Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Lublinie

sprawy E. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt VII U 561/12

zmienia częściowo zaskarżony wyrok w ten sposób, że początkową datę prawa do emerytury E. B. ustala na dzień 1 lutego 2011 r.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 1 czerwca 2011 r odmówił E. B. ustalenia prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r w sprawie wieku emerytalne go pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r Nr 8, poz. 43 ze zm.), bowiem wnioskodawca nie udokumentował wymaganego, piętnastoletniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od decyzji E. B. wniósł o przyznanie emerytury, domagał się uwzględnienia okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w Spółdzielni (...) w K. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2012 r Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił E. B. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 15 grudnia 2010 r.

Sąd ustalił, że E. B., urodzony (...), 24 listopada 2010 r złożył wniosek o emeryturę. W chwili składania wniosku nie był nigdzie zatrudniony, miał ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Organ rentowy ustalił na 1 stycznia 1999 r okres ubezpieczenia 27 lat 8 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Nie uznał jednak za udowodniony żadnego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Z tego powodu decyzją z dnia 28 stycznia 2011 r odmówiono skarżącemu prawa do emerytury. W dniu 10 lutego 2011 r skarżący przedstawił nowe świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez OSM w O. 9 lutego 2011 r. Po ponownej analizie akt wnioskodawcy Zakład wydał w 1 czerwca 2011 r zaskarżoną decyzję i odmówił E. B. prawa do emerytury, bowiem po uwzględnieniu nowego świadectwa udowodnił on 8 lat i 9 dni zatrudnienia w tym charakterze.

Sąd wskazał, że E. B. był zatrudniony od dnia 8 listopada 1971 r do 10 listopada 1973 r w Spółdzielni (...) w R. Oddział w B., wykonywał tam pracę kierowcy ciągnika, a następnie po podwyższeniu kwalifikacji, został przeniesiony na samochód ciężarowy. W 1973 r przeniósł się wraz z rodziną do K. i został od 12 listopada 1973 r służbowo przeniesiony do Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w L. Oddziału w K. na stanowisko kierowcy samochodowego. Był tam zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu. Jeździł w tym okresie wyłącznie samochodami o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony z przyczepami, którymi przewoził produkty rolne, węgiel, nawozy sztuczne, materiały budowlane. Czynności te wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 marca 1982 r, kiedy w ramach reorganizacji Spółdzielni przeniesiony został do Wojewódzkiego Zakładu (...) Oddział w K.. W zakładzie wnioskodawca wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 grudnia 1989 r. Następnie w ramach kolejnej reorganizacji skarżącego przeniesiono do (...) Spółdzielni (...) w K., gdzie pracował do 9 lipca l990 r, wykonując te same czynności kierowcy samochodu ciężarów. Dwa ostatnie okresy zostały przez ZUS uznane za okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach. Sąd w oparciu o zeznania świadków i wnioskodawcy ustalił, że wnioskodawca pracując w Spółdzielni (...) w K. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Sąd powołał się na treść art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227, ze zm.) oraz na § 2 ust, 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudniony: w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stwierdził, że w toku postępowania ustalone zostało, że E. B. spełnił ostatni z wymaganych warunków do przyznania świadczenia. Jego praca od 12 listopada 1973 r do 31 marca 1982 r była wykonywana stale w pełnym wymiarze czas pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Faktyczne wykonywane przez wnioskodawcę prace wymienione są wykazie A, dziale VIII. „W transporcie i łączności” pod pozycją 2 prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężary całkowitym powyżej 3,5 tony.

Sąd podniósł, że materiał dowodowy daje podstawę do uznania, że w spornym okresie od 12 listopada 1973 r do 31 marca 1982 r (8 lat 4 miesiące 19 dni) wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace szczególnych warunkach. Biorąc pod uwagę okres zaliczony przez ZUS, tj. 8 lat 9 dni, okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 16 lat 4 miesiące i 28 dni. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji.

Apelację od tego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., zaskarżając go częściowo, w części dotyczącej daty przyznania prawa do emerytury, zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 184 i niezastosowanie art. 100 ust. 1 i art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227), przez przyznanie prawa do emerytury od wcześniejszej daty, niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie, że E. B. ma prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2011 r.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, że zaskarżona decyzja została wydana na wniosek z dnia 10 lutego 2011 r (uprzednio wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę 24 listopada 2010 r, który został rozpatrzony odmowną decyzją ZUS z dnia 11 lutego 2011 r. Decyzja z 11 lutego 2011 r nie została zaskarżona i stała się prawomocna). Skarżący zaznaczył, że nie kwestionuje ustaleń dotyczących okresu wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach, a także przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia. Nie zgadza się jednak z datą, od której Sąd to prawo ustalił. Podniósł, że zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Natomiast w myśl art. 129 ust. 1 ustawy, świadczenie wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest zasadna .

E. B. złożył wniosek o emeryturę w dniu 24 listopada 2010 r (k. 1-5 tom VII akt rentowych). Wniosek tren został załatwiony decyzją odmowną z dnia 28 stycznia 2011 r (k. 95 tom VII ar). Wnioskodawca następnie złożył w dniu 28 stycznia 2011 świadectwo pracy wystawione przez przedsiębiorstwo Usługi (...) SC K. K. M. w K. (k. 99 tom VII ar), potwierdzające że stosunek pracy z wnioskodawca rozwiązany został 31 grudnia 2010 r. Dokument ten potraktowany został przez organ rentowy jako nowy wniosek, w rozpoznaniu którego wydana została decyzja z dnia 11 lutego 2011 r, odmawiająca przyznania emerytury z uwagi na nieudowodnienie piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach (k. 101 tom VII ar).

W dniu 10 lutego 2011 r wnioskodawca złożył w organie rentowym pismo, w którym podał, że w nawiązaniu do decyzji z dnia 28 stycznia 2011 r prosił o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury, z uwzględnieniem pracy w szczególnych warunkach w (...) Spółdzielni (...). W załączeniu przedstawił świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione 9 lutego 2011 r (k. 109 tom VII ar). Organ rentowy następnie 1 czerwca 2011 r wydał zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzję.

W powyższym stanie faktycznym nie ma wątpliwości, że wnioskodawca nie zaskarżył ani decyzji z dnia 28 stycznia 2011 r, ani decyzji z dnia 11 lutego2011 r, które stały się prawomocne. Decyzja z dnia 1 czerwca 2011 r wydana natomiast została na wyraźny wniosek złożony przez wnioskodawcę w dniu 10 lutego 2011 r.

Stosownie do art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r Nr 1532, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Prawo do emerytury wnioskodawcy nie mogło zatem powstać w grudniu 2010 r również dlatego, że warunkiem powstania tego prawa, na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach, było rozwiązanie stosunku pracy, co nastąpiło 31 grudnia 2010 r.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, zasadą jest, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W niniejszej sprawie rozpoznane zostało odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 1 czerwca 2011 r, wydanej na jego wniosek z dnia 10 lutego 2011 r, dlatego prawo do emerytury przysługuje od 1 lutego 2011 r.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok o tyle, że początkową datę prawa do emerytury ustalił na dzień 1 lutego 2011 r.