Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Paturalski

Sędziowie SSO Andrzej Żurawski

SSO Piotr Mądry (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Jolanta Jankowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Małgorzaty Stypułkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014r.

sprawy oskarżonego M. R. o przestępstwo z art. 244 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Kętrzynie II Wydziału Karnego

z dnia 19 grudnia 2013 r. sygn. akt II K 522/13

I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymierzoną oskarżonemu karę łagodzi do 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz A.. K. B. kwotę 420 złotych powiększoną o 96,60 zł tytułem podatku VAT jako nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu w posterowaniu odwoławczym,

IV zwalnia oskarżonego z kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze

UZASADNIENIE

M. R. został oskarżony o to, że: w dniu 12 czerwca 2013r. w K. na ulicy (...) kierował motorowerem marki Y. nr rej. (...) wbrew orzeczonemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Kętrzynie sygn.. akt (...), (...) zakazowi kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi,

tj. o przestępstwo określone w art. 244 k.k.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie, wyrokiem z dnia 19 grudnia 2013r., sygn. akt II K 522/13:

I.  Oskarżonego M. R. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to z mocy art. 244 k.k. skazał go na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności;

I.  Na podstawie art. 29 ust 1 ustawy z dnia 26.05.1982r. Prawo o adwokaturze zasądził od skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. K. B. kwotę 540 zł tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego wykonywaną z urzędu, w tym kwotę 180 zł za postępowanie przygotowawcze oraz kwotę 124,20 zł tytułem podatku VAT od przyznanego wynagrodzenia;

II.  Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarby Państwa koszty sądowe w części w kwocie 300 zł, zaś na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych w pozostałej części.

Apelację od powyższego wyroku złożyła obrońca oskarżonego, zaskarżając orzeczenie w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze. Apelująca wyrokowi zarzuciła rażąca niewspółmierność kary poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 5 miesięcy pozbawienia wolności podczas gdy cele kary w stosunku do oskarżonego spełni kara pozbawienia wolności znacznie złagodzona.

W oparciu o powyższe, skarżąca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez orzeczenie wobec oskarżonego M. R. kary 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, ewentualnie o orzeczenie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego, postulując konieczność dokonania modyfikacji zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze, zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Rejonowy po dokonaniu prawidłowej, zgodnej z treścią art. 7 k.p.k. oceny dowodów i opartych na niej, a stanowiących podstawę rozstrzygnięcia o istocie sprawy ustaleń - nie kwestionowanych zresztą przez apelującą - w pełni zasadnie przyjął za udowodnione sprawstwo M. R.. Wyjaśnienia oskarżonego w świetle treści wynikających z pozostałych dowodów osobowych w postaci zeznań świadków nie budzą wątpliwości. Argumentację tę w pełni podziela Sąd odwoławczy.

Na tle dokonanych przez Sąd meriti prawidłowych ocen dowodowych i opartych na nich ustaleń faktycznych, stwierdzić należy, że rozstrzygnięcie o karze pozbawienia wolności w wymiarze 5 miesięcy pozbawienia wolności jawi się jako orzeczenie rażąco niewspółmierne w rozumieniu przepisu art. 438 pkt. 4 k.p.k. Zauważyć bowiem wypada, że orzeczona przez Sąd pierwszej instancji kara pozbawienia wolności za czyn wypełniający znamiona przestępstwa z art. 244 k.k. co prawda mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia jednak w sposób właściwy, dyrektyw wymiaru kary sformułowanych w art. 53 k.k. Penalizowany w przywołanym przepisie występek jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3 i tak ukształtowany wymiar sankcji karnej pozwala na odróżnienie czynów o mniejszym ładunku kryminogennym od poważniejszych. Oceniając bowiem surowość orzeczonej kary w kontekście okoliczności podmiotowych i przedmiotowych niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że zachowanie oskarżonego nie wymaga aż tak daleko idącej represji, jak uczyniono to w zaskarżonym wyroku.

Z pisemnych motywów skarżonego orzeczenia wynika, że Sąd pierwszej instancji odnotował postawę oskarżonego prezentowaną w toku postępowania, której widocznym przejawem było przyznanie się M. R. do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyrażenie skruchy. Jakkolwiek odpowiedzialność karna oskarżonego w świetle innych przeprowadzonych w sprawie dowodów była ewidentna, to jednak przejawiana postawa wskazuje na stosunek oskarżonego do popełnionego czynu i poddanie swojego zachowania krytycznej refleksji. Oskarżony ma świadomość naganności swojego postępowania i nieuchronności poniesienia kary. Powyższe dowodzi, że brak jest podstawy, aby poprzez pięciomiesięczny wymiar kary pozbawienia wolności kształtować przekonanie oskarżonego, że każde zachowanie stanowiące naruszenie norm prawnych, musi się spotkać się z odpowiednią sankcją.

Z treści wyjaśnień M. R. wynika również, że zamiar prowadzenia motoroweru, pomimo świadomości obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zrodził się nagle, impulsywnie i de facto bez większego rozmysłu, a jego zachowanie motywowane było zamiarem szybkiego skontaktowania się z pracodawcą. Nie ulega wątpliwości, że ujawniona w sprawie motywacja nie ekskulpuje zachowania oskarżonego, tym niemniej nagłość podjętego zamiaru dowodzi o mniejszym ładunku kryminogennym popełnionego przez niego czynu.

Oceniając rozstrzygnięcie o karze również w kontekście sytuacji osobistej i rodzinnej oskarżonego, stwierdzić należy, że jest ono nazbyt dolegliwe. Zauważyć bowiem trzeba, że oskarżony pozostaje w związku konkubenckim, który planuje zalegalizować i zaangażowany jest w pozyskiwanie środków na utrzymanie dzieci swojej partnerki. Aktualnie zatem M. R. jest osobą o stabilnej sytuacji życiowej i rodzinnej, wykonującą zadania zawodowe pozytywnie oceniane w społeczeństwie, o czym świadczy również treść opinii jego pracodawcy (k.55).

Przytoczone okoliczności w ocenie Sądu odwoławczego, uzasadniają złagodzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności do 3 miesięcy. Kara w tym wymiarze będzie stanowiła dostateczną reakcję na popełnione przez niego przestępstwo, spełniając swój cel wychowawczy w stosunku do oskarżonego.

Bez względu na powyższe, nie sposób było podzielić wniosku skarżącej o warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. W tym miejscu stwierdzić należy, że przepis art. 69 § 1 k.k. statuujący instytucję warunkowego zawieszenia wykonania kary jest tak skonstruowany, że przy stosowaniu tej instytucji nakazuje kierować się jedynie względami szczególno-prewencyjnymi. By zatem możliwe było warunkowe zawieszenie wykonania kary sąd musi nabrać przekonania, że sprawca nie powróci do przestępstwa i wykonanie wymierzonej kary nie będzie konieczne dla wdrożenia go do przestrzeganego porządku prawnego. Tego rodzaju przekonanie bazować musi na ocenie postawy sprawcy, jego właściwościach i warunkach osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia i zachowania się po popełnieniu przestępstwa. Jeżeli spojrzy się przez pryzmat wskazanych warunków na osobę oskarżonego, to stwierdzić należy, że rację ma Sąd pierwszej instancji wyrażając pogląd, że M. R., zważywszy na jego dotychczasowy sposób życia, nie zasługuje na zastosowanie wobec niego warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Zauważyć bowiem należy, że oskarżony był już uprzednio karany, a przedmiotowa sprawa wynika z nieposzanowania treści wynikających z uprzedniego wyroku skazującego wydanego wobec wymienionego (vide: k. 93). Wobec oskarżonego stosowano już uprzednio środki probacyjne związane z oceną prognozy kryminologicznej w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary. Wprawdzie dla zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary uprzednia karalność oskarżonego nie stanowi automatycznej przeszkody, ale każdorazowo musi być brana pod uwagę przy ocenie czy orzeczenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania wystarczy dla osiągnięcia wobec niego celów kary. Fakt uprzedniego skazania M. R. w nieodległej perspektywie czasowej, wskazuje jednak, że oskarżony całkowicie zignorował wcześniejsze rozstrzygnięcia Sądu, a orzeczona kara nie wywołała w wymienionym refleksji nad swoim zachowaniem. Zwłaszcza że czynu tego dopuścił się on w okresie odbywania kary pozbawienia wolności wykonywanej wobec niego w systemie SDE (data zdarzenia to 12.06.2013 r. , zaś karę odbywał do dnia 20.06.2013 r.). Stwierdzić bowiem należy, że jeżeli fakt uprzedniego skazania i odbywania kary nie powoduje u sprawcy zmiany jego postępowania, to oznacza to konieczność odstąpienia od stosowania środków probacyjnych i sięgnięcia po radykalniejsze rozwiązania. Na podstawie tych ustaleń nie można dojść do przekonania, że poprzestając na warunkowym zawieszeniu wykonania kary orzeczonej wobec oskarżonego, nie popełni on więcej przestępstwa, a to jest przecież podstawowym celem kary.

Z tych względów, podzielając apelację obrońcy oskarżonego, w zakresie wniosku o złagodzenie orzeczonej przez Sąd pierwszej instancji kary pozbawienia wolności do 3 miesięcy, Sąd odwoławczy dokonał stosownej zmiany zaskarżonego wyroku w powyżej opisanym kierunku, w pozostałym zakresie orzeczenie jako słuszne utrzymując w mocy (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.).

Sąd Okręgowy na podstawie art. 29 pkt. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z § 14 pkt.2 pkt.4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163 poz. 1348) przyznał obrońcy oskarżonego M. R.- adw. K. B. - kwotę 420 zł tytułem opłaty za obronę wykonywaną z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 zł tytułem podatku VAT od zasądzonego wynagrodzenia. Uwzględniając zasady słuszności, wynikające z podzielenia apelacji wywiedzionej na korzyść oskarżonego, a także oceniając jego sytuacją materialną i osobistą, na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono M. R. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.