Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2012 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa N. L.

przeciwko Wspólnocie (...)przy ulicy (...) w R.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt I C 502/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Radomiu do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

I ACa 611/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2012r. Sąd Okręgowy w Radomiu uchylił uchwałę nr 15 /2011 Wspólnoty(...)przy ulicy (...) w R., zasądził od pozwanej Wspólnoty na rzecz powódki N. L. kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanej Wspólnoty na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 427 zł tytułem kosztów za opinię biegłego.

Sąd Okręgowy ustalił, że N. L. na mocy umowy darowizny z dnia (...). jest współwłaścicielką lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w R. przy ulicy (...), jak również współwłaścicielką części wspólnych budynku i współużytkownikiem wieczystym udziału w działce gruntu, dla której w Sądzie Rejonowym w Radomiu jest prowadzone księga wieczysta Kw (...).

Dnia(...). pozwana Wspólnota podjęła uchwałę nr (...)dotyczącą planu gospodarczego na rok 2011 w zakresie opracowania dokumentacji projektowo – kosztorysowej oraz wykonania instalacji centralnego ogrzewania i centralnie ciepłej wody.

W dniu(...). pozwana podjęła uchwałę nr(...)wyrażającą zgodę na dokonanie przez właścicieli lokalu nr (...) Z. L. i N. L. jednorazowej wpłaty w kwocie 1 579,03 zł na fundusz remontowy, wynikającej z udziału tychże właścicieli na rzecz Wspólnoty z tytułu przypadających kosztów wynikających z przyłączenia centralnego ogrzewania i ciepłej wody.

Dnia (...). pod głosowanie został poddany projekt korekty do uchwały nr (...)w sprawie dokonania przez właścicieli lokalu nr (...) jednorazowej wpłaty na fundusz remontowy przypadającej zgodnie z udziałem na rzecz Wspólnoty z tytułu przypadających kosztów wynikających z przyłączenia C.O. i C.C.W. w kwocie 8 176,10 zł. Uchwała ta nie została przyjęta. Projekt tej uchwały powstał w związku z podjętą uchwałą nr 11/2011 w sprawie korekty planu gospodarczego oraz planowanym zaciągnięciem kredytu w kwocie 420 000 zł w celu sfinansowania wykonania instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody w budynku na nieruchomości przy ul. (...) w R..

W dniu(...). pozwana podjęła uchwałę nr 15/2011 w sprawie uchylenia uchwały nr (...)z dnia (...)., a w § 2 tej uchwały ustalono, że dokonana wpłata w kwocie 1 579,03 zł będzie zaliczona na fundusz remontowy na przyszłe okresy i zobowiązano właścicieli lokalu nr (...) do dokonywania comiesięcznych wpłat na fundusz remontowy w kwocie 1,30 zł za m ^{( 2)}.

Z opinii biegłego z zakresu księgowości M. P. wynika, że współwłaściciele lokali nr (...) przy ul (...) uiścili kwotę 967,52 tytułem całkowitego kosztu instalacji tzw. części wspólnej. Obciążenie dodatkowymi kosztami takimi jak odsetki od kredytu, który Wspólnota zamierzała zaciągnąć w celu realizacji inwestycji pod tytułem wykonanie instalacji centralnego ogrzewania i centralnie ciepłej wody nie ma uzasadnienia, gdyż żądana kwota ma charakter przedpłaty. Wspólnota w takim przypadku winna o tę kwotę pomniejszyć wysokość kredytu o jaki się ubiega. Sąd podzielił opinię biegłego M. P. z uwagi na jej spójność i logiczność, opinia ta nie była kwestionowana przez strony.

Na podstawie takich ustaleń Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny prawnej.

Podstawą uchylenia uchwały może być sprzeczność z prawem lub umową właścicieli lokali. O sprzeczności z prawem można mówić także wtedy, gdy uchwała wprawdzie z formalnego punktu widzenia nie narusza żadnego przepisu, ale jest z gospodarczego lub osobistego punktu widzenia dla skarżącego członka z usprawiedliwionych powodów niekorzystna.

Sąd Okręgowy podzielił pogląd pełnomocnika strony powodowej, iż zaskarżona uchwała jest dla powódki niekorzystna, bowiem zmieniałaby zasady ponoszenia kosztów eksploatacyjnych przeznaczonych na fundusz remontowy w związku z realizacją inwestycji, którą prowadzi pozwana. Obciążenie współwłaścicieli lokalu nr (...) kwotą ustaloną w uchwale nr(...)ma charakter przedpłaty.

W związku z tym na mocy art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali Sąd I instancji uchylił zaskarżoną uchwałę nr (...)pozwanej Wspólnoty, obciążając pozwaną kosztami procesu na mocy art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana Wspólnota, zaskarżając wyrok w całości.

Apelująca zarzuciła:

1/ naruszenie prawa materialnego tj. art. 25 ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994r. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, polegające na przyjęciu, że zaskarżona uchwała jest niekorzystna dla strony powodowej i narusza jej interes;

2/ naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 328 § 2 k.p.c., poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku, które nie spełnia wymogów określonych w tym przepisie, bowiem nie wyjaśnia dostatecznie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, co uniemożliwia kontrolę instancyjną.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Trafnie apelująca podnosi, że uzasadnienie Sądu I instancji nie spełnia wymogów określonych w art. 328 § 2 k.p.c., co uniemożliwia przeprowadzenie kontroli instancyjnej. Braki w zakresie oceny prawnej są tak znaczne, ze sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona.

Z argumentacji przytoczonej przez Sąd Okręgowy wynika, że podstawą uchylenia uchwały nr 15/2011 pozwanej wspólnoty jest jej sprzeczność z prawem. Wobec takiej podstawy prawnej należało wskazać z jakimi przepisami prawa pozostaje w sprzeczności zaskarżona uchwała. Niezgodność z przepisami prawa może być bowiem odnoszona zarówno do przepisów ustawy o własności lokali (dalej – u.w.l.), jak też unormowań kodeksu cywilnego (dalej – k.c.). Różne są też sankcje w przypadku naruszenia poszczególnych przepisów. Wskazuje na to wprost dyspozycja art. 25 ust. 1 u.w.l. Powołany przepis wyróżnia cztery przesłanki zaskarżenia uchwał właścicieli lokali, a każdą z nich można traktować jako samodzielną podstawę zaskarżenia.

Właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do Sądu z powodu:

1/ jej niezgodności z przepisami prawa;

2/ jej niezgodności z umową właścicieli lokali;

3/ jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną;

4/ jeśli narusza ona w inny sposób jego interesy.

Różne są skutki prawne zaistnienie poszczególnych przesłanek , na które powołuje się właściciel kierujący pozew na drogę sądową. Na mocy art. 25 ust. 1 u.w.l. może być wniesiony pozew o:

1/ ustalenie nieistnienia uchwały albo

2/ stwierdzenie nieważności uchwały bądź

3/ uchylenie uchwały.

Strona powodowa kierując powództwo w zmodyfikowanej wersji, dotyczącej uchwały nr 15/ 2011 wnosiła o unieważnienie tej uchwały, wskazując jako podstawę prawną art. 25 ust. 1 u.w.l. oraz przepisy art. 202 i 209 k.c. (k. 56). W piśmie procesowym poprzedzającym zamknięcie rozprawy pełnomocnik powódki wnosił o uchylenie uchwały nr 15/2011 (k. 173). Na rozprawie w dniu 24 maja 2012r. oświadczył, że popiera powództwo, wnosi i wywodzi jak dotychczas. Na tym terminie Sąd zamknął rozprawę, nie wyjaśniając wątpliwości dotyczących faktycznej podstawy żądania pozwu.

Sąd Okręgowy uzasadniając podstawę uchylenia uchwały nie jest konsekwentny. Podnosząc jej sprzeczność z przepisami prawa (nie podając jakimi) argumentuje, że sprzeczność ta istnieje także wtedy, gdy uchwała z formalnego punktu widzenia nie narusza żadnego przepisu, ale jest z gospodarczego lub osobistego punktu widzenia dla skarżącego członka niekorzystna. Takie odniesienie zdaje się przemawiać za użytym w art. 25 ust. 1 u.w.l. określeniem „ w inny sposób narusza jego interesy”. Nawet uchwała zgodna z przepisami prawa i umową właścicieli lokali oraz zgodna z zasadami prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną może być zaskarżona do Sądu z powodu innego naruszenia interesów właściciela lokalu. W takim jednak przypadku upoważnia to Sąd orzekający do oceny merytorycznej treści uchwały i ostatecznych skutków jej wykonania dla zainteresowanych stron.

Sąd Okręgowy nie poczynił w tym kierunku żadnych ustaleń, ani nie dokonał właściwej oceny prawnej. Sąd argumentuje, że zaskarżona uchwała jest dla powódek niekorzystna, bowiem zmieniłaby zasady ponoszenia kosztów eksploatacyjnych przeznaczonych na fundusz remontowy w związku z realizacją inwestycji, którą prowadzi pozwana. Trafnie podnosi apelujący, że właśnie uchwałą nr (...)uchylono uchwałę nr(...), którą pozwana Wspólnota wyraziła zgodę na wpłatę przez właścicieli lokalu nr (...) jednorazowej wpłaty w kwocie 1 579,03 zł na fundusz remontowy, wynikającej z udziału w/w właścicieli w kosztach obciążających nieruchomość wspólną z tytułu przyłączenia C.O. i C.C.W., a kwota ta była zawyżona w świetle wyliczenia biegłego z zakresu księgowości . Sąd nie rozważył także dlaczego dla strony powodowej nie było korzystne zobowiązanie właścicieli lokalu nr (...) do dokonywania comiesięcznych wpłat na fundusz remontowy w kwocie 1,30 zł/m ^{( 2)} a więc wydaje się, że według stawek niższych niż obowiązujące uprzednio na mocy uchwały nr (...)dla mieszkań z wykonaną instalacją c.o. – 1,99 zł/m ^{( 2)} (k. 31v., 58).

Jeżeli natomiast Sąd Okręgowy miał na uwadze dalej idące skutki uchwały nr 15/2011, powinien to ujawnić w uzasadnieniu. Brak jakichkolwiek rozważań w tym przedmiocie (przy bogatym materiale dowodowym w aktach sprawy, do którego Sąd I nie ustosunkował się w zakresie jego przydatności dla ustaleń fatycznych, a jeżeli tak – do wiarygodno ^{ści poszczególnych dowodów)} uniemożliwia faktyczną kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia. Tym samym należy uznać za zasadny również zarzut apelacji podnoszący naruszenie art. 25 u.w.l.

Sąd Okręgowy nie rozpoznał istoty sprawy, a w związku z tym zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie miał na uwadze podniesione wyżej wskazania. W szczególności należy ustalić jaka jest faktyczna podstawa żądania pozwu w świetle różnych przesłanek z art. 25 ust.1 u.w.l. W zależności od tego Sąd nada właściwy kierunek ocenie prawnej dokumentów złożonych do akt sprawy, a w przypadku dalszej inicjatywy dowodowej przeprowadzi dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W przypadku zarzutu naruszenia prawa materialnego podstawą oceny powinny być te przepisy prawa , które ewentualnie narusza zaskarżona uchwała. Jeżeli zaś podnoszone będzie naruszenie interesu prawnego powódki, istnieje potrzeba szerszej oceny skutków wykonania zaskarżonej uchwały w uwarunkowaniach gospodarczych zaistniałych po podjęciu innych uchwał związanych z realizacją inwestycji przyłączy C.O. i C.C.W. w pozwanej Wspólnocie. Nie należy przy tym pomijać faktu, że uchwałą nr 15/2011 uchylono uchwałę nr 13/2011 obciążającą stronę powodową kwotą błędnie wyliczoną (w świetle niekwestionowanej opinii biegłego), zaliczono dokonaną wpłatę na fundusz remontowy, jak też ustalono stawkę miesięcznych wpłat na ten fundusz.

Oczywistym jest, że po wydaniu wyroku, w razie inicjatywy procesowej stron w kierunku uzasadnienia orzeczenia, Sąd Okręgowy ma obowiązek uzasadnić rozstrzygnięcie zgodnie z wymogami określonymi w art. 328 § 2 k.p.c.

Z tych względów na mocy art. 386 § 4 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.