Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Arczyński (spr.)

Sędziowie: SSO Zbigniew Karamara

SSO Andrzej Ślusarczyk

Protokolant: sekr. sądowy Anna Misztal

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Roberta Jagusiaka

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2014 roku

sprawy P. M.

oskarżonego o przestępstwo z art. 234 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 13 grudnia 2013 roku sygn. akt II K 562/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości i oskarżonego P. M. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat D. A. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu udzieloną oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym;

III.  kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.

IX Ka 226 / 14

UZASANIENIE

Sąd Rejonowy w Kielcach wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r. sygn. IIK 562/ 12 uznał oskarżonego P. M. winnym tego, iż w dniu 3 marca 2011 roku w K. kierując zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Okręgowej w Kielcach fałszywie oskarżył Prokuratora Prokuratury Rejonowej K.- (...) w K. J. J. o usunięcie z akt sprawy prowadzonej za sygn. 4 Ds 348/ 10 tamtejszej Prokuratury Rejonowej dwóch kart protokołu o numerach (...) przesłuchania podejrzanego w sprawie 4 Ds 348/ 10 K. K. z dnia 18 października 2011 roku gdy tymczasem w dniu 21 stycznia 2011 r. sam usunął owe karty protokółu przesłuchania wymienionego podejrzanego podczas czynności procesowej zaznajomienia go z aktami śledztwa w budynku Prokuratury Rejonowej w Kielcach i kwalifikując ten czyn jako przestępstwo z art. 234 kk na mocy tegoż przepisu wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; orzekł o wynagrodzeniu adwokackim, zwolnił oskarżonego w całości o ponoszenia kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wywiodła obrońca oskarżonego zarzucając:

1)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 234 kk poprzez niewłaściwe przyjęcie, że oskarżony P. M. swym zachowaniem wyczerpał znamiona określone w cyt. przepisie oraz, że można mu przypisać zamiar popełnienia występku określonego w art. 234 kk;

2)  orzeczenie niewspółmiernie surowej kary, tj. 6(sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy cel wychowawczy i zapobiegawczy w stosunku do oskarżonego zostałby osiągnięty poprzez orzeczenie kary łagodniejszego rodzaju bądź też kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Podnosząc te zarzuty skarżąca wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i o uniewinnienie P. M. od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, ewentualnie o

2.  zmianę orzeczonej kary pozbawienia wolności na karę łagodniejszego rodzaju lub orzeczenie warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności, ewentualnie o

3.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i o przekazanie niniejszej sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kielcach

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja o ile zarzuca zaskarżonemu wyrokowi obrazę prawa materialnego twierdzeniem, iż zachowanie oskarżonego nie wyczerpało znamion przepisu art. 234 kk jest w pełni zasadna.

Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodnie z zebranymi dowodami i w sposób nie kwestionowany przez żadną ze stron ustalił przebieg wydarzeń mających miejsce w dniu 21 stycznia 2011 r. i rolę w nich oskarżonego P. M.. Żadna ze stron ustaleń tych nie kwestionowała. Bezspornym w sprawie jest fakt, iż oskarżony w dniu 17 lutego 2011 r. sporządził pismo adresowane do Prokuratury Okręgowej w Kielcach, które do tej Prokuratury wpłynęło 3 marca 2011 r. w treści którego wymienia osobę prokuratora J. J.jako sprawcy usunięcia (choć używa terminu zagubienia) z akt sprawy brakujących kart. Zważyć należy, iż data sporządzenia kierowanego do Prokuratury Okręgowej pisma (17. 02. 2011) wskazuje, iż zostało ono sporządzone po przedstawieniu P. M.zarzutu o czyn z art. 276 kk dotyczący zdarzenia z 21 stycznia 2011 r i po przesłuchaniu go na temat tego czynu co nastąpiło w dniu 15 lutego (t. 5 k. 894- 896 akt XIIK 191 SR Kielce IXKa 226/ 14 SO Kielce). Powstała zatem sytuacja w której P. M.mając świadomość popełnienia przez siebie przestępstwa z art. 276 kk a także świadomość iż o ten czyn wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne złożył do Prokuratury Okręgowej w Kielcach doniesienie o popełnieniu tegoż przestępstwa przez prokuratora J. J.. Doniesienie to będące od początku doniesieniem fałszywym zmierzało niewątpliwie o uniknięcia przez P. M.odpowiedzialności karnej za ten czyn i stanowiło realizację jego prawa do obrony mającą w tym przypadku cechy obrony przez atak. Zasadą prawa do obrony statuowaną przepisem art. 6 kpk jest zarówno prawo do uczestnictwa w procesie jak i uprawnienie do odmowy składania wyjaśnień, czy udzielania odpowiedzi na poszczególne pytania, a także braku obowiązku odwodzenia swojej niewinności czy dostarczanie dowodu na swoją niekorzyść. Gwarancją realizacji prawa do obrony jest także bezkarność w składaniu fałszywych zeznań przez osobę, która w sprawie staje się podejrzanym lub oskarżonym a wcześniej była przesłuchiwana w charakterze świadka, czy w składaniu nieprawdziwych wyjaśnień. Generalnie rzecz ujmując realizacja prawa do obrony zapewnia swobodę wyboru jego wykonywania nie wykluczając obrony poprzez kłamstwo (czego w żadnym razie nie należy utożsamiać z prawem do kłamstwa). Konsekwencją tego stanu rzeczy jest również uprawnienie oskarżonego do realizacji prawa do obrony kosztem innej osoby, aż do zainicjowania postępowania karnego przeciwko niej. Istotną dla dokonania oceny prawnej będącego przedmiotem osądu w sprawie niniejszej czynu oskarżonego jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2006 r. sygn. IKZP 49/ 05 (OSNKW 2006/ 2/ 12) w świetle której jest niewątpliwe, że jeżeli sprawca przestępstwa wysnuwa fałszywe pomówienie wobec innej osoby o popełnienie tego przestępstwa w celu uniknięcia odpowiedzialności za ten czyn nie ponosi odpowiedzialności karnej za fałszywe oskarżenia. Uznając zatem, że czyn objęty zaskarżonym wyrokiem z uwagi na brak cechy bezprawności nie stanowi przestępstwa należało oskarżonego od popełnienia tego czynu uniewinnić.

(SSO Zbigniew Karamara) (SSO Wojciech Arczyński) (SSO Andrzej Ślusarczyk)