Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 grudnia 2013 r., znak: (...)

w sprawie: J. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. K. prawo do emerytury od dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13.12.201r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu J. K. prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych w oparciu o art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udokumentował na dzień 31.12.1998r., 15 letniego okresu wykonywania pracy w szczególnym charakterze. Pozwany uznał, że powód posiada 27 lat, 4miesiace i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony wnosząc o ich zmianę i przyznanie emerytury, powołując się na swoją pracę w szczególnych warunkach w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w N.od 4.06.1969 r. do 23.06.1993 r..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony J. K., urodzony (...), w dniu 19.11.2013r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony na dzień 31.12.1998r. udowodnił 27 lat, 4 miesiące i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

(okoliczności bezsporne),

dowód: wniosek w aktach rentowych)

W okresie 4.09.1969 r. do 23.06.1993 r. ubezpieczony zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w N.( następnie Przedsiębiorstwie (...) w N.). Ubezpieczony zatrudnił się jako monter w ramach umowy o naukę zawodu. Po ukończeniu nauki zawodu ubezpieczony został zatrudniony jako monter instalacji sanitarnych.

dowód : dokumenty w aktach osobowych.

Faktycznie od początku zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w N. ubezpieczony pracował w brygadzie zajmującej się pracami wodno-kanalizacyjnymi w pełnym wymiarze czasu pracy, co najmniej 8 godzin dziennie przy układaniu rur, instalacji wodno – kanalizacyjnych w głębokich wykopach na budowach w okolicach N., S. i S.. Razem z powodem w tej samej brygadzie pracował świadek Z. W., zatrudniony jako monter instalacji sanitarnych a jego przełożonym był świadek A. M. W okresie od 22.04.1972 r. do 14.04.1973 r. powód pełnił zasadnicza służbę wojskową po której odbyciu powrócił do pracy na dotychczasowe stanowisko.

dowód: zeznania świadków A. M. i Z. W. oraz zeznania powoda –zapis protokołu rozprawy –płyta k.27

W świadectwie pracy z dnia 19.05.1993 r. wystawionym przez pracodawcę wskazano, że powód w okresie od 4.09.1969r. do 23.06.1993 r. pracował jako uczeń i monter instalacji sanitarnych.

dowód: świadectwo pracy w aktach osobowych

Pracodawca powoda –Przedsiębiorstwo (...) w N. nie wystawił powodowi świadectwo pracy w warunkach szczególnych.

okoliczność bezsporna

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach sprawy, których prawdziwości strony nie kwestionowały, akt osobowych powoda, zeznań świadków i powoda.

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków i powoda, bowiem były one logiczne, spójne i uzupełniały się wzajemnie. Świadkowie pracowali powodem na tych samych budowach, świadek Z. W. w tej samej brygadzie co powód, świadek A. M. jako przełożony ubezpieczonego opisy pracy powoda czerpali więc z własnych obserwacji. Zeznania powoda zgodne były z zeznaniami świadków i znajdowały potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów i dlatego również zasługiwały na wiarę. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało w sposób nie budzący wątpliwości, że powód, mimo określenia jego stanowiska pracy jako montera instalacji sanitarnych, w okresie od 4.09.1969 r. do 23.06.1993 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co najmniej 8 godzin dziennie przy pracach wodno – kanalizacyjnych, określonych w wykazie A Dział V pkt 1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał więc, że w niniejszej sprawie są podstawy do zaliczenia powodowi pracy w Przedsiębiorstwie (...)w N. w okresie od 4.06.1969 r. do 23.06.1993r. jako pracy w szczególnych warunkach, której wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Powód zatrudniony był bowiem przy pracach wymienionych w wykazie A Dział V pkt 1 załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazać tu należy, że nawet przy zaliczeniu powodowi okresu pracy dopiero od 9.05.1973 r. t.j. od momentu ukończenia nauki zawodu przepracowany okres pracy w szczególnych warunkach przekracza wymagane przepisami prawa 15 lat. Zdaniem Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala jednak na zaliczenie całego spornego okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w N. do pracy w szczególnych warunkach. Fakt, że powód w trakcie tego zatrudnienia odbywał zasadniczą służbę wojskową nie stoi na przeszkodzie zaliczeniu okresu tej służby do okresu pracy w szczególnych warunkach, bowiem zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 25.02.2010 r. w sprawie II UK 219/09 ( LEX nr 590248 ) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Sąd Okręgowy w pełni podziela powyższy pogląd uznając, że ma on zastosowanie w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze, skoro organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków uzyskania prawa do emerytury, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz fakt określenia stanowiska powoda w świadectwie pracy jako robotnika budowlanego, co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem.

SSO Ewa Milczarek