Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie

Przewodniczący – Sędzia SO Klara Łukaszewska (spr.)

Sędziowie SO Andrzej Tekieli

SO Tomasz Skowron

Protokolant Małgorzata Pindral

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2014r.

sprawy M. A. i J. S. (1)

oskarżonych z art. 107 § 1 kks w związku z art. 9 § 3 kks

z powodu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 28 maja 2013 r. sygn. akt II K 75/13

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonych M. A. i J. S. i na podstawie art. 17§1 pkt 7 kpk w zw. z art. 113§1 kks postępowanie wobec oskarżonych umarza;

II.  kosztami sądowymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 639/13

UZASADNIENIE

1.  M. A. został oskarżony o to, że:

pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki (...) – Sp. z o.o. z siedzibą w B. (...) ul. (...) i będąc z tego tytułu na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, prowadził w lokalu o nazwie Sklep (...) w L. (...), ul. (...), w okresie od 16.12.2010r. do 26.07.2011r. gry na automacie H. (...) A. bez numeru, wbrew przepisom Ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz. U. nr 201, poz. 1540),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107§1kks w zw. z art. 9§3kks,

2.  J. S. (1) został oskarżony o to, że:

pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki (...) – Sp. z o.o. z siedzibą w B. (...), ul. (...) i będąc z tego tytułu na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, prowadził w lokalu o nazwie Sklep (...) w L. (...), ul. (...) w okresie od 16.12.2010r. do 26.07.2011r. gry na automacie H. (...) bez numeru, wbrew przepisom Ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540),

tj. przestępstwo skarbowe określone w art. 107§1kks w zw. z art. 9§3kks

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 28 maja 2014r. sygn.. akt IIK 75/13:

I.  uznał oskarżonego M. A. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 107§1 kks w zw. z art. 9§3kks i za to na podstawie art. 107§1kks wymierzył mu karę grzywny w ilości 40 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna równoważna jest kwocie 60 zł,

II.  uznał oskarżonego J. S. (1) winnym popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt 2 części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 107§1kks w zw. z art.9§3kks i za to na podstawie art. 107§1kks wymierzył mu karę grzywny w ilości 40 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna równoważna jest kwocie 60 zł,

III.  na podstawie art. 30§5 kks orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych w postaci:

-automatu do gier o nazwie H. (...) bez numeru wraz z przewodem elektrycznym zajęte za pokwitowaniem (...) nr (...) z dn. 26.07.2011r.,

- kluczy w ilości 2 szt. o nr (...) (...) A. D. i nr (...) (...) A. D. zajęte za pokwitowaniem (...) nr (...) z 08.08.2011r.

przechowywane w Magazynie (...) Izby Celnej we W., (...)-(...) L., ul. (...) oraz

- umowy najmu zawartej w dniu 16.12.2010r. pomiędzy Sklepem (...) , (...)-(...) L. ul. (...), a (...) Sp. z o.o. (...)-(...) B., ul. (...), przechowywanej w aktach sprawy, opisanych w wykazie dowodów rzeczowych zabezpieczonych do sprawy (...) ( (...)),

IV.  na podstawie art. 113§1kks w zw. z art. 627 kpk zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane koszty niniejszego postępowania po ½ części zaś na podstawie art. 17 ust. 1 w zw. z art.21 pkt 2 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych nie wymierzył im opłaty.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł J. S. (1) za pośrednictwem swego obrońcy. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:



obrazę prawa materialnego, a to fundamentalnych zasad prawa Unii Europejskiej, uregulowanych w Traktacie z Lizbony zmieniającym Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 13.12.2007r. zwanym Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( Dz. U. z 2009r. Nr 203, poz. 1569) oraz art. 2, art.31 w zw. z art. 22, art. 61, art. 7 Konstytucji RP, poprzez wydanie zaskarżonego wyroku na podstawie przepisów ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych, która została uchwalona z pominięciem procedury notyfikacji, a zatem w sposób bezprawny i jako taka jest nieskuteczna wobec obywateli i nie obowiązuje.

Stawiając powyższy zarzut obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i umorzenie postępowania.

Na wypadek nieuwzględnienia powyższego zarzutu przez Sąd Okręgowy na podstawie art. 438 pkt 2 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:



art. 242§1 pkt 1 kpk poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób wyjątkowo lakoniczny, niezrozumiały i wewnętrznie sprzeczny a w szczególności poprze:

1.  wskazanie, że J. S. (1) i M. A. w tym samym okresie czasu pełnili funkcję prezesów zarządu spółki (...),

2.  wskazanie, że J. S. (1) i M. A. w tym samym okresie czasu prowadzili gry na tym samym urządzeniu w tym samym lokalu, przy czym nie działali wspólnie i w porozumieniu,

3.  wskazanie, że o winie oskarżonego J. S. (1) świadczy przede wszystkim fakt, że klucze do automatu znaleziono w mieszkaniu E. K. (1),

4.  sprzeczność sentencji wyroku z jego uzasadnieniem, poprzez uznanie oskarżonego za winnego urządzania gier na automatach podczas gdy w uzasadnieniu wyroku mowa jest o grach na automatach o niskich wygranych (str. 4 uzasadnienia),

5.  sprzeczność uzasadnienia wyroku z opinią biegłego sądowego R. R. w zakresie wskazania, że na dowodowym automacie można było uzyskać wygraną w postaci rzeczy, tj. punktów kredytowych, podczas gdy z opinii biegłego wynika, że z gry na ww. automacie nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej.



art. 7 kpk i art. 366§1 kpk poprzez rażące przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny całkowicie dowolnej, przejawiające się w uznaniu, że:

1.  oskarżony J. S. (1) prowadził gry na dowodowym automacie albowiem klucze do tego automatu zostały zabezpieczone w mieszkaniu E. K. (2),

2.  spółka (...) była właścicielem dowodowego urządzenia,

3.  umowa najmu lokalu została podpisana przez M. A.,

4.  na dowodowym automacie były urządzane gry pomimo tego, że pozostawał on wyłączony z energii elektrycznej,

5.  wiarygodna jest wyłącznie ta część wyjaśnień oskarżonego J. S. (1) i zeznań E. K. (3), która „pasuje” do teorii o winie oskarżonego,

6.  wyjaśnienia oskarżonego J. S. (1) o sfałszowaniu umów najmu są niewiarygodne, podczas gdy w innych analogicznych sprawach ww. był wielokrotnie uniewinniony z powodu podszywania się innych osób pod firmy reprezentowane przez oskarżonego.

Na podstawie art. 438 pkt 3 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił ponadto błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały istotny wpływ na jego treść, a polegające na przyjęciu, że:



J. S. (1) oraz M. A. pełnili w tym samym okresie czasu funkcję prezesa zarządu spółki (...), podczas gdy spółka (...) nigdy nie miała dwóch prezesów zarządu,



J. S. (1) oraz M. A. w tym samym okresie czasu, w tym samym lokalu prowadzili gry na tym samym automacie, przy czym nie działali wspólnie i w porozumieniu, podczas gdy nie jest możliwe popełnienie tego samego czynu równocześnie przez dwie osoby, które nie działają wspólnie i w porozumieniu (czyn może popełnić jedna lub druga osoba),



z gier na dowodowym urządzeniu można było uzyskać wygrane rzeczowe, podczas gdy z opinii biegłego sądowego R. R. wynika, że nie było to możliwe,



J. S. (1) prowadził gry na dowodowym urządzeniu, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej sprawie nie daje podstaw do dokonania takich ustaleń.

Wskazując na powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Lubaniu.

Apelację od wyroku wniósł oskarżony M. A. za pośrednictwem swego obrońcy. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1.  mające wpływ na treść zapadłego orzeczenia naruszenie przepisów postępowania karnego w postaci art. 17§1 pkt 7 kpk w zw. z art. 113§1kks polegające na braku umorzenia postępowania w niniejszej sprawie pomimo zaistnienia w przedmiotowej sprawie przesłanki ne bis in idem,

2.  mające wpływ na treść zapadłego orzeczenia naruszenie przepisów postępowania karnego w postaci art. 170§1 pkt 2 i 5 kpk, a contrario w związku z art. 113§1kks poprzez brak uwzględnienia wniosków dowodowych obrony, w tym przede wszystkim w zakresie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu grafologii˛

3.  mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę skutkujący przypisaniem oskarżonemu ad. 1 określonego w wyroku jw. czynu, w sytuacji w jakiej ocena całości przeprowadzonych dowodów z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego skutkować winna stwierdzeniem braku popełnienia przez M. A. czynu, za jaki został on skazany,

4.  mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu winy podsądnego ad. 1 oraz tego, iż oskarżony ad. 1 wypełnił znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 107§1 kks w zw. z art.9§3kks w sytuacji w której znamion wskazanego przestępstwa oskarżonemu ad. 1 przypisać nie sposób,

5.  z ostrożności procesowej nadto zarzucił rażącą niewspółmierność kary polegającą na orzeczeniu wobec oskarżonego M. A. kary w takim samym wymiarze jak wobec oskarżonego J. S. (1) pomimo występowania w sprawie wszelkich okoliczności przemawiających za orzeczeniem wobec oskarżonego ad. 1 kary łagodniejszej,

6.  jednocześnie Sąd I instancji dokonał naruszenia przepisów postępowania w postaci art. 484§1 zd. 2 kpk na skutek doręczenia obrońcy wyroku wraz z jego uzasadnieniem przed rozpoznaniem sprzeciwu od wyroku zaocznego z dnia 28 maja 2013r. z dnia 14 czerwca 2013r., czym wygenerowano niezasadnie po stronie obrony konieczność złożenia niniejszego środka zaskarżenia.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania wobec M. A., ewentualnie zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wydanie wyroku uniewinniającego.

Działając z ostrożności procesowej obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego M. A. okazała się zasadna w zakresie w jakim skarżący podniósł zarzut naruszenia przepisów postępowania karnego w postaci art. 17 § 1 pkt. 7 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. poprzez nieumorzenie postępowania w niniejszej sprawie, co skutkowało uchyleniem zaskarżonego wyroku także wobec oskarżonego J. S. (1) i umorzeniem postępowania wobec obydwu oskarżonych.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że stosownie do art. 6 § 2 k.k.s. dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności, uważa się za jeden czyn zabroniony.

Powyższe prowadzi do przyjęcia tożsamości czynu w rozumieniu art. 6 § 1 k.k.s. jako podstawy prawnej w sytuacji ewidentnej wielości zachowań (por. wyrok SN z dnia 26 marca 1999 r., sygn. akt IV KKN 28/99, Prok. i Pr. 1999/10/2; wyrok SA w Lublinie z dnia 12 września 2001 r., sygn. akt II AKo 161/01, OSA 2001/12/90). Czyn ciągły uznany w omawianym przepisie jako jeden czyn zabroniony stanowi jednolitą całość i dlatego podlega osądowi jako jedno przestępstwo (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 2002 r., sygn. akt IV K.K. 371/02). Wielość zachowań sprawcy traktowana jest zatem w takim przypadku jako jedna i ta sama podstawa kwalifikacji prawnej, prowadząca do przyjęcia jednorazowej realizacji znamion czynu zabronionego.

Uwagi te odnieść również należy do tzw. „wieloczynowego określenia znamion”, np. „urządza lub powadzi grę (art. 107 § 1 k.k.s.), „trudni się sprzedażą losów” (art. 100 k.k.s.). W takim przypadku mamy do czynienia także z jednym przestępstwem skarbowym, którego znamiona realizowane są przez wiele zachowań, o czym przesądza ustawowa wieloczynowość jego znamion (T.Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy, 2006, str. 124).

W tej sytuacji, gdy zachowanie sprawcy kwalifikuje się poprzez wieloczynowe określenie znamion, to zostaje ono uznane za jeden czyn zabroniony, stanowiący z punktu widzenia procesowego jednolitą całość. Podstawę odpowiedzialności karnej stanowią natomiast wszystkie objęte znamieniem zachowania, których granice wyznacza początek pierwszego i zakończenie ostatniego z zachowań. Uprzednie prawomocne skazanie stanowi zatem przeszkodę dla późniejszego osądzenia tego samego sprawcy za inne fragmenty tego samego czynu.

Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wszczęte toczy się. Prawomocne skazanie za czyn kwalifikowany poprzez wieloczynowe określenie znamion stoi więc na przeszkodzie ponownemu postępowaniu o później ujawnione zachowania będące elementami tego czynu, które nie były przedmiotem wcześniejszego osądzenia. Rodzi to bowiem stan powagi rzeczy osądzonej. Tożsamą przeszkodą na gruncie tego przepisu jest wcześniejsze wszczęcie toczącego się postępowania o tego rodzaju czyn, tworzące stan rzeczy w toku, będący stanem analogicznym do powagi rzeczy osądzonej (por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 2014 r. sygn. akt III K.K. 439/13).

M. A. i J. S. (2) przypisane zostały czyny polegające na tym, że pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) sp. z o.o. w B. i będąc z tego tytułu uprawnionym i zobowiązanymi do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, prowadzili w lokalu o nazwie sklep (...) w L. w okresie od 16 grudnia 2010 r. do 26 lipca 2011 r. gry na automacie H. S. A. bez numeru wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540), tj. przestępstw skarbowych z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. Podkreślić przy tym należy, że urządzanie gier na automatach było celem działania wskazanej spółki.

Na podstawie postanowienia Urzędu Celnego w R. z dnia 9 listopada 2011 r., Nr RKS (...) (k. 75 akt sprawy III K 129/13) Sąd Okręgowy ustalił, że przeciwko J. S. (1) toczy się postępowanie o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 1 i 3 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegający na tym że działając wspólnie i w porozumieniu z M. A. w ramach działalności (...) sp. z o.o. w B. w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru na opisanych automatach urządzał gry wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540).

Natomiast na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 13 czerwca 2013 r. sygn. akt III K 129/13 (k. 318 tych akt) Sąd Okręgowy ustalił, że M. A. uznany został winnym przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 1 i § 3 k.k.s. polegającego na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami w ramach działalności (...) sp. z o.o. w B. w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru urządzał gry na automatach wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540).

Dokonując subsumcji tych ustaleń pod wyżej opisane normy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż zarówno czyny zarzucone oskarżonym w niniejszym postępowaniu, jak również czyny stanowiąc przedmiot wskazanych wyżej postępowań stanowią jednolitą całość i dlatego powinny podlegać osądowi jako jedno przestępstwo. Wielość zachowań oskarżonych stanowi bowiem jedną i tą samą podstawę kwalifikacji prawnej.

W tej sytuacji mając na względzie uprzednio wszczęte i toczące się postępowanie wobec oskarżonego J. S. (1) istnieje negatywna przesłanka procesowa stanu rzeczy w toku. Natomiast wobec zapadnięcia prawomocnego wyroku skazującego o to samo przestępstwo wobec oskarżonego M. A. prowadzenie postępowania nie było możliwe ze względu na stan powagi rzeczy osądzonej.

Stąd na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. postępowanie wobec oskarżonych umorzył. Wskazane, powyższe uchybienia w procedowaniu Sądu I instancji były wystarczające do rozpoznania wniesionych przez obrońców oskarżonych środków odwoławczych.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do art. 118 § 2 k.k.s.