Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa
w Ł. w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przeciwko K. W. o zapłatę kwoty 8.000 zł:

1. oddalił powództwo,

2. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że objęte pozwem żądanie zapłaty kwoty 8.000 zł, jako należnego wynagrodzenia na mocy aneksu z dnia 13 lutego 2012 r. do umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości, jest niezasadne wobec braku spełnienia w okolicznościach przedmiotowej sprawy przesłanek jego uwzględnienia, tj. braku pośrednictwa powoda przy sprzedaży nieruchomości pozwanego położonej w Ł. przy ul. (...).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w całości. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżący zarzucił:

1. mające wpływ na treść rozstrzygnięcia naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. 253 k.p.c. poprzez odmówienie dania wiary wnioskom płynącym z treści dokumentu w postaci aneksu do umowy z dnia 30 listopada 2011 roku, zwartego pomiędzy stronami w dniu 13 lutego 2012 roku, tj. uznania przez pozwanego długu wobec powódki w sytuacji, gdy pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, które mogłyby podważyć prawdziwość tego dokumentu;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 917 Kodeksu Cywilnego , poprzez jego błędną interpretacje i przyjęcie, iż aneks do umowy z dnia 30 listopada 2011 roku, zwarty pomiędzy stronami w dniu 13 lutego 2012 roku, nie stanowi ugody, w której strony uregulowały wzajemne rozliczenia i w której pozwany uznał przysługujące powodowi roszczenie w wypadku zajścia zdarzenia określonego rodzaju,

b) art. 918 Kodeksu Cywilnego , poprzez jego niezastosowanie, mimo iż pozwany nie uchylił się skutecznie od oświadczenia woli złożonego przy zawieraniu ugody z dnia 13 lutego 2012 roku,

c) § 4 pkt 1 umowy pośrednictwa z dnia 30 listopada 2011 r. wraz z aneksem z dnia 13 lutego 2012 r. i przyjęcie, że wynagrodzenie należne powodowej spółce
w wypadku zawarcia umowy sprzedaży przez pozwanego oraz P. i M. S. uzależnione jest od tego, czy wcześniej nastąpiło „skojarzenie” stron tej umowy przez powoda.

W kontekście tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł
o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, za obie instancje. Skarżący sformułował również wniosek ewentualny o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie
i zasądzenie na jego rzecz od strony powodowej kosztów procesu za drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji
w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku z dnia
5 marca 2014 r. Podstawa faktyczna zaskarżonego orzeczenia nie została także zakwestionowana przez skarżącą w apelacji.

Na wstępie koniecznym jest odniesienie się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania, mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Odnosząc się do zawartego w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. należy wskazać, że w myśl powołanego przepisu ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne
z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, że – wbrew twierdzeniom apelującego – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył przy tym dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna
z zasadami doświadczenia życiowego, zaś podniesione w tym zakresie w apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi
i nieobarczonymi błędami ustaleniami Sądu pierwszej instancji.

Niezasadny jest formułowany pod adresem Sądu Rejonowego przez skarżącą spółkę zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. 253 k.p.c. Wbrew sugestiom skarżącego Sąd Rejonowy nie zakwestionował bowiem ani wiarygodności ani prawdziwości dokumentu w postaci aneksu z dnia 13 lutego 2012 r. do umowy pośrednictwa sprzedaży/najmu nieruchomości z dnia 30 listopada 2011 roku, czyniąc na jego podstawie ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Prawidłowa była również ocena Sądu I instancji w zakresie charakteru prawnego powołanego aneksu jako postanowienia zmieniającego tylko jedno z jej postanowień, tj. wysokość wynagrodzenia określoną w treści § 4 pkt 1 umowy pośrednictwa z dnia 30 listopada 2011 r., a nie jako samodzielnej i odrębnej umowy ugody stanowiącej materialnoprawną podstawę odpowiedzialności pozwanego. Ocenę tę podzielił również sam skarżący wskazując w apelacji, że podstawę prawną dla dochodzonego pozwem roszczenia stanowi umowa o pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości wraz z aneksem wprowadzającym zmniejszenie należnego skarżącemu wynagrodzenia. Stanowisko skarżącego w tej mierze jest jednak zmienne, gdyż w końcowym stanowisku poprzedzającym zamknięcie rozprawy przed Sądem I instancji ten sam fachowy pełnomocnik skarżącego podnosił, iż podstawą dochodzonego pozwem roszczenia jest aneks do umowy, który jest w istocie umową ugody zawartą między stronami (k. 100).

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób przyznać racji twierdzeniu skarżącego, że sama treść „aneksu” do umowy świadczy o tym, że była to ugoda. Z treści zawartego w dniu 13 lutego 2012 r. aneksu do umowy pośrednictwa sprzedaży/najmu nieruchomości z dnia 30 listopada 2011 roku wynika bowiem expressis verbis, że wolą obu stron (przy czym uwzględnić należy, że obie strony są podmiotami profesjonalnymi) było dokonanie zmiany pierwotnej treści zawartej między nimi umowy tylko w zakresie wysokości wynagrodzenia należnego skarżącemu. Należy przy tym wskazać, co słusznie zauważył Sąd Rejonowy, że zgodnie z treścią § 4 pkt 1 umowy pośrednictwa z dnia 30 listopada 2011 r. w brzmieniu przed zmianą, jak i po dokonanej aneksem zmianie, wynagrodzenie należy się skarżącemu za usługę pośrednictwa i to w zakresie niezmienionym w stosunku do zakresu określonego pierwotnie w umowie. Oznacza to, że sugerowanemu przez skarżącego ustępstwu z jego strony w zakresie należnego mu wynagrodzenia (obniżeniu jego wysokości) nie odpowiada żadne ustępstwo po stronie pozwanego. Tym samym zawarte pomiędzy stronami w dniu 13 lutego 2012 r. porozumienie – niezależnie od braku określenia w jego treści spornych interesów stron – nie spełnia podstawowej ustawowej przesłanki koniecznej do uznania go za umowę ugody, tj. wzajemności ustępstw stron.

W kontekście powyższego za chybiony uznać należy również sformułowany
w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 917 k.c. poprzez jego błędną interpretację, a w konsekwencji również przepisu art. 918 k.c. poprzez jego niezastosowanie.

Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że zgodną wolą stron umowy pośrednictwa sprzedaży/najmu nieruchomości z dnia 30 listopada 2011 roku, zmienionej aneksem z dnia 13 lutego 2012 r., było uzależnienie przyznania skarżącemu wynagrodzenia od skuteczności podjętych przez niego czynności pośrednictwa zmierzających do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości pozwanego (umowy oczekiwanej). Skoro zatem postępowanie dowodowe doprowadziło do ustalenia, że zawarcie przez pozwanego w dniu 25 maja 2012 r. umowy sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) nie było efektem czynności pośrednictwa podjętych przez skarżącego (ujawnienie przez skarżącego nabywcy przedmiotowej nieruchomości jej adresu nie przyczyniło się do tego, gdyż nabywca ten znał już uprzednio ten adres oraz dokonał jej oględzin; skarżący po zawarciu z pozwanym umowy pośrednictwa nie dokonał też żadnych innych czynności mogących skutkować zawarciem umowy oczekiwanej, tj. umowy sprzedaży), to orzeczenie wydane przez Sąd Rejonowy uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną
w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu zasądzając od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz K. W. kwotę 600 zł.
Na kwotę tę złożyło się jedynie wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego
w postępowaniu odwoławczym ustalone w oparciu o § 2 ust 1 i 2, § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r. poz. 461 ze zm.).