Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 10.01.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., odmówił A. B. wypłaty odsetek od wypłaconego wyrównania emerytury

W uzasadnieniu decyzji, ZUS wskazał, ze zgodnie z art. 118 ust. 1, ust. 4 i 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023 poz. 1251 z późn. zm.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. 1. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

1a. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

2. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów.

4. Przy dokonywaniu wypłaty wynikającej z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia lub jego wysokość, ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Wypłata świadczenia wynikająca z decyzji, o której mowa w ust. 4, następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.

W dniu 6.04.2023r. A. B. złożyła wniosek na formularzu (...), będący wnioskiem w sprawie prawa do świadczenia na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, W odpowiedzi na wniosek, ZUS , decyzją z dnia 19.05.2023r przyznał emeryturę o symbolu (...). Emerytura została przyznana bez przekroczenia limitu płatności, ponieważ wnioskodawczyni pobierała wcześniej emeryturę o symbolu E, wypłacaną - 25 dnia każdego miesiąca. Nowe świadczenie – ZUS wypłacił w dniu 25.05.2023r.

Wobec treści art. 31 zd Ustawy z dnia 2.03.2020r o szczególnych rozwiązania związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U z 2020r poz. 1842 z późn. zm), jeżeli termin do wydania decyzji lub wypłaty przez ZUS, przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii lub w okresie 30 dni, następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu ZUS nie jest obowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za ich opóźnienie.

/decyzja k. 58 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona, podnosząc , że wypłata , dokonana na podstawie decyzji z dnia 19.05.2023r., została dokonana zbyt późno, ponieważ informacje, potrzebne do wydania decyzji , były w posiadaniu ZUS - wcześniej.

( odwołanie- k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

( odpowiedź na odwołanie - k. 11)

Sąd ustalił co następuje :

A. B. urodziła się (...)

Wnioskodawczyni pobierała , od 28.07.2005r. emeryturę , o symbolu (...). Wysokość świadczenia została ustalona w oparciu o art. 53 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023 poz. 1251 .)

( okoliczności bezsporne)

W dniu 3.08.2022r. , A. B. złożyła wniosek o przeliczenie podstawy i doliczenie okresów, do pobieranej emerytury, o symbolu (...) , zgodnie z którym ( wnioskiem , nie symbolem) – została wydana decyzja z dnia 30.08.2022r., mocą której ZUS doliczył okresy, w przedziale czasu - od 1.07.2020 do 31.07.2022r.

( wniosek k. 454 akt ZUS, decyzja z dnia 30.08.2022r. k. 465 – 467 akt ZUS) )

W dniu 6.04.2023r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu powszechnego wieku emerytalnego wraz z oświadczeniem w sprawie świadczenia długoterminowego, dotyczącego przyznania prawa do świadczenia do dnia spełnienia warunków, nie wcześniej, jednak, niż od dnia 1.03.2020r.

( wniosek k. 2-4 akt ZUS)

W dniu 6.04.2023r. wnioskodawczyni złożyła, także , wniosek o przeliczenie emerytury o symbolu (...) w związku z zakończeniem stosunku pracy.

( wniosek k. 2-4 akt ZUS)

Decyzją z dnia 19.05.2023r. ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego, od 1.03.2020r., w związku ze złożonym ERO. Wysokość świadczenia, wynosiła, na dzień 1.03.2020r. – (...),60 z l.

Na dzień 1.03.2021r. – 4025,33 zł.

Na dzień 1.03.2022r. – 4307,10 zł.,

Na dzień 1.03.2023r. – 4944,55 zł.

Ta emerytura została przyznana bez przekroczenia terminu płatności, ponieważ wnioskodawczyni pobierała , wcześniej, emeryturę, wypłacaną 25 dnia każdego miesiąca. Nowe świadczenie zostało wypłacone w dniu 25.05.2023r. Decyzją z dnia 19.05.2023r., ZUS wypłacił, nadto, wyrównanie w kwocie 45875,66 zł.

( decyzja z dnia 19.05.2023r. k. 30-32 akt ZUS)

Decyzją z dnia 31.05.2023r. ZUS przeliczył emeryturę o symbolu (...) od 1.04.2023r. tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek. . W wysokości emerytury , ZUS uwzględnił, dotychczas nie zaliczone okresy składkowe – zgodnie ze zmienionym, od dnia 1.01.2022 r, , art. 112-113 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023 poz. 1251 .) Wysokość świadczenia o symbolu (...) wyniosła, po przeliczeniu – 3423,71 zł. W związku z powyższym, ZUS podjął wypłatę emerytury o symbolu (...) , ponieważ była świadczeniem korzystniejszym

( decyzja z 31.05.2023r. k. 34 -36 akt ZUS)

Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji z dnia 19.05.2023r. , po rozpatrzeniu którego Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII 1337/23, postanowieniem z dnia 28.11.2023r., przekazał wniosek o odsetki od wypłaconego wyrównania , do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł..

( odpis postanowienia k. 55 akt (...))

Zaskarżoną decyzją z dnia 10.01.2024r. ZUS odmówił wypłaty odsetek od wypłaconego wyrównania.

( decyzja k. 58 akt ZUS)

W dniu 15.02.2024r. wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji z dnia 10.01.2024r. ., podnosząc , że wypłata , dokonana na podstawie decyzji z dnia 19.05.2023r., została dokonana zbyt późno, ponieważ informacje, potrzebne do wydania decyzji , były w posiadaniu ZUS - wcześniej.

(odwołanie k. 2-4)

1 lipca 2023 r. na terenie Polski został zniesiony stan zagrożenia epidemicznego spowodowany zakażeniami wirusem (...)2., obowiązujący od 20.03.2020r.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wnioskodawczyni posiada prawo do dwóch emerytur.:

- o symbolu (...) , przyznanej od 28.07.2005r., zawieszonej , od przyznania świadczenia o symbolu (...) jako świadczenie mniej korzystne;

- o symbolu (...), przyznaje na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.), decyzji z dnia 19.05.2023r., na wniosek złożony w dniu 6.04.2023r.. W związku ze złożeniem - oświadczenia ERO ( pozwalającym na wypłatę świadczenia od dnia spełnienia warunków, jednak nie wcześniej niż od dnia 1.03.2020r, ) na podstawie art. 31zy ustawy z dnia 2.03.2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem, i zwalczaniem (...) 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi, sytuacji kryzysowych (Dz. U z 2020 poz. 1842), ZUS przyznał świadczenie od dnia 1.03.2020r. z wyrównaniem.

Wniosek , na który powołuje się A. B., w odwołaniu, złożony w dniu 3.08.2022r. , był wnioskiem o przeliczenie podstawy i doliczenie okresów do pobieranej emerytur o symbolu (...) , zgodnie z którym ( wnioskiem , nie symbolem) – została wydana decyzja z dnia 30.08.2022rt.

Zgodnie z powyższym winsokiem , ZUS przeliczył, pobieraną przez wnioskodawczynię , emeryturę, o symbolu (...) , decyzją z dnia 30.08.2022r., w wiec – w tym przypadku, także , ZUS nie przekroczył terminu realizacji wniosku.

Z dokonanych ustaleń wynika, że razem z wnioskiem , z dnia 6.04.2023r. , o przyznanie emerytury, na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.), wnioskodawczyni złożyła kolejny wniosek, i odliczenie okresów do emeryta dotychczasowej. Emerytura ta została przeliczona zgodnie z wnioskiem, w dniu 31.05.2023r.

Dnia 1 lipca 2023 r. na terenie Polski został zniesiony stan zagrożenia epidemicznego spowodowany zakażeniami wirusem (...)2., obowiązujący od 20.03.2020r.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, 1. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120 .

1a. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

2. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów.

4. Przy dokonywaniu wypłaty wynikającej z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia lub jego wysokość, ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Wypłata świadczenia wynikająca z decyzji, o której mowa w ust. 4, następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.

Zgodnie z treścią art. 31 zd Ustawy z dnia 2.03.2020r o szczególnych rozwiązania związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U z 2020r poz. 1842 z późn. zm), jeżeli termin do wydania decyzji lub wypłaty przez ZUS, przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii lub w okresie 30 dni, następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu ZUS nie jest obowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za ich opóźnienie.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. (P. 11/2007 OTK ZU, 2007/8A poz. 97), art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy, jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

W uzasadnieniu powołanego wyroku, Trybunał Konstytucyjny wywiódł w szczególności, że przez pojęcie „wyjaśnienie ostatniej niezbędnej okoliczności” z art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS trzeba rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia. Stąd też 30 dniowy termin na wydanie decyzji w sprawie świadczenia i jego wypłaty w razie, gdy prawo do świadczenia zostało ustalone przez Sąd, powinien być liczony od dnia doręczenia wyroku Sądu tylko wtedy, gdy ustalenie prawa do świadczenia dopiero w postępowaniu sądowym nie było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu), termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia.

Jeżeli, więc, odpowiedzialność taka jest po stronie organu rentowego, ubezpieczony ma prawo do odsetek. Omawiany przepis może, więc, dotyczyć wyłącznie takiej sytuacji, której dla wykazania okoliczności, która miałaby wpływ na prawo do świadczenia lub na jego wysokość, dopiero w postępowaniu sądowym, zostałby przedstawione odpowiednie dowody, z których strona mogłaby skorzystać już w postępowaniu przed organem rentowym, lecz tego nie uczyniła (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 września 2006 r. III AUa 1126/2005). Organ rentowy ma, bowiem, obowiązek znać i prawidłowo stosować prawo materialne i, w tym zakresie, ponosi pełną odpowiedzialność. Jedynie wówczas, gdy brak możliwości wydania prawidłowej decyzji był podyktowany niezależnymi od organu rentowego, brakami w ustaleniach faktycznych, możliwe jest przyjęcie, że organ nie ponosi odpowiedzialności przewidzianej w art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Należy przy tym zauważyć, że użyty w tym przepisie termin „ustalenie okoliczności” dotyczy wyłącznie sfery faktów, a nie prawa, bowiem przy wykładni prawa nie dochodzi do żadnych „ustaleń okoliczności”.

Stosownie do dyspozycji, zawartej przez ustawodawcę, w treści normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2021.0.423 t.j.), jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia, jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1999 roku, nr 12, poz. 104), wydanego na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi, że odsetki wypłaca się za okres , od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Zaś okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji.

Zatem , brak jest podstaw do wypłaty odsetek od wyrównania, wypłaconego w wysokości 45875,66 zł., ponieważ dotyczy ono wypłaty świadczenia z powszechnego wieku emerytalnego - korzystniejszego od emerytury wcześniejszej, nawet , po jej przeliczeniu .

Sąd Okręgowy, po szczegółowej analizie terminów – wydawania decyzji i wypłaty świadczeń, stwierdza, że wszystkie decyzji ZUS, zostały wydane w terminie.

Tym samym, mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.