Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 14.04.2023 r. ZUS II Oddział w Ł. przyznał W. K. emeryturę docelową z FUS od 28.02.2023 r., tj. od daty osiągnięcia wieku 67 lat. Wysokość emerytury ustalono w oparciu o art. 26c ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 504 ze zm.). Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji, tj. 357 518,85 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego, tj. 925 843,68 zł, kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji, tj. 108 149,09 zł. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku 67 lat, tj. 180,40 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 7685,76 zł a po waloryzacji od 1.03.2023 r. wyniosła 8823,25 zł. (decyzja w aktach ZUS k. 411)

Ubezpieczona złożyła odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez poprawne wyliczenie jej emerytury, jej poszczególnych elementów, zarzucając nieprawidłowo ustaloną wysokość składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem ich waloryzacji oraz wysokość środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji i wysokość środków jakie były na OFE przed zamknięciem konta OFE (które miało miejsce 30.03.2023 r.) oraz w zakresie waloryzacji rocznych i kwartalnych tych środków. (odwołanie k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS II Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. (odpowiedź na odwołanie k. 6-7)

W piśmie procesowym z 15.06.2023 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie i przytoczoną na jego uzasadnienie argumentację. (pismo k. 15-18)

W pismach procesowych z 20.06.2023 r. i z 5.07.2023 r. ZUS wyjaśnił, że składki na subkoncie zostały uwzględnione kwotowo na podstawie wyliczeń biegłego zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 27.05.2022 r. VIII U 2494/21 – vide decyzja z 3.10.2022 r., na dzień 1.03.2021 r. przyjęto składki wskazane w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 27.01.2021 r. VIII U 1486/17 w wysokości 192855,58 zł, które zostały wyliczone przez biegłego -vide decyzja z 31.08.2021 r. (pisma k. 25, 28)

Na ostatnim terminie rozprawy z 14.06.2024 r. pełnomocnik powódki poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie. (e-prot. z 14.06.2024 r.:00:00:51, 00:04:03)

Sąd Okręgowy ustali następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni - W. K., urodzona (...), złożyła wniosek o emeryturę w dniu 6.03.2017 r. /niesporne/

Decyzją z 11.04.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z 6.03.2017 r., ustalił W. K. wysokość okresowej emerytury kapitałowej od 28.03.2017 r., tj. od nabycia prawa do emerytury z FUS.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 96127,21 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 61 lat i 11 miesięcy – 249,90 miesięcy.

Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 384,66 zł.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 27.02.2023 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z 21.11.2017 r. o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

Wypłata okresowej emerytury kapitałowej podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawczyni kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. /decyzja k. 11 akt ZUS/

Decyzją z 11.03.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał W. K. zaliczkę na poczet emeryturę przysługującej od 28.03.2017 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę.

Podstawa obliczenia emerytury podlega pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 176702,18 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 527533,44 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 249,90 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 2818,07 zł

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 384,66 zł

Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 3202,73 zł.

Wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawczyni kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz wniosek o podjęcie wypłaty emerytury.

Z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury zostanie ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, średnie dalsze trwanie życia zostanie ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. /decyzja k. 13 akt ZUS/

Wnioskodawczyni nie odwołała się od w/w decyzji. /okoliczność niesporna/

Decyzją z 5.06.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z 8.05.2017 r., ponownie ustalił W. K. wysokość okresowej emerytury kapitałowej od 28.03.2017 r., tj. od nabycia prawa do emerytury z FUS.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 96127,21 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 61 lat i 11 miesięcy – 249,90 miesięcy.

Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 384,66 zł.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 27.02.2023 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z 21.11.2017 r. o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

Wypłata okresowej emerytury kapitałowej podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawczyni kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. /decyzja k. 27 akt ZUS/

Decyzją z 5.06.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przeliczył W. K. emeryturę w kwocie zaliczkowej od 28.03.2017 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę.

Podstawa obliczenia emerytury podlega pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 176702,18 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 527792,82 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 249,90 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 2819,11 zł

Po ponownym ustaleniu wysokości emerytury wynosi:

( (...),18 + (...),82) / 249,90 = 2819,11 zł

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 384,66 zł

Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 3203,77 zł.

Wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawczyni kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz wniosek o podjęcie wypłaty emerytury.

Z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury zostanie ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, średnie dalsze trwanie życia zostanie ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. /decyzja k. 29 akt ZUS/

Wnioskodawczyni rozwiązała z ostatnim pracodawcą łączący ją stosunek pracy za porozumieniem stron z dniem 28.08.2017 r. /świadectwo pracy k. 54 akt ZUS/

Decyzją z 27.09.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 28.08.2017 r., ponownie ustalił W. K. wysokość okresowej emerytury kapitałowej od 1.08.2017 r., tj. od nabycia prawa do emerytury z FUS.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 98424,36 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 61 lat i 1 miesiąc – 246,20 miesięcy.

Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 399,77 zł.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 27.02.2023 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z 21.11.2017 r. o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

Okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacana razem z emeryturą z FUS. /decyzja k. 57-58 akt ZUS)/

Decyzją z 27.09.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 28.08.2017 r., ustalił wysokość i podjął na rzecz W. K. wypłatę emerytury od 1.08.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek

Podstawa obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 191814,37 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 562903,41 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 246,20 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 3065,47 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami art. 26 ustawy emerytalnej:

( (...),37 + (...),41) / 246,20 = 3065,47 zł

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 399,77 zł

Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 3465,24 zł.

/decyzja k. 59 plik akt ZUS/

Decyzją z 27.10.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego dla W. K. na dzień 1.01.1999 r.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego ZUS przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1989 r. do 31.12.1998 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 136,91 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 136,91% przez kwotę 1220,89 zł tj. kwotę bazową (136,91% x 1220,89 zł = 1.671,52 zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 22 lata, 7 miesięcy i 24 dni tj. 271 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w ilości: 1 miesiąc, 0 dni, tj. 1 miesiąc.

Wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. została wyliczona w następujący sposób:

293,01 złotych x 82,74% (współczynnik proporcjonalny) = 242,44 złotych

(271 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 1671,52 złotych (podstawa wymiaru) = 490,76 złotych,

(1 miesiąc nieskładkowy x 0,7%) : 12 x 1671,52 złotych (podstawa wymiaru) = 1,00 zł

RAZEM = 734,20 złotych

734,20 złotych x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 153447,80 złotych (kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 roku).

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów: 8.06.1989 r.-8.07.1989 r., 10.07.1989 r.- 6.08.1989 r., 5.09.1990 r.-3.11.1990 r., ponieważ wnioskodawczyni przebywała wtedy na urlopie bezpłatnym. /decyzja o ponownym ustaleniu kapitału początkowego – k. 29 akt kapitałowych ZUS/

Decyzją z 31.10.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 28.08.2017 r., przeliczył W. K. wysokość okresowej emerytury kapitałowej od 1.08.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 98424,36 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 61 lat i 1 miesiąc – 246,20 miesięcy.

Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 399,77 zł.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 27.02.2023 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z 21.11.2017 r. o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

Okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacana razem z emeryturą z FUS. /decyzja k. 65 akt ZUS/

Decyzją z 31.10.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 28.08.2017 r., przeliczył W. K. wypłatę emerytury od 1.08.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawa obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 191814,37 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 564263,80 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 246,20 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 3070,99 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami art. 26 ustawy emerytalnej:

( (...),37 + (...),80) / 246,20 = 3070,99 zł

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 399,77 zł

Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 3470,76 zł.

/decyzja k. 67 akt ZUS.

Decyzją z 31.10.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., rozpoznaniu wniosku z 27.10.2017 r., przeliczył W. K. wysokość okresowej emerytury kapitałowej od 1.10.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 100693,08 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 61 lat i 1 miesiąc – 248,30 miesięcy.

Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 405,53 zł.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 27.02.2023 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z 21.11.2017 r. o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

Okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacana razem z emeryturą z FUS. /decyzja k. 60 akt ZUS)

Decyzją z 31.10.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., sprostowaną postanowieniem z 5.03.2018 r., po rozpoznaniu wniosku z 27.10.2017 r., przeliczył W. K. emeryturę od 1.10.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawa obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę:

- kwota emerytury przed przeliczeniem emerytury 3070,99 zł,

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 2543,24 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 248,30 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 3081,23 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami art. 26 ustawy emerytalnej:

3070,99 zł + ( (...),24/246,20) = 3081,23 zł

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 405,53 zł

Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 3486,76 zł. /decyzja k. 71akt ZUS, postanowienie o sprostowaniu decyzji k. 77 akt ZUS/

Odwołania wniesione przez wnioskodawczynię od wszystkich ww. decyzji zostały rozpoznane przez Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII U 1486/17. / bezsporne akta sprawy VIII U 1486/17 załączone do akt sprawy niniejszej/

Na żądanie Sądu we wskazanej sprawie VIII U 1486/17 biegły z zakresu rachunkowości obliczył świadczenie w dwóch wariantach, przy czym podstawą ustaleń Sądu Okręgowego ostatecznie stał się wariant II. / bezsporne akta sprawy VIII U 1486/17 załączone do akt sprawy niniejszej wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.01.2021 r. VIII U 1486/17 wraz z uzasadnieniem k. 243,247-260, postanowienie k. 268 załączonych akt sprawy VIII U 1486/17 /

Prawomocnym wyrokiem z dnia 27 stycznia 2021 roku, sygn. VIII U 1486/17, Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych , po rozpoznaniu sprawy W. K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. o wysokość emerytury i kapitału początkowego na skutek odwołania W. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. dwóch decyzji z dnia 31 października 2017 roku znak (...) dwóch decyzji z dnia 31 października 2017 roku znak (...) z dnia 27 października 2017 roku znak (...)-2003 dwóch decyzji z dnia 5 czerwca 2017 roku za numerem (...) i (...)” oraz dwóch decyzji z dnia 27 września 2017 roku za numerem (...) i (...) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że składka zwaloryzowana do wyliczenia emerytury powszechnej W. K. na 1 marca 2017 roku wynosi 192.855,58 zł, a emerytury kapitałowej na dzień 1 marca 2017 roku wynosi 96.659,49 zł. (wyrok z uzasadnieniem k. 243,247-260, postanowienie k. 268 załączonych akt sprawy VIII U 1486/17 )

Niezaskarżoną decyzja z dnia 31.08.2021 r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy o emeryturach kapitałowych wykonując wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.01.2021 ustalający zwaloryzowane składki do wyliczania emerytury kapitałowej na dzień 01.03.2017 wysokości 96659,49 zł ponownie ustalił wysokość okresowej emerytury kapitałowej W. K. od 1.08.2017 r. / decyzja k. 287 -288 akt ZUS/

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2021 roku znak: ENP/15/053109620 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych (Dz. U 2021 poz. 291 ze zm) wykonując wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.01.2021 r. ustalający zwaloryzowane składki do wyliczenia emerytury powszechnej na dzień 01.03.2017 w wysokości 192 855,58 i do emerytury kapitałowej w kwocie 96.659,49 zł przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględnił kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji - 207967,77 zł przyjmując, iż w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7.01.2021 r. VIII U 1486/17 brak było wskazania, które nakazywałoby wprowadzenie wysokości zwaloryzowanych składek w wysokości 213917,99 zł zgodnie z dokonanymi wyliczeniami biegłego w II wariancie. Tymczasem w wyniku realizacji tego wyroku w systemie Informatycznym ZUS kwota składki zaewidencjonowanej a koncie z uwzględnieniem waloryzacji na dzień podjęcia wypłaty emerytury wyniosła przyjętą kwotę - 207967,77 zł. Organ przy tym utrzymuje, iż brak jest możliwości zweryfikowania sposobu zwaloryzowania składek przez biegłego ponieważ kwota składek (...),58 określona wyrokiem została wprowadzona do systemu w sposób ogólny bez przypisania ich do konkretnych miesięcy czy lat. / bezsporne, decyzja k. 289-291 akt ZUS/

Na skutek odwołania ubezpieczonej od ww. decyzji prawomocnym wyrokiem z dnia 27 maja 2022 roku, sygn. VIII U 2494/21, Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych , po rozpoznaniu sprawy W. K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. o wysokość emerytury na skutek odwołania od decyzji z dnia 31 sierpnia 2021 roku znak (...) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że składka zwaloryzowana do wyliczenia emerytury powszechnej W. K. na 1 sierpnia 2017 roku wynosi 213.917,99 zł. W przedmiocie spornej w niniejszym postępowaniu kwoty składki zaewidencjonowanej na koncie z uwzględnieniem waloryzacji na dzień wypłaty emerytury wnioskodawczyni biegły z zakresu rachunkowości potwierdził prawidłowość wyliczeń dokonanych w obu wariantach w sprawie VIII U 1486/17. Według wariantu II składki zwaloryzowane na moment wyliczenia świadczenia na marzec 2017 r. wynoszą 192855,58 zł, składki zwaloryzowane na moment wypłaty świadczenia na sierpień 2017 r . 2139174,99 zł, składki zwaloryzowane na subkoncie na moment wyliczenia świadczenia na marzec 2017 r. 96659,49 zł, składki zwaloryzowane na subkoncie na moment wypłaty świadczenia na sierpień 2017 r. wynoszą 98530,31 zł. (wyrok z uzasadnieniem k. 362 -376 akt ZUS i w załączonych aktach VIII U 2494/21)

ZUS II Oddział w Ł. uwzględnił w decyzji z 3.10.2022 r. zwaloryzowane składki kwotowo zgodnie z ww. wyrokiem (decyzja z 3.10.2022 r.)

Zaskarżoną decyzją z 14.04.2023 r. ZUS II Oddział w Ł. przyznał W. K. emeryturę docelową z FUS od 28.02.2023 r., tj. od daty osiągnięcia wieku 67 lat. Wysokość emerytury ustalono w oparciu o art. 26c ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 504 ze zm.). Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji tj. 357 518,85 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego tj. 925 843,68 zł, kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji, tj. 108 149,09 zł. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku 67 lat, tj. 180,40 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 7685,76 zł a po waloryzacji od 1.03.2023 r. wyniosła 8823,25 zł. (decyzja w aktach ZUS k. 411)

Zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości kwoty składek na koncie i na subkoncie do waloryzacji w okresie od III kwartału 2017 roku do 30 marca 2023 r. powinny odpowiadać sumie zwaloryzowanych składek na 2015 r. Ponieważ waloryzacja kwartalna jest możliwa tylko i wyłącznie w ostatnim roku - to kwotą bazową do dalszych obliczeń może być wyłącznie kwota wynikająca z ostatniej waloryzacji rocznej wyliczonej w opinii biegłego będącej podstawą ustaleń prawomocnego wyroku z 27.05.2022 r. VIII U 2494/21. Nie można dodawać kolejnych kwartałów do kwoty zwaloryzowanego na koniec III kwartału 2017 r. bo nie ma możliwości w trakcie waloryzacji włączenia kwartalnej waloryzacji poza ostatnim rokiem okresu waloryzowanego. Nie można uzupełnić kwartalnej wysokości składek z 2016 r. i zastosować wskaźnik rocznej waloryzacji ponieważ w ten sposób waloryzacja kwartalna nałożyłaby się na waloryzację roczną. Przyjmując, że waloryzacja odnosi się do emerytury przyznanej od 28.02.2023 r. to waloryzacja powinna obejmować waloryzację roczną do końca 2021 r. i powinna być objęta waloryzacją kwartalną za 3 kwartały roku 2022, a kwota składek wynosić będzie w III kwartale 2022 r. 365.854,58 zł. Waloryzacja na subkoncie jest przeprowadzana w oparciu o publikowane wskaźniki waloryzacji rocznej i kwartalnej w wysokosci innej niż wskaźniki waloryzacji składek na koncie emerytalnym ZUS, natomiast zasada waloryzacji rocznej i kwartalnej składek na subkoncie jest taka sama jak dla waloryzacji składek ZUS – wobec czego kwota składek na subkoncie wynosić będzie w III kwartale 2022 r. 131.890,31 zł. (opinia biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, zatrudnienia i płac A. H. G. k. 79-85)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony w oparciu o powołane dokumenty, których autentyczność i wartość dowodowa nie była kwestionowana przez strony i nie budziła żadnych zastrzeżeń ze strony Sądu, a nadto na podstawie opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, zatrudnienia i płac A. H. G., której wnioski końcowe zostały starannie uzasadnione przez biegłego a jego wyliczenia nie były kwestionowane przez żadną ze stron co do poprawności podanej wysokości zwaloryzowanych składek i składek na subkoncie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji w części o jakiej orzeczono wyrokiem.

Zgodnie z art. 173 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.- t.j.) wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy. Pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. (art. 173 ust. 4). Drugiej waloryzacji, przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r., dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a (art. 173 ust. 5). Trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a (art. 173 ust. 5a). Kapitał początkowy ewidencjonowany jest na koncie ubezpieczonego (art. 173 ust. 6). W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kapitał początkowy nie może ulec obniżeniu (art. 173 ust. 6a).

W myśl art. 24. ust. 1, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 w/w ustawy, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie , o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl ust. 3 art. 25, waloryzację składek przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000, z uwzględnieniem art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

Zgodnie z art. 25 ust. 4, waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji.

Stosownie do ust. 5 art. 25, waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji.

W myśl ust. 6, wskaźnik waloryzacji składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego, z zastrzeżeniem ust. 9. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku.

Zgodnie z ust. 7 art. 25 wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.

W myśl ust. 8 art. 25 wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 7, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji i w roku poprzednim.

Zgodnie z ust. 9 art. 25 wskaźnik waloryzacji składek za rok 2000 jest równy wskaźnikowi wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za 2000 r. w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1999 r.

W myśl ust. 10 art. 25 wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu.

W myśl ust. 11 art. 25 Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 20. dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni kwartał.

Zaś ust. 12 art. 25 stanowi, że Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik waloryzacji składek za poprzedni rok i kwartał.

Zgodnie z art. 25a. ust. 1, przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.

W myśl ust. 2 w/w przepisu, w przypadku ustalania wysokości emerytury:

1)  w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2)  w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

3)  w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4)  w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

Ust. 3, waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.

Ust. 4, waloryzacja kwartalna składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji określony w ust. 5. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

Ust. 5, wskaźnik waloryzacji kwartalnej składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału, powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału.

Ust. 6, wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 5, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego, przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.

Ust. 7, wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja, i w kwartale poprzednim.

Z kolei w myśl art. 26 ust. 1 ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem tablic trwania życia ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca i przepisu art. 183 (art. 26 ust. 4).

Wyjaśnienie mechanizmu waloryzacji składek przedstawił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 października 2015 roku, III UZP 9/15 (LEX nr 1923849), w którym wyjaśnił, że w świetle treści art. 25 ust. 3 ustawy emerytalnej, składki podlegają w pierwszym rzędzie waloryzacji rocznej, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za 2000 rok, natomiast waloryzacja kwartalna, uregulowana w art. 25a ustawy, stanowi jej uzupełnienie. Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy, mechanizm waloryzacji ma charakter narastający i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany rok oraz podwyższenie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji (pomnożenie jej przez wskaźnik waloryzacji). Wskaźnik waloryzacji jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego. Roczna waloryzacja polega na tym, że w czerwcu danego roku waloryzuje się składki należne do końca poprzedniego roku kalendarzowego, a podlegające zaewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego do dnia 31 stycznia roku, w którym przeprowadzana jest waloryzacja (roku waloryzacji). Waloryzację roczną składek przeprowadza się w dniu 1 czerwca z tego względu, że wskaźnik owej waloryzacji za poprzedni rok ogłaszany jest do dnia 25 maja kolejnego roku. Waloryzacja składek przeprowadzana w danym roku oznacza więc podwyższenie (zwaloryzowanie) kwoty składek należnych do końca poprzedniego roku, a wpłaconych do dnia 31 stycznia roku waloryzacji. Wyznaczenie daty 31 stycznia, jako dnia ustalenia stanu konta podlegającego rocznej waloryzacji, jest uzasadnione tym, że zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U z 2019 roku, poz. 300 ze zm.), wpłaty składek za dany miesiąc należy dokonać do określonego dnia następnego miesiąca, zatem wpłata składki za grudzień danego roku następuje w styczniu kolejnego roku. W wyniku ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej przed przyznaniem danemu ubezpieczonemu prawa do emerytury, podwyższeniu wskaźnikiem waloryzacyjnym podlegają zatem składki należne do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym przeprowadzana jest ta waloryzacja. Natomiast składki należne za okres po zakończeniu tegoż roku obrachunkowego, które nie zostaną objęte kolejną roczną waloryzacją (gdyż ta nastąpi już po przyznaniu i obliczeniu wysokości świadczenia) podlegają waloryzacji kwartalnej, o jakiej mowa w art. 25a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W trybie tego przepisu waloryzowana jest kwota składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych. Zatem, podobnie jak w przypadku waloryzacji rocznych, także i w tym przypadku mechanizm waloryzacji ma narastający charakter i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany kwartał oraz podwyższanie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji. Natomiast wskaźnik waloryzacji jest wynikiem algorytmu podobnego do stosowanego przy waloryzacji rocznej, z tą różnicą, że chodzi o stosunek cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja do poprzedniego kwartału, powiększony o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Zastosowanie powyższych zasad oznacza, że podstawę obliczenia emerytury będzie zawsze stanowić suma składek po ostatniej waloryzacji rocznej powiększona o poddane waloryzacji kwartalnej składki należne za dalszy okres do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc początkujący wypłatę.

Przy czym, co znamienne i na co wskazywał już Sąd Okręgowy w wyroku z 7.01.2021 r. VIII U 1486/17, w którym oceniano już częściowo – na tle innych zaskarżonych decyzji- poprawność waloryzacji świadczeń wnioskodawczyni - i co podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 3 listopada 2015 r., III UZP 12/15 opubl L., iż kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko raz, albo w dniu nabycia prawa, albo w dniu realizacji ryzyka (rozwiązanie stosunku pracy). Tak ustalona emerytura może być już tylko zwiększona w przypadku dalszego opłacania składek, według reguł zawartych w art. 108 w związku z art. 183 ust. 6 ustawy emerytalnej. /por również wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 lipca 2017 r. III AUa 1138/16 L. wyrok SA Szczecin z dnia 06-07-2017 III AUa 19/17 L., wyrok SA Łódź z dnia 31-05-2017 III AUa 965/16 L. wyrok SA Gdańsk z dnia 26-01-2017 III AUa 1548/16 L./ Wysokość emerytury powinna być ustalana na dzień nabycia prawa do niej i ta data jest miarodajna dla oceny, czy należy przeprowadzić waloryzację kwartalną, czy roczną. /Por. III AUa 981/15 - wyrok SA Katowice z dnia 03-03-2016/

Sąd Okręgowy w całości podziela powyższe poglądy przyjmując je za własne, jak również zaprezentowany przez Sąd Najwyższy sposób wyliczenia świadczenia emerytalnego.

Znamiennym dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie są jednak także skutki jakie wynikają bezpośrednio z treści art. 365 § 1 kpc. W myśl tego przepisu orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Związanie stron, o którym mowa w powołanym przepisie, polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartej w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Inne sądy, organy państwowe oraz organy administracji publicznej, rozstrzygające w sprawach innych niż karne, są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że moc wiążąca orzeczenia odnosi się tylko do treści jego sentencji, a nie uzasadnienia (wyrok SN z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 702/04, Lex nr 402284). Nie mają zatem mocy wiążącej ani poglądy prawne wyrażone w uzasadnieniu orzeczenia (wyrok SN z dnia 13 marca 2008 r., III CSK 284/07, Lex nr 380931), ani motywy i ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu (wyrok SN z dnia 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07, Lex nr 345525). Według Sądu Najwyższego, przedmiotem prawomocności materialnej jest bowiem ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Sąd przy wydaniu wyroku nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku (wyrok SN z dnia 21 czerwca 2007 r., IV CSK 63/07, Lex nr 485880). Natomiast zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia mogą mieć znaczenie dla ustalenia zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej orzeczenia w rozumieniu art. 365 § 1 (tak wyrok SN z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008, nr A, poz. 20). Nie zmienia to jednak faktu , że określone w art. 365 KPC związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (wyr. SN z 23.6.2009 r., II PK 302/08, L.; wyr. SN z 15.11.2007 r., II CSK 347/07, L.).

Z opinii biegłego A. H. G. sporządzonej w n/n sprawie wynika, że kwoty składek na koncie i na subkoncie do waloryzacji w okresie od III kwartału 2017 roku do 30 marca 2023 r. powinny odpowiadać sumie zwaloryzowanych składek na 2015 r.

Wskazać bowiem należy, że w wyroku Sąd Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z w z dnia 7.01.2021 r. w sprawie VIII U 1486/17 prawomocnie przesądzonym już zostało, że składka zwaloryzowana do wyliczenia emerytury powszechnej W. K. na 1 marca 2017 roku wynosi 192.855,58 złotych, a emerytury kapitałowej na dzień 1 marca 2017 roku wynosi 96.659,49 złotych.

Powyższe było efektem przyjęcia II alternatywnego wariantu wyliczeń biegłego zgodnie z którym na dzień nabycia prawa do emerytury przez ubezpieczoną tj. w marcu 2017 r. i rozpoczyna się od 2000 r. ( a więc zewidencjonowanych w 1999 r.) a trwa do końca 2015 r. (waloryzacja wskaźnikiem waloryzacji z czerwca 2016 r.). Kwota składek emerytalnych zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni po waloryzacji rocznej na dzień 31.12.2015 r. dokonanej wskaźnikiem waloryzacji z czerwca 2016 r. wynosi zgodnie z opinią biegłego z zakresu rachunkowości 158079,06 zł.

Istotnym jest też, że prawomocnym wyrokiem z dnia 27 maja 2022 roku, sygn. VIII U 2494/21, Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych , na skutek odwołania ubezpieczonej od decyzji z dnia 31 sierpnia 2021 roku znak (...) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że składka zwaloryzowana do wyliczenia emerytury powszechnej W. K. na 1 sierpnia 2017 roku wynosi 213.917,99 zł. W sprawie tej biegły z zakresu rachunkowości potwierdził prawidłowość wyliczeń dokonanych w obu wariantach w sprawie VIII U 1486/17.

Kwota składek zaewidencjonowanych na subkoncie wnioskodawczyni po waloryzacji rocznej na dzień 31.12.2015 r. dokonanej wskaźnikiem waloryzacji rocznej ogłoszonym komunikatem Prezesa GUS z 15.05.2025 r. wynosi zgodnie z opinią biegłego A. H. G. sporządzoną w n/n sprawie 78833,40 zł, co jest zgodne z ww. wyrokiem.

Biegły A. H. G. wyjaśnił, że skoro zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami waloryzacja kwartalna jest możliwa tylko i wyłącznie w ostatnim roku –no to kwotą bazową do dalszych obliczeń może być wyłącznie kwota wynikająca z ostatniej waloryzacji rocznej wyliczonej w opinii biegłego będącej podstawą ustaleń prawomocnego wyroku z 27.05.2022 r. VIII U 2494/21. Nie można dodawać kolejnych kwartałów do kwoty zwaloryzowanego na koniec III kwartału 2017 r. bo nie ma możliwości w trakcie waloryzacji włączenia kwartalnej waloryzacji poza ostatnim rokiem okresu waloryzowanego. Nie można uzupełnić kwartalnej wysokości składek z 2016 r. i zastosować wskaźnik rocznej waloryzacji ponieważ w ten sposób waloryzacja kwartalna nałożyłaby się na waloryzację roczną. Przyjmując, że waloryzacja odnosi się do emerytury przyznanej od 28.02.2023 r. to waloryzacja powinna obejmować waloryzację roczną do końca 2021 r. i powinna być objęta waloryzacją kwartalną za 3 kwartały roku 2022 – ostatecznie biegły A.H. G. w złożonej w n/n sprawie opinii wyliczył, że kwota składek zewidencjonowanych na koncie i zwaloryzowanych wynosić będzie w III kwartale 2022 r. 365.854,58 zł.

Ponadto biegły wyjaśnił w swojej opinii, że waloryzacja na subkoncie jest przeprowadzana w oparciu o publikowane wskaźniki waloryzacji rocznej i kwartalnej w wysokości innej niż wskaźniki waloryzacji składek na koncie emerytalnym ZUS, natomiast sama zasada waloryzacji rocznej i kwartalnej składek na subkoncie jest taka sama jak dla waloryzacji składek ZUS. W rezultacie ostatecznie biegły A. H. G. wyliczył, że kwota środków na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosić będzie w III kwartale 2022 r. 131.890,31 zł.

Podkreślić końcowo należy, że na gruncie n/n sprawy żadna ze stron nie zgłosiła jakichkolwiek merytorycznych zarzutów do opinii biegłego A. H. G., a profesjonalny pełnomocnik wnioskodawczyni wręcz na ostatnim terminie rozprawy wprost wniósł o przyjęcie kwot wyliczonych przez biegłego w zakresie dotyczącym składek z uwzględnieniem waloryzacji oraz kwoty środków na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji zgodnie z tą opinią. Sąd Okręgowy oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości uznając ją za rzetelną i miarodajną dla rozstrzygnięcia sprawy. Powyższa opinia nie była jak wspomniano ani merytorycznie, ani też pod względem rachunkowym kwestionowana przez strony, zaś istota rozstrzygnięcia wynikała z uprzednio przyjętych założeń, które - jak wyżej zaznaczono - zostały już prawomocnie przesądzone i nie mogą być obecnie kontestowane.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w części i ustalił, że podstawą do wyliczenia emerytury powszechnej W. K. stanowi w zakresie kwoty składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji – kwota 365.854,58 zł, a w zakresie kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji – kwota 131.890,31 zł.

Konsekwencją uwzględnienia odwołania było również zasądzenie na rzecz ubezpieczonej kwoty 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. Koszty należne ubezpieczonej, tj. koszty zastępstwa procesowego, ustalono na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.). O odsetkach ustawowych orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 [1] k.p.c.