Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania T. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 maja 2013 r. znak (...)

w sprawie: T. M.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu T. M. prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2013 r.;

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 2141/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu T. M. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2009 roku, nr 153, poz. 1227) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w /w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu wniesionego odwołania ubezpieczony wskazał, iż w warunkach szczególnych był zatrudniony w (...) N. od dnia 1 września 1973 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku przy nadzorowaniu i kontrolowaniu pracy brygad roboczych, praca jego odpowiadała czynnościom wskazanym w wykazie A dziale XIV poz. 24 stanowiącego załącznik do przepisów rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku.

Nadto na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych wniósł on o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych świadków.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko i wskazując, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu jako pracy w warunkach szczególnych w/w okresu zatrudnienia, bowiem dla pracowników dozoru inżynieryjno- technicznego ( wykonywanego na różnych szczeblach zarządzania) wymagania określone w wykazie A dział XIV poz 24 załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku oznaczają konieczność stałego przebywania w środowisku pracy , w którym zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony T. M. ( urodzony (...)) w dniu 22 kwietnia 2013 roku złożył wniosek o emeryturę z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony udowodnił łączny okres ubezpieczenia w wymiarze 25 lat, 3 miesiące i 18 dni . Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

- okoliczności bezsporne

Spór dotyczył tego czy okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) w N. ( następnie „ (...) N.” ) od dnia 1 września 1973 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku powinien zostać zakwalifikowany jako praca w szczególnych warunkach. Przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 29 października 2012 roku (k. 13 akt emerytalnych ubezpieczonego) , z którego wynika, że odwołujący w spornym okresie czasu wykonywał prace przy kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozoru inżynieryjno- technicznego na oddziałach i wydziałach w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. ( kierownik robót bitumicznych, kierownik grupy robót) , zostało zakwestionowane przez organ rentowy.

Sąd w oparciu o materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy ustalił, że ubezpieczony będąc zatrudniony w (...) Spółce (...) nad (...) Sp. z o.o. ( poprzednio Okręgowy Zarząd Dróg (...) w S.) w okresie od dnia 1 września 1973 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku początkowo pracował na stanowisku robotnika drogowego przy układaniu mas bitumicznych. W latach 1974-1975 ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. Od stycznia 1976 roku na zasadzie reorganizacji Zarząd Dróg (...) w S. został włączony do (...) w N.. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej ubezpieczony pracował na stanowisku kierownika grupy robót. Do jego obowiązków na tym stanowisku należało prowadzenie robót związanych z układaniem mas bitumicznych na drogach, ubezpieczony kierował brygadą bitumiarzy, był też brygadzista kierujący brygadą i również z nimi pracujący. Ubezpieczonemu jako kierownikowi podlegała sześcioosobowa brygada, ubezpieczony musiał przejść całą drogę, przemierzyć, oznaczyć oraz dokonać pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych. W 1978 roku ubezpieczony został kierownikiem Zakładu Produkcji (...) w S.. Ubezpieczony uzyskał wtedy tytuł mistrza bitumiarza i zajmował się bezpośrednio produkcją masy bitumicznej, którą wytwarzało się w otaczarni obsługiwanej przez 4 operatorów. Zadaniem ubezpieczonego była bezpośrednia kontrola produkcji- składów ilościowych i temperatury. W 1979 roku ubezpieczony przeszedł do Kierownictwa Grupy (...) nr 1 w P.- była to jednostka organizacyjna podlegająca (...) w N.. Ubezpieczony zajmował stanowisko kierownika budowy i nadzorował bezpośrednio pracę brygad bitumiarzy pracujących przy układaniu mas bitumicznych na drogach. W 1981 roku ubezpieczony został kierownikiem Zakładu Produkcji (...), w którym wytwarzano masy bitumiczne. Zakład tren produkował także grysy służące do produkcji mas bitumicznych. Odpowiedzialność materialna ubezpieczonego dotyczyła także materiałów służących d produkcji mas bitumicznych i paliw, ubezpieczonemu podlegała również referentka oraz majster. W 1985 roku ubezpieczony ponownie przeszedł do kierownictwa Grupy (...) w P. , gdzie pracował jako kierownik budowy i zajmował się nadzorem nad układaniem mas bitumicznych. Ubezpieczony pracując razem z bitumiarzami był przez cały czas narażony na opary masy bitumicznej, tak jak pozostali pracownicy drogowi. Prace biurowe ubezpieczony wykonywał jedynie w niewielkim rozmiarze i przeważnie po godzinach pracy- były to sprawozdania produkcyjne bądź też zamówienia materiałów. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy, jak również nie korzystał z urlopów bezpłatnych.

- dowód: zeznania świadków: W. A., F. S. zapis AV k. 61 v akt sądowych, dokumentacja z okresu zatrudnienia k. 51 akt sądowych, zeznania ubezpieczonego zapis AV k. 61v akt sądowych

Sąd uznał zeznania świadków i ubezpieczonego za wiarygodne, świadkowie w swoich zeznaniach dokładnie opisali przebieg zatrudnienia rodzaj czynności wykonywanych przez ubezpieczonego, ich zeznania były logiczne, spójne i wzajemnie się dopełniały, nadto znalazły potwierdzenie w dokumentacji z okresu zatrudnienia ubezpieczonego.

Sąd rozważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 ) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.( art. 184 ust 2 )

Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.)

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na dokonanie ustalenia, iż ubezpieczony pracując na stanowisku kierownika robót, kierownika robót bitumicznych wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” w dziale XIV poz. 24 (-prace przy kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozoru inżynieryjno- technicznego na oddziałach i wydziałach w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie), tj. prace przy układaniu masy bitumicznej bądź przy produkcji asfaltobetonu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.)

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od pierwszego dnia miesiąca , w którym złożył on wniosek o to świadczenie.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Ubezpieczony za sporny okres zatrudnienia nie przedłożył prawidłowo wystawionego świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia pracy w warunkach szczególnych.

SSO Janusz Madej