Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 października 2019 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej zwana także: (...)) wystąpiła przeciwko K. R. o zapłatę kwoty 13.375,41 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia 31 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że strony zawarły umowę najmu, której przedmiotem był lokal mieszkalny. Podniosła, iż pozwany wypowiedział umowę poprzez opuszczenie mieszkania, a lokal pozostawił zdewastowany. Strona powodowa wskazała, iż na kwotę dochodzoną pozwem składają się nieuregulowane przez pozwanego opłaty w postaci czynszu najmu za dwa miesiące najmu, należności za energię elektryczną oraz zwrot poniesionych przez powoda kosztów remontu mieszkania, pomniejszonych o kwotę kaucji oraz odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela (pozew, k. 4-6).

W odpowiedzi na pozew z dnia 14 lutego 2020 r. K. R. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pisma strona pozwana zakwestionowała dochodzone roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości. Pozwany podniósł, iż strona powodowa nie wykazała, iż ponosi on winę za powstałą lokalu szkodę, jak również wysokości tej szkody. Wskazał ponadto, że poniesione przez powoda koszty remontu zostały zawyżone. Pozwany podniósł również, że umowa została rozwiązana z dniem 21 listopada 2018 roku, zaś pozwany nie ponosi kosztów utrzymania mieszkania od dnia 16 listopada 2018 roku, gdyż w tym dniu pozwany wydał powodowi klucze do mieszkania z uwagi na wyłączenie lokalu z użytkowania, wobec jego zalania (odpowiedź na pozew, k. 42-45).

K. R. wniósł przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. pozew wzajemny o zapłatę kwoty 1.920,34 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 1.748,74 zł od dnia 11 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wzajemny wskazał, iż domaga się od pozwanego wzajemnego zwrotu kaucji uiszczonej przez powoda wzajemnego podczas zawarcia umowy najmu, pomniejszonej o potrąconą przez niego kwotę przysługującą pozwanemu wzajemnie z tytułu czynszu za okres od 1 do 16 listopada 2018 roku w wysokości 2.133,28 zł oraz opłaty za energię elektryczną zużytą w tym czasie przez powoda wzajemnego, w kwocie 117,98 zł (pozew wzajemny, k. 88-89v.).

W odpowiedzi na pozew wzajemny pozwany wzajemnie (powód) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od powoda wzajemnego kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany wzajemnie zakwestionował zasadność dochodzonego roszczenia, wskazując, iż cała kwota wpłaconej przez powoda wzajemnego kaucji została rozliczona w ramach poniesionych przez pozwanego wzajemnie kosztów remontu lokalu (odpowiedź na pozew wzajemny, k. 79-81).

S ąd ustalił, co następuje:

W dniu 16 maja 2014 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Wynajmujący) zawarła z K. R., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą InterHouse (Najemcą), umowę najmu lokalu mieszkalnego. Przedmiotem najmu było mieszkanie nr (...) o powierzchni 47 m ², znajdujące się na 9 piętrze, umeblowane i wyposażone zgodnie z protokołem zdawczo-odbiorczym, zlokalizowane w W. przy ul. (...). Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy od dnia 20 maja 2014 roku do dnia 31 maja 2015 roku. Po tym czasie umowa miała zostać przekształcona na mocy porozumienia stron w umowę na czas nieoznaczony z 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia złożonym na koniec miesiąca kalendarzowego. W ramach umowy najmu Najemca miał prawo podnajmować lokal osobom trzecim. Strony umowy ustaliły miesięczny czynsz najmu w kwocie 4.000,00 zł. Najemca zobowiązał się również do uiszczania za pośrednictwem Wynajmującego następujących opłat związany z eksploatacją lokalu: opłaty za zużytą energię elektryczną zgodnie z fakturami, opłaty za telewizję i (...) oraz opłaty za ogrzewanie oraz zużytą wodę, zgodnie ze wskazaniami liczników. Ponadto Najemca był odpowiedzialny za wszelkie szkody powstałe z jego winy, a także innych osób z nim zamieszkałych lub osób trzecich (okoliczności bezsporne; umowa najmu, k. 17-20, protokół zdawczo-odbiorczy, k. 21-21v.).

Dla zabezpieczenia płatności czynszu oraz szkód spowodowanych przez Najemcę, K. R. przekazał Wynajmującemu kaucję gwarancyjną – depozyt, w wysokości 4.000,00 zł. Kaucja-depozyt miała zostać zwrócona Najemcy bez oprocentowania w ciągu 14 dni po ustaniu umowy i opuszczeniu lokalu przez Najemcę pod warunkiem zapłacenia przez Najemcę czynszu oraz pokryciu ewentualnych szkód powstałych w lokalu z winy Najemcy. Strony umowy ustaliły, że jeżeli wystąpią roszczenia zgłoszone na piśmie dotyczące zniszczeń lokalu lub zaległych płatności Wynajmujący może pomniejszyć kwotę kaucji do zwrotu o sumę nieuregulowanych zobowiązań Najemcy wobec Wynajmującego. Kaucja miała zostać przekazana na rachunek bankowy Najemcy (okoliczności bezsporne; umowa najmu, k. 17-20).

W rozliczeniu z dnia 1 listopada 2018 roku dostawca energii – (...) Spółka akcyjna w W., przedstawił spółce (...) prognozy na okres rozliczeniowy od dnia 1 listopada 2018 roku do dnia 30 kwietnia 2019 roku za sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej do lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. Kwota do zapłaty za okres od dnia 1 listopada 2018 roku do dnia 31 grudnia 2018 roku wynosiła 442,46 zł (faktura VAT, k. 22).

W okresie od dnia 6 listopada 2018 roku do dnia 16 listopada 2018 roku K. R. podnajmował lokal nr (...) osobom trzecim (okoliczności bezsporne; wydruk z obłożenia lokalu, k. 52).

W dniu 16 listopada 2018 roku K. R. zgłosił M. M. (1) – zarządcy mieszkań należących do spółki (...) – zalanie lokalu nr (...). Po zgłoszeniu M. M. (1) udał się z administratorem budynku do mieszkania. Podczas oględzin odnotowano ślady zalania na podłogach i ścianach w kuchni, salonie, sypialni i korytarzu. Uszkodzeniu uległy ściany, podłogi, listwy i framugi. Zdecydowano o zakręceniu wody (zeznania świadka M. M. (1), k. 152-153).

W tym samym dniu Wynajmujący poinformował K. R., iż po naradzie z administratorem budynku zdecydowano o zamknięciu wody oraz CO w tym lokalu, a lokal nie może być używany przez kolejne dwa tygodnie. Wskazano, że nie ustalono jeszcze przyczyny zalania (korespondencja e-mail, k. 54).

K. R. zwrócił się do Wynajmującego z prośbą o udostępnienie lokalu zastępczego, gdyż ma już opłacone pobyty klientów i nie ma gdzie ich zakwaterować. Spółka (...) nie dysponowała jednakże innym lokalem (korespondencja e-mail, k. 54).

W dniu 19 listopada 2018 roku spółka (...) wezwała K. R. do uregulowania płatności za najmowane przez niego lokale oraz poinformowała, że dwóch techników stwierdziło, że wyciek w lokalu nr (...) nie pojawił się w piątek, a musiało to trwać dłużej. Wskazano, że o przyczynach zalania Najemca będzie informowany na bieżąco (korespondencja e-mail, k. 53v.).

Podczas ustalania przyczyny zalania lokalu wykonano próby ciśnieniowe, które potwierdziły szczelność rur. Nie odnotowano śladów zalania w lokalach sąsiadujących (zeznania świadka A. K., k. 149-150, zeznania świadka M. M. (1), k. 152-153).

W odpowiedzi na powyższe, K. R. poinformował, że Pan M. – administrator budynku, informował, że lokatorzy lokalu (...), znajdującego się nad lokalem nr (...) zgłaszali, że najprawdopodobniej zalewają kogoś, bo woda wylewa się z brodzika i muszą kłaść ręczniki, gdyż woda wylewa się do salonu (korespondencja e-mail, k. 53-53v.).

W dniu 21 listopada 2018 roku spółka (...) złożyła K. R. oświadczenie o rozwiązaniu umowy najmu w trybie natychmiastowym (wiadomość e-mail, k. 55-55v., zeznania świadka M. M. (1), k. 152-153).

W dniu 4 grudnia 2018 roku K. R. wezwał spółkę (...) do zapłaty kwoty 8.000,00 zł, tytułem zwrotu dwóch kaucji gwarancyjnych, w tym kaucji uiszczonej przy najmie lokalu nr (...), w terminie 3 dni od doręczenia wezwania. Powyższe wezwanie zostało doręczone w dniu 7 grudnia 2018 roku (wezwanie do zapłaty, k. 57, potwierdzenie odbioru, k. 58-59).

Spółka (...) zleciła dokonanie oględzin oraz remont mieszkania nr (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (zeznania świadka A. K., k. 149-150).

Spółka (...) uznała, że przyczyną zalania lokalu był zatkany odpływ i uszkodzony silikon wokół brodzika w łazience. Łazienka była wyłożona płytkami i nie było w niej widać zalania, ale ślady zalania były widoczne w salonie i innych pomieszczeniach (zeznania świadka A. K., k. 149-150, zeznania świadka M. M. (1), k. 152-153).

Remont mieszkania trwał 2 miesiące. Podczas prac remontowych dokonano osuszania lokalu oraz wykonano demontaż podłóg i listew, drzwi, położono nowe gładzie, pomalowano mieszkanie, położono podłogi, listwy, został zamontowany nowy brodzik z nowym odpływem oraz nowa kabina prysznicowa (zeznania świadka A. K., k. 149-150, zeznania świadka M. M. (1), k. 152-153).

W dniu 28 stycznia 2019 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystawiła na rachunek spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 19.980,00 zł brutto, tytułem usług wykończeniowych w lokalu mieszkalnym nr (...) na ul. (...) w W. (faktura VAT, k. 24).

Spółka (...) zgłosiła szkodę do ubezpieczyciela – (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. (okoliczności bezsporne).

W dniu 12 marca 2019 roku spółka (...) wezwała K. R., jako sprawcę szkody w lokalu nr (...), do zapłaty kwoty 6.976,71 zł. W piśmie wskazano, że przyczyną zalania lokalu była awaria instalacji wodnej (wezwanie do zapłaty, k. 48).

W odpowiedzi na powyższe pismo K. R. odmówił zapłaty powyższej kwoty, z uwagi na nieprzedstawienie żadnej dokumentacji związanej z wypłaconym odszkodowaniem (pismo z dnia 22 marca 2019 roku, k. 49).

Towarzystwo (...) odmówiło przedstawienia dokumentacji szkodowej i wskazało, że odpowiedzialność K. R. została ustalona na podstawie art. 415 k.c., a roszczenie regresowe dochodzone jest na podstawie art. 828 k.c. Wyjaśniono, że sprawstwo K. R. zostało ustalone na podstawie oświadczenia spółki (...) (pismo z dnia 2 kwietnia 2019 roku, k. 50).

W odpowiedzi na powyższe pismo, K. R. wskazał, że przyczyną zalania lokalu nr (...) była wylewająca się woda z brodzika w lokalu nr (...), znajdującego się nad lokalem (...) (pismo z dnia 16 kwietnia 2019 roku, k. 51).

Decyzją z dnia 6 czerwca 2019 roku spółka (...) przyznała spółce (...) odszkodowanie w wysokości 11.047,05 zł, tytułem szkody w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. (decyzja, k. 25).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2019 roku spółka (...) wezwała K. R. do zapłaty kwoty 17.975,41 zł, w związku ze spowodowaniem szkody oraz nienależytym wykonaniem umowy najmu lokalu. Wskazano, że na powyższą kwotę składa się pozostała część kwoty za zniszczenia – 8.932,95 zł, pozostała część kwoty za czynsz za okres listopad 2018 r. – styczeń 2019 r. – 12.600 zł oraz rachunki za prąd – 442,46 zł. Spółka (...) wskazała, iż powyższe należności zostały pomniejszone o kwotę kaucji w wysokości 4.000,00 zł (wezwanie do zapłaty, k. 26-26v.).

W odpowiedzi na powyższe, K. R. odmówił zapłaty powyższej kwoty, wskazując, że nie jest on sprawcą jakiejkolwiek szkody w tym lokalu, zaś żądanie zapłaty czynszu za miesiące listopad, grudzień i styczeń uznać należy za bezpodstawne, gdyż lokal w tym okresie nie był już w posiadaniu K. R., albowiem został on wyłączony z użytkowania w dniu 16 listopada 2018 roku. Wskazano, że wpłacona kaucja powinna zostać rozliczona w ten sposób, że od kwoty 4.000,00 zł należy odjąć połowę umówionego czynszu za miesiąc listopad 2018 roku oraz ewentualne zaległości w opłatach za prąd (po otrzymaniu rozliczenia zgodnie z umową), a pozostałą kwotę należy zwrócić na rachunek bankowy K. R. (odpowiedź na wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania, k. 60-61).

W dniu 12 lutego 2019 roku K. R. złożył spółce (...) oświadczenie, że z wymagalnej wierzytelności C. w kwocie 2.251,26 zł, wynikającej z czynszu najmu za lokal nr (...) za okres od 1 listopada 2018 roku do 16 listopada 2018 roku w kwocie 2.133,28 zł oraz opłaty za energię elektryczną w kwocie 117,98 zł za powyższy okres, potrącił swoją wymagalną wierzytelność w kwocie 4.000,00 zł (kaucja). Wskazał, że w związku z powyższym pozostaje do zapłaty na jego rzecz kwota 1.748,74 zł (oświadczenie z dowodem nadania, k. 62-63).

Zalewanie ścian i posadzek w lokalu nr (...) trwało kilka dni, minimum tydzień. Przyczyną zalania lokalu nr (...) mogło być rozszczelnienie się odpływu pod posadzką brodzika (akta szkody na płycie CD, k. 164, opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa R. Z., k. 188-193, dokumentacja zdjęciowa na płycie CD, k. 211, uzupełniająca opinia biegłego sądowego, k. 217-220).

Stan faktyczny opisany powyżej był w części bezsporny między stronami niniejszego postępowania. Podstawę ustaleń stanowiły zatem twierdzenia strony powodowej niezakwestionowane albo wprost przyznane przez pozwanego, a zatem dotyczące faktów bezspornych.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny Sąd ustalił ponadto na podstawie powołanych przy odpowiednich partiach ustaleń dowodów: dokumentów prywatnych. Na poparcie swoich twierdzeń strony przedstawiły wymienione wyżej kserokopie i wydruki dokumentów oraz zapisy na płytach CD, które Sąd uczynił podstawą dokonanych ustaleń we wskazanym wyżej zakresie. Strony nie kwestionowały wiarygodności załączonych do pism procesowych odpisów dokumentów prywatnych, Sąd zaś nie znalazł jakichkolwiek podstaw, by czynić to z urzędu.

Okoliczności związane ze stanem lokalu po jego opuszczeniu przez pozwanego oraz remontem mieszkania Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków A. K. i M. M. (1). Zeznaniom tym Sąd dał wiarę w całości, gdyż były one spójne, logiczne i znajdowały odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Prawdopodobną przyczynę zalania lokalu nr (...) Sąd ustalił na podstawie pisemnej opinii biegłego z zakresu budownictwa lądowego – R. Z., uzupełnioną w trybie art. 286 k.p.c. poprzez złożenie dodatkowej pisemnej opinii. Sąd uznał, iż opinia biegłego jest sporządzona prawidłowo, w sposób zgodny z postanowieniem dowodowym Sądu, a zatem w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, wiedzę i doświadczenie biegłego, zaś argumentacja została przedstawiona przez biegłego jasno i rzeczowo.

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2022 roku Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, na podstawie art. 235 ² §1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 235 ² §2 k.p.c., jako dotyczący okoliczności bezspornych i dostatecznie wyjaśnionych. Okoliczności, na które miałyby zostać przesłuchane strony, zostały wykazane za pomocą dokumentów złożonych do akt sprawy oraz zeznań świadków. Treści dokumentów i ich wiarygodności, strony nie podważały w tym postępowaniu, wobec czego brak było podstaw do przeprowadzenia subsydiarnego dowodu w postaci przesłuchania stron w tym zakresie, skoro nie pozostały okoliczności niewyjaśnione za pomocą innego materiału dowodowego.

S ąd zważył, co następuje:

Powódka swoje roszczenie wywodziła z łączącej ją z pozwanym umowy najmu lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 659 § 1 k.c., przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Umowa najmu ma charakter konsensualny, odpłatny, dwustronnie zobowiązujący i wzajemny. Ekwiwalentem świadczenia wynajmującego, które polega na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Po stronie najemcy powstaje zatem jednocześnie uprawnienie do korzystania z rzeczy, jak i obowiązek zapłaty czynszu. W konsekwencji, najemca jest zarówno wierzycielem, jak i dłużnikiem wynajmującego. W myśl art. 669 § 1 k.c. najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym. W niniejszej sprawie najemca, czyli pozwany zobowiązał się do uiszczania czynszu oraz opłat eksploatacyjnych przez okres trwania umowy, co w toku procesu nie zostało przez niego zakwestionowane.

Strona pozwana nie kwestionowała zawarcia z powódką umowy najmu o treści przedstawionej w pozwie. Pozwany kwestionował natomiast roszczenie powódki w zakresie należności z tytułu czynszu najmu i innych opłat za okres po dniu 16 listopada 2018 roku oraz z tytułu zwrotu kosztów remontu tego lokalu.

Zgodnie z art. 675 § 1 k.c., po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. Powódka podniosła, że oddany lokal był zdewastowany oraz zalany wodą. Zatem postawę prawną powództwa stanowi art. 471 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nienależyte wykonanie zobowiązanie polega na wykonaniu zobowiązania, niemniej jednak w sposób nieodpowiadający w mniejszym lub większym stopniu świadczeniu wymaganemu. Tym samym, pomimo spełnienia świadczenia przez dłużnika interes wierzyciela nie zostanie zaspokojony w sposób, jaki wynika z treści zobowiązania.

Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z uregulowaniem powyższym odpowiednio skorelowany jest art. 232 k.p.c., zgodnie, z którymi to na stronach spoczywa obowiązek przedstawiania dowodów, co do okoliczności sprawy oraz to, że to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Odwołując się do treści art. 471 k.c. oraz uwzględniając art. 6 k.c. należy stwierdzić, że przy odpowiedzialności kontraktowej ciężar dowodu rozkłada się następująco: wierzyciel ma wykazać istnienie stosunku zobowiązaniowego oraz jego treść, fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jak również poniesioną szkodę. Nie musi natomiast udowadniać, że wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność (a więc przede wszystkim winy dłużnika). W art. 471 k.c. zawarte jest, bowiem domniemanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązana nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., sygn. akt V CK 869/04). Tym samym to na dłużnika przerzucony został obowiązek wykazania, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z reguły oznacza to konieczność wykazania, że taka sytuacja wystąpiła, jako skutek zdarzeń niezawinionych przez dłużnika.

Mając na względzie powyższe to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia wszystkich przesłanek z art. 471 k.c. Powód winien przede wszystkim wykazać nienależyte wykonanie przez pozwanego zobowiązania. W ocenie Sądu powód temu obowiązkowi nie sprostał.

Okoliczność nienależytego wykonania umowy przez pozwanego powód wywodził z faktu zalania lokalu. Wobec kwestionowania swojej odpowiedzialności za skutki zalania mieszkania przez pozwanego, strony wniosły o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i opinii biegłego sądowego. Sąd powyższe wnioski dowodowe uwzględnił. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił natomiast na wyciągniecie wniosku, iż pozwany wykonywał umowę w sposób nienależyty. Z zeznań świadków A. K. oraz M. M. (1) wynikało, że prawdopodobną przyczyną zalania lokalu było zapchanie się odpływu brodzika na skutek jego złego użytkowania i braku czyszczenia. Taka przyczyna została ustalona przez świadka A. K., który dokonywał oględzin lokalu i jego remontu. W procesie decyzyjnym Sąd nie może jednak oprzeć swojego rozstrzygnięcia na podstawie przypuszczeń bądź domysłów, a tylko i wyłącznie na podstawie okoliczności, które zostały należycie przez stronę udowodnione. Dlatego też przypuszczenia świadka, że przyczyną zalania lokalu było zapchanie się odpływu, nie mogą stanowić samoistnej podstawy wykazania tej okoliczności. Powyższe przypuszczenia świadka nie potwierdziły się ponadto w niniejszym postępowaniu. Jak wynikało z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa, przedłożony do akt sprawy materiał dowody nie pozwalał na wyciągnięcie kategorycznego wniosku o przyczynie zalania lokalu. Biegły wskazał, że ustalona przez świadka A. K. przyczyna zalania była „bliżej prawdy”, ale w ocenie biegłego to nie zapchanie, a rozszczelnienie się odpływu było prawdopodobną przyczyną zalania lokalu. Wyjaśnił, że przy zapchaniu się odpływu woda wylewałaby się z łazienki i kąpiący na pewno by to zauważył, natomiast przy rozszczelnieniu woda mogła wylewać się pod posadzką, co nie było widoczne dla użytkowników łazienki. Biegły potwierdził, że ściany i podłogi miały dłuższy kontakt z wodą. Wskazać jednakże należy, że skoro woda mogła wydostawać się pod posadzką to pozwany mógł tego nie zauważyć wcześniej. W treści maila z dnia 16 listopada 2018 roku pozwany wskazał, że o problemie w mieszkaniu poinformował niezwłocznie po jego zauważeniu. Strona powodowa z kolei nie wykazała, że ślady zalania były widoczne już wcześniej. Powódka nie wykazała zatem, że pozwany nienależycie wykonywał umowę, tj. w sposób nienależyty korzystał z brodzika w łazience. Biegły wskazał w opinii uzupełniającej, że nie jest w stanie ustalić przyczyn rozszczelnienia się odpływu. Zaznaczył przy tym, że wykonanie w chwili obecnej oględzin mieszkania nie przyczyniłoby się do wyjaśnienia sprawy, z powodu znacznego upływu czasu oraz wykonanych w mieszkaniu prac remontowych. Wobec zastrzeżeń strony powodowej biegły wyjaśnił ponadto, że przyczyną rozszczelnienia mogło być nieudolnie próby odetkania odpływu, ale wtedy widoczne by były uszkodzenia mechaniczne. Powód natomiast takich dowodów nie przedstawił w sprawie.

Na podstawie zgłoszonych dowodów przez strony brak jest zatem możliwości ustalenia przyczyny zalania lokalu, a co za tym idzie ustalenia, że pozwany wykonał umowę w sposób nienależyty.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że powódka nie wykazała, że przysługuje jej roszczenie oparte na art. 675 k.c. w zw. z art. 471 k.c. w stosunku do pozwanego.

Z kolei, w świetle przesądzenia powyższych okoliczności dalsze rozważania dotyczące wysokości szkody należy uznać za zbędne.

Na uwzględnienie nie zasługiwało ponadto roszczenie powódki w zakresie domagania się zapłaty czynszu za dwa miesiące, tj. za okres listopad-grudzień 2018 roku, kiedy to w ocenie powódki biegł termin wypowiedzenia umowy najmu. Strony nie kwestionowały faktu, że umowa najmu ostatecznie została rozwiązana. Istota sporu sprowadzała się do oceny kiedy i w jaki sposób doszło do zakończenia stosunku najmu, a w konsekwencji za jaki okres powódka może domagać się zapłaty czynszu najmu.

Zgodnie z art. 673 § 1 k.c. jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. W niniejszej sprawie, umowa najmu została zawarta na czas określony – 12 miesięcy, tj. do dnia 31 maja 2015 roku, a po tym dniu miała zostać przekształcona w umowę na czas nieoznaczony z 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia złożonym na koniec miesiąca kalendarzowego. Strona powodowa wywodziła swoje uprawnienie do domagania się zapłaty przez pozwanego za dwa kolejne miesiące najmu, tj. listopad i grudzień 2018 roku z tego tytułu, iż w listopadzie 2018 roku pozwany opuścił mieszkanie, a tym samym przyjąć należało, iż takim działaniem wypowiedział on umowę najmu z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia na koniec miesiąca kalendarzowego, a zatem powódce przysługuje roszczenie o zapłatę czynszu do końca grudnia 2018 roku. W ocenie Sądu nie sposób się jednakże zgodzić z takim stanowiskiem strony powodowej. Owszem pozwany opuścił lokal w dniu 16 listopada 2018 roku, ale było to spowodowane zalaniem mieszkania i brakiem możliwości dalszego w nim przebywania. W tym dniu doszło również do wydania kluczy zarządcy – M. M. (1), który był pracownikiem powódki. Co więcej to powódka tego samego dnia skierowała do pozwanego wiadomość e-mail z informacją o braku możliwości korzystania z lokalu przez co najmniej dwa tygodnie. Nie zapewniła również pozwanemu lokalu zastępczego na czas trwania remontu. W tym dniu nieznana była przyczyna zalania, jak również termin usunięcia szkód. Strona powodowa jednakże zobowiązała się do wykonania remontu mieszkania, celem likwidacji szkody w lokalu, a zatem nie można przyjąć, iż do wygaśnięcia umowy mogło dojść na skutek zniszczenia lokalu i jego nieodtworzenia (art. 662 §3 k.c. w zw. z art. 475 §1 k.c. w zw. z art. 495 §1 k.c.). Jednakże wobec tego, że niemożliwość świadczenia miała w tym przypadku charakter przejściowy (brak możliwości korzystania z lokalu przez czas remontu) zastosowanie znajdzie norma regulująca częściową niemożliwość świadczenia wzajemnego. Zgodnie z art. 495 §2 k.c. jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe. W przypadku świadczeń okresowych i ciągłych niemożliwość świadczenia odnosi skutek wyłącznie ex nunc i nie wpływa na ważność i skuteczność świadczeń już spełnionych, w tym także świadczeń wzajemnych, o ile były już one wymagalne, a zatem w zamian za świadczenie ciągłe lub okresowe, które nastąpiło przed zajściem niemożliwości. Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie ta częściowa niemożliwość świadczenia nastąpiła w dniu 16 listopada 2018 roku, kiedy to pozwany oddał klucze pracownikowi powoda, celem usunięcia szkody w lokalu oraz kiedy poinformowano pozwanego o braku możliwości korzystania przez niego z lokalu przez okres co najmniej dwóch tygodni. Tym samym uznać należy, że po dniu 16 listopada 2018 roku, kiedy to świadczenie wzajemne powódki w postaci oddania lokalu do używania stało się niemożliwe do wykonania, powódce nie przysługiwało roszczenie o świadczenie wzajemne w postaci zapłaty czynszu przez pozwanego.

Abstrahując od powyższego, wskazać ponadto należy, że to strona powodowa, w dniu 21 listopada 2018 roku, złożyła pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy najmu w trybie natychmiastowym, powołując się na dokonane w mieszkaniu zniszczenia. Jak wskazano powyżej, nie została wykazana wina pozwanego w korzystaniu z lokalu i doprowadzeniu do jego zniszczenia, co mogłoby stanowić umowną podstawę rozwiązania umowy przez powódkę w trybie natychmiastowym (§2 umowy). Strona pozwana jednakże nie kwestionowała skuteczności rozwiązania umowy w ten sposób, uznając, że doszło do rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron. Tym samym, w ocenie Sądu, w tym dniu, doszło do rozwiązania umowy najmu w sposób dorozumiany. Wówczas nie obowiązuje umowny okres wypowiedzenia, a zatem strona powodowa, nie może domagać się zapłaty czynszu za ten czas. Wskazać jednakże należy, iż jak wskazano powyżej, pozwany był zwolniony z obowiązku zapłaty czynszu za lokal już od dnia 16 listopada 2018 roku, kiedy to doszło do częściowej niemożliwości świadczenia wzajemnego przez powódkę. Uznać zatem należało, że pozwany był zobowiązany do zapłaty czynszu oraz opłat eksploatacyjnych wyłącznie za okres od dnia 1 listopada do 16 listopada 2018 roku. Strony ustaliły wysokość miesięcznego czynszu najmu w wysokości 4.000 zł, a zatem należna powódce kwota czynszu najmu za 16 dni najmu wynosiła 2.133,28 zł, zaś wysokość opłat eksploatacyjnych należało określić na kwotę 117,98 zł.

Pozwany (powód wzajemny), w pozwie wzajemnym, powołał się jednakże na złożone powódce (pozwanej wzajemnie), przed procesem oświadczenie o potrąceniu ze swojej wierzytelności z tytułu uiszczonej kaucji w wysokości 4.000 zł, wierzytelności przysługujące pozwanej wzajemnie z tytułu czynszu najmu za okres od 1 listopada do 16 listopada 2018 roku oraz opłaty za energię elektryczną za ten okres, w łącznej wysokości 2.251,26 zł. Wskazać w tym miejscu należy, że zgłoszenie zarzutu potrącenia może polegać na powołaniu się na złożone poza tokiem procesu oświadczenie o potrąceniu bądź na złożeniu takiego oświadczenia dopiero w toku procesu. Jeżeli bowiem oświadczenie o potrąceniu nie zostało złożone wcześniej, to podnosząc zarzut potrącenia pozwany oświadcza jednocześnie swą wolę potrącenia (zob. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., II CSK 243/08). Jednocześnie powód wzajemny domagał się zwrotu pozostałej kwoty uiszczonej kaucji gwarancyjnej.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2011 roku o Ochronie Praw Lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. nr 71, poz. 733 ze zm.) zawarcie umowy najmu może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać dwunastokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu. Stosownie zaś do ust. 4, Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę, po potrąceniu należności wynajmującego z tytułu najmu lokalu. Celem kaucji gwarancyjnej jest zatem zabezpieczenie pokrycia należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Dlatego też przyjąć należało, iż już od chwili wpłacenia kaucji pieniężnej strony łączył dodatkowy - obok stosunku najmu – akcesoryjny stosunek zobowiązaniowy, z którego dla najemcy wynikała wierzytelność pieniężna o zwrot przedmiotu kaucji. Kaucja to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania, stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie jego niedopełnienia. Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, co oznacza, iż ustanowiona jest ona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję, nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji. Powyższa regulacja ustawodawcy ma charakter dyspozytywny i strony mogą odmiennie uregulować tego typu stosunek w ramach zasady swobody umów. W niniejszej sprawie strony umowy najmu uregulowały kwestię kaucji gwarancyjnej w §4 ust. 4.5 umowy. Zgodnie z jego treścią, dla zabezpieczenia płatności czynszu oraz szkód spowodowanych przez Najemcę, Najemca przekazał Wynajmującemu kaucję gwarancyjną – depozyt, w wysokości 4.000,00 zł. Kaucja-depozyt miała zostać zwrócona Najemcy bez oprocentowania w ciągu 14 dni po ustaniu umowy i opuszczeniu lokalu przez Najemcę pod warunkiem zapłacenia przez Najemcę czynszu oraz pokryciu ewentualnych szkód powstałych w lokalu z winy Najemcy. Strony umowy ustaliły, że jeżeli wystąpią roszczenia zgłoszone na piśmie dotyczące zniszczeń lokalu lub zaległych płatności Wynajmujący może pomniejszyć kwotę kaucji do zwrotu o sumę nieuregulowanych zobowiązań Najemcy wobec Wynajmującego. Kaucja miała zostać przekazana na rachunek bankowy Najemcy.

W związku z powyższym uznać należało, że w niniejszej sprawie niewątpliwie zaktualizował się obowiązek pozwanej wzajemnie do zwrotu kaucji w wypadku zakończenia umowy (§5 pkt 2 umowy), a zatem powodowi wzajemnemu przysługiwało roszczenie o zwrot uiszczonej przez niego kaucji, w związku z rozwiązaniem umowy najmu. Powód wzajemny wskazał, iż z przysługującej mu wierzytelności z tego tytułu dokonał potrącenia wierzytelności powoda z tytułu zapłaty czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych.

Potrącenie jako instytucja prawa cywilnego (art. 498 – 505 k.c.) funkcjonuje w zasadzie na obszarze regulowanym przez prawo prywatne, obejmując stosunki prawne, w których obie strony występują w podwójnej roli wierzyciela i dłużnika. Zgodnie z art. 498 § 1 k.c., obydwie wierzytelności powinny spełniać wymagania jednorodzajowości oraz ograniczenia przedmiotowego (pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku), wymagalności i zaskarżalności. Wykonanie prawa potrącenia polega na złożeniu drugiej stronie oświadczenia o charakterze prawokształtującym (art. 499 zdanie pierwsze k.c.), którego skutkiem, niezależnym od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem, jest umorzenie się obydwu wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 k.c.), ze skutkiem czasowym określonym w art. 499 zdanie drugie k.c., tj. od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Oświadczenie o potrąceniu może być złożone w dowolnej formie. Co oczywiste, podstawowym warunkiem jego skuteczności jest, by z treści oświadczenia w sposób nie budzący wątpliwości wynikało, jaka wierzytelność przedstawiona została do potrącenia. Niezbędne jest zatem sprecyzowanie wzajemnej wierzytelności potrącającego pod względem rodzajowym, terminowym i wartościowym, w tym dokładne określenie kwoty pieniężnej, w jakiej ta wierzytelność się wyraża (zob. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/2006, niepubl., wyrok SN z dnia 30 maja 1968 r., II PR 202/68, niepubl., wyrok SN z dnia 4 lutego 2000 r., II CKN 730/98, niepubl., wyrok SA w Warszawie z dnia 26 marca 2009 r., VI ACa 1278/2008, niepubl.). Zauważyć też należy, że podniesienie w procesie przez pozwanego zarzutu potrącenia przenosi ciężar dowodzenia na stronę pozwaną, która winna w tej sytuacji udowodnić istnienie wzajemnej wierzytelności, jej wymagalność oraz wysokość, zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 6 k.c. W materialnym oświadczeniu o potrąceniu właściwym mieści się bowiem uznanie własnego roszczenia wobec osoby do którego jest ono skierowane w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. a tym samym powód zwolniony był z obowiązku dalszego dowodzenia istnienia swojej wierzytelności.

W ocenie Sądu zarzut potrącenia podniesiony przez pozwanego w zakresie wierzytelności powoda z tytułu czynszu najmu i opłat eksploatacyjnych z wierzytelnością pozwanego z tytułu zwrotu kaucji zasługuje na uwzględnienie. Pozwany wykazał bowiem istnienie po swej stronie wierzytelności przysługującej mu wobec powoda z tytułu zwrotu kaucji, która spełniałaby warunki prawne, powodujące, że nadawałaby się do umorzenia wskutek potrącenia z wierzytelnością powoda z tytułu należności objętych żądaniem pozwu. Wierzytelność ta w dacie potrącenia spełniała także wymogi zastrzeżone w art. 498 § 1 k.c., bowiem zgodnie z treścią umowy pozwana wzajemnie była zobowiązana do zwrotu kaucji w terminie 14 dni od zakończenia umowy. Zaznaczyć również należy, że w dniu 4 grudnia 2018 roku powód wzajemny ponadto wzywał pozwaną wzajemnie do zwrotu wpłaconej kaucji. Tym samym nie ulega wątpliwości, że w dniu 12 lutego 2020 roku, tj. w dniu złożenia oświadczenia o potrąceniu, wierzytelność powoda wzajemnego była już wymagalna. W konsekwencji jeszcze przed procesem nastąpił skutek z art. 498 § 2 k.c. w postaci wzajemnego umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (2.251,26 zł), a zatem roszczenie powoda, na skutek umorzenia, wygasło.

W pozostałym zaś zakresie, kaucja w wysokości 1.748,74 zł, podlegała zwrotowi powodowi wzajemnemu.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 659 § 1 k.c. w zw. z art. 498 k.c., oddalił powództwo w sprawie z pozwu głównego, natomiast w sprawie z pozwu wzajemnego zasądził od pozwanej wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego kwotę w łącznej wysokości 1.748,74 zł tytułem zwrotu kaucji.

Na zasądzoną od pozwanej wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego kwotę składała się również kwota 171,60 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013, poz. 403 ze zm.) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:

1) 40 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5 000 zł,

2) 70 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5 000 zł, ale niższa niż 50 000 zł,

3) 100 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 zł.

Równowartość kwoty rekompensaty jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne (ust. 1a).

Zgodnie z treścią powyższego przepisu, kwota rekompensaty odzyskiwania należności, przysługuje wierzycielowi od dnia nabycia uprawnienia do odsetek na podstawie art. 7 ust. 1 lub 8 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z art. 7 ust. 1 powołanej ustawy, w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W ocenie Sądu, powyższe regulacje należy interpretować wprost: przesłanką do uzyskania prawa do rekompensaty jest jedynie wymagalność odsetek za opóźnienie w płatnościach. Przepisy te nie przewidują bowiem przesłanki poniesienia przez wierzyciela kosztów odzyskiwania należności. Według Sądu, jest to interpretacja zgoda z celem ustanowienia tych przepisów, jakim jest wszakże zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. Ustawa konstruuje mechanizm, w którym opóźnienie w płatności automatycznie generuje uprawnienie do rekompensaty. Nie wynika natomiast z treści przepisów, aby wierzyciel miał wykazywać poniesienie kosztów, tym bardziej, że mogłoby to rodzić wątpliwości, co można uznać za takie koszty. W ocenie Sądu, intencją ustawodawcy unijnego było zapewnienie wierzycielowi uprawnienia do rekompensaty w momencie gdy powstaje prawo do uzyskania od dłużnika odsetek i uprawnienie to nie jest uzależnione od poniesienia przez wierzyciela konkretnie wskazanych czy wykazanych kosztów odzyskania należności. Powyższe zapatrywanie w całości podzielił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 roku (III CZP 94/15, OSNC 2017 nr 1, poz. 5), w której wskazał, że rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust 1 ustawy z dnia 8. marca 2013 roku o termiach zapłaty w transakcjach handlowych przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione.

Uwzględniając powyższe, na gruncie rozstrzyganej sprawy, stwierdzić należy, że warunki od których uzależniona jest możliwość naliczenia rekompensaty określonej w art. 10 powyższej ustawy zostały spełnione. Strona powodowa wykazała fakt wykonania swojego świadczenia, jak również okoliczność nieotrzymania zapłaty w terminie określonym w umowie.

Odnośnie wysokości rekompensaty, przytoczyć należy art. 10 ust 1 in fine ustawy, który nakazuje przeliczyć równowartość kwoty, w tym przypadku 40 euro, według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Przeliczenia kursów euro dokonane przez powoda nie budzą wątpliwości Sądu. Okoliczność ta nie była także kwestionowana przez pozwaną wzajemnie (art. 230 k.p.c.).

O obowiązku zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty należności głównej, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, od zasądzonej kwoty należności głównej Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie art. 4 w zw. z art. 4a w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013 poz. 403 ze zm.). Data początkowa, od której powód wzajemny domagał się odsetek, a zarazem początek opóźnienia pozwanej wzajemnie w spełnieniu świadczenia, nie była kwestionowana przez stronę pozwaną (fakt bezsporny, art. 230 k.p.c.).

W zakresie pozwu głównego, o kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804). Na kwotę zasądzoną od powódki na rzecz pozwanego składa się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 3.600,00 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

W zakresie pozwu wzajemnego, o kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804). Na kwotę zasądzoną od pozwanej wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego składa się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 900,00 zł oraz opłata od pozwu wzajemnego w wysokości 200,00 zł.

Mając na uwadze wymienione wyżej okoliczności, na podstawie powołanych w uzasadnieniu przepisów Sąd orzekł jak w wyroku.

Sędzia Aleksandra Zielińska-Ośko

Z. Odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku doręczyć pełnomocnikowi powoda – adw. P. H..