprawie faktów i oceniając je przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, należy uznać, że w analizowanej sprawie nie zachodzą przesłanki do stwierdzenia, że w przypadku ubezpieczonej E. Z. wystąpiły szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie w całości od obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Sąd podzielił ocenę organu rentowego, że trudności finansowe, powołane przez ubezpieczoną oraz jego sytuacja materialna i życiowa nie mogą uzasadniać odstąpienia od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń.

Nie można tracić z pola widzenia faktu, że wnioskodawczyni jest osoba młodą. W procesie, nie zostały przedstawione jakiekolwiek dowody, wskazujące na jej sytuację zdrowotną, która uniemożliwiałaby jej podjęcie czynności zarobkowych a w perspektywie spłatę zadłużenia.

Sąd, przy tym, nie traci z pola widzenia, iż wnioskodawczyni nie ma obecnie źródła utrzymania oraz obciążają ją zobowiązania zarówno cywilno jak i publicznoprawne względem innych wierzycieli co także znacząco wpływa na możliwość zaspokojenia nawet podstawowych środków egzystencji. Jednakże w kontekście wskazanych okoliczności powyższe nie ma charakteru stałego lecz przejściowy. W oparciu o materiał dowodowy w sprawie , nie można uznać, że wnioskodawczyni nie ma perspektyw ani możliwości, podjęcia pracy zarobkowej, by stan w którym nie ma możliwości pozyskania środków niezbędnych dla utrzymania miał charakter utrwalony.

Dokonując, zaś, oceny występowania przesłanki „szczególnie uzasadnionych okoliczności" należy kierować się nie tylko stanem majątkowym i rodzinnym dłużnika, lecz także realną możliwością zwrotu, w tym możliwością podjęcia pracy pozwalającej na zwrot świadczeń. /Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi - VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 listopada 2018 r., VIII U 1615/18, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 kwietnia 2018 r., III AUa 73/18 / Poza tym, z uwagi na to, iż ustawodawca pozwala na odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w przypadkach "szczególnie uzasadnionych okoliczności" nie można dojść do przekonania iż instytucja ta może być stosowana w sytuacjach zwykłych, codziennych trudności. III AUa 1008/13 - wyrok SA Łódź z dnia 29-04-2014.

Nie można dojść, też, do przekonania, iż brak odstąpienia od żądania spłaty zobowiązań, przypadających na rzecz organu rentowego pozbawi wnioskodawczynie trwale wskutek powyższego możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Jak wskazuje materiał dowodowy wnioskodawczyni faktycznie nie ma pracy i obecnie boryka się ze znacznymi problemami finansowymi będąc nawet zmuszoną do korzystania z pomocy MOPSu. Przy czym jak wskazywała sama wnioskodawczyni w pismach procesowych pomoc tego rodzaju miła charakter incydentalny , dotychczas z takiej pomocy nie korzystała. Powyższe wiązało się więc z określonymi trudnościami lecz nie z takimi, by zagrażało to trwale jej egzystencji skoro wnioskodawczyni nadal ma realne szanse podjęcia pracy i perspektywy zmiany trudnej sytuacji. Tym samym w ocenie Sądu przyjęcie, iż bieżące funkcjonowanie i zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych wnioskodawczyni przy dalszej spłacie zobowiązań byłoby obiektywnie narażone, było niedopuszczalne. Nie należy pomijać, iż wnioskodawczyni nie jest zwolniona z obowiązku czynienia starań o poprawę swojej sytuacji i spłatę zobowiązań. Nie zachodziły, więc, podstawy by odstąpić od zobowiązania ubezpieczonego od obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń postojowych w całości. Nie należy też pomijać, iż wnioskodawczyni może nadal wystąpić do ZUS o rozłożenie należności na raty co także będzie stanowić istotna ulgę umożliwiającą spłatę zobowiązań.

Zdaniem Sądu, nie ulega, przy tym, wątpliwości, że celem, powołanych wyżej, przepisów, nie jest całkowite zwalnianie zobowiązanych z obowiązku zwrotu należności, w każdej sytuacji, gdy ich uiszczenie wymagałoby bardziej restryktywnego gospodarowania osiąganymi dochodami czynienia starań dla ich pozyskania, a tym samym uprzywilejowywanie innych wydatków zobowiązanego, lecz pomoc obywatelom w wyjątkowych, szczególnie trudnych przypadkach i zapobieżenie narastaniu ubóstwa. Podnieść należy, iż organ działa w sposób uwzględniający nie tylko interes obywatela ale i interes społeczny, a w rozpatrywanym przypadku brak uwolnienia ubezpieczonego z dalszego obowiązku zwrotu świadczenia w postaci niespłaconych nienależnie pobranych świadczeń nie narusza ochrony obydwu wskazanych wartości.

Reasumując, mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że ustalona, w niniejszej sprawie, sytuacja osobista, zdrowotna i finansowa, wnioskodawczyni, nie uzasadnia odstąpienia od żądania zwrotu kwoty nienależnie pobranych świadczeń.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy , na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako bezzasadne.

Sąd Okręgowy nie obciążył ubezpieczonej kosztami procesu, opierając się na treści art. 102 k.p.c. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy: „zastosowanie przez Sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad, decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności, zarówno, fakty, związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty, leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego” (postanowienie SN z 14.01.1974 r., II CZ 223/73). Należy także podkreślić, iż „art. 102 k.p.c. nie wymaga, żeby strona wygrywająca sprawę, na rzecz której nie został zasądzony zwrot kosztów procesu, postępowała niewłaściwie lub żeby można jej było przypisać jakąkolwiek inną postać winy” (postanowienie SN z dnia 7.01.1982 r., CZ 191/81).

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawczyni prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna.

Z dokonanych ustaleń wynika, także , że prawomocnymi decyzjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 12.05.2021 r, nr 612/2021 r., (...), (...) zobowiązano E. Z. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego, odpowiednio, w kwotach po 2080,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie - 1.772 zł oraz kosztami upomnienia 34,80 zł. tj w łącznej kwocie 8 046,87 zł. Postępowanie z odwołań wnioskodawczyni, od wskazanych decyzji, toczyło się przed Sądem Okręgowym w Łodzi pod sygnaturą akt VIII U 2040/21 i zakończyło się postanowieniem z dnia 9.05.2022 r. odrzucającym wskazane odwołania. Zażalenie wnioskodawczyni na powyższe orzeczenie zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25.10.2022 r. w sprawie sygn. akt III AUz 95/22.

Wobec powyższego, Sąd uznał, że spełnione są przesłanki do zastosowania art. 102 k.p.c

J.L.