Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 448/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 16.04.2024r. roku wydany w sprawie II K 836/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- zarzut obrazy art. 85 § 1 i 3 kk i art. 85a kk poprzez niewłaściwe ich zastosowanie i uznanie, że w sprawie nie zachodzą okoliczności umożliwiające zastosowanie do wymiary kary łącznej zasady pełnej absorpcji, a przez to zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej (łącznych) pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniesiona apelacja uzasadniała w pierwszej kolejności zbadanie poprawności uwzględnienia przez sąd meriti dokonanej wobec skazanego kontrawencjonalizacji kar, w odniesieniu do orzeczonych kar łącznych.

Sąd Okręgowy zauważa, że zaskarżonym wyrokiem łącznym nie objęto kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem II K 128/20 (kara łączna 2 lat pozbawienia wolności orzeczona w wyroku jednostkowym II K 128/20), w sytuacji, gdy wcześniej wydany wyrok łączny o sygn. II K 747/20 karę tą obejmował.

Na skutek kontrawencjonalizacji dokonanej w sprawie II K 582/20 (gdzie ostatecznie orzeczoną pierwotnie karę 10 miesięcy pozbawienia wolności zamieniono na 30 dni aresztu) , wyrok łączny o sygn. II K 747/20 utracił moc. A przy tym, z tego samego powodu SR uznał, iż moc stracił także wyrok łączny wydany w sprawie II K 25/22 - i na takie uznanie wskazuje także załączone do akt obliczenie kar.

Pojawienie się nowego skazania tj. II K 507/22 i dokonana w/w kontrawencjonalizacja z pewnością uzasadniały wydanie nowego wyroku łącznego.

W tej natomiast sytuacji należało baczyć, by nowy węzeł kary łącznej, czy też bardziej: nowoutworzony wymiar kary/kar łącznej, pozostający do wykonania przez skazanego, ewentualnie obejmujący te same skazania, co w sprawie II K 747/20 (gdzie orzeczono karę łączną 5 lat pozbawienia wolności), nie pogarszał sytuacji Ł. W. (1). Tym samym wymiar nowej, ewentualnej kary łącznej z tych samych skazań, ale z pominięciem kar orzeczonych w sprawach: II K 582/20 i II K 128/20, nie mógłby przekroczyć matematycznej sumy 2 lata i 3 miesiące (orzeczone wcześniej 5 lat pozbawienia wolności pomniejszone o wymiary kar ze spraw: II K 128/20 i II K 582/22 po kontrawencjonalizacji). Sąd meriti prawidłowo ustalił jednak, że do pierwszego ciągu przestępstw należały także czyny objęte wyrokiem wydanym w sprawie II K 559/20 - gdzie orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności. W tej natomiast sytuacji orzeczona za pierwszy z ciągów kara łączna 3 lat i 6 miesięcy wyjątkowo nawet poprawia sytuacje procesową skazanego.

Sąd odwoławczy zważył, że choć wprost takich, jak powyżej, matematycznych rozważań nie zawarto w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, to zaskarżone orzeczenie respektuje powyżej wskazaną zasadę.

Podobne uwagi dotyczą także skazań objętych pierwotnie wyrokiem łącznym wydanym w sprawie II K 25/22. I znowu pamiętać należało, że tym wyrokiem łącznym II K 25/22 - obejmującym kary orzeczone w sprawach: II K 740/20, II K 962/20, II K 559/20 i II K 734/21 orzeczono karę łączną 4 lat pozbawienia wolności. Aktualnie do drugiego z ciągów zaliczono przestępstwa objęte wyrokami II K 740/22, II K 962/20 i II K 734/21 (czyli nastąpiło pominięcie wyroku II K 559/20), ale pozostałe kary połączono orzekając kare łączna 1 roku i 6 miesięcy.

Sąd odwoławczy przeanalizował zaskarżony wyrok dokonując matematycznych wyliczeń (i porównań) również w odniesieniu do skazań objętych pierwotnie wyrokiem łącznym II K 25/22. Także w odniesieniu do nich, zaskarżony wyrok polepsza sytuację skazanego (rozumiana jako finalny wymiar kary do odbycia w jednostce penitencjarnej).

Zasady zastosowane w przedmiotowej sprawie, co do wymiary kar łącznych, a dokładnie wniosków, co do zasadności zastosowania ustawy Kodeks karny w aktualnym jej brzmieniu oraz „odnalezionych” dwóch realnych zbiegów przestępstw, żadna ze stron nie zaskarżyła. Także w ocenie sądu odwoławczego, z racji kierunku zaskarżenia, zastosowana zasada się broni. Pamiętać należy, że zgodnie z obecnie obowiązującym Kodeksem karnym, tylko jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Popełnienie czynów w takiej, jak wskazano w zdaniu poprzednim, konfiguracji, uzasadnia przyjęte przez sąd rejonowy realne zbiegi przestępstw.

Sąd rejonowy ustalił, że w sprawie występują dwa zbiegi przestępstw (sprawy opisane w punktach II, III, V i VI części wstępnej – pierwszy zbieg i sprawy opisane w punktach IV, VII i VIII części wstępnej – drugi zbieg). Sąd odwoławczy zważył, że ustalony pierwszy zbieg obejmuje – w zasadzie - skazania, jakie pierwotnie objęto wyrokiem łącznym II K 747/20 (różnica dotyczy jedynie spraw II K 128/20 i II K 559/20), a drugi obejmuje – w zasadzie - skazania, jakie pierwotnie objęto wyrokiem łącznym II K 25/22 (różnica dotyczy sprawy II K 559/20).

Dokonując łącznego porównania kar orzeczonych na skutek przyjętych zbiegów przestępstw (pierwszy o wymiarze 3 lat i 6 miesięcy oraz drugi o wymiarze 1 rok i 6 miesięcy), przy uwzględnieniu pominiętej kary 2 lat pozbawienia wolności ze sprawy II K 128/20 oraz kontrawencjonalizacji ze sprawy II K 582/20, pozostające aktualnie do odbycia dwie kary łączne (pierwsza: 3 lata i 6 miesięcy oraz druga: 1 rok i 6 miesięcy, co daje sumarycznie wymiar 5 lat pozbawienia wolności), z pewnością nie pogarszają sytuacji skazanego, w porównaniu do sytuacji sprzed kontrawencjonalizacji.

Przechodząc do argumentów apelanta: kary łączne orzeczone w takich wysokościach, jak w zaskarżonym orzeczeniu, są nad wyraz korzystne dla Ł. W.. Absolutnie nie noszą cechy rażącej surowości. Ł. W. jest osobą karaną wielokrotnie (karta karna wskazuje na łącznie 24 skazania) za przestępstwa przeciwko różnych dobrom chronionym prawnie, na przestrzeni ponad 15 lat.

Nie ma racji apelant, gdy podnosi, iż wymiar orzeczonych kar łącznych jest rażąco wysoki. Wszystkie istotne okoliczności sprawy, jakie należało uwzględnić na korzyść skazanego przy wymiarze kary łącznej, zostały dostatecznie zauważone przez sąd rejonowy, a przede wszystkim dokonano badania stopnia bliskości czasowej i podobieństwa przedmiotowego pomiędzy czynami skazanego, pozostającymi w prawidłowo ustalonych zbiegach, objętymi przedmiotowym wyrokiem łącznym. Orzeczone kary należycie już uwzględniają dobrą opinię z jednostki penitencjarnej i aktualną sytuację osobistą skazanego.

Zarzut opisany jako obraza art. 85 kk i 85a kk nie okazał się zasady.

Sąd odwoławczy zważył, że czyny, jakich dopuścił się skazany, objęte przedmiotowym wyrokiem łącznym, były oddalone od siebie tylko około dwuletnim okresem czasu, ale uderzały w różne dobra chronione prawem. Nie sposób jest także zapominać, że Ł. W. to recydywista penitencjarny, wielokrotnie już odbywający kary o charakterze bezwzględnym pozbawienia wolności, które - jak się finalnie okazywało, wcale nie wdrażały skazanego do grona osób przestrzegających porządek prawny. W tej natomiast sytuacji, nie sposób podzielić argumentów obrońcy, iż aktualne bardzo dobre zachowywanie skazanego w zakładzie karnym (odbycie terapii w związku z uzależnieniem od alkoholu, udział w programach resocjalizacyjnych i inne) uzasadnia sięgnięcie po zasadę absorpcji przy wymiarze kary łącznej. Zasada absorpcji przy wymiarze kary łącznej jest zarezerwowana dla sytuacji wyjątkowych. Skarżący eksponuje w swojej apelacji przede wszystkim to, iż skazany posiada dobrą opinię w zakładu karnego i współpracuje, pomijając zupełnie wybitną kryminalną przeszłość swojego klienta.

Sąd odwoławczy zważył, że istotnie praktyka orzecznicza wskazuje, iż wyroki łączne najczęściej oznaczają złagodzenie represji karnej wobec sprawców – w porównaniu do matematycznej sumy wszystkich orzeczonych pierwotnie kar. Nie jest to jednak żadna reguła. Co więcej, mylą się ci skarżący, którzy wywodzą, iż o tym, jakiego rodzaju łączna kara zapaść winna w sprawie skazanego, decyduje jedynie jego aktualne zachowanie w jednostce penitencjarnej.

Zgodnie z treścią art. 85 a kk, orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Przepis ten wskazuje dyrektywy priorytetowe. Poza nimi dalej są aktualne, ale jako pomocnicze, wzajemne relacje między przestępstwami, za które orzeczono kary podlegające łączeniu, gdzie kara łączna powinna być tym bliższa systemowi absorpcji, im większe jest podobieństwo realnego zbiegu tych przestępstw, gdy między zbiegającymi się przestępstwami zachodzi ścisły związek przedmiotowy, przejawiający się w ich bliskości czasowej, bądź tożsamości pokrzywdzonego, tożsamości lub podobieństwie naruszonych dóbr prawnych i podmiotowy, obejmujący tożsamość lub podobieństwo formy winy i motywacji sprawcy.

W kontekście osiągnięcia celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, uwzględnić na niekorzyść skazanego należało, iż zaskarżony wyrok łączny jest de facto pochodną popełnienia całego szeregu różnych przestępstw. Uwzględniwszy powyższe, nieuprawnionym jest wniosek, iż okolicznościom związanym z osoba skazanego i jego zachowywaniem się w jednostce penitencjarnej nie nadano właściwej rangi, co powodowało, iż wymierzone przez sąd rejonowy kary łączne winny się ostać.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny -

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ze względów wyżej opisanych, brak było podstaw do korekt zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym przez skarżącego, tj. orzeczenie kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- ustalone zbiegi przestępstw, przyjęte zasady połączenia kar, wymiar kar łącznych, rozstrzygnięcie o kosztach;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- brak podstaw do korygowania rozstrzygnięć o karach łącznych, przyjętej zasadzie wymiary kar łącznych, dokonanych zaliczeniach, bądź kosztach procesu, szerzej w punkcie 3.1;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- zmiana punktu 4 wyroku tj. określenie skazań, co do których „ pozostałe rozstrzygnięcia podlegają odrębnemu wykonaniu” i przyjęcie, iż chodzi o wyroki opisane w punktach od II do VIII komparycji, a nie w puntach od I do IX komparycji;

Zwięźle o powodach zmiany

- wyroki opisane w punktach I i IX komparycji nie zostały objęte przedmiotowym wyrokiem łącznym, w tym zakresie postępowanie umorzono (punkt 5 wyroku), a skoro tak – to zapis o „ pozostałych rozstrzygnięciach podlegających odrębnemu wykonaniu” mógł i powinien dotyczyć tylko wyroków objętych orzeczonymi karami łącznymi tj. opisanych w punktach od II do VII części wstępnej;

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3 i 4

Na podstawie § 4 ust. 1, 2, 3 w zw. z § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 14 maja 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 763) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu koszty zastępstwa procesowego, określając je w wysokości minimalnej przewidzianej przez prawo, jako odpowiadającej nakładowi jego pracy i wpływowi w wydane ostatecznie rozstrzygnięcie.

Mając na uwadze, iż skazany aktualnie przebywa w Zakładzie Karnym z perspektywą odbywania kary pozbawienia wolności, co w sposób istotny ogranicza jego możliwości zarobkowe, zwolniono go od kosztów postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Bełchatowie II K 836/23

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana