Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22-10-2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jolanta Czajka-Bałon

Protokolant: st.sekr.sąd. Grażyna Bielicka

po rozpoznaniu w dniu 22-10-2024 r. w Pile

sprawy z powództwa Banku (...) SA z siedzibą w W.

przeciwko A. B. (1), J. B. (1), V. B. (1)

o zapłatę

1.Oddala powództwo.

2.Zasądza od powoda Banku (...) SA na rzecz pozwanych A. B. (1), J. B. (1) i V. B. (1) łącznie jako zwrot kosztów procesu kwotę 10.800 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Jolanta Czajka-Balon

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w pozwie z 29 grudnia 2023 r. (data nadania w placówce pocztowej) wniósł o:

- zasądzenie od pozwanych A. B. (1), J. B. (1), V. B. (1) solidarnie na jego rzecz kwoty 167.591,56 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zwrotu świadczenia nienależnego w postaci wypłaconego kapitału na podstawie kredytowej nr (...)- (...) z dnia 6 września 2005 r.,

- zamianę wysokości świadczenia strony pozwanej określonego wyżej i w związku z tym zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda solidarnie od pozwanych kwoty 116.862,50 zł stanowiącej dodatkową kwotę, o którą należy zwaloryzować świadczenie zwrotu wypłaconego kapitału kredytu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu wytoczenia powództwa do dnia zapłaty

- zasądzenie solidarnie od pozwanych na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

W uzasadnieniu powód wskazał, że 6 września 2005 r. zawarł z A. B. (1) i I. B. umowę kredytu. Wywiązał się z niej przekazując pozwanym 167.591,56 zł kredytu. W konsekwencji zakwestionowania przez pozwanych w pozwie z 5 kwietnia 2020 r. mechanizmu denominacji, Sąd Rejonowy w dla Warszawy-Woli w Warszawie w wyroku z 1 marca 2022 r. zasądził od niego na rzecz pozwanych (I. B. zmarł w trakcie procesu, a w jego miejsce wstąpiły córki J. i V. B. (2)) żądane przez nich kwoty częściowo. Wyrokując Sąd przyjął, że umowa kredytu jest nieważna. Wyrok jest prawomocny. W związku z tym, powód podniósł, że skoro umowa jest nieważna, to na podstawie art. 405 k.c. w zw. z 410 k.c. należy się mu od pozwanych zwrot wypłaconego kapitału z tytułu umowy w łącznej kwocie 167.591,56 zł jako świadczenia nienależnego.

W piśmie procesowym z dnia 4 kwietnia 2024 r. (data nadania) powód cofnął powództwo w zakresie roszczenia waloryzacyjnego w całości i nieobciążanie go kosztami procesu w zakresie cofniętego powództwa.

Postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2024 r. Sąd umorzył postępowanie w części w zakresie cofniętego powództwa tj. co do kwoty 116.862,50 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W odpowiedzi na pozew pozwane wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podniosły zarzut dokonania potrącenia z ich wzajemną wierzytelnością o zwrot świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu. Wskazały, że wysokość uiszczonych rat wynika z dokumentacji przedłożonej przez powoda, która określa, że pozwane zapłaciły kwotę 80,928,08 zł oraz 52.719,79 CHF. Podniosły także, że pismem z dnia 28 września 2023 r. wezwały powoda do zapłaty kwot uiszczonych na podstawie umowy kredytu, wyznaczając mu 3 dniowy termin, a zatem ich roszczenie stało się wymagalne w dniu 2 października 2023 r. Na skutek dokonanego później potrącenia wierzytelności dochodzonej pozwem z ich wierzytelnością, ta pierwsza uległa w całości umorzeniu.

Pozwany w piśmie procesowym z dnia 11 lipca 2024 r. podtrzymał swoje żądania, zobowiązany do ustosunkowania się do twierdzeń i zarzutów zgłoszonych przez pozwane w odpowiedzi na pozew, w ogóle nie odniósł się do podniesionego zarzutu potrącenia. Na rozprawie w dniu 22 października 2024 r. wskazał jedynie, że zarzut potrącenia nie był skuteczny, albowiem w wezwaniu do zapłaty i oświadczeniu o potrąceniu skierowanych do banku nie sprecyzowano potrącanej kwoty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 kwietnia 2005 r. I. B. i A. B. (1) zawarli z Bankiem (...) S.A. w K. (poprzednikiem prawnym powoda) umowę kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...), na mocy której bank udzielił im kredytu w łącznej wysokości 55.600 CHF.

Kwota kredytu została pozwanym wypłacona i podjęli oni jego spłatę, najpierw w złotych a później we frankach, na mocy postanowień aneksu do umowy. Strony w 2011 r. aneksowały również kwotę kredytu zwiększać ją do 67.906,18 CHF. Powyższa kwota stanowiła równowartość 167.591,56 zł przeliczonych na podstawie gotówkowego kursu kupna CHF Banku z dnia wypłaty transz kredytu.

W ramach wykonania zobowiązania z umowy kredytu pozwani zapłacili powodowi: 6 października 2005 r. do 7 listopada 2011 r. kwotę 80.928,08 zł, od 6 grudnia 2011 r. do 6 września 2023 r. kwotę 62.297,20 CHF.

Pismem z 27 stycznia 2020 r. pozwani skierowali do powoda reklamację dotycząca umowy kredytu, przyjmując założenie ważności umowy kredytu, domagali się uznania udzielonego kredytu za złotówkowy z pominięciem niedozwolonych klauzul umownych i zwrotu nadpłat powstałych w wyniku nieprawidłowego naliczania.

A. B. (2) i I. B. w procesie, zainicjowanym pozwem z 5 kwietnia 2020 r. wniesionym do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w warszawie, domagali się zasądzenia od powoda na swoją rzecz w częściach równych kwoty w wysokości: 11.656,00 zł i 8.835,00 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Podstawą żądania było twierdzenie, że umowa kredytu zawiera niedozwolone postanowienia umowne, dotyczące indeksacji kredytu, które ich nie wiążą. Wskazali wówczas, że od dnia zawarcia umowy uiścili na rzecz Banku kwotę 80.928,06 zł oraz 37.461,83 CHF, a w tym postępowaniu dochodzą tylko części tych kwot.

W toku procesu zmarł I. B.. W jego miejsce do postępowania wstąpiły jego spadkobierczynie V. B. (1), J. B. (1) i A. B. (1). Ostatecznie doprecyzowały one powództwo i wniosły o zasądzenie od Banku na rzecz A. B. (1) kwoty 5.828 zł i 4.417, 50 CHF, zaś jako spadkobierczynie po zmarłym I. dochodziły zasądzenia na rzecz każdej z nich kwot 1.942,67 zł i 1.472,50 CHF.

Wyrokiem z 1 marca 2022 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie w sprawie o sygn. I C 1063/20 zasądził od Banku (...) S.A. w W. na rzecz A. B. (1) kwotę 7.770,67 zł oraz 5.890 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od każdej z tych kwot od dnia 5 listopada 2020 r. do dnia zapłaty a na rzecz V. B. (1) i J. B. (1) kwoty po 1.942,67 zł oraz 1.472,59 CHF na rzecz każdej z nich wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od każdej z tych kwot od dnia 5 listopada 2020 r. do dnia zapłaty. Oddalił powództwo w pozostałej części i rozstrzygnął o kosztach. Podstawą takiego orzeczenia było stanowisko, że umowa kredytu jest nieważna a jej strony zobowiązane są do zwrotu sobie nawzajem całości świadczeń otrzymanych w jej wykonaniu. Sąd ustalił, że w okresie kredytowania od dnia 6 grudnia 2010 r. I. B. i A. B. (1) wpłacili na rzecz Banku kwotę 10.653,01 zł, zaś w dniu 6 stycznia 2011 r. uiścili ratę w wysokości 1.233,99 zł. W okresie od 6 grudnia 2011r. do dnia 6 września 2013 r. wpłacili kwotę 8.559, 26 CHF, zaś w dniu 6 października 2013 r. uiścili ratę w wysokości 388,26 CHF. Sąd podniósł, że stosownie do art. 321 §1 k.p.c. nie mógł orzekać ponad zgłoszone żądanie, dlatego zasądził na rzecz powódek wyłącznie ww. kwoty, pomimo, iż suma uiszczonych przez kredytobiorców na rzecz Banku świadczeń była wyższa.

Od wyroku tego apelację wniósł jedynie Bank, którą Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił 20 września 2023 r. w sprawie o sygn. XXVII Ca 1329/22.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie w sprawie o sygn. I C 1063/20 z uzasadnieniem (k. 17-24), wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie o sygn. XXVII Ca 1329/22 (k. 25), umowa kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...) z załącznikami (k. 26-32), zaświadczenie historia spłat kredytu (k. 33-36), akt poświadczenia dziedziczenia (k. 64-65).

Powód wypłacił pozwanym 8.835,00 CHF oraz 11.656,00 zł w wykonaniu prawomocnego wyroku z dnia 1 marca 2022 r. Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie w sprawie o sygn. I C 1063/20.

Dowód: bezsporne.

W piśmie z 28 września 2023 r. pozwani, w związku ze stwierdzeniem nieważności umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...) z dnia 6 września 2005 r. przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 1 marca 2022 r. w sprawie o sygn. akt I C 1063/20, wezwali powoda m.in. do zapłaty kwot zasądzonych ww. wyrokiem wskazanych w jego pkt I-III oraz kosztów procesu wskazanych w pkt V a także zwrotu pozostałych kwot uiszczonych przez kredytobiorców na podstawie nieważnej umowy kredytu (w tym miejscu wnieśli o informację o łącznej kwocie rat wpłaconych przez kredytobiorców w PLN i CHF) w terminie 3 dni od daty otrzymania niniejszego pisma pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Wezwanie zostało złożone bezpośrednio w placówce powoda w dniu 28 września 2023 r.

W piśmie z dnia 10 maja 2024 r. pozwane złożyły powodowi oświadczenie o potrąceniu. Wskazały w nim, że dokonują potrącenia wierzytelności Banku o zapłatę kwoty 167.591,56 zł tytułem udostępnionego kapitału kredytu z ich wzajemną wierzytelnością przysługującą wobec powoda tytułem zwrotu zapłaconych kwot w wykonaniu nieważnej umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...) z dnia 6 września 2005 r. na podstawie art. 410 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. w kwocie 69.272,08 zł oraz 43.884,08 CHF w ten sposób, że:

1. wierzytelność Banku w kwocie 69.272,08 zł potrącają z:

a)wierzytelnością A. B. (1) w kwocie 46.181,39 zł tytułem zwrotu zapłaconych rat w PLN w wykonaniu nieważnej umowy kredytu,

b) wierzytelnością J. B. (1) w kwocie 11.545,35 zł tytułem zwrotu zapłaconych rat w PLN w wykonaniu nieważnej umowy kredytu,

c) wierzytelnością V. B. (1) w kwocie 11.545,35 zł tytułem zwrotu zapłaconych rat w PLN w wykonaniu nieważnej umowy kredytu,

2. pozostałą wierzytelność powoda w kwocie 98.319,48 zł potrącają z wierzytelnością A. B. (1) w kwocie 29.256,53 CHF tytułem zwrotu zapłaconych rat w CHF w wykonani nieważnej umowy kredytu, stanowiącej równowartość kwoty 140.048,07 zł. W tym miejscu pozwane wskazały, że kwota wyrażona w CHF, została przeliczona po kursie średnim NBP z Tabeli kursów średnich z dnia 3 października 2023 r. wynoszącym 4,7869 zł tj. po kursie z dnia, kiedy potrącenie wierzytelności stało się możliwe. Dodatkowo wyjaśniły, że wierzytelność kredytobiorców została obliczona jako różnica zapłaconych przez kredytobiorców w wykonaniu nieważnej umowy kredytu oraz kwot dotychczas wypłaconych przez Bank tj. 52.719,79 CHF – 8.835,00 CHF oraz 80.928,08 PLN – 11.656,00 PLN, co dało odpowiednio: 69.272,08 PLN i 43.884,79 CHF. W dalszej części oświadczenia o potrąceniu pozwane wskazały, iż w związku ze śmiercią I. B. A. B. (1) przysługiwała połowa kwoty roszczenia o zwrot zapłaconych kwot tytułem wykonania nieważnej umowy kredytu, gdyż pozostawała w związku małżeńskim z I. B. i łączył ich ustrój wspólności majątkowej. W konsekwencji w chwili jej ustania w związku ze śmiercią męża połowa tego majątku przeszła na nią, w tym połowa wartości wierzytelności przysługującej im w stosunku do powoda w związku z zakwestionowaną umowa kredytu. Dodatkowo zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia spadek po I. B. dziedziczyły V. B. (1), J. B. (1) oraz A. B. (1) w 1/3 części każda z nich. Pozwane podniosły, że przysługujące im wierzytelności w stosunku do powoda odpowiadają im udziałom w spadku po zmarłym I. B.. Pismo zostało doręczone 10 maja 2024 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 28 września 2023 r. (k. 59-60), oświadczenie o potrąceniu z dnia 10 maja 2024 r. (k. 61-63), akt poświadczenia dziedziczenia (k. 64-65).

Powyższy stan faktyczny był w istocie bezsporny.

Niektóre fakty zgłoszone przez jedną stronę zostały przez drugą przyznane wprost albo pośrednio i te Sąd przyjął bez dowodów (art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c.).

Część ustaleń Sąd poczynił w oparciu o dokumenty prywatne, które zostały złożone w kserokopiach. Złożenie tych kserokopii stanowiło w istocie zgłoszenie twierdzeń o istnieniu dokumentów o wynikającej z nich formie i treści. Niedoniesienie się do nich przez drugą stronę stanowiło nie wypowiedzenie się co do twierdzeń o istnieniu dokumentów o wynikającej z kopii formie i treści, które pozwalało uznać je za przyznane, gdyż pozostawały w zgodzie z wynikami rozprawy (art. 230 k.p.c.). Dawało to możliwość przeprowadzenia dowodów z dokumentów, których istnienie, treść i forma zostały przyjęte bez dowodów, tak jakby zostały one złożone w oryginale. Nie budziły one również wątpliwości co do swojej prawdziwości, jak też nie były przez strony podważane pod jakimkolwiek względem. Dlatego Sąd uznał je za w pełni godne zaufania.

Pozostałe dokumenty zostały złożone w odpisach poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika – radcę prawnego. Zgodnie z art. 129 § 3 k.p.c., zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. W związku z tym dokonane przez pełnomocnika powodów poświadczenia wierności oryginałom odpisów dokumentów korzystały z domniemania zgodności treści z prawdą (art. 244 § 1 k.p.c.). Domniemanie to nie było przez drugą stronę podważane. W związku z tym należało przyjąć, że odpisy dokumentów są zgodne z oryginałami.

Sąd zważył, co następuje:

Ostatecznie powód - Bank (...) S.A. domagał się zasądzenia od pozwanych 167.591,56 zł, które wypłacił kredytobiorcom w ramach umowy kredytu z 6 września 2005 r., która okazała się nieważna. Nieważność umowy trafnie była dla obu stron bezsporna, ponieważ wynikała z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie z dnia marca 2020 r., utrzymanego w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 września 2023 r. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

W sprawie poza sporem pozostawało, że w wykonaniu nieważnej umowy kredytu powód przekazał pozwanym 167.591,56 zł tytułem kapitału, natomiast pozwani uiścili na jego rzecz w ramach wykonania zobowiązania z umowy kredytu od 6 października 2005 r. do 7 listopada 2011 r. kwotę 80.928,08 zł, od 6 grudnia 2011 r. do 6 września 2023 r. kwotę 62.297,20 CHF (co wynikało wprost z zaświadczenia powoda o historii spłat kredytu).

W tym miejscu rozważyć należało, jakie skutki rodzi nieważność umowy kredytu. Konsekwencje jej stwierdzenia określa art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. Zgodnie bowiem z art. 410 § 2 k.c., świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W przypadku nieważności umowy kredytu, zgodnie z panująca teorią tzw. dwóch kondykcji, stronom przysługują dwa odrębne wzajemne roszczenia z tytułu zwrotu nienależnie spełnionych świadczeń tzn. kredytobiorcom o zwrot przez bank dotychczas uiszczonych należności z tytułu spłat rat kredytu, a bankowi o zwrot wypłaconej kwoty kredytu (uchwała składu siedmiu sędziów SN z 7 maja 2021 r., III CZP 6/21, OSNC 2021, nr 9, poz. 56; uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2024 r., III CZP 25/22, Legalis nr 3071522).

Nie ulega zatem wątpliwości, że powództwo było uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym. Pozwani podnieśli jednakże skutecznie w toku procesu zarzut potrącenia, który nie pozwalał na uwzględnienie powództwa.

Stosownie do art. 498 § 1 i 2 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Ponadto art. 499 k.c. określa, że potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Z kolei zgodnie z treścią art. 203 ¹ § 1 k.p.c., podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność ta jest niesporna, stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, orzeczeniem sądu polubownego, ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym, zatwierdzoną przez sąd ugodą zawartą przed mediatorem, lub uprawdopodobniona dokumentem potwierdzającym jej uznanie przez powoda. Co istotne, pozwany może podnieść zarzut potrącenia nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie dwóch tygodni od dnia, gdy jego wierzytelność stała się wymagalna (art. 203 ¹ § 1 k.p.c.).

Podstawą zarzutu potrącenia była wierzytelność niesporna, która wynikała wprost z zaświadczeń banku o historii spłat kredytu. Powód kwestionował skuteczność potrącenia wyłącznie z uwagi na to, że jego zdaniem wezwanie do zapłaty i oświadczenie o potrąceniu nie precyzowało dokładnie potrącanej kwoty.

Pozwani zgłosili zarzut potrącenia w odpowiedzi na pozew. Zatem zachodziły przewidziane w art. 203 ¹ k.p.c. warunki dopuszczalności tego zarzutu w procesie.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powoda, również wszystkie przewidziane w art. 498 k.c. i art. 499 k.c. przesłanki materialnej skuteczności potrącenia były spełnione. Każdej ze stron przysługiwała względem drugiej wierzytelność pieniężna o zwrot nienależnego świadczenia. W przypadku powoda wynosiła ona 167.591,56 zł a w przypadku pozwanych 69.272,08 zł oraz 43.884,79 CHF. Dla skuteczności potrącenia wystarczająca była wymagalność roszczenia pozwanych (Zob. wyr. SN z 21.1.2004 r. (IV CK 362/02, L.) i wyr. SN z 3.4.2014 r., V CSK 242/13, L.); K. G. , w: (...), t. III, cz. 1, s. 862; A. J. , w: K. , Komentarz, t. III, cz. 1, 2014, s. 809–810; M. P.-S. , Potrącenie, s. 102–103; L. S. , Potrącenie, s. 58; K. Z. , w: P. , Komentarz, t. II, 2015, art. 498, s. 131, Nb 25; T. W. , w: G. , Komentarz, 2013, (...). III, cz. 1, s. 958). Nastąpiła ona najpóźniej na skutek doręczenia powodowi ich pisma z 28 września 2023 r., w którym wezwali go do zapłaty kwoty 11.656 zł oraz 8.835 zł a także zwrotu pozostałych kwot uiszczonych przez kredytobiorców na podstawie nieważnej umowy kredytu (art. 120 § 1 zdanie drugie w zw. z art. 455 k.c.). Powód otrzymał pismo 28 września 2023 r.

Pozwani złożyli powodowi oświadczenie o potrąceniu w piśmie z 10 maja 2024 r. Wskazali
w nim, że dokonują potrącenia wierzytelności przysługujących im wobec Banku w kwotach 69.272,08 zł oraz 43.884,79 CHF tytułem nienależnych świadczeń spełnionych w wykonaniu umowy kredytu z wierzytelnością Banku wobec nich w kwocie 167.591,56 zł z tytułu wypłaconego im kapitału kredytu. Zaznaczyć trzeba, że Sąd podziela dominujący pogląd, że dopuszczalne jest potrącenie wierzytelności wyrażonej w złotych z wierzytelnością w walucie obcej, o ile jest to waluta wymienialna. Pismo z oświadczeniem o potrąceniu zostało doręczone powodowi 10 maja 2024 r. W związku z tym przedstawiona do potrącenia kwota w złotych (69.272,08 zł) uległa umorzeniu w całości a z wierzytelności powoda pozostało 98.319,48 zł, które skompensowały się z częścią wierzytelności pozwanych we frankach szwajcarskich. Sąd uznał, iż pozwani prawidłowo dokonali przeliczenia ostatniej wierzytelności wyrażonej w CHF na PLN. Wartość waluty obcej należało określić według kursu z dnia 3 października 2023 r. kiedy to potrącenie stało się możliwe (dzień następujący po upływie terminu na wykonanie wezwania, doręczonego powodowi w dniu 28 października 2023 r.). W tym dniu kurs średni NBP dla CHF wyniósł 4,7869 zł. Powód nie kwestionował w ogóle tak dokonanych przeliczeń. Dlatego reszta wierzytelności powoda tj. 98.319,48 zł uległa potrąceniu z kwotą 29.256,53 CHF.

Jako chybione uznać należało twierdzenia powoda jakoby w oświadczeniu o potrąceniu nie zostały prawidłowo skonkretyzowanie wierzytelności zgłoszone do potrącenia. Treść złożonego powodowi oświadczenia pozwanych nie pozostawia wątpliwości, że precyzyjnie zostały zindywidualizowane wierzytelności potrącane pod względem rodzajowym, terminowym i wartościowym, wskazując ich podstawę prawną i faktyczną, wysokość, sposób wyliczenia czy termin wymagalności. Wbrew twierdzeniom powoda, w ocenie Sądu również wezwanie do zapłaty określało należycie wierzytelności przedstawione do potrącenia. Pozwane wyraźnie wskazały w omawianym piśmie, że wzywają do zwrotu pozostałych kwot uiszczonych przez kredytobiorców na podstawie nieważnej umowy kredytu, wnosząc jednocześnie o informację o łącznej kwocie rat wpłaconych w PLN i CHF. Powyższe sformułowanie w wystarczający sposób konkretyzowało wierzytelność przysługującą pozwanym od powoda, który wówczas jako jedyny miał precyzyjną wiedzę w zakresie wysokości tych wierzytelności, prowadząc min. stosowne ewidencje umów, rejestry wierzytelności, a także chociażby rachunek kredytowy małżonków B., Ponadto Bank w momencie uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie w dniu 20 września 2023 r. powziął ostatecznie wiedzę, iż umowa łącząca strony jest nieważna, a zatem, że strony będą zobowiązane do wzajemnych rozliczeń. Powód otrzymując zatem w dniu 28 września 2023 r. wezwanie do zapłaty od pozwanych do zwrotu pozostałych kwot uiszczonych przez kredytobiorców na podstawie nieważnej umowy kredytu, uznawał już roszczenie powodów za uzasadnione co do podstawy faktycznej i prawnej, a także co do wysokości, która była mu znana z urzędu. Powyższe potwierdza złożenie pozwu w niniejszej sprawie, którego zasadność powód wywodził z nieważności umowy kredytowej.

Reasumując, Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zaistniały wszystkie przesłanki do uznania skuteczności zarzutu potrącenia. W konsekwencji oświadczenia woli pozwanych o potrąceniu, obie wierzytelności umorzyły się do wysokości wierzytelności powoda, jako niższej (art. 498 § 2 k.c.). Tym samym wierzytelność powoda została całkowicie zaspokojona i przestała istnieć.

Prowadziło to do oddalenia powództwa, o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. Pozwani wygrali w całości, więc przysługiwał im zwrot od powoda wszystkich kosztów, które ponieśli, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika 10.800 zł.

Sędzia Jolanta Czajka-Bałon