Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Rataj

Sędziowie: SSO Teresa Znaińska

SSO Alicja Spustek-Kląskała

Protokolant: Magdalena Maślanka

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko M. S., J. S.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2013 r. sygn. akt III RC 370/13

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że obniża alimenty od powoda R. S. na rzecz pozwanej M. S., zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 29.06.2009 r. w sprawie sygn. akt RIIIC 387/08, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28.10.2009 r. sygn. akt XIII Ca 300/09 z kwoty po 450 zł miesięcznie do kwoty po 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 22.05.2013 r., płatne z góry do dnia 15 –tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  przyznaje od Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu) na rzecz adwokata L. R. łączną kwotę 147,60 zł w tym podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

XIII Ca 83/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20.12.2013 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej oddalił powództwo R. S. przeciwko M. S. i J. S. o uchylenie obowiązku alimentacyjnego; nie obciążył powoda kosztami oddalonego powództwa; zasądził od

Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej na rzecz adwokata L. R., Kancelaria Adwokacka ul. (...), (...)-(...) W. 60 zł + VAT, tj. łącznie 73,80 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu; ustalił, że pozwane poniosą koszty swojego zastępstwa procesowego w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił, że wyrokiem z dnia 28 października 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie sygn. akt XIII Ca 300/09 ustalił alimenty na rzecz M. S. i J. S. od R. S. w kwocie po 450 zł miesięcznie na każdą z nich.

Wyrokiem z dnia 9 marca 2011 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w sprawie sygn. akt RIIIC 867/10 obniżył alimenty zasądzone od R. S. na rzecz J. S. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 29 czerwca 2009 r. w sprawie sygn. akt RIIIC 387/08 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 października 2009 r. w sprawie sygn. akt XIII Ca 300/09 z kwoty 450 zł miesięcznie do kwoty 250 zł miesięcznie, poczynając od dnia 9 marca 2011 r. Oddalił powództwo przeciwko M. S..

Pozwane miały wówczas (...) lat i J. 18 lat. Od urodzenia były niepełnosprawne J. chorowała na porażenie mózgowe, M. na encefalopatię i upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, pozostawały pod opieką matki K. S..

Wówczas matka pozwanych miała 42 lata, nie pracowała, zajmowała się opieką nad córkami. Utrzymywała się ze świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w kwocie 525 zł miesięcznie. Nadto otrzymywała zasiłek pielęgnacyjny na każdą z pozwanych w wysokości 153 zł miesięcznie, zasiłek rodzinny w wysokości 98 zł miesięcznie na J. S. i 91 zł miesięcznie na M. S.. Ponadto otrzymywała dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji w wysokości 80 zł miesięcznie na każdą z pozwanych. M. i J. S. zamieszkiwały wówczas warz z matką z mieszkaniu, którego miesięczny koszt utrzymania wynosił 570 zł.

Ustalił Sąd Rejonowy, że M. miała wówczas 16 lat, chorowała na porażenie mózgowe, niewydolność nerek, encefalopatię oraz miała jedną kończynę dolną krótszą. Była osobą chodzącą lecz miała problemy z koordynacją. Przyjmowała leki stałe, których miesięczny koszt wynosił 80,- zł. Koszt zakupu obuwia dla M. S. to wydatek w wysokości 800,- zł. Małoletnia posiadała orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane do 31.07.2013 r. Nadto posiadała wskazanie do stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej i różne organizacje.

M. S. uczęszczała do pierwszej klasy Gimnazjum Specjalnego nr 52 dla uczniów z dziecięcym porażeniem mózgowym we W.. Małoletnia wraz z siostrą dojeżdżała do szkoły samochodem typu bus.

J. S. miała wówczas 18 lat. była uczennicą trzeciej klasy Gimnazjum Specjalnego nr 52 dla uczniów z dziecięcym porażeniem mózgowym we W.. J. S. chorowała na porażenie czterokończynowe, upośledzenie w stopniu lekkim, nadto chorowała na niewydolność nerek. Od dnia 10.11.2010 r. otrzymywała rentę socjalną z ZUS w wysokości 593,28 zł brutto tj. 522,- zł netto miesięcznie. Była to renta przyznana na stałe albowiem lekarz orzecznik ZUS orzekł o trwałej całkowitej niezdolności do pracy. J. posiadała zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne - wózek inwalidzki specjalny dziecięcy, którego koszt wynosił 1.800,- zł. Zakup obuwia ortopedycznego dla J. wynosił 600,- zł.

Miesięczny koszt rehabilitacji pozwanych wynosił wówczas 450,- zł. K. S. nie posiadała wówczas wystarczających środków finansowych na pokrycie rocznych kosztów rehabilitacji córek.

Odnośnie powoda ustalił Sąd Rejonowy, że R. S. miał wówczas 42 lata. Od dnia 1.01.2010 r. do 31.12.2010 r. był zatrudniony na podstawie umowy na czas określony w firmie (...) na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży z wynagrodzeniem w wysokości 2.000,- zł brutto, tj. 1.459,48 zł netto miesięcznie. Jednakże w dniu 24.07.2010 r. pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Od 24.07.2010 r. powód był zarejestrowany w PUP jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku w wysokości 631,- zł miesięcznie (w sierpniu -386,60 zł, we wrześniu i październiku w kwocie 765,45 zł). W PUP we W. znajdowały się wówczas oferty pracy dla przedstawiciela handlowego i osoby bez kwalifikacji z wynagrodzeniem od 1.317,- zł do 4.000,- zł brutto miesięcznie.

W dniu (...) urodził się drugi syn powoda - S. (chorował na atopowe zapalenie skóry). Starszy syn powoda S. miał alergię na mleko krowie oraz cierpiał na atopowe zapalenie skóry. P. S. wówczas nie pracowała. Rodzina korzystała ze wsparcia MOPS we W. w formie finansowej w postaci zasiłków celowych oraz dożywiania

Powód z rodziną mieszkał w lokalu darowanym jego żonie przez jej rodziców. Było to mieszkanie (...)-pokojowe, którego koszt utrzymania wynosił ok. 1.000,- zł miesięcznie. Od 1.09. (...). do 28.02.2011 r. rodzina otrzymywała dodatek mieszkaniowy w wysokości 294,16 zł miesięcznie. R. S. posiadał wówczas dług w wysokości 24.000,- zł. Powód od 2005 r. nie spotykał się z pozwanymi, okazjonalnie robił im prezenty.

Ustalił Sąd Rejonowy, że obecnie K. S. ma 45 lat, nadal nie pracuje i pozostaje na świadczeniu pielęgnacyjnym w wysokości 520 zł miesięcznie. Ponadto w okresie od 1 grudnia 2008 r. do 30 listopada 2013 r. miała przyznany zasiłek pielęgnacyjny przyznany na J. S. w kwocie 153 zł miesięcznie. W okresie od 1 kwietnia 2013 do 30 czerwca 2013 r. korzystała także z pomocy finansowej dla osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego przyznane na J. S. w kwocie 200 zł miesięcznie. Innych dochodów nie posiada. Pozwane otrzymują rentę socjalną w wysokości 600 zł miesięcznie.

Nadal zamieszkuje w mieszkaniu komunalnym, którego miesięczny czynsz z mediami wynosi 785,86 zł. W okresie od 1 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. miała przyznany dodatek mieszkaniowy w wysokości 445,59 zł. W okresie od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. miała przyznany dodatek mieszkaniowy w wysokości 464,96 zł miesięcznie, z uwagi na to ponosi koszt utrzymania mieszkania w kwocie 320 zł miesięcznie. Łączny koszt utrzymania mieszkania wynosi około 900 zł miesięcznie. Obecnie matka pozwanych posiada zadłużenie na rachunku bankowym w wysokości 1.000 zł.

Obecnie M. ma 19 lat, porusza się samodzielnie ponieważ ma średnie ograniczenie narządów ruchu, jednakże ma nieskoordynowane ruchy i o 3,5 cm krótszą lewą nogę. Nadal uczęszcza do gimnazjum specjalnego we W., obecnie jest uczennicą III klasy. Do szkoły jeździ samochodem typu bus. M. S. uczęszcza do szkoły w godz. od 8-15. M. S. przyjmuje leki, których miesięczny koszt wynosi około 65 zł. W dniach 13-15 maja 2013 r. brała udział w wycieczce szkolnej do G., której koszt wynosił 450 zł.

Obecnie J. ma 21 lat porusza się na wózku inwalidzkim z powodu porażenia mózgowego, choruje także na pęcherz neurogenny, uropatię zaporową. J. S. nosi obuwie ortopedyczne którego jednorazowy koszt wynosi 214 zł. Obecnie na płaskiej powierzchni chodzi o kulach. Uczęszcza na rehabilitację w ramach NFZ – dwa razy w szkole i raz w starej szkole. J. S. uczęszcza do drugiej klasy (...) Szkoły Zawodowej w Ewangelickim Centrum (...) i (...) we W. , zajęcia odbywają się w poniedziałki w godz. od 7-13, w piątki od 8.00-11.40 i w czwartki od 8.50do 11.30, wówczas musi ją odbierać matka albowiem nie ma busa. Pozwana przyjmuje leki, których miesięczny koszt wynosi 120 zł. Telefon komórkowy J. – 50 zł miesięcznie

Obie pozwane nie są samodzielne.

Ustalił ponadto Sąd Rejonowy, że P. S. od 2006 r. jest żoną powoda, ma 34 lata. Z tego związku posiadają dwójkę małoletnich dzieci S. w wieku 6 lat i S. w wieku 4 lat, są alergikami. Małoletni S. ma podejrzenie koślawości kolan i płaskostopia – obecnie jest diagnozowany, ponadto nadal choruje na atopowe zapalenie skóry i alergię pokarmową – nietolerancja mleka krowiego. Małoletni S. jest pod stałą kontrolą ortodonty albowiem ma wadę zgryzu – z uwagi na to nosi aparat ortodontyczny. Małoletni S. jest uczniem pierwszej klasy Szkoły Podstawowej, także choruje na alergie pokarmowe. Małoletni nie spożywają mleka krowiego, wieprzowiny, wołowiny i jajek. Ponadto korzystają ze środków czystości przeznaczonych dla alergików. Małoletni przyjmuje leki Z., D., którego koszt wynosi około 26 zł oraz A. dla małoletniego S. którego koszt wynosi około 20 zł.

P. S. pracuje, jednakże w chwili obecnej jest na chorobowym który pobiera w wysokości 1.200 zł miesięcznie z uwagi na schorzenia kręgosłupa. Do maja 2013 r. P. S. pozostawała na urlopie wychowawczym, jednakże po powrocie do pracy w firmie (...) została rozwiązana z nią umowa o pracę z uwagi na likwidację stanowiska pracy, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, którego termin upłynął w dniu 31 sierpnia 2013.

P. S. korzysta z pomocy MOPS.

Odnośnie powoda Sąd Rejonowy ustalił, że obecnie R. S. ma 45 lat, posiada wykształcenie wyższe w zakresie psychologii w zarządzaniu, a także technik handlowiec oraz zasadnicze – młynarz i około 25 lat stażu pracy, dotychczas był zatrudniony jako przedstawiciel handlowy, z jednej pracy został zwolniony a w kolejnej nie mógł podjąć z uwagi na stan zdrowia. Uzyskiwał wówczas wynagrodzenie w wysokości około 2.000 zł netto miesięcznie. Powód od trzech lat bezskutecznie poszukuje stałej pracy, nadal jest zarejestrowany w PUP bez prawa do zasiłku. Powód podejmuje prace dorywcze, w październiku powód pracując dorywczo zarobił kwotę 400 zł. (odśnieżanie 350-700 zł, mycie okien, sprzątanie – uzyskuje wówczas około 5 zł za godzinę oraz prace na budowie, jednakże obecnie choruje na przepukliny pachwinowe oraz ma problemy z kręgosłupem).

PUP we W. dysponuje ofertami pracy dla powoda na stanowisku doradca techniczny z wynagrodzeniem w wysokości 2.800 zł brutto miesięcznie, miejsce wykonywania pracy w Z., na stanowisku handlowca z wynagrodzeniem w wysokości 2.000 zł brutto miesięcznie, oraz na stanowisku sprzątaczki z wynagrodzeniem w wysokości 1.600 zł miesięcznie. Ponadto z informacji PUP wynika iż w listopadzie były oferty pracy na stanowisku pracownika ochrony z wynagrodzeniem w wysokości 1.400-1.800 zł brutto miesięcznie oraz dla pracownika produkcji z wynagrodzeniem w wysokości 1.600 – 1.700 zł brutto miesięcznie.

Żona powoda ponosi koszt utrzymania mieszkania w wysokości – opłata za czynsz 350 zł albowiem nadal ma przyznany dodatek mieszkaniowy w wysokości 469,96 zł. do dnia 28 lutego 2014 r. Miesięczna wysokość czynszu za w/w mieszkanie od dnia 1 stycznia 2014 r. wynosi 810,76, opłata za prąd około 51 zł miesięcznie, gaz około 50-70 zł miesięcznie.

R. S. otrzymuje zasiłek rodzinny na małoletniego S. w wysokości 77 zł miesięcznie i na małoletniego S. w wysokości 106 zł miesięcznie.

Powód obecnie spłaca kredyt zaciągnięty na kwotę 20.00 zł na okres dwóch lat – termin spłaty upłynie w dniu 4 września 2015 r., płacąc miesięczną ratę w wysokości 500 zł

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy przywołując przepis art. 133 §1 kro i 138 kro uznał, że nie nastąpiła istotna zmiana stosunków uzasadniająca uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz córek.

Podkreślił Sąd I instancji, że powód tak jak poprzednio zarejestrowany jest jako osoba bezrobotna, a PUP we W. dysponuje ofertami pracy. Stan zdrowia zaś powoda nie dyskwalifikuje go do podjęcia zatrudnienia.

Zdaniem Sądu powód powinien podjąć zatrudnienie, a nawet zatrudnienie dodatkowe celem spełnienia obowiązku alimentacyjnego wobec swoich niepełnosprawnych córek, tym bardziej iż samodzielnie nie opiekuje się nimi, nie dba o ich wykształcenie i wychowanie.

Uznał Sąd Rejonowy, że od daty poprzednio zasądzonych alimentów na rzecz pozwanych J. i M. S., które nadal są niesamodzielne i wymagają stałej opieki, niewątpliwie zwiększeniu uległy ich koszty utrzymania, co związane jest ze zwiększonymi wydatkami na edukację, jak również z powszechnym wzrostem cen towarów usług.

W ocenie Sądu Rejonowego niewątpliwie koszty ich utrzymania są stosunkowo wyższe w porównaniu z poprzednim okresem, a także w porównaniu z kosztami utrzymania dzieci zdrowych.

Uznał Sąd Rejonowy, iż zasądzone na rzecz J. i M. S. alimenty w łącznej wysokości po 700 zł miesięcznie są uzasadnione i tylko w niewielkim stopniu przyczyniają się do utrzymania pozwanych. Sąd podkreślił, iż pozwane poddawane są stałej rehabilitacji obecnie refundowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia albowiem na prywatną rehabilitację nie stać matki pozwanych, która to w przyszłości ułatwi im samodzielne funkcjonowanie. Również kontynuowanie nauki przez J. i M. S. pomoże im w zdobyciu zawodu, a w przyszłości podjąć zatrudnienie i rozpocząć start w samodzielnym życiu.

Apelację od orzeczenia zawartego w punkcie I złożył powód i zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:

1. art. 316 § 1 k.p.c. oraz 321 § 1 k.p.c, jak również art. 328 § 2 k.p.c. - przez nieuwzględnienie treści załącznika do protokołu z dnia 30 października 2013 r., zgodnie z którym powód zmodyfikował żądanie pozwu, w ten sposób, że wniósł przede wszystkim o ustalenie wygaśnięcia dotychczas ustalonego obowiązku alimentacyjnego, a ewentualnie o uchylenie dotychczas ustalonego obowiązku alimentacyjnego albo o obniżenie alimentów na rzecz pozwanej J. S. do kwoty po 200 zł miesięcznie oraz na rzecz pozwanej M. S. do kwoty po 100 zł miesięcznie;

2. art. 227 k.p.c. oraz art. 299 k.p.c, jak również art. 233 § 1 k.p.c, przez pominięcie dowodu z przesłuchania pozwanych oraz pominięcie dowodów zgłoszonych przez powoda w piśmie z dnia 30 października 2013 r. - podczas gdy dowody te mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a przesłuchanie córek powoda było możliwe i konieczne z uwagi na kwestionowany przez powoda brak samodzielności oraz stan zdrowia pozwanych podawany przez matkę pozwanych K. S.;

3. art. 233 § 1 k.p.c, czyli dowolną a nie swobodną ocenę zebranego materiału przez:

a. przyjęcie, że pomiędzy poprzednimi wyrokami w sprawie w stosunku do M. S. oraz J. S. (odpowiednio 28.10.2009 r. oraz 9.03.2011 r.), a stanem rzeczy istniejącym w chwili zamknięcia rozprawy, nie nastąpiła istotna zmiana stosunków uzasadniająca uchylenie obowiązku alimentacyjnego - gdy tymczasem:

- w związku z osiągnięciem pełnoletniości w maju 2012 r. M. S. otrzymuje miesięcznie dodatkowo rentę w wysokości 610,33 zł netto, której nie otrzymywała w dniu uprawomocnienia się ostatniego wyroku w sprawie alimentów na rzecz tejże pozwanej;

- w tym czasie powód stał się osobą długotrwale bezrobotną, co niewątpliwie niemalże uniemożliwia znalezienie pracy;

- sytuacja majątkowa i finansowa powoda znacznie się pogorszyła, np. dług alimentacyjny wzrósł do kwoty powyżej 35.000 zł;

- znacząco spadły wynagrodzenia brutto za oferty pracy proponowane przez Urząd Pracy 1317 zł - 4000 zł w 2010 r. do 1400 zł – 1800 zł w listopadzie 2013 r. ;

- wzrostu dochodu na jednego członka gospodarstwa domowego pozwanych z kwoty 512,67 zł w 2010 r. do kwoty 965,49 zł z czerwca 2013 r., co też wynika z decyzji w sprawie przyznania matce pozwanych dodatku mieszkaniowego (decyzja nr (...) oraz decyzja nr (...));

- przyjęcie, że matka pozwanych K. S. otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 520 zł miesięcznie - podczas gdy uwzględniając tylko i wyłącznie zeznania K. S. złożone na rozprawie w dniu 30 października 2013 r. kwota ta wynosi 820 zł

- od dnia 31 sierpnia 2013 r. żona powoda P. S. pozostaje bez pracy;

- w tym czasie małoletni syn powoda z obecnego związku z P. S., to jest S. S. (3), zaczął chorować na koślawość kolan, płaskostopie, a nadto koniecznym są konsultacje tego małoletniego u logopedy; natomiast jeżeli chodzi o drugiego syna z tego związku powoda, a to S. S. (4), to ujawniła się poważna wada zgryzu oraz zaistniała konieczność konsultacji tego małoletniego u logopedy i ortodonty;

b. przyjęcie, że kwota zasądzonych alimentów na rzecz pozwanych stanowi kwotę, którą powód jest w stanie łożyć na rzecz córek – podczas gdy z treści zeznań powoda, żony powoda P. S. oraz treści dokumentów przedłożonych przez powoda do akt sprawy wynika, że powód nie jest w stanie łożyć jakichkolwiek alimentów na rzecz córek;

c. przyjęcie, że w 2010 r. powód otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 2000 zł netto miesięcznie – podczas gdy wynagrodzenie to wynosiło 2000 zł brutto;

d. nieuwzględnienie, że aktualne dochody powoda z prac dorywczych wynoszą maksymalnie kwotę 700 zł miesięcznie;

e. przyjęcie, że pozwane nie są w stanie utrzymać się z własnych dochodów – podczas gdy, zdaniem powoda, dochody pozwanych, które wynoszą na każdą nich co najmniej kwote około 1000 z w zupełności wystarczają na pokrycie usprawiedliwionych ich potrzeb;

f. nieuwzględnienie, że pozwane faktycznie nie udokumentowały wysokości swoich potrzeb, a w szczególności kosztów utrzymania lokalu, w którym mieszkają.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I. przez ustalenie, że dotychczas ustalony obowiązek alimentacyjny powoda R. S. względem pozwanych córek J. S. oraz M. S. wygasł; ewentualnie przez uchylenie dotychczas ustalonego obowiązku alimentacyjnego powoda R. S. względem pozwanych córek J. S. oraz M. S.; ewentualnie przez obniżenie dotychczas ustalonych alimentów od powoda R. S. na rzecz pozwanej córki J. S. do kwoty po 200 zł miesięcznie, jak również pozwanej córki M. S. do kwoty po 100 zł miesięcznie.

Jednocześnie wniósł o przyznanie adwokatowi L. R. z Kancelarii Adwokackiej we W. kosztów zastępstwa prawnego udzielonego z urzędu powodowi w postępowaniu apelacyjnym - według norm przepisanych. Jednocześnie oświadczam, że opłaty nie zostały uiszczone w całości.

Sąd Okręgowy uzupełnił postępowanie dowodowe i na podstawie pisma (...) Oddział we W. z dnia 10.06.2014 r. oraz decyzji ZUS z dnia 5.03.2014 r. ustalił, że M. S. pobiera rentę socjalną od 26.04.2012 r., a od dnia 1.01.2013 r. do 28.02.2013 r. w wysokości 671,31 zł miesięcznie, od 1.03.2013 r. – 1.02.2014 r. w wysokości 698,17 zł miesięcznie, od 1.03.2014 r. w wysokości 709,34 zł – wysokości świadczenia od wypłaty wynosi 619,50 zł.

Od 1.03.2014 r. wysokość świadczenia do wypłaty dla pozwanej J. S. wynosi 619,50 zł miesięcznie. Decyzję Ośrodka Pomocy społecznej z dnia 30.09.2013 r. i 12.12.2013 r. M. S. i J. S. otrzymują dodatek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie.

Ustalił Sąd Okręgowy nadto na podstawie decyzji Ośrodka Pomocy (...) z dnia 12.12.2013 r. z dnia 19.05.2014 r., 23.09.2013 r. i z dnia 14.04.2014 r., że matce pozwanych K. S. przyznane zostało świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w kwocie 620 zł miesięcznie na okres od 1.12.2013 r. do 31.12.2016 r., a od 1.05.2014 r. do 30.12.2014 r. w wysokości 800 zł miesięcznie, nadto wypłacany jest zasiłek rodzinny na obie pozwane w kwocie po 115 zł miesięcznie i okresowo dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w kwocie po 80 zł oraz świadczenia w formie pomocy dla osób mających ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznane na J. S., w kwocie 200 zł miesięcznie na okres od 1.04.2014 r. do 31.12.2014 r.

Na podstawie ustaleń Sądu Rejonowego i dodatkowo poczynionych w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na częściowe uwzględnienie, odnośnie pozwanej M. S. .

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne nie mniej przy ustaleniach tych uszło uwadze Sądu Rejonowego, że pozwana M. S. pobiera rentę socjalną w wysokości obecnie 619,50 zł netto miesięcznie, a tym samym zmieniły się okoliczności w rozumieniu przepisu art. 138 kro.

Zgodnie z cytowanym przepisem zmiana orzeczenia alimentacyjnego jest możliwa jeżeli zmieniają się usprawiedliwione potrzeby uprawnionego lub możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Ustalenie zmiany stosunków następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi.

Jak słusznie przyjmuje Sąd Rejonowy porównanie usprawiedliwionych potrzeb pozwanych nie wykazuje, aby koszty te uległy obniżeniu, a więc jak prawidłowo wnioskuje Sad, usprawiedliwione potrzeby wręcz wzrosły.

Jednakże uległa zmianie sytuacja pozwanej M. S., która poprzednio nie pobierała renty socjalnej, a obecnie otrzymuje rentę socjalną w wysokości 619,50 zł netto miesięcznie, a zatem ma stałe źródło dochodu, choć nie jest to kwota wystarczająca na pokrycie jej kosztów utrzymania.

Biorąc pod uwagę stan zdrowia pozwanych, które są osobami niepełnosprawnymi, ich wiek, koszty związane z uczęszczaniem do szkoły, leczeniem, rehabilitacją, w ocenie sądu Okręgowego na pokrycie ich podstawowych potrzeb niezbędna jest kwota 1200-1300 zł miesięcznie na rzecz każdej z nich. Koszty utrzymania pozwanych w porównaniu z poprzednim okresem są więc wyższe, a otrzymywane dochody nie pozwalają na pokrycie ich podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb.

Wbrew zarzutom skarżącego nie zmieniła się istotnie sytuacja pozwanej J. S., której renta socjalna uległa nieznacznemu wzrostowi, bo o 89 zł miesięcznie.

Nie znalazł więc żadnego potwierdzenia i całkowicie chybiony okazał się zarzut powoda, że skoro pozwane otrzymują rentę socjalną – to są w stanie zaspokoić swoje potrzeby.

Wysokość dochodów matki pozwanych, która nadal pobiera świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w wysokości 620 zł, a od maja 2014 r. w wysokości 800 zł, uległa tylko nieznacznemu wzrostowi. Obecnie jak i poprzednio ma przyznany dodatek mieszkaniowy.

Matka pozwanych jak trafnie podkreśla Sąd Rejonowy sprawuje opiekę nad niepełnosprawnymi córkami, spełniając swój obowiązek alimentacyjny przez osobiste starania o ich wychowanie i utrzymanie, a nadto przyczynia się do ich utrzymania w kosztach finansowych albowiem dochód pozwanych, łącznie z zasądzonymi od powoda alimentami nie pozwala na pokrycie usprawiedliwionych kosztów utrzymania nadal niesamodzielnych pozwanych.

Wbrew zarzutowi skarżącego, jego sytuacja ogólna nie uległa istotnej zmianie.

Apelujący nie wykazał, wbrew zarzutom podniesionym w apelacji, że od daty ostatniego orzeczenia ustalającego wysokość świadczenia alimentacyjnego na rzecz pozwanych, jego możliwości zarobkowe lub majątkowe istotnie zmniejszyły się lub ustały. Nie wykazał też , że jego stan zdrowia powoduje niezdolność do pracy.

Słusznie Sąd Rejonowy wskazując na treść art. 135 §1 kro podnosi, że zakres obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego do alimentacji określa się według realnie istniejących jego możliwości zarobkowych, co nie zawsze pokrywa się z zarobkami rzeczywiści osiąganymi.

Mając na uwadze wiek powoda, wykształcenie, zawód, wieloletnie doświadczenie zawodowe i stan zdrowia kwalifikują go do grupy osób, które niewątpliwie przy należytej staranności w poszukiwaniu pracy mogą uzyskać wynagrodzenie pozwalające na łożenie na rzecz pozwanych alimentów w łącznej kwocie 500 zł miesięcznie.

Powstałe zaś zadłużenie alimentacyjne i zadłużenie kredytowe jest bez znaczenia w ocenie - możliwości płatniczych pozwanego i ta okoliczność – pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie.

Wbrew też zarzutowi skarżącego w porównaniu z poprzednim okresem nie zmieniła się sytuacja bytowa jego obecnej rodziny. Żona powoda poprzednio nie pracowała, obecnie po powrocie do pracy w maju 2013 r. została rozwiązana z nią umowa o pracę i przebywa na zasiłku chorobowym, zasiłek chorobowy świadczy o okresowej niezdolności do pracy, a nie o całkowitej niezdolności do zatrudnienia, synowie tak jak poprzednio chorują, rodzina tak jak poprzednio korzystała z pomocy MOPS.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznając apelację za słuszna w części orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku na podstawie art. 386 §1 kpc, obniżając świadczenie alimentacyjne na rzecz M. S. na kwotę po 250 zł miesięcznie od dnia otrzymania przez nich odpisu pozwu, tj. od 22.05.2013 r.

W pozostałym zakresie apelację powoda Sąd Okręgowy oddalił jako bezzasadną na podstawie art. 385 kpc.

Orzeczenie o kosztach oparto na przepisie §19 w zw. z §6 pkt 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 461.