Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ca 45/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu IV Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Grzegorz Wójtowicz /spr./

Sędziowie: SO Maria Maziarek-Kaźmierska

SO Ewa Kowalik

Protokolant: sekr. sąd. Anna Galardos-Sikora

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 roku w Radomiu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. P. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomiu

z dnia 6 września 2013 roku sygn. akt VII C 108/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo,

2.  zasądza od P. P. (1) na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w P. kwotę 5 793 /pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt trzy/ złote tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sygn. akt IV Ca 45/14

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 września 2013 roku Sąd Rejonowy w Radomiu zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w P. na rzecz P. P. (1) kwotę 43.850,34 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 39.651,77 złotych od dnia 22 września 2011 roku do dnia zapłaty i od kwoty 4.198,57 złotych od dnia 26 września 2011 roku do dnia zapłaty, nakazał ściągnąć od (...) Spółki Akcyjnej w P. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.193 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne.

W dniu 7 sierpnia 2009 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. oraz P. P. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) zawarli umowę, której przedmiotem była dostawa przez producenta kostki brukowej i innej galanterii betonowej. Celem zabezpieczenia roszczeń producenta z tytułu realizacji tej umowy P. P. (1) złożył własny weksel gwarancyjny in blanco wraz z deklaracją wekslową. Zarówno na wekslu jak i w treści deklaracji wekslowej wskazano, jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez P. P. (1) adres K. 137b, (...)-(...) G.. Pod tym adresem P. P. (1) posiadał też miejsce zamieszkania. Powód

zmienił adres zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej, co zostało ujawnione w ewidencji działalności gospodarczej poprzez wpis z dnia 11 maja 2010 roku na ul. (...), R..

Strony umowy podpisały dwa aneksy do umowy: nr (...) z dnia 2 czerwca 2010 roku oraz nr 2 z dnia 31 sierpnia 2010, podwyższające limit maksymalnego dopuszczalnego zadłużenia P. P. (1) w Spółce (...). Paragraf 3 obu aneksów stanowił, iż pozostałe postanowienia umowy pozostają bez zmian. W aneksach podany został nowy adres prowadzenia działalności gospodarczej przez powoda. W dniu 31 sierpnia 2010 roku strony zawarły umowę przewłaszczenia rzeczy ruchomych w celu zabezpieczenia wierzytelności spółki wynikających z umowy z dnia 7 sierpnia 2009 roku, w której również wskazany został (...). Pismem z dnia 9 marca 2011 roku Spółka (...) skierowała do P. P. (1) wezwanie do wydania przedmiotów przewłaszczenia. Wezwanie to wysłane zostało na adres: ul. (...), R.. W dniu 28 czerwca 2011 roku, pozwana skierowała do Sądu Okręgowego w Łodzi pozew w postępowaniu nakazowym przeciwko P. P. (1) o zapłatę kwoty 281.369,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami na podstawie weksla in blanco. W pozwie pozwany wskazał adres P. K. 137b, (...)-(...) G.. Przed wytoczeniem tego powództwa, pismem z dnia 9 czerwca 2011 roku pozwana wysłała powodowi wezwanie do zapłaty weksla na adres wskazany w pozwie. W dniu 1 lipca 2011 roku w sprawie sygn. akt X GNc 523/11 Sąd Okręgowy w Łodzi wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, który został wysłany P. P. (1) na adres wskazany w pozwie. Orzeczenie to odebrał J. W., listonosz zamieścił na potwierdzeniu odbioru adnotację, że jest to teść P. P. (1). Nakazowi została nadana klauzula wykonalności na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 sierpnia 2011 roku. W dniu 21 września 2011 roku P. P. (1) złożył do Sądu Okręgowego w Łodzi pismo, w którym powołał się na to, że nigdy nie doręczono mu nakazu zapłaty, gdyż w dacie jego wydania nie zamieszkiwał już w K.. Pismo to zostało zakwalifikowane, jako zarzuty od nakazu zapłaty. Postanowieniem z dnia 26 września 2011 roku Sąd uchylił zarządzenie o stwierdzeniu prawomocności nakazu zapłaty, postanowienie o nadaniu mu klauzuli wykonalności i wstrzymał wykonanie tego nakazu. Na pisemny wniosek powoda wysłano mu na adres ul. (...) w R. odpis pozwu z nakazem zapłaty. Ostatecznie postanowieniem z dnia 14 grudnia 2011 roku Sąd odrzucił zarzuty od nakazu zapłaty z uwagi na nieuzupełnienie ich braków formalnych oraz nie uiszczenie opłaty sądowej przez powoda.

Na wniosek (...) Spółki Akcyjnej zostało wszczęte przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Działdowie przeciwko P. P. (1) postępowanie egzekucyjne na podstawie nakazu zapłaty wydanego w sprawie X GNc 523/11 przez Sąd Okręgowy w Łodzi. We wniosku tym wskazano adres P. P. (1) w K.. W toku tego postępowania Komornik wysłał do P. P. (1) korespondencję na adres w K.. Korespondencja ta została odebrana przez J. W., a na potwierdzeniu odbioru listonosz zamieścił adnotację, że jest to dziadek P. P. (1). W dniu 19 września 2011 roku wierzyciel złożył u Komornika wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko P. P. (1). Postanowieniem z dnia 22 września 2011 roku postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. Postanowieniem z tej samej daty Komornik ustalił koszty niezbędne do celowego prowadzenia egzekucji na łączną kwotę 43.850,34 zł i w całości obciążył nimi dłużnika. W uzasadnieniu wskazał, że koszty te zostały zapłacone do kwoty 39.651,77 zł i do zapłaty przez dłużnika pozostała kwota 4.198,57 zł, którą P. P. (1) uiścił w dniu 26 września 2011 roku.

W ocenie Sądu Rejonowego kwestią sporną było to, czy pozwany wiedział o zmianie adresu zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej powoda. Sąd ustalił, iż pozwany posiadał wiedzę w tym zakresie. Samo wskazanie nowego adresu powoda w treści aneksów, w miejscu gdzie oznaczone są strony oraz w pieczątce, którą się posługuje jest niewystarczające do formalnej zmiany treści pierwotnej umowy, jednak zawarta w późniejszym okresie umowa przewłaszczenia rzeczy ruchomych oraz wezwanie do wydania przedmiotów przewłaszczenia jednoznacznie świadczą o tym, iż pozwany nie tylko wiedział o zmianie adresu powoda, ale również używał go we wzajemnych kontaktach. Na tej samej zasadzie Sąd ocenił wiedzę pozwanego o zmianie adresu powoda w zakresie deklaracji wekslowej. Przyjął, że nieuzasadnione było stanowisko pozwanego, iż nie mógł w pozwie wskazać adresu powoda innego niż adres wskazany w deklaracji wekslowej, gdyż ten element nie jest niezbędny dla prawidłowości deklaracji. Niezależnie od powyższego Sąd uznał, że pozwany składając pozew w sprawie X GNc 523/11 zobowiązany był samodzielnie ustalić adres, korzystając z dostępnych rejestrów. Przywołał artykuły 126 k.p.c. oraz 133 § 2a k.p.c. Pozwany dołączył do pozwu złożonego w dniu 28 czerwca 2011 roku zaświadczenie opatrzone datą 15 lipca 2009 roku. Natomiast zmiana adresu powoda miała miejsce w dniu 11 maja 2010 roku.

Uznał Sąd, że powód prawidłowo roszczenie swoje wywiódł z art. 415 k.c. i należycie wskazał istnienie wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanej. Zachowaniem sprawcy szkody było nieprawidłowe wskazanie w pozwie adresu pozwanego w sprawie o sygn. akt X GNc 523/11. Za szkodę w majątku poszkodowanego uznał Sąd Rejonowy uszczuplenie jego majątku spowodowane koniecznością uiszczenia kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji przez komornika sądowego. Pomiędzy zachowaniem sprawcy szkody, a powstaniem szkody zaistniał adekwatny związek przyczynowy. W rozpatrywanym przypadku szkoda była normalnym następstwem zachowania sprawcy. Gdyby w pozwie wskazany został aktualny adres pozwanego, to powód nie musiałby ponosić kosztów niezbędnych do celowego prowadzenia egzekucji przez Komornika Sądowego. Wniosek taki uzasadniony jest przebiegiem postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego. Z treści akt komorniczych wynika, iż jedynym i wystarczającym sposobem egzekucji, z jakiego skorzystano było zajęcie rachunków bankowych powoda. W związku z tym należy uznać, iż powód posiadał wystarczające środki finansowe, aby spełnić dobrowolnie świadczenie. Sąd Rejonowy nie dopatrzył się naruszenia przez powoda zasad współżycia społecznego poprzez domaganie się odszkodowania. Zachowanie powoda polegające na nieregulowaniu późniejszych zobowiązań wobec pozwanej, jakkolwiek sprzeczne z regułami obowiązującymi w obrocie gospodarczym nie może zwalniać pozwanej z obowiązku rzetelności w dokonywaniu czynności procesowych związanych z postępowaniem sądowym. Postępowanie takie jest z reguły uciążliwe dla dłużników, ale uciążliwość ta nie może przekraczać koniecznej dla wyegzekwowania roszczeń.

Sąd za podstawę prawną rozstrzygnięcia przyjął wskazany przez powoda art. 415 k.c. w zakresie kosztów art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana Spółka zarzucając:

1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na wynik sprawy a mianowicie:

a) przepisu art. 233 § 1 k.p.c. polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny a także rozstrzygnięciu pojawiających się wątpliwości wyłącznie na korzyść powoda w szczególności poprzez:

- dowolne i niczym nieuzasadnione uznanie, iż powód w sposób skuteczny powiadomił pozwaną o zmianie swojego miejsca zamieszkania w sytuacji, gdy w treści aneksów do umowy współpracy z dnia 2 czerwca 2010 roku i 31 sierpnia 2010 roku, powód posługiwał się jedynie zmienionym adresem prowadzonej działalności gospodarczej,

- dowolne i niczym nieuzasadnione pominięcie przez Sąd pierwszej instancji okoliczności skutecznego doręczenia powodowi, zarówno nakazu zapłaty z dnia 1 lipca 2011 roku (sygn. akt X GNc 523/11) jak i postanowienia o wszczęciu egzekucji (sygn. akt KM 270/11), a co za tym idzie pominięcie okoliczności, iż powód miał możliwość skutecznego uniknięcia powstania szkody w drodze podejmowanych czynności procesowych,

- dowolne i niczym nieuzasadnione pominięcie przez Sąd pierwszej instancji okoliczności wydania przez Sąd Okręgowy w Łodzi postanowienia z dnia 14 grudnia 2011 roku, którego przedmiotem było odrzucenie zarzutów powoda od nakazu zapłaty z dnia 1 lipca 2011 roku (sygn. akt X GNc 523/11), a co za tym idzie pominięcie okoliczności, iż powód będący podmiotem prowadzącym profesjonalną działalność gospodarczą w następstwie zaniechania uiszczenia opłaty sądowej od zarzutów naraził się z własnej winy na konsekwencje odrzucenia wniesionego środka zaskarżenia w postaci powstania szkody, dowolne i niczym nieuzasadnione uznanie, że powód dopełnił obowiązku udowodnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej w postaci wykazania zawinionego działania pozwanego szkody i wykazania adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zawinionym działaniem pozwanego,

- całkowicie niezasadne przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, iż wskazanie przez pozwaną w treści pozwu (sygn. akt X GNc 523/11) aktualnego adresu zamieszkania powoda pozwoliłoby uniknąć powodowi ponoszenia kosztów niezbędnych do celowego prowadzenia egzekucji przez Komornika Sądowego, w sytuacji, gdy rzetelna i wszechstronna analiza materiału dowodowego poparta zasadami doświadczenia życiowego nakazuje uznać, że powód z całą pewnością mógłby uniknąć obowiązku ponoszenia kosztów egzekucyjnych w sytuacji gdyby nie dał powodu do wytoczenia powództwa spełniając swoje świadczenie pieniężne w terminie zgodnie z podpisaną umową.

b) przepisu art. 133 § 2a k.p.c., polegającym na przyjęciu, że przepis ten odnosi się do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

2. obrazę przepisów prawa materialnego mającą wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) przepisu art. 415 k.c. poprzez bezpodstawne zastosowanie w sytuacji, gdy zgromadzony materiał dowodowy nie stanowił wystarczającej podstawy do ustalenia wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, w szczególności przesłanki adekwatności związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zawinionych działaniem sprawcy,

b) przepisu art. 5 k.c., poprzez niezastosowanie w sytuacji, gdy okoliczności sprawy, twierdzenia stron i zgłoszone na ich poparcie dowody w sposób jednoznaczny wskazywały na próbę uczynienia przez powoda ze swego roszczenia odszkodowawczego użytku, który by był sprzeczny ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego.

Wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zakresie przedmiotu zaskarżenia i o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania za obydwie instancje, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej Spółki okazała się uzasadniona i doprowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenia zgodnie z wnioskami skarżącej.

Sąd Rejonowy z prawidłowo poczynionych ustaleń wyciągnął błędne wnioski. Trafne są zarzuty apelacji naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego, a to art. 415 k.c. Sąd Okręgowy podzielając dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne nie podziela ich oceny prawnej. Naruszenie prawa materialnego wynika z wadliwego przyjęcia przez Sąd Rejonowy, iż pozwana Spółka ponosi winę za wskazanie w pozwie w sprawie X GNc 523/11, która toczyła się przed Sądem Rejonowym w Łodzi, starego adresu miejsca siedziby prowadzonej działalności, mimo, że dysponowała nowym adresem lub powinna adres ten ustalić zgodnie z art. 133 § 2a k.p.c. W ocenie Sądu Rejonowego, w dacie wszczęcia tego postępowania jak i będącego jego wynikiem postępowania egzekucyjnego tego rodzaju działanie doprowadziło do powstania szkody po stronie powoda. Szkoda ta wyrażała się koniecznością poniesienia przez powoda kosztów postępowania egzekucyjnego przeprowadzonego na wniosek pozwanej. Z tego rodzaju stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Zakreślając podstawę odpowiedzialności pozwanej Spółki powód wskazał na rozmyślne i celowe działanie pozwanej Spółki, przez, co Sąd prowadzący postępowanie w sprawie X GNc 523/11 a następnie Komornik Sądowy posługiwały się nieaktualnym adresem powoda. Dlatego powód nie mógł prawidłowo zareagować na wydany przeciwko niemu nakaz zapłaty. Prawidłowe otrzymanie tego nakazu skutkowałoby uniknięciem kosztownego postępowania egzekucyjnego.

W sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym konieczne jest, by powód wskazał na szkodę, którą poniósł oraz pozostające z nią w adekwatnym związku przyczynowym zdarzenie będące jej źródłem. Za adekwatne, typowe następstwo określonego zachowania można, więc uznać występowanie tylko takiego skutku, który daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, a więc takiego, który - przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego - jest charakterystyczny dla danej przyczyny, jako normalny rezultat określonego zachowania, w tym także zawinionego deliktu.

Zdarzenie to musi być działaniem lub zaniechaniem pozwanego albo osób, za które pozwany odpowiada, dającym się zakwalifikować, jako bezprawne, a czasami także - w zależności od podstawy odpowiedzialności - jako zawinione.

W zakresie szkody powód jednoznacznie wskazał, że wyrażała się na obciążeniu kwotą kosztów postępowania egzekucyjnego. Natomiast, co do zdarzenia, które było jej źródłem wskazał na okoliczność podania przez pozwaną tak w pozwie jak i wniosku egzekucyjnym nieaktualnego adresu miejsca zamieszkania P. P. (1). Warunkiem odpowiedzialności na podstawie art. 415 k.c. jest wykazanie winy sprawcy szkody. W pojęciu winy w szerokim znaczeniu, mieści się element obiektywny (przedmiotowy), co oznacza, że czyn, który spowodował szkodę, musi mieć charakter bezprawny oraz element subiektywny (podmiotowy, wina w ścisłym znaczeniu), oznaczający, że sprawcy czynu można postawić zarzut podjęcia negatywnej decyzji - co do przewidywania i woli - odnoszącej się do czynu bezprawnego i jego skutków. Także w przypadku ujęcia winy w wąskim znaczeniu, odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c. może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy czyn ma charakter bezprawny, przez którą należy rozumieć sprzeczność czynu z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa albo z zasadami współżycia społecznego. Dlatego przyjąć można, że przesłanką odpowiedzialności na podstawie art. 415 k.c. jest bezprawność działania lub zaniechania sprawcy rozumiana, jako naruszenie norm powszechnie obowiązujących, jako reguł postępowania wyznaczonych przez nakazy i zakazy wynikające z norm prawa pozytywnego. Mając na względzie powyższe uwagi należało dokonać oceny czynności procesowych pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z P. w zakresie prawidłowości i zgodności prawem jej postępowania przy wszczęciu sprawy X GNc 523/11 oraz złożonego wniosku o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego. Ocenę należało dokonywać w odniesieniu do wyników tych postępowań a także uwzględniając fakt ich prowadzenia przez uprawnione organy, których działania muszą być podejmowane tylko według ściśle określonych reguł, jakie wyznaczają przepisy prawa procesowego. Zdaniem Sądu Okręgowego postępowanie to było prawidłowe tak w zakresie czynności podjętych w sprawie gospodarczej i wszczętym postępowaniu egzekucyjnym. Działania podjęte przez pozwaną były uzasadnione i nie nosiły cech bezprawności. Nie było też w ocenie Sądu Okręgowego działaniem bezprawnym wskazanie adresu powoda, który znany był pozwanej a wynikał z zapisów zawartej umowy i podpisanego weksla oraz deklaracji wekslowej. Analiza akt sprawy X GNc 523/11 wskazuje, że postępowanie to zakończyło się uprawomocnieniem się wydanego nakazu zapłaty. Działając w granicach prawa pozwana Spółka skierowała na podstawie prawomocnego orzeczenia po uzyskaniu tytułu wykonawczego wniosek egzekucyjny do komornika sądowego (k. 40 tychże akt potwierdzenie otrzymania tytułu). Pełnomocnik pozwanej 16 sierpnia 2011 r. otrzymał przedmiotowy tytuł wykonawczy a wniosek do komornika wpłynął 23 sierpnia 2011 r. (k.1 akt Km 270/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Działdowie). Powód konsekwentnie twierdził i upatrywał w fakcie podania przez pozwaną adresu, pod którym prowadził poprzednio działalność gospodarczą przyczynę powstania szkody. Twierdzenie to jest błędne. Przede wszystkim wskazać należy, że prowadzący postępowanie w sprawie gospodarczej Sąd Rejonowy w Łodzi uznał za prawidłowy wskazany adres występującego w tamtej sprawie w charakterze pozwanego P. P. (1). Skutkiem tego było wydanie nakazu zapłaty. Nakaz ten ostatecznie uprawomocnił się. Wypada nadto wskazać, że podstawą roszczenia pozwanej w w/w sprawie był weksel in blanco. Został on wystawiony przez P. P. (2) obejmowała go także deklaracja wekslowa. W obu tych dokumentach powód wskazał adres do korespondencji „K. 137b (...)-(...) G.”. Nadto strony były związane umową o współpracy z dnia 7 sierpnia 2009 r. Umowa ta w paragrafie 7 przewidywała, iż „wszelkie zamiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności”. Umowa była zmieniana w formie, którą przewidziały strony, jednak zmiany nie dotyczyły adresu miejsca prowadzenia działalności przez P. P. (1). Bezspornym jest, wynika to z treści aneksów (k. 19 i 20 akt sprawy), że powód wskazał w nich inny adres niż w umowie oraz wystawionym wekslu i porozumieniu wekslowym. Jednak to nie pozwaną można obarczyć odpowiedzialnością za brak zmiany umowy w zakresie wskazanego miejsca prowadzenia działalności. Spółka posłużyła się, wskazała ten adres, który powód podał w wekslu, deklaracji i umowie. Dlatego błędna była, jak uczynił to Sąd Rejonowy, ocena tego powodu rodzaju działania, jako bezprawnego i pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, której miał doznać powód. Pozwana Spółka była uprawniona i zobowiązana do wskazania adresu dla doręczeń powoda takiego, jaki podał on w umowie zawartej z pozwaną. Co do zasady nie jest czynem sprzecznym z prawem bądź zasadami współżycia społecznego wykonywanie przez wierzyciela uprawnień wynikających najpierw z postanowień umowy, wystawionego weksla, będącego zabezpieczeniem jej wykonania a następnie skierowania tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego orzeczenia sądowego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, do postępowania egzekucyjnego. Dłużnik, a w takiej roli występował powód w we wskazanych postępowaniach sądowym i egzekucyjnym niewywiązujący się z postanowień umowy a następnie niestosujący się do treści tytułu nie może skutecznie dochodzić od pozwanego będącego jego wierzycielem w innej sprawie roszczeń z powołaniem się na przepis art. 415 k.c. jeśli działanie uprawnionego nie jest działaniem zawinionym. Istotą regulacji z art. 361 § 1 k.c. jest przyjęcie odpowiedzialności sprawcy szkody na podstawie w/w przepisu tylko za typowe, a więc normalne skutki zawinionych zachowań, a nie za wszelkie ich następstwa. Za adekwatne, typowe następstwo określonego zachowania można, więc uznać występowanie tylko takiego skutku, który daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, a więc takiego, który przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego jest charakterystyczny dla danej przyczyny, jako normalny rezultat określonego zachowania, w tym także zawinionego deliktu. Okoliczność zmiany adresu przez powoda nie była przyczyną zaistnienia po jego stronie szkody. Słusznie podniosła pozwana w apelacji, że wskazanie aktualnego adresu zamieszkania powoda nie skutkowałoby uniknięciem poniesienia kosztów niezbędnych do celowego prowadzenia egzekucji przez komornika. Tylko skuteczne uchylenie wydanego nakazu i oddalenie powództwa pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w sprawie X GNc 523/11 mogło być zabezpieczeniem przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, które wywołało obowiązek poniesienia kosztów tego postępowania przez powoda. W wyroku z 24 września 2008 r. w sprawie II CSK 200/08 Sąd Najwyższy stwierdził, „co do zasady wszczęcie i prowadzenie przez wierzyciela egzekucji przeciwko dłużnikowi na podstawie tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego orzeczenia Sądu zapatrzonego w klauzulę wykonalności, nie może być uznane za czyn niedozwolony uzasadniający odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 415 k.c.”. LEX 470032 i Palestra 2008/11-12/309. Zaniechanie powoda i akceptacja wydanego nakazu zapłaty w sprawie gospodarczej uprawniała jeszcze w toku tej sprawy do podjęcia czynności egzekucyjnych przez wierzyciela pozwaną Spółkę. Działanie ówcześnie podjęte było działaniem w granicach prawa.

Skutecznie podniesiony został również w apelacji pozwanej Spółki zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art.133 § 2a k.p.c. Przepis ten istotnie ma zastosowanie do przedsiębiorców wpisanych do rejestru sądowego lub wspólników spółek handlowych wpisanych do takiego rejestru. Co do zasady nie dotyczy on osób fizycznych będących przedsiębiorcami por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 19 grudnia 2012 r. w sprawie I ACa 1046/12 „jeśli dana osoba prowadzi działalność w formie przedsiębiorstwa, które nie podlega rejestrowi w Krajowym Rejestrze Sądowym, to przesyłki sądowe winny być jej, zatem doręczane według zasad określonych w § 1 art. 133 k.p.c., a nie w jego § 2a, który dotyczy wyłącznie przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego. Pisma sądowe dla przedsiębiorców będących osobami fizycznymi doręcza się według zasad przewidzianych dla osoby fizycznej, a więc doręczenia - w myśl art. 135 § 1 k.p.c. - dokonuje się w mieszkaniu, miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie”, oraz orzeczenia wskazane w apelacji pozwanej Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Powód tego rodzaju przedsiębiorcą, których dotyczy powołany przepis, w dacie wszczęcia przeciwko niemu sprawy gospodarczej nie był. Dlatego prawidłowe było wskazanie przez pozwaną adresu z umowy stron, pod który skierowana została do powoda korespondencja w trybie art. 133 § 1 k.p.c. nadto pozwana Spółka nie była zobligowana do sprawdzania w rejestrach ewentualnych zmian tego rodzaju danych. Zasadnie też pozwana, argumentuje, że w sposób prawidłowy i skuteczny przesyłki te zostały doręczone w sprawie gospodarczej po wydania nakazu zapłaty. Powód nie podważył prawidłowości dokonanych doręczeń w sprawie X GNc 523/11 SR w Łodzi i postępowaniu egzekucyjnym Km 270/11. Sąd Rejonowy bezpodstawnie założył istnienie po stronie powoda gotowości regulowania zaległości w stosunku do pozwanej Spółki. Nie zostało to wykazane w toku postępowania. Nie można postępowania takiego domniemywać tylko realne dowody, których powód nie przedstawił mogą świadczyć o tego rodzaju zachowaniu. W sprawie Km 270/11 postępowanie zostało umorzone po uzyskaniu zaspokojenia przez wierzyciela, co jest okolicznością braku tego rodzaju gotowości, na jaką wskazuje Sąd Rejonowy.

Rację miała skarżąca, gdy zarzucała zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 415 k.c. Ten przepis prawa materialnego powinien być podstawą do oddalenia powództwa.

Powód nie wykazał, że podjęte przez pozwaną Spółkę działania były bezprawne, co do okoliczności wskazania adresu powoda jak i prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Obowiązek poniesienia kosztów tego postępowania był wynikiem działań pozwanej, ale nie ponosi ona winy i nie ma obowiązku pokrycia uszczerbku w majątku powoda wynikającego z konieczności poniesienia tych kosztów na podstawie art. 415 k.c.

Nie budzi wątpliwości, że brak jest związku przyczynowego między powstałą szkodą a działaniem pozwanej (art. 361 § 1 k.c.).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uwzględnił apelację pozwanej i zmienił wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Konsekwencją zmiany wyroku było obciążenie powoda wszystkimi kosztami postępowania poniesionymi przez pozwaną Spółkę za obie instancje. Wysokość należnego pełnomocnikowi powodów wynagrodzenia w instancji odwoławczej ustalono od wartości przedmiotu sporu 43.850,34 złotych. Podstawą uwzględnienia żądania zwrotu kosztów procesu przez Sąd Okręgowy zgodnie z regułą odpowiedzialności za wynik procesu był przepis art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 108 § 1 k.p.c. zdanie pierwsze. Pozwana była reprezentowana w sprawie przez adwokata. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu /Dz.U.2013.461j.t./ Składniki zasądzonej w pkt 2 wyroku kwoty to wynagrodzenie pełnomocnika za pierwszą instancję na podstawie paragrafu 6 pkt 5, zwrot opłaty od apelacji w kwocie 2193 złotych k. 150 akt, wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej za drugą instancję na podstawie paragrafu 13 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia /2.400+2.193+1.200/.

/SSO M. K./ /SSO G. W./ /SSO E. K./