Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2014 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku U. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o wypłatę emerytury i odsetki

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

z dnia 21 maja 2013 r. sygn. akt III U 436/13

I.  u c h y l a pkt I zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o odsetkach i sprawę w tym przedmiocie przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.,

II.  u m a r z a postępowanie apelacyjne w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

Decyzją z 14 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R., przywołując art. 151 § 1 pkt 1 kpa odmówił uchylenia decyzji
z dnia 3 października 2011 r. w części, w jakiej ta decyzja zawieszała na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) w zw. z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) prawo do emerytury U. G. od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

W uzasadnieniu decyzji Zakład, powołując się art. 190 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wywiódł, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 13 listopada 2012 r. nie ma zastosowania do przypadającego przed dniem 22 listopada 2012 r. okresu zawieszenia emerytury, albowiem Trybunał Konstytucyjny nie wskazał ani w wyroku, ani w jego uzasadnieniu innej daty utraty mocy prawnej wymienionych w tym wyroku przepisów.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni domagała się jej zmiany, w części w jakiej decyzja ta zawiesiła prawo do emerytury za okres od 1.10.2011 r. do 21.11.2012 r. oraz wypłaty zawieszonego świadczenia wraz
z odsetkami za powyższy okres.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
z przyczyn, które legły u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 21 maja 2014 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 14 marca 2013 r. w ten sposób, że przyznał U. G. prawo do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dni 9 – 24 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, że U. G. ma przyznane prawo do emerytury od dnia 1.07.2019 r. Decyzją z dnia 12.10. 2011 r. ZUS wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia.

Przechodząc do oceny prawnej, Sąd Okręgowy wskazał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., którym Trybunał orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP.

Uznając roszczenie o wypłatę odsetek za uzasadnione, Sąd Okręgowy wywiódł, że wstrzymanie wypłaty miesięcznych kwot emerytury na rzecz wnioskodawczyni było następstwem wadliwej decyzji organu rentowego, czyli okoliczności za które organ ten ponosi odpowiedzialność.

W podstawie prawnej orzeczenia obok przepisów prawa materialnego Sąd powołał art. 477 ¹⁴ § 2 k. p. c.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy wniósł o jego zmianę
i oddalenie żądania wypłaty świadczenia za okres od 1.10.2011 r. do 21.11.
2012 r., zarzucając naruszenie: art. 190 Konstytucji RP poprzez przyjęcie, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r. odnosi skutek prawny z mocą wsteczną i uzasadnia podjęcie wypłaty emerytury za okres sprzed jego ogłoszenia oraz art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyzji, poprzez przyjęcie, że - pomimo iż organ działał wówczas zgodnie ze stanowionym prawem i trafnie uznał, że wypłata emerytury nie przysługuje wnioskodawczyni w związku z nierozwiązaniem stosunku pracy z pracodawcą, u którego wnioskodawczyni była zatrudniona przed uzyskanie prawa do emerytury, wypłata tego świadczenia przysługuje także za okres, w którym przepisy te funkcjonowały w obrocie prawnym.

W piśmie z dnia 5 czerwca 2014 r. organ rentowy cofnął apelację w części dotyczącej przyznania wnioskodawczyni prawa do wypłaty emerytury za okres od 1.10.2011 r. do 21.11.2012 r., wobec wejścia w życie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur. Do których prawo uległo zawieszeniu.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego kwestionująca zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek jest uzasadniona o tyle, że w wyniku jej rozpoznania Sąd Apelacyjny uznał za celowe i konieczne uchylenie
w tej części orzeczenia i przekazanie żądania wypłaty odsetek do rozpoznania organowi rentowemu.

Odnosząc się do roszczenia o zapłatę odsetek Sąd Apelacyjny pragnie zwrócić uwagę na generalną zasadę, że w sprawach z zabezpieczenia społecznego zakres rozpoznania sprawy wyznacza treść decyzji jaką wydał organ rentowy.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy w dotychczasowym postępowaniu nie zajął stanowiska w kwestii odsetek, stąd też żądanie wnioskodawczyni zgłoszone w postępowaniu odwoławczym nie mogło być przedmiotem merytorycznego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Niezależnie od powyższego istotne dla oceny zasadności żądania wnioskodawczyni w przedmiocie odsetek są uregulowania zawarte w ustawie z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu od dnia 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. (Dz. U
z 2014 r. poz. 169).

Stosownie bowiem do art. 10 pkt 2 powołanej ustawy w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy art. 85 ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U
z 2013 r. poz. 1442 z późniejszymi zm.) oraz przepisy wydane na podstawie art. 85 ust. 2 tej ustawy. Przepis art. 85 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w przeciwieństwie do odsetek określonych przepisami kodeksu cywilnego – uzależnia uwzględnienie żądania wypłaty odsetek od wystąpienia określonych w nim przesłanek, co oznacza, że wymaga od ZUS wydania w tym przedmiocie odrębnej decyzji.

W tym stanie rzeczy żądanie wypłaty odsetek nie mogło być przedmiotem merytorycznego rozpoznania na etapie postępowania apelacyjnego, z tego też względu orzeczono jak w pkt I wyroku po myśli art. 477 ¹⁰ § 2 k. p. c.

Pismem procesowym z 5 czerwca 2014 r. ZUS Oddział w R. cofnął apelację w części dotyczącej przyznania wnioskodawczyni prawa do wypłaty zawieszonej emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

W tej sytuacji, Sąd Apelacyjny po ustaleniu, że cofnięcie apelacji jest dopuszczalne i nie narusza słusznego interesu stron, orzekł o umorzeniu postępowania apelacyjnego w pozostałym zakresie, a to stosownie do art. 391 § 2
k. p. c.