Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Jolanta Bieniaszewska

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania P. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 30 lipca 2013 r., znak: (...)

w sprawie P. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu

P. L. prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2013r. ,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do

wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku P. L. z dnia 8 lipca 2013 r. – odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, argumentując iż nie uwzględnił do okresu tego rodzaju zatrudnienia wnioskodawcy okresów od 15 września 1971 r. do 23 kwietnia 1972 r. oraz od 8 maja 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. ponieważ w świadectwie pracy z dnia 31 lipca 2003 r. nie powołano się na pełne brzmienie wskazanej pozycji 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm. ) oraz nie wskazano prawidłowego brzmienia punktu zarządzenia resortowego, określającego zajmowane przez wnioskodawcę stanowisko. Organ rentowy twierdził w związku z tym, że ubezpieczony nie udowodnił co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, natomiast organ ten przyjął, iż wykazany został przez ubezpieczonego okres stażu sumarycznego ( okresy składkowe i nieskładkowe ) w wymiarze 27 lat i 3 miesięcy ).

Odwołanie zaskarżające powyższą decyzję w całości wniósł ubezpieczony P. L., podnosząc zarzuty :

1)  błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez nieuzasadnione przyjęcie przez ZUS, że ubezpieczony nie udokumentował 15 - letniego zatrudnienia w szczególnym charakterze bądź w szczególnych warunkach do dnia 01.01.1999 r.. wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu w sytuacji, gdy przedłożone przez ubezpieczonego dotychczas dokumenty dostarczają wiedzy przeciwnej,

2)  bezzasadnego przyjęcia przez organ rozstrzygający sprawę w I instancji, że świadectwo pracy z dnia 31.07.2003 r. nie zasługuje na uwzględnienie przy obliczeniu okresu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na zaniechanie podania charakteru pracy ściśle wg działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. oraz stanowiska pracy ściśle wg załącznika nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01.08.1983 r. z tej przyczyny, że jako uprawniony do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych w sytuacji kiedy faktycznie pracę taką ubezpieczony świadczył nie mógł ponosić negatywnych konsekwencji nieprawidłowo wystawionego świadectwa pracy w miejscu dotyczącym wskazania podstawy prawnej zwłaszcza, że z treści tego świadectwa pracy wynika, że wolą i intencją osoby wystawiającej to świadectwo pracy było potwierdzenie faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych, ciągle i w pełnym wymiarze czasu pracy,

3)  obrazy przepisów prawa procesowego tj. art. 7 kpa poprzez wydanie

zaskarżonej decyzji bez uprzedniego dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i zaniechanie rzetelnego ustalenia stanu faktycznego, a zwłaszcza zaniechanie wyjaśnienia przy pomocy stosownych źródeł dowodowych treści świadectwa pracy z dnia 31.07.2003 r. w celu wyjaśnienia okoliczności czy w okresie czasu wskazanym w tym dokumencie ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych i czy była to praca wykonywana ciągle, w pełnym wymiarze czasu pracy, w jakim charakterze i na jakim stanowisku,

4)  naruszenia art. 11 kpa, mające wpływ na wynik postępowania poprzez wydanie zaskarżonej decyzji bez precyzyjnego wyjaśnienia zasadności przesłanek którymi kierował się organ załatwiając sprawę.

Powołując powyższe podstawy zaskarżenia ubezpieczony wnosił o :

I zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury;

II ustalenie, że w okresach od 15.09.1971 r. do 23.04.1972 r. oraz od

8.05.1974 r. do 31.12.1998 r. wykonywał pracę w (...)

(...)” Spółce z o.o. z siedzibą w B. stale

i w pełnym wymiarze czasu pracy „ prace przy wytwarzaniu

i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu,

remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych” –

wskazane w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów

z 7.02.1983 r. wykazie A dziale II oraz stanowiącym załącznik do

zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów

Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. wykazie - dziale II poz. 1.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje :

Ubezpieczony P. L. ( urodzony (...) ) w dniu 8 lipca złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o przyznanie emerytury z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Organ rentowy uznał za udowodniony przez skarżącego okres stażu emerytalnego wymaganego do nabycia tej emerytury ( suma okresów składkowych i nieskładkowych – 27 lat i 3 miesiące ).

Spór między stronami dotyczył tego, czy okres zatrudnienia ubezpieczonego P. L. w Przedsiębiorstwie (...) – G. Zespole (...) w B. ( następnie Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w B. i Przedsiębiorstwo (...) Spółce z o.o. z siedzibą w B. ) od 15.09. 1971 r. do 23.04.1972 r. oraz 8.05.1974 r. do 31.12.1998 r. podlega zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm. ).

W pozycji 8 wystawionego powodowi w dniu 31 lipca 2003 r. przez syndyka masy upadłości (...) Spółki z o.o. z siedzibą w B. świadectwa pracy wynikało, iż pracodawca ubezpieczonego zakwalifikował jego pracę w tych okresach jako pracę w szczególnych warunkach.

W kwestii tej Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z zeznań świadków, przesłuchania ubezpieczonego oraz dokumentów zebranych w jego aktach osobowych, iż ubezpieczony wykonywał w okresach o 1 września 1971 r. do 31 grudnia 1998 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w szczególnych warunkach, na stanowisku elektromontera instalacji elektrycznych przemysłowych o napięciu do (...) voltów ( 15 kilovoltów ).

Wykonywał on prace polegające na montażu instalacji elektrycznych przepływowych – kopał rowy, przygotowywał konstrukcję do prowadzenia instalacji elektrycznych kablowych, montował urządzenia elektryczne takie jak rozdzielnice energetyczne czy szafy sterujące na terenie Cementowni (...), J. Zakładów (...), (...) Zakładów (...), Winiarni w K., Wytwórni (...) w C., Cukrowni w D. koło R., Wytwórni (...) w C..

( przesłuchanie ubezpieczonego oraz zeznania świadków B. H., J. Z., J. B. (2) i G. S. - e-protokół rozprawy k. 42 v. ).

Powyższe ustalenia potwierdzały też dowody z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych ubezpieczonego nadesłanych przez podmiot archiwizujący te akta – (...)” Zakład (...) mgr inż. J. F. w I., w szczególności świadectwa kwalifikacyjne poświadczające spełnienie przez P. L. wymagań kwalifikacyjnych do wykonywania pracy na stanowisku eksploatacji w zakresie obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno – pomiarowym i montażowym takich urządzeń, instalacji i sieci, jak :

- sieci, urządzenia i instalacje o napięciu od 1 kV do 30 kV,

- zespoły prądotwórcze o mocy łącznie od 20 kW wzwyż,

- sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego,

- elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym,

- aparatura kontrolno – pomiarowa oraz urządzenia i instalacje

automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń urządzeń

i instalacji wymienionych wyżej do 30 kV.

Stanowisko pracy ubezpieczonego na wszystkich angażach pracowniczych i w treści innych dokumentów oznaczane było jako elektromonter, a z treści upoważnienia wystawionego dla niego w dniu 13.04.1983 r. przez dyrektora Przedsiębiorstwa wynikało, iż obejmuje ono wydawanie poleceń pisemnych i ustnych dla pracowników zatrudnionych przy realizacji kierowanych przez ubezpieczonego robót elektrycznych przy urządzeniach elektroenergetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia życia i zdrowia. Na stanowisku elektromontera ubezpieczony zatrudniony był także w czasie pracy na budowie eksportowej w Iraku ( umowa o pracę na czas określony od 6.10.1983 r. do 31.03.1984 r. zawarta w dniu 5.10.1983 r. ).

Ubezpieczony w okresie od 24 kwietnia 1974 r. do 8 marca 1974 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową i powrócił do pracy po jej odbyciu w terminie nieprzekraczającym 30 dni ( dowód : adnotacja w rubryce 7 świadectwa pracy z dnia 31.07.2003 r. ).

Powyższe dowody Sąd Okręgowy uznał za w pełni wiarygodne, gdyż były one wzajemnie zgodne. Zeznania świadków i ubezpieczonego były jasne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały. Wiarygodności dowodów z dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała.

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa za pośrednictwem Zakładu. Na podstawie art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym, czyli w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień emerytalnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy rozporządzenia z 1983 r. mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach,

wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, przepisy art. 472 i 473 K.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z w/wym. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Podobnie należy oceniać możliwość dowodzenia charakteru wykonywanej pracy w przypadku, gdy jak w niniejszej sprawie, organ rentowy kwestionuje formalną poprawność wystawionego przez zakład pracy dokumentu mającego zaświadczać wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Dokonując subsumpcji powyższych przepisów ustawy emerytalnej i rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. do ustalonych w rozpoznawanej sprawie okoliczności faktycznych stwierdzić należy, iż nie ulega wątpliwości, że ubezpieczony P. L. legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Wykonywał on bowiem w spornych okresach prace wymienione w stanowiącym załącznik do zarządzenia z 7.02.1983 r. wykazie A dziale II – prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Dodatkowo tylko wskazać należy, iż zajmowane przez ubezpieczonego stanowisko elektromontera instalacji elektrycznych przemysłowych wymienione jest w punkcie 5 działu 2 wykazu A stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy podległych temu Ministrowi, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Ponadto okres zasadniczej służby wojskowej ubezpieczonego także podlegał wliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach albowiem jak wynika z punktu 7 świadectwa pracy z dnia 31 lipca 2003 r. przed powołaniem do tej służby ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach, a po jej odbyciu powrócił do tej pracy w (...) w B. w terminie nieprzekraczającym 30 dni.

Powyższe motywy uzasadniały zatem zmianę zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył on wniosek o to świadczenie ( wszystkie warunki nabycia prawa do emerytury ubezpieczony spełnił przed tą datą ).

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego wskazanej w art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej, gdyż świadectwo pracy z dnia 31 lipca 2003 r. przedłożone przez ubezpieczonego w postępowaniu administracyjnym posiadało braki formalne, o których wspomniał organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W szczególności dokument ten nie wskazywał pełnej nazwy stanowiska pracy zgodnie z przepisami zarządzenia resortowego.

Rzeczywisty charakter pracy wykonywanej przez ubezpieczonego ustalany był dopiero w postępowaniu sądowym na podstawie dowodów, którymi nie dysponował organ rentowy.

SSO Janusz Madej