Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z 20 maja 2011 r. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., powódka A. M. (1) reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 48 000 zł, oraz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 zł, uzasadniając roszczenie niezgodnym z prawem rozwiązaniem stosunku pracy (pozew – k. 2-6).

W odpowiedzi na pozew, pismem z 21 czerwca 2011 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozew – k. 44-49).

Pismem z 6 września 2011 r. pełnomocnik powódki wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 36 000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy (pismo – k. 76-80 i k. 95).

W kolejnych pismach procesowych i na rozprawie strony popierały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka była zatrudniona u pozwanego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku głównego księgowego od 1 kwietnia 2008 r. za wynagrodzeniem miesięcznym 16 000 zł brutto (umowa o pracę – a.o. cz. B – k. 1 i k. 8). Od lipca 2009 r. do 12 kwietnia 2010 r. z przyczyn usprawiedliwionych powódka nie świadczyła pracy na rzecz pozwanego. Początkowo przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą, a następnie na urlopie macierzyńskim oraz urlopie wypoczynkowym. Na czas usprawiedliwionej nieobecności powódki, pozwany powierzył zadania głównego księgowego B. W. (1), prowadzącemu działalność gospodarczą w tej dziedzinie, zawierając z nim umowę (zeznania świadków: T. R. – k. 141-142, A. W. – k. 160-161, M. Ł. (1) – k. 161-162, A. M. (2) – k. 186-187, zeznania powódki – k. 187). Po powrocie do pracy, 12 kwietnia 2010 r powódka wystąpiła do pozwanego z wnioskiem o obniżenie jej wymiaru czasu pracy do ¾ z uwagi na uprawnienia rodzicielskie przysługujące na syna G., którego powódka urodziła 28 sierpnia 2009 r. Pozwany wyraził na to zgodę (wniosek - a.o. cz. B – k. 11, zeznania powódki). Wraz z ograniczeniem wymiaru etatu, proporcjonalnie zostało obniżone wynagrodzenie miesięczne powódki do kwoty 12 000 zł brutto (zaświadczenie o wynagrodzeniu – k. 68).

Po powrocie powódki do pracy pozwany nie zatrudnił powódki na jej dotychczasowym stanowisku, funkcję głównego księgowego w dalszym ciągu pełnił B. W. (1). Powódce natomiast początkowo zlecono księgowe prace pomocnicze, następnie dyrektor finansowy T. R. w obecności pełniącego obowiązki głównego księgowego B. W. (1) przydzielił jej do obsługi spółkę (...). Zakres obowiązków przydzielony powódce odpowiadał obowiązkom na stanowisku samodzielnej księgowej. Bezpośrednim przełożonym powódki został B. W. (1). On organizował i nadzorował pracę podległych mu księgowych, w tym powódki, zatwierdzał wnioski urlopowe (zeznania powódki, kopie wniosków urlopowych – k. 33-34, korespondencja email – k. 35-36).

Powódka nie kwestionowała powierzenia jej obowiązków samodzielnej księgowej zamiast głównej księgowej i nie odwołała się od tak dokonanej przez pozwanego zmiany jej warunków pracy. Pracę z nowym zakresem obowiązków wykonywała ponad rok (zeznania powódki – k. 187).

Pismem z 13 maja 2011 r. pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Powołując decyzję zarządu, jako przyczynę wypowiedzenia wskazał likwidację stanowiska głównej księgowej z powodu powierzenia tych czynności zewnętrznej firmie. Wskutek wypowiedzenia umowa o pracę została rozwiązana z dniem 31 sierpnia 2011 r. (wypowiedzenie – a.o. cz. C – k. 1).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów złożonych do akt sprawy oraz twierdzeń stron, co do okoliczności niespornych. Autentyczność złożonych dokumentów nie była kwestionowana. Dokumenty te w większości stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., to stosownie do treści art. 233 § 1 k.p.c. Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia faktów, a w konsekwencji, poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne, mając na uwadze, że dokumenty prywatne stanowiły jedynie dowód tego, że określone w nich osoby złożyły oświadczenia treści w nich zawartej. Wydając wyrok w niniejszej sprawie Sąd oparł się także na zeznaniach świadków: T. R., A. W., M. Ł. (1) i A. M. (2) oraz na zeznaniach powódki.

Sąd obdarzył walorem wiarygodności zeznania wymienionych świadków oraz zeznania powódki. Treść zeznań jest logicznie spójna i wzajemnie się uzupełnia. Wszyscy świadkowie w okresie zatrudnienia współpracowali z nią bezpośrednio, pamiętali więc okoliczności i sekwencje zdarzeń. Ich zeznania stanowią wiarygodne źródło informacji, dzięki czemu Sąd uzyskał logiczny i pełny obraz sytuacji. Stan faktyczny w sprawie w większości był niesporny pomiędzy stronami. Różnica dotyczyła jego oceny prawnej.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powódki zasługuje na uwzględnienie w kwocie wskazanej pismem z 6 września 2011 r. to jest w zakresie kwoty 36 000 zł.

Normą art. 30 § 4 k.p. ustawodawca wprowadził obowiązek wskazania przez pracodawcę w pisemnym oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, która – przy tym zwykłym sposobie rozwiązania umowy – nie musi mieć szczególnej wagi. W judykaturze przyjmuje się formalny, informacyjny charakter tego obowiązku, ograniczający się do podania pracownikowi przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę skonkretyzowanej i rzeczywistej tylko w przekonaniu pracodawcy (wyrok SN z dnia 26 sierpnia 1999 r., I PKN 182/99, OSNAPiUS 2000 nr 23, poz. 858). Naruszeniem tego obowiązku jest więc brak wskazania przyczyny, ujęcie jej w sposób zbyt ogólnikowy, niewystarczająco jasny i konkretny, a także podanie innej przyczyny niż ta, która pracodawcę motywowała, a więc wskazanie przyczyny nierzeczywistej.

Przyczyna powinna być prawdziwa i konkretna. W przypadku, gdy wskazana przyczyna jest nieprawdziwa, niekonkretna, nierzeczywista lub nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę, Sąd zgodnie z art. 45 § 1 k.p. orzeka – stosownie do żądania pracownika – o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu, o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Ciężar dowodu w zakresie wykazania okoliczności wskazanych w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę spoczywa na pozwanym pracodawcy (art. 6 k.c.). Wykazując zasadność wypowiedzenia, pracodawca ma obowiązek przedstawić dowody, potwierdzające prawdziwość i zasadność jego twierdzeń. Pracownika natomiast obciąża dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, że wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione.

Przepisy odwołujące się do pojęcia „przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie” i „wypowiedzenia nieuzasadnionego” stanowią klauzule generalne, czyli przepisy zawierające sformułowania ogólne (zwroty „niedookreślone”), pozostawiające organowi stosującemu prawo znaczną swobodę w ocenie, czy dana norma prawna ma być stosowana w konkretnej sprawie.

Jak ustalono w stanie faktycznym, gdy powódka powróciła do pracy u pozwanego w kwietniu 2010 r., po długiej nieobecności związanej z narodzinami syna G., pozwany w sposób konkludentny dokonał zmiany warunków jej zatrudnienia, nie dopuszczając jej do pracy na stanowisku głównej księgowej, zgodnie z umową o pracę, lecz przydzielił jej obowiązki samodzielnej księgowej, zachowując wysokość wynagrodzenia miesięcznego za pracę. Powódka nie zakwestionowała dokonanej przez pracodawcę zmiany. Przyjęła nowe warunki i świadczyła pracę na stanowisku samodzielnej księgowej przez ponad rok. W tym czasie obowiązki głównego księgowego pełnił nieprzerwanie od lipca 2010 r. B. W. (2), na podstawie umowy cywilno-prawnej. Wobec powyższego uchwała zarządu pozwanego z 4 maja 2011 r. (kopia – k. 50) okazuje się być spóźniona, ponieważ w tej dacie wykonywanie usług w zakresie obowiązków głównego księgowego przez podmiot zewnętrzny wobec spółki trwało od ponad 9 miesięcy. Uchwała ta mogłaby skutkować, co najwyżej zmianą formalną w strukturze organizacyjnej pozwanego, skutkującą wykreśleniem tego stanowiska.

Nie ulega wątpliwości, że w dacie wypowiedzenia powódce umowy o pracę powódka była zatrudniona na stanowisku samodzielnej księgowej. W konsekwencji pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę na czas nieokreślony z naruszeniem przepisów, ponieważ – jak ustalono – likwidacja stanowiska głównej księgowej nie uzasadniała rozwiązania z powódką stosunku pracy. W trakcie procesu pozwany w pismach procesowych podnosił fakt niezadowolenia z pracy powódki, jej działalności gospodarczej, kolidującej z obowiązkami pracowniczymi, które miały zdaniem pozwanego wpływ na niewłaściwe wykonywanie obowiązków służbowych, o czym zeznawali też niektórzy świadków (M. Ł. (2), A. M. (2)). Nie mniej postępowanie dowodowe w sprawach zakwestionowania przez pracownika rozwiązania umowy o pracę toczy się w ramach wskazanej pracownikowi w wypowiedzeniu przyczyny rozwiązania umowy. Skoro jednak pracodawca wskazuje, że wymienione zarzuty były przyczyną rozwiązania umowy o pracę z powódką, to wskazana w piśmie z 13 maja 2013 r. przyczyna nie tylko nie uzasadnia wypowiedzenia, ale jest ponadto nierzeczywista.

Zgodnie z normą art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Na mocy art. Art. 47 ¹ k.p. odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Powódka nie żądała przywrócenia jej do pracy, lecz wyłącznie odszkodowania. Względem powódki obowiązywało pozwanego zastosowanie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Minimalną kwotę odszkodowania wyznacza zatem kwota wynagrodzenia powódki wskazana w zaświadczeniu pozwanej to jest 12 000 zł, natomiast maksymalną jej trzykrotność to jest 36 000 zł.

Wobec powyższego, mając na uwadze powołane powyżej okoliczności, wskazane przepisy oraz żądanie powódki zasądzenia na jej rzecz tytułem odszkodowania kwoty 36 000 zł. Sąd uwzględnił żądanie w tym zakresie, ponieważ mieści się we wskazanym przedziale i nie sprzeciwia zasadom społecznego współżycia, o czym orzeczono, jak w punkcie I sentencji wyroku. Oddalając powództwo w części, przekraczającej tę kwotę – powódka w pozwie żądała 48 000 zł.

Art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. stanowi, iż Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

Na podstawie wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powódka wygrała sprawę w 75%. Mając na uwadze charakter sprawy, czas trwania rozprawy, w ramach której miało miejsce 6 posiedzeń, niezbędny nakład pracy pełnomocnika powódki, Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 1 350 zł wynikającą z normy § 6 w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (jt Dz. U. 2013, poz. 490). Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 800 zł tytułem stosunkowej opłaty sądowej od pozwu, której powódka nie miała obowiązku uiścić, w zakresie, w jakim pozwany przegrał sprawę (5% x 36 000 zł).

Art. 477 ² § 1 zd. 1 k.p.c. stanowi, iż zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Zgodnie zatem z treścią powyższego przepisu Sąd wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 12 000 zł brutto.

Mając powyższe na względzie, na podstawie przywołanych przepisów, Sąd orzekł, jak w sentencji.