Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014 r.

sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej w G.

z udziałem L. P., M. P. (1) i Skarbu Państwa - Starosty (...)

o zasiedzenie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu

na skutek apelacji uczestników L. i M. P. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 18 grudnia 2013 r.

sygn. akt XI Ns 1858/12

p o s t a n a w i a :

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punktach I (pierwszym) i II (drugim) sentencji tylko o tyle, że w miejsce określonego w tych punktach podmiotu: (...) Spółka Akcyjna w G.” wpisać: „Skarb Państwa, którego następcą prawnym jest (...) Spółka Akcyjna w G.”,

2.  oddalić apelację w pozostałym zakresie,

3.  ustalić, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania apelacyjnego związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt VIII Ca 240/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie z wniosku (...) spółki akcyjnej w G. przy uczestnictwie L. i M. małżonków P. oraz Skarbu Państwa Starosty Powiatowego w T.:

I.  stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 25 lipca 1982 r. na nieruchomości stanowiącej własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerami (...) oraz (...), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji i urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV biegnącej w kierunku stacji transformatorowej 15/0,4 kV (...), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji, modernizacji, bieżących napraw, remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się wzdłuż pasa eksploatacyjnego wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości,

II.  stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 25 lipca 1982 r. na nieruchomości stanowiącej własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji i urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV biegnącej w kierunku stacji transformatorowej 15/0,4 kV (...), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji, modernizacji, bieżących napraw, remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się wzdłuż pasa eksploatacyjnego wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości

III.  stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 27 października 2001 r. na nieruchomości stanowiącej własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości B., gmina C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji i urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV relacji C.-Osiedle (...) (historyczna nazwa: O.-C.), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji, modernizacji, bieżących napraw, remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się wzdłuż pasa eksploatacyjnego wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości,

oraz orzekł o kosztach postępowania i wydatkach (pkt IV i V).

Zasadnicze motywy tego rozstrzygnięcia były następujące: L. i M. małż. P. od 1986 r. w ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej są właścicielami nieruchomości gruntowej położonej w C., obejmującej m.in. działki nr (...) oraz (...), KW nr (...); nieruchomości gruntowej położonej w C., obejmującej działkę nr (...), prowadzi KW nr (...); nieruchomości gruntowej położonej w B., gmina C., obejmującej działkę nr (...), KW nr (...). Nad działkami nr (...), (...) i (...) przebiega linia elektroenergetyczna o napięciu 15 kV. Słupy, na których jest rozpięta, posadowione są na gruntach sąsiednich: słup nr (...) na działce nr (...) oraz słup nr (...)na działce nr (...). Przebieg linii 15 kV nad gruntem działek nr (...), (...) i (...) nie uległ zmianie od 1976 r., w 2000 r. nastąpiła wymiana słupów drewnianych na betonowe. Nad zachodnią częścią działki nr (...) biegną linie elektroenergetyczne o napięciu 15 kV oraz 110 kV. Słupy linii 15 kV posadowione są w bezpośrednim sąsiedztwie linii granicznych działki. Linia elektroenergetyczna nad działkami nr (...), (...) i (...) została oddana do użytku w dniu 25 lipca 1952 r. W związku z budową w 1970 r. odgałęzienia przedmiotowej linii słup nr 1, na którym rozpięta jest linia 15 kV przebiegająca przez działki nr (...), (...) i(...), został wymieniony ze słupa przelotowego na słup rozkraczny betonowy. Po dokonanej modernizacji urządzenia przesyłowe zostały załączone pod napięcie w dniu 25 lipca 1970 r. W wyniku modernizacji przebieg linii nie uległ zmianie. Przebiegająca przez działkę nr (...) linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV relacji O.-C. (obecnie C.-Osiedle (...)) została wybudowana w latach 50-tych. Po modernizacji została oddana do eksploatacji w dniu 27 października 1971 r. Była wpisana do ewidencji środków trwałych wnioskodawcy w dniu 1 stycznia 1968 r. W 2000 r. linia ta została zmodernizowana. W wyniku tej modernizacji zmieniono położenie słupa, został on przeniesiony w granicach działki nr (...). Zmianie nie uległ przebieg przewodów.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawca jest następcą prawnym Skarbu Państwa – przedsiębiorstwa przesyłowego w zakresie opisywanych urządzeń przesyłowych.

Oceniając powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że wnioskodawca wykazał przesłanki nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej, przy czym był uprawniony do doliczenia czasu posiadania swego poprzednika przed 1 lutego 1989 r. a ciągłość posiadania została zachowana. Sąd uznał przy tym, iż poprzednik wnioskodawcy uzyskał posiadanie w złej wierze. Sąd nie miał również wątpliwości, że posiadanie przez poprzednika wnioskodawcy odpowiadało treści służebności przesyłu. Początek biegu terminu zasiedzenia przypadał co do linii biegnącej przez działki nr (...), (...) oraz (...) - na dzień 25 lipca 1952r., a co do linii średniego napięcia 15 kV biegnącej przez działkę nr (...) – na dzień 27 października 1971 r. W wypadku do pierwszego z tych terminów długość okresu zasiedzenia ustalono na mocy art. 50 § 1 i 2 dekretu z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe, przewidującego 20-letni okres zasiedzenia dla posiadania uzyskanego w dobrej wierze i 30 lat – w złej wierze, w zw. art. XLI § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny. Co do drugiego terminu Sąd Rejonowy przyjął wydłużony termin zasiedzenia zgodnie z nowelizacją art. 172 k.c. dokonaną ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny. W opinii Sądu Rejonowego, stwierdzenie było uprawnione na rzecz wnioskodawcy – (...) S.A., będącego następcą prawnym Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli uczestnicy postępowania L. i M. małż. P. zaskarżając je w pkt. I, II i III oraz zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach stanu faktycznego polegający na przyjęciu, iż wnioskodawca był posiadaczem samoistnym, gdy tymczasem materiał dowodowy oraz stanowisko doktryny prowadzi do wniosków odmiennych

2.  naruszenie art. 232 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności poprzez bezkrytyczne danie wiary świadkowi A. K. – pracownikowi wnioskodawcy a pominięcie zeznań uczestników w zakresie przestawienia słupów przez przedsiębiorstwo przesyłowe na działkach nr (...) i (...), co potwierdza opinia biegłego Z. R. a okoliczność ta jest istotna dla sprawy, gdyż zmiana przebiegu linii ma wpływ na termin zasiedzenia.

Wnieśli o zmianę orzeczenia i oddalenie wniosku w całości ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżących na jego rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Co do istoty apelacja uczestników L. i M. małż. P. podlegała oddaleniu jako nieuzasadniona. Sąd odwoławczy dokonał jedynie korekty w oznaczeniu podmiotu, na rzecz którego nastąpiło stwierdzenie nabycia służebności opisanych w pktach I i II.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że wbrew twierdzeniom skarżących, ustalenia faktyczne Sądu a quo są prawidłowe i w pełni usprawiedliwione wynikami postępowania dowodowego. Zarówno dokumenty jak i dowody osobowe zostały ocenione przez ten Sąd wszechstronnie i wnikliwie, bez naruszenia zasad wiedzy czy logicznego rozumowania. Nie jest trafny zarzut dotyczący bezkrytycznego przyjęcia zeznań świadka A. K. (będącego dyrektorem w spółce – wnioskodawcy). Świadek ten, na co zwrócił już uwagę Sąd Rejonowy, nie zeznawał o faktach znanych mu bezpośrednio, lecz opierał się na dokumentach zawartych w aktach sprawy. W przeważającej części jego zeznania sprowadzały się do zrelacjonowania treści tych dokumentów. Świadek ten zeznał także, iż według jego wiedzy nie nastąpiła zmiana przebiegu linii ani posadowienia słupów na działkach nr (...)i (...) i w tym zakresie jego zeznania nie pozostają w sprzeczności z żadnymi innymi dowodami. Symptomatyczne jest, że sam uczestnik L. P. potwierdził zarówno przebieg linii na jego nieruchomościach jak i daty ich posadowienia, a jego zeznania co do przesunięcia słupa na działkach nr (...) i(...)w latach 90-tych nie były kategoryczne, gdyż zeznał, że jedynie wydaje mu się, iż przestawiono wtedy słup o ok. 20 m (k. 292). Również zeznania M. P. (2) (k. 312-312v) nie były w tej kwestii jednoznaczne.

Istotnie, jak wskazywali uczestnicy w toku postępowania, nie istnieje dokumentacja obrazująca dokładny pierwotny przebieg linii. Odwołać się należy w związku z tym do opinii geodezyjno-kartograficznej (k 329-334, 373). Wynika z niej, że słupy, na których rozpięta jest linia nad działkami (...), (...) i (...), zostały przesunięte nieznacznie (do 1 m) w porównaniu do pierwotnego posadowienia słupów drewnianych; z kolei lokalizacja słupów na działce (...) nie odbiega od lokalizacji pierwotnej więcej niż o 1 m. Wniosków tej opinii co należy podkreślić skarżący nie podważyli.

Przyjmując powyższe ustalenia należy wskazać, zgodnie z utrwalonym stanowiskiem tutejszego Sądu Okręgowego, że nieznaczne odchylenia w przebiegu linii, będące rezultatem zmiany posadowienia słupów energetycznych np. na skutek wymiany na nowe, nie wpływają na funkcjonowanie służebności jako integralnej całości i w żadnym razie nie dają asumptu do uznania, że od momentu przemieszczenia urządzeń mamy do czynienia z nową, odrębną służebnością.

Na tle stanu faktycznego ustalonego przez Sąd a quo należy przesądzić prawidłowość zastosowania prawa materialnego, w tym założenie, że poprzednik wnioskodawcy był posiadaczem służebności i posiadanie to mogło prowadzić do zasiedzenia (art. 176 § 1 k.c. w zw. z art. 292 k.c.). To właśnie jest przedmiotem zarzutu z pkt.1 apelacji, nie zaś błędnie podniesiony w tym właśnie kontekście błąd w ustaleniach faktycznych. Przypomnieć zatem trzeba, że zgodnie z art. 352 k.c. kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności, a do posiadania służebności przepisy o posiadaniu rzeczy stosuje się tylko odpowiednio. Przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej chodzi o faktyczne korzystanie z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność, natomiast władanie w zakresie służebności gruntowej kwalifikuje się, zgodnie z art. 336 k.c., jako posiadanie zależne. W okolicznościach sprawy niniejszej nie ulega wątpliwości, że poprzednik wnioskodawcy wzniósł infrastrukturę przesyłową, wykorzystywał ją w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa do przesyłu energii, przeprowadzał konserwacje i modernizacje. Czynności te w pełni odpowiadają zakresowi uprawnień podmiotu, któremu przysługuje służebność o treści analogicznej do służebności przesyłu, a więc posiadacza zależnego.

Nie jest trafny argument skarżących, iż uzgodnienia z właścicielami co do przebudowy linii, czy wypłacenie odszkodowań za zniszczenia wynikłe z prac modernizacyjnych podważają pozycję posiadacza służebności. W przypadku służebności gruntowej związanej z ingerencją w cudzą nieruchomość, potrzeba dokonywania różnego rodzaju uzgodnień związanych z pracami na tej nieruchomości, zależnie od konkretnych uwarunkowań, jest wręcz oczywista, tak samo zresztą jak obowiązek naprawy szkód powstałych przez działania uprawnionego. Przywołany w apelacji pogląd Sądu Najwyższego został wyrażony w odniesieniu do posiadania samoistnego nieruchomości, a więc jest nieprzydatny dla niniejszej sprawy.

Szerszego omówienia wymaga zarzut apelacji dotyczący niewykazania przez wnioskodawcę przeniesienia posiadania służebności przez Skarb Państwa na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, ani na jego następców prawnych, związany z decyzją Wojewody (...) z 1996r. Kwestia ta ma decydujące znaczenie dla możliwości zastosowania art. 176 § 1 k.c., w myśl którego jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 3, poz. 11), tj. do dnia 1 lutego 1989 r., obowiązywała zasada jednolitej własności państwowej, zgodnie z którą Państwo było jedynym właścicielem całego mienia państwowego, niezależnie od tego, w czyim zarządzie mienie to się znajdowało. W konsekwencji Państwu przysługiwały także uprawnienia właścicielskie co do mienia pozostającego w zarządzie przedsiębiorstw państwowych, a więc odrębnych od Skarbu Państwa osób prawnych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz w doktrynie dominował wówczas pogląd, że państwowym osobom prawnym przysługuje względem przydzielonych im części mienia ogólnonarodowego szczególnego rodzaju prawo podmiotowe, określane zazwyczaj jako prawo zarządu lub prawo do tzw. zarządu operatywnego. Państwowe osoby prawne nie miały jednak żadnych praw podmiotowych do zarządzanego przez nie mienia, które mogłyby przeciwstawić Państwu. Tak rozumianą zasadę jednolitej własności państwowej odnoszono też do posiadania, co oznaczało, że Skarb Państwa był nie tylko właścicielem, ale i posiadaczem rzeczy pozostających w zarządzie państwowych osób prawnych. Z tej przyczyny skutki związane z samoistnym posiadaniem nieruchomości przez państwowe osoby prawne mogły powstać jedynie na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli zatem nieruchomość pozostająca w zarządzie państwowej osoby prawnej nie była własnością państwową, jej zasiedzenie - w razie ziszczenia się przesłanek określonych w art. 172 k.c. - mogło nastąpić nie przez państwową osobę prawną sprawującą zarząd, lecz przez Skarb Państwa. Dotyczyło to także zasiedzenia służebności gruntowej, jeżeli posiadaczem tej służebności była państwowa osoba prawna (tak SN wyroku z dnia 9 grudnia 2009 r. IV CSK 291/09, Lex nr 564973). Z dniem 1 lutego 1989 r., w wyniku nowelizacji art. 128 k.c., dokonanej ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r., doszło do uchylenia konstrukcji jednolitej własności państwowej, dzięki czemu państwowe osoby prawne uzyskały zdolność prawną do nabywania prawa własności. Ustawa ta nie przekształciła jednak ex lege stosunków własnościowych państwowych osób prawnych w stosunku do składników majątkowych, które w dniu 1 lutego 1989 r. były w zarządzie tych osób. Przekształcenie prawa zarządu przysługującego państwowym osobom prawnym w stosunku do gruntów będących własnością Skarbu Państwa w prawo użytkowania wieczystego, a w stosunku do budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych gruntach w prawo własności nastąpiło dopiero z dniem 5 grudnia 1990 r., na mocy art. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79 poz. 464 ze zm.), zgodnie z którym grunty stanowiące własność Skarbu Państwa będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa stawały się z tym dniem z mocy samego prawa przedmiotem użytkowania wieczystego tych podmiotów, a budynki, lokale i urządzenia wzniesione na tych nieruchomościach stawały się własnością tych osób prawnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 cyt. ustawy nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntów, o których mowa w ust. 1, oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali, o których mowa w ust. 2, stwierdzał wojewoda w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub zarządu gminy w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy; w drodze decyzji. Kwestia, czy decyzja wydana w tym trybie może być uznana za dokument stwierdzający przeniesienie posiadania, o którym mowa w art. 348 k.c., była przedmiotem szeregu wypowiedzi Sądu Najwyższego. W postanowieniu z dnia 18 maja 2007 r., I CSK 64/07 (Lex nr 286763 ) Sąd ten uznał, że państwowa osoba prawna, która do dnia 5 grudnia 1990 r. wykonywała zarząd mieniem państwowym i z tym dniem, już jako posiadacz nieruchomości została uwłaszczona, może wykazać przejście posiadania nieruchomości ze Skarbu Państwa na nią samą decyzją wydaną na podstawie art. 2 ust. 3 o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sąd Najwyższy podkreślił, że do przeniesienia posiadania może dojść w każdy ze sposobów wskazanych w art. 348-351 k.c. Decyzja wojewody stwierdzająca (deklaratywnie) nabycie własności (użytkowania wieczystego) wydana na podstawie art. 2 ust. 3 cyt. ustawy, może być zatem uznana za dokument, o którym mowa w art. 348 k.c., stwierdzający fakt uprzedniego przeniesienia posiadania. Za poglądem tym Sąd Najwyższy opowiedział się również w postanowieniach z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 171/08 (OSNC z 2010 nr 1 poz. 15 i z dnia 13 października 2011 r., V CSK 502/10 (Lex nr 1096048), natomiast w postanowieniu z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 21/08 (Lex nr 398485 ) - podkreślając, że służebność gruntowa może być ustanowiona także na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości władnącej - stwierdził, że wnioskodawca, który z dniem 5 grudnia 1990 r. ex lege nabył użytkowanie wieczyste nieruchomości pozostającej w jego zarządzie, może doliczyć okres korzystania z trwałego i widocznego urządzenia przez Skarb Państwa w czasie, gdy był tylko zarządcą nieruchomości.

Powyższe stanowisko Sąd Okręgowy konsekwentnie podziela we wielu własnych orzeczeniach np. VIII Ca 157/12, VIII Ca 681/13).

W świetle tych uwag następstwo prawne między Skarbem Państwa – w zakresie posiadania przedmiotowej służebności a przedsiębiorstwem państwowym Zakład (...) i jego następcami, jest niewątpliwe. Prawidłowe zastosowanie w sprawie art. 176 § 1 k.c. nakazywało zatem uznanie, że możliwe było doliczenie do czasu posiadania tych ostatnich także okresu posiadania przez Skarb Państwa.

Jasne jest oczywiście, że w realiach niniejszej sprawy potrzeba zastosowania art. 176 k.c. zachodzi jedynie w odniesieniu do służebności przebiegającej przez działkę nr (...), której zasiedzenie stwierdzono w pkt. III zaskarżonego postanowienia. Natomiast w przypadku służebności opisanych w pkt. I i II, do ziszczenia się przesłanek przewidzianych w art. 172 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 292 k.c. doszło przed dniem 1 lutego 1989 r., co dawało podstawy do stwierdzenia zasiedzenia na rzecz Skarbu Państwa.

W tym miejscu trzeba przypomnieć, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r. , III CZP 70/09 (OSNC z 2010 r. nr 5 poz.64) korzystanie przez przedsiębiorstwo państwowe z nieruchomości w sposób odpowiadający treści służebności przesyłu, prowadzące do zasiedzenia służebności gruntowej przed dniem 1 lutego 1989 r., stanowiło podstawę do nabycia tej służebności przez Skarb Państwa. Wprawdzie uchwała zapadła na tle zagadnienia dotyczącego możliwości stwierdzenia zasiedzenia na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, jednak z jej motywów należy wnioskować, że stwierdzenie zasiedzenia na rzecz następcy prawnego podmiotu, który ex lege nabył prawo w określonym czasie, nie było nawet rozważane.

Nie budzi przecież wątpliwości, że nabycie prawa w drodze zasiedzenia następuje z mocy samego prawa w chwili, kiedy spełnione zostały wszystkie wymagane przesłanki, tj. z upływem ostatniego dnia zasiedzenia (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1950 r. C 1864/49 - OSN 1950 r. 1/3). Z zasady tej wypływa nieodparty wniosek, że zasiedzenie następuje na rzecz osoby, która w chwili upływu ostatniego dnia terminu zasiedzenia jest posiadaczem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1966 r., III CR 223/66, OSNC z 1967 r. nr 5 poz. 91). Sąd Okręgowy wychodzi zatem z założenia, że skoro orzeczenie w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia ma charakter deklaratywny, czyli stwierdza, iż w określonej dacie doszło do nabycia prawa rzeczowego ex lege, to nabycie to można stwierdzić wyłącznie na rzecz posiadacza w formie prawnej właśnie z tej daty, i tak właśnie należało uczynić w sprawie niniejszej.

Z opisanych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w pkt. I i II wyłącznie poprzez skorygowanie oznaczenia podmiotu, który nabył służebność (art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). W pozostałym zakresie należało uznać zaskarżone postanowienie za prawidłowe i apelację oddalić (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

O kosztach orzeczono po myśl art. 520 § 1 k.p.c.