Sygn. akt VI U 4447/13
Dnia 29 kwietnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Ewa Milczarek
Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołania: J. W.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 12 listopada 2013 r., znak: (...)
w sprawie: J. W.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o emeryturę
1) zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. W. prawo do emerytury od dnia(...)
2) stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Na oryginale właściwy podpis.
Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu J. W. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U z 2010 roku, nr 40, poz. 224/ i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)
W uzasadnieniu wydanych decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w /w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
Ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury, twierdząc, ze pracował w takich warunkach w (...) (...)w S..
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Nadto pozwany wskazał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych następujących okresów zatrudnienia w (...) (...) w S. od 2.09. 1968 roku do dnia 26.04.1973 roku, od 21.04.1975 r. do 26.05.1986 r. oraz od dnia 13.07.1987 roku do dnia 28.01.1992, bowiem świadectwo pracy w warunkach szczególnych nie zostało wydane przez pracodawcę.
Sąd ustalił, co następuje:
Ubezpieczony J. W. (ur. dnia (...)), dnia 30 października 2013 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 31 grudnia 1998 roku w wymiarze 29 lat, 2 miesiące i 20 dni . Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.
- okoliczności bezsporne
Sporną pozostawała okoliczność czy ubezpieczony przez okres, co najmniej 15 lat był zatrudniony w warunkach szczególnych.
Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie, którego ustalił następujący stan faktyczny.
Ubezpieczony J. W. w okresie od dnia od 2.09. 1968 roku do był zatrudniony w (...) w S. na podstawie umowy o naukę zawodu cukiernika i taka naukę odbywał w okresie do 31.08.1971 r. Następnie zatrudniony został jako stażysta cukiernik i w dalszym okresie pracował jako piekarz ciastkarz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 27.04.1973 r. do 11.04.1975 r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskowa po której powrócił na dotychczasowe stanowisko. Prace piekarza ciastkarza wykonywał ubezpieczony do 26.05.1986 r. a po przerwie w trakcie której pracował jako robotnik w masarni, ubezpieczony ponownie pracował w okresie od 13.07.1987 r. do 28.01.1994 r. jako piekarz –ciastkarz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, także jako brygadzista pracujący. Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych. W świadectwie pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez likwidatora (...) (...) w S. wpisano, że ubezpieczony pracował jako piekarz ciastkarz w okresie od 2.09.1968 r. do 26.05.1986 r. i od 11.06.1986 r. do 28.01.1994 r. W świadectwie pracy z dnia 28.01.1994 r. wystawionym przez pracodawcę wpisano, że w spornym okresie od 13.07.1987 r. do 28.01.1994 r. pracował jako piekarz. Razem z ubezpieczony w spornych okresach pracowali świadkowie A. L. i L. M..
- dowód: dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego, zeznania świadków: A. L., L. M. i ubezpieczonego-zapis protokołu rozprawy płyta k.31 verte.
Sąd uznał zeznania świadków złożone na okoliczność charakteru wykonywanej pracy za wiarygodne, świadkowie dokładnie opisali charakter wykonywanej przez ubezpieczonego pracy, zatem nie było podstaw do zakwestionowania złożonych przez nich zeznań.
Sąd zważył, co następuje:
Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 / oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)
Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust 2 )
Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.)
Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.)
Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym.
Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na stwierdzenie, iż ubezpieczony w spornym okresie czasu wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” w dziale X poz. 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (prace przy wypieku pieczywa) i jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.)
Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia spełnienia warunku wieku.
W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Ubezpieczony za sporny okres zatrudnienia przedłożył wprawdzie świadectwo pracy w warunkach szczególnych, z które z uwagi na ściśle określone wymogi formalne zostało zakwestionowane przez pozwany organ rentowy.
Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez odwołującego zatrudnienia w warunkach szczególnych.
SSO Ewa Milczarek