Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2012r.

Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku,

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Władysława Prusator-Kałużna (spr.)

Sędziowie: SA Maria Jolanta Kazberuk

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2012 r. w Białymstoku

sprawy z powództwa B. W.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o. w E.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.

w E.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 października 2011 r. sygn. akt III P 3/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.

w E. na rzecz B. W. kwotę 2700 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt III APa 2/12

UZASADNIENIE

Powódka B. W. domagała się zasądzenia od pozwanej Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na swoją rzecz kwoty 192.754,67 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty tytułem premii motywacyjnej za 2009 rok. Domagała się również zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwana Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w E. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, twierdząc, że sporne świadczenie było premią uznaniową.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, wyrokiem z dnia 19 października 2011 roku zasądził od pozwanej Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na rzecz powódki B. W. kwotę 192.754,67 złotych tytułem premii motywacyjnej za rok 2009 z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2010 roku (pkt I) oraz rozstrzygnął o kosztach procesu (pkt II). Sąd I instancji ustalił, że powódka jest wiceprezesem zarządu w/w spółki. Na podstawie umowy o pracę z dnia 31 grudnia 1998 roku B. W. jest również zatrudniona u pozwanej od dnia 1 stycznia 1999 roku na czas nieokreślony na stanowisku zastępcy dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych. Stosownie do wymagań wynikających z art. 210 § 1 k.s.h. przy zawarciu umowy o pracę z powódką (będącą członkiem zarządu) pozwaną reprezentował przewodniczący rady nadzorczej. Rada nadzorcza Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na posiedzeniu w dniu 17 marca 2007 roku na podstawie § 9 pkt b regulaminu wynagradzania podjęła uchwałę m.in. w sprawie zmiany zasad wynagradzania wiceprezesa zarządu spółki. Z dniem 1 marca 2007 roku przyznano powódce wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 12.000 złotych miesięcznie oraz nagrodę motywacyjną w wysokości 2 % zysku brutto wypracowanego za rok poprzedzający, która miała być wypłacana jednorazowo po zatwierdzeniu podziału zysku przez zgromadzenie wspólników. Angażem z dnia 23 marca 2007 roku przyznano B. W. wyżej wskazane wynagrodzenie zasadnicze oraz premię motywacyjną. Angaż doręczono powódce. Sąd Okręgowy na okoliczność ustalenia charakteru spornego świadczenia a także procedury jego przyznania dopuścił dowód z zeznań świadków R. A., H. B. oraz dowód z zeznań E. S. oraz B. G. (1) przesłuchanych w charakterze strony. Wskazał, że wynikało z nich, iż pomiędzy powódką a prezesem zarządu pozwanej H. B. doszło do konfliktu. Stwierdził, że w/w zeznania w zakresie, w jakim wskazują na zasady przyznawania świadczenia inne niż te, które wynikają z protokołu posiedzenia rady nadzorczej z dnia 17 marca 2007 roku oraz angażu z dnia 23 marca 2007 roku, nie są wiarygodne. W ocenie Sądu I instancji treść angażu jest wyraźna i czytelna. Nie wynika z niego, aby wypłata premii motywacyjnej była uznaniowa i zależała od woli rady nadzorczej. Warunkiem wypłaty świadczenia (w określonej w angażu wysokości) było wypracowanie przez spółkę zysku za poprzedni rok oraz zatwierdzenie podziału zysku przez zgromadzenie wspólników. Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał, iż sporne świadczenie było w istocie premią, co oznacza, że pracownik nabywa do niej prawo w przypadku spełnienia określonych warunków i ma roszczenie o jego wypłatę. Z uwagi na niewystępowanie przesłanki uznaniowości, świadczenie nie było nagrodą, wbrew jego nazwie wskazanej w protokole posiedzenia rady nadzorczej. Na podstawie angażu z dnia 23 marca 2007 roku B. W. otrzymała premie motywacyjne za lata 2006-2008. W dniu 1 września 2009 roku otrzymała pismo datowane na dzień 26 sierpnia 2009 roku, którym przewodniczący rady nadzorczej wypowiedział jej warunki pracy i płacy ze stanowiska zastępcy dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 30 listopada 2009 roku. Wskazano w nim też, że od dnia 1 grudnia 2009 roku prezes zarządu zaproponuje nowe warunki pracy i płacy na stanowisku głównego księgowego. Nadto cofnięto decyzję rady nadzorczej z dnia 17 marca 2007 o przyznaniu nagrody motywacyjnej, poczynając od roku obrachunkowego 2009. W dniu 11 stycznia 2010 roku przewodniczący rady nadzorczej złożył powódce kolejne oświadczenie, w którym odwołał się do treści pisma datowanego na dzień 26 sierpnia 2009 roku. Na podstawie w/w oświadczenia powierzono B. W. z dniem 1 stycznia 2010 roku stanowisko głównego księgowego i przyznano wynagrodzenie w wysokości 6.000 złotych. Sąd I instancji ustalił, że powódka nie otrzymała premii motywacyjnej za 2009 rok, pomimo tego, że pozwana wypracowała za ten rok zysk, zaś zatwierdzenie podziału tego zysku nastąpiło uchwałą zgromadzenia wspólników w dniu 30 marca 2010 roku, co wynika z treści protokołu zgromadzenia wspólników sporządzonego w formie aktu notarialnego. Nie było okolicznością sporną, iż zysk brutto wypracowany przez Przedsiębiorstwo (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w E. za rok 2009 wyniósł 9.637.733,81 złotych, zatem 2% z powyższej kwoty stanowiło kwotę 192.754,67 złotych. Sąd Okręgowy wskazał, że powódka wystąpiła do Sądu o uznanie za bezskuteczne dokonanego wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 29 października 2010 roku w sprawie o sygn. akt IV P 20/10 przywrócono B. W. warunki pracy i płacy w Przedsiębiorstwie (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E. sprzed wypowiedzenia oraz zasądzono od pozwanej na jej rzecz kwotę 30.000 złotych tytułem wyrównania wynagrodzenia zasadniczego za okres od dnia 1 maja 2010 roku do dnia 30 września 2010 roku. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 17 lutego 2011 roku w sprawie o sygn. akt IV Pa 5/11 oddalono apelację pozwanej od w/w wyroku. W postępowaniu prowadzonym przez Sąd Rejonowy w Ełku w sprawie o sygn. akt IV P 20/10 oraz Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie o sygn. akt IV Pa 5/11 nie rozstrzygano w przedmiocie zasadności roszczenia o zapłatę premii motywacyjnej. Z uwagi na wysokość roszczenia sprawa została wyłączona do niniejszego postępowania. Roszczenia powódki dochodzone w obu postępowaniach były związane z oświadczeniami przewodniczącego rady nadzorczej (reprezentującego pozwaną) datowanymi na dzień 26 sierpnia 2009 roku oraz na dzień 11 stycznia 2010 roku, którymi wypowiedziano warunki pracy i płacy. Skoro więc prawomocnie przesądzono, że wypowiedzenie to było bezskuteczne to, zdaniem Sądu I instancji, strony nadal związane są postanowieniami angażu z dnia 23 marca 2007 roku. Sąd Okręgowy wskazał, iż powódka spełniła warunki niezbędne do uzyskania premii za 2009 rok. Za powyższy rok został wypracowany zysk oraz zgromadzenie wspólników podjęło stosowną uchwałę o zatwierdzeniu jego podziału. Z powyższych względów B. W. należna jest premia motywacyjna za 2009 rok. Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zasądził żądaną kwotę wraz z odsetkami (pkt I sentencji wyroku). Jak w pkt II sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

Pozwana Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w E. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i odmowę wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom świadka H. B. oraz przesłuchiwanych w charakterze strony B. G. (2) i E. S., chociaż zeznania w/w osób są logiczne, wzajemnie się uzupełniają i nie stoją w sprzeczności z istotną częścią materiału dowodowego zebranego w sprawie, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, że dochodzone świadczenie stanowi premię, a nie nagrodę.

Wskazując na powyższy zarzut, pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Suwałkach do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i prawnych oraz przez ich pryzmat dokonał słusznych wywodów w przedmiocie zasadności roszczenia B. W. o zapłatę dochodzonej kwoty tytułem premii motywacyjnej.

Jak wynika z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego, wyrokiem Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 29 października 2010 roku w sprawie o sygn. akt IV P 20/10 przywrócono B. W. warunki pracy i płacy w Przedsiębiorstwie (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E. sprzed wypowiedzenia dokonanego oświadczeniami przewodniczącego rady nadzorczej datowanymi na dzień 26 sierpnia 2009 roku oraz na dzień 11 stycznia 2010 roku. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 17 lutego 2011 roku w sprawie o sygn. akt IV Pa 5/11 oddalono apelację pozwanej od w/w wyroku. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy uznano za bezskuteczne. Było ono nieuzasadnione (przyczyny wypowiedzenia były niekonkretne oraz nierzeczywiste), jak również naruszało przepisy art. 42 § 1 k.p. w zw. z art. 45 § 1 k.p. (oświadczenie nie było poprzedzone uchwałą rady nadzorczej). Bezskuteczność wypowiedzenia, co ma znaczenie w przedmiotowej sprawie, odnosi się do oświadczenia przewodniczącego rady nadzorczej z dnia 11 stycznia 2010 roku w przedmiocie cofnięcia decyzji rady nadzorczej z dnia 17 marca 2007 o przyznaniu nagrody motywacyjnej, poczynając od roku obrachunkowego 2009.

Stosownie do treści art. 365 § 1 k.p.c. w niniejszej sprawie zarówno Sąd I instancji, jak również Sąd Apelacyjny jest związany w/w prawomocnym orzeczeniem.

Skoro wypowiedzenie zmieniające było bezskuteczne, zatem zasadność roszczenia powódki należało ocenić przez pryzmat warunków pracy i płacy obowiązujących w okresie sprzed dokonania wyżej opisanego wypowiedzenia.

Jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji, rada nadzorcza Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na posiedzeniu w dniu 17 marca 2007 roku podjęła uchwałę m.in. w sprawie zmiany zasad wynagradzania wiceprezesa zarządu spółki. Z dniem 1 marca 2007 roku przyznano powódce wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 12.000 złotych miesięcznie oraz „nagrodę motywacyjną” w wysokości 2 % zysku brutto wypracowanego za rok poprzedzający, która miała być wypłacana jednorazowo po zatwierdzeniu podziału zysku przez zgromadzenie wspólników (k. 77). Zaznaczyć należy, że podjęcie powyższej uchwały było wymagane na podstawie § 12 regulaminu pracy rady nadzorczej Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. (k. 34-35 akt Sądu Rejonowego w Ełku w sprawie o sygn. IV P 20/10) oraz na podstawie § 9 pkt b regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanej (k. 7-14).

Warunki płacy ustalone uprzednio na podstawie uchwały rady nadzorczej (wynagrodzenie zasadnicze oraz premia motywacyjna) zostały B. W. przyznane na podstawie angażu z dnia 23 marca 2007 roku (k. 6). Z jego treści wynika, że wiceprezesowi zarządu przysługuje premia motywacyjna w wysokości 2% zysku brutto wypracowanego za rok poprzedzający, zaś wypłata następuje jednorazowo po zatwierdzeniu podziału zysku przez zgromadzenie wspólników.

Podkreślenia wymaga, że sporne świadczenie w treści uchwały rady nadzorczej zostało określone mianem nagrody motywacyjnej, zaś w treści angażu – premii motywacyjnej. Sąd II instancji podziela stanowisko Sądu Okręgowego, w zakresie, w jakim uznał on, że treść angażu (a co za tym idzie również uchwały rady nadzorczej) jest wyraźna i czytelna. Nie wynika z nich, aby wypłata świadczenia była uznaniowa i zależała od woli rady nadzorczej. Warunkiem wypłaty świadczenia (w określonej w uchwale oraz angażu wysokości) zgodnie z treścią uchwały oraz angażu było wypracowanie przez spółkę zysku za poprzedni rok oraz zatwierdzenie podziału zysku przez zgromadzenie wspólników. Powyższe przemawia zaś za stwierdzeniem, że świadczenie było premią, zatem przysługiwało w razie spełnienia określonych warunków, zaś pracownik spełniający te warunki może skutecznie domagać się wypłaty premii. Świadczenie nie miało więc charakteru nagrody, której przyznanie zależy od uznania i pracownik nie ma roszczenia o jej wypłatę.

W tym miejscu należało odnieść się do zarzutu apelacyjnego naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i odmowę wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom świadka H. B. oraz przesłuchiwanych w charakterze strony B. G. (2) i E. S.. Świadek H. B. (k. 303 - 304) podała, że aby otrzymać nagrodę motywacyjną poza spełnieniem warunków wynikających z uchwały rady nadzorczej oraz angażu należało dobrze wypełniać obowiązki pracownicze, wykazywać się operatywnością, efektywnością, podejmować trafne decyzje. Argumentowała, że członków zarządu spółki, tak samo jak innych pracowników obowiązywał § 15 regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanej (k. 7-14). B. G. (2) zeznał, iż premia była przyznawana po dokonaniu oceny pracy pani prezes i wiceprezes zarządu. Nie wiedział, dlaczego taki warunek do przyznania premii nie został wskazany w protokole z posiedzenia rady nadzorczej, na którym podjęto uchwałę w przedmiocie przyznania premii (k. 334-335). E. S. wskazała z kolei, że na posiedzeniu rady nadzorczej postanowiono, iż wysokość premii będzie weryfikowana w zależności od wykonywanej pracy, ale ona tego nie zaprotokołowała (k. 333-334). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji powyższe zeznania, w zakresie, w jakim wskazują na uznaniowy charakter spornego świadczenia, słusznie ocenił jako niewiarygodne. Nie znajdują one oparcia w treści zarówno protokołu z posiedzenia rady nadzorczej z dnia 17 marca 2007 roku jak również angażu z dnia 23 marca 2007 roku. W szczególności nie wskazano w nich jako podstawy § 15 regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanej, który zawiera zasady tworzenia i wypłaty premii motywacyjnej wypłacanej pracownikom nie będącym członkami zarządu (a jedynie § 9 pkt b regulaminu wynagradzania). W ocenie Sądu II instancji niewiarygodnym jest, że w sytuacji, gdyby w istocie poczyniono ustalenia odnośnie uznaniowego charakteru spornego świadczenia, tak istotne zapisy nie znalazłby się w treści zarówno protokołu z posiedzenia rady nadzorczej, jak również w treści angażu. Z zeznań świadka R. A. (k. 262 v.-264) wynika z kolei, że nigdy nie było mówione, że przyznanie premii motywacyjnej lub odmowa jej przyznania ma następować na podstawie odrębnej uchwały czy decyzji rady nadzorczej. Warunkami wypłaty premii były natomiast wypracowany zysk oraz zatwierdzony bilans. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w świetle powyższych rozważań, zeznania świadka R. A. zasługują na przyznanie przymiotu wiarygodności. Co więcej, znamiennym jest również to, że powódka otrzymała premie za lata 2006-2008, zaś odmowa wypłaty premii uznaniowej zbiegła się w czasie z pogorszeniem relacji pomiędzy nią a prezesem zarządu H. B.. W ocenie Sądu II instancji w/w zarzut apelacyjny jest niezasadny, zaś Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy uznając, że sporne świadczenie nie było uzależnione od uznania rady nadzorczej, zatem stanowiło premię (nie zaś nagrodę).

Skoro więc pozwana wypracowała za ten rok 2009 zysk i uchwałą zgromadzenia wspólników w dniu 30 marca 2010 roku zatwierdzono jego podział, to powódce B. W. należna jest wypłata dochodzonej premii.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

A.K.