Sygnatura akt I C 360/12
Dnia 31 lipca 2014 roku
Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Agnieszka Czyniewska
Protokolant: Ewelina Potuszyńska
po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2014 roku w Ząbkowicach Śląskich
na rozprawie sprawy z powództwa A. H. (1)
przeciwko (...) S.A. w W.
o zapłatę kwoty 22.100,00zł
I. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. H. (1) kwotę 15.100zł (piętnaście tysięcy sto złotych) z ustawowymi odsetkami licznymi:
- od kwoty 12.000zł od dnia 02.08.2013r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 3.000zł od dnia 07.04.2014r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 100zł od dnia 11.04.2012r. do dnia zapłaty;
II. w pozostałej części powództwo oddala;
III. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. H. (1) kwotę 1.893,52zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
IV. nakazuje powódce A. H. (1) uiścić na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich kwotę 599,50zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
V. nakazuje pozwanemu (...) S.A. w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich kwotę 1.273,93zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
I C 360/12
Powódka A. H. (1) wniosła o zasadzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwotę 12.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zdośćuczynienia oraz kwoty 100 zł. z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 11.04.2012r. do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła że w dniu 23.12.2011r., doszło do wypadku komunikacyjnego w którym powódka doznała stłuczenia i bólu głowy oraz skręcenia kręgosłupa w części szyjnej.
Pismem procesowym z dnia 7.04.2014r (k. 194) powódka rozszerzyła żądanie pozwu do kwoty 22.000 zł., tytułem zdosćuczynienia.
Strona pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa.
W odpowiedzi na pozew poniosła, że wypłacił powodce kwotę 5.000 zł. tytułem zdosćuczynienia i skompensował doznana przez nią krzywdę.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 23.12.2011r. W odpowiedzi K. kierujący pojazdem marki V. (...) o numerze rej. (...) uderzył w jadący na wprost pojazd O. (...) , w którym jechała powódka.
W chwili zdarzenia sprawca wypadku posiadał umowę ubezpieczenia OC u strony pozwanej.
( dowód: - bezsporne )
Powódka w chwili zderzenia siedziała z tytułu i uderzyła głową w szybę.
Powódka jechała wówczas z dzieckiem do lekarza. Dziecko powódki w chwili zdarzenia miało 1 miesiąc.
Po zdarzeniu powódka udała się z dzieckiem na wizytę lekarską.
Wieczorem powódka zaczęła odczuwać ból głowy i szyi.
( dowód: - zeznania świadka M. H. k. 77- 78;
- zeznania powódki k. 78-79).
W dniu 27.12.2014r. powódka udała się do lekarza . Zgłosiła lekarzowi bóle głowy, nudności, bóle szyi i barku lewego. Odbyła też wizytę u ortopedy i neurologa.
Zalecono noszenie kołnierza ortopedycznego, oraz rehabilitację
( dowód: - zeznania świadka M. H. k. 77- 78;
- historia zdrowia k. 14);
- zeznania powódki k. 78-79).
Powódka nosiła kołnierz 2-3 tygodnie. Nie brała leków przeciwbólowych ponieważ karmiła dziecko piesia.
Po wypadku powódka miała problemy z opieką nad dzieckiem; odczuwała ból przy kąpieli dziecka, przy jego noszeniu. Przez okres noszenia kołnierza nie mogła w ogóle opiekować się dzieckiem.
Powódka nadal odczuwa bóle głowy; miewa też zawroty głowy . Bóle nasiliły się w okresie zimowym. Powódka odczuwa tez ból kręgosłupa; cierpnie też lewa ręka.
Wymaga pomocy przy pracach domowych.
Powódka podczas jazdy samochodem boi się siedzieć z tyłu; jeździ z przodu samochodu. Nie robi też sama zakupów.
( dowód: - zeznania świadka M. H. k. 77- 78;
- zeznania powódki k. 78-79).
Na wiosnę 2012r powódka po raz drugi poszła do neurologa z uwagi na nieustępujące bóle głowy i szyi. Neurolog zalecił powódce rehabilitację.
( dowód: - zeznania powódki k. 78-79).
W dniu 22.03.2012r powódka poddała się zabiegowi Fizjoterapeutycznemu- mobilizacja stawów, którego koszt wyniósł 100 zł.
( dowód: - rachunek (...) k. 22).
Strona pozwana przyznała powódce zadośćuczynienie w wysokości 5.000 zł., oraz zwrot kosztów leczenia w wysokości 337,30 zł.
( dowód: - decyzja z dnia 14.02.2012r., k. 18;
- decyzja z dnia 25.04.2012r., k. 19).
W wyniku wypadku powódka doznała skręcenia kręgosłupa szyjnego z miernym ograniczeniem ruchomości. Zakres ruchomości w płaszczyźnie poziomej jest ograniczony w zakresie rotacji w lewo ; u powódki wynosi on 45 stopni. Występuje też ograniczenie ruchomości w płaszczyźnie czołowej , zgięcia boczne w prawo wykazują dolna granicę normy wiekowej tj. 30 stopni, również w płaszczyźnie strzałkowej – wyprost u powódki osiąga zaledwie wartość graniczną.
W wyniku tego u powódki nastąpił trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 10 %.
( dowód: - opinia biegłego z zakresu ortopedii S. L. z dnia 11.04.2013r., k. 94- 101;
- opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ortopedii S. L. z dnia 10.06.2013r., k. 124-125).
U powódki występują zaburzenia czucia w zakresie górnej lewj kończyny o charakterze korzeniowym. Nie występują natomiast następstwa związane z urazem głowy.
( dowód: - opinia biegłego z zakresu neurologii E. T. z dnia 22.10.2013r., k. 144- 147).
W wyniku zdarzenia u powódki wystąpiły objawy ostrej reakcji na stres i zaburzenia stresowe pourazowe.
Spowodowało to długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 4 %.
( dowód: - opinia biegłego z zakresu psychiatrii A. H. (2) z dnia 14.02.2014r k. 167- 170).
- opinia uzupełniająca biegłego z zakresu psychiatrii A. H. (2) z dnia14.04.2014r., k. 200-201).
Sąd zważył;
Powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 22.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 100 zł. tytułem zwrotu kosztów leczenia.
Swoje roszczenie powódka wywodziła ze zdarzenia jakie miało miejsce w dniu 23.12.2011r.
W sprawie bezspornym było, że w dniu 23.12.2011r. . kierujący pojazdem marki V. (...) o numerze rej. (...) uderzył w jadący na wprost pojazd O. (...) , w którym jechała powódka.
W chwili zdarzenia sprawca wypadku posiadał umowę ubezpieczenia OC u strony pozwanej.
Zgodnie z art. 822 §1 k.c. przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem których odpowiedzialność za szkody ponosi ubezpieczający albo osoba , na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia.
Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności.
Zasady odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń określa art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r., ubezpieczenia obowiązkowe , Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Polskie Biuro ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2003.124.1152), stanowiąc, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć , uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, bądź też utrata , zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Regułę tę uzupełnia art. 35 powoływanej wyżej ustawy, , stanowiąc, że ubezpieczenia obowiązkowe , Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Polskie Biuro ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2003.124.1152), ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.
W sprawie bezspornym była odpowiedzialność strony pozwanej za zaistniałe w dniu 23.12.2011r.
Sporna pozostawała kwestia wysokości dochodzonego przez powódkę roszczenia.
Do odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ( a zatem i zakładu ubezpieczeń społecznych za szkody na osobie stosuje ogólne zasady przyjęte w kodeksie cywilnym.
Poszkodowanemu który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia przysługuje na podstawie art. 445 §1 k.c. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, obejmujące rekompensatę za cierpienia fizyczne i psychiczne a na podstawie art. 444 §1 k.c. odszkodowanie za pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodów kosztów.
Uszkodzeniem ciała w rozumieniu art. 444§1 k.c. i art. 445 §1 k.c. jest takie oddziaływanie na ciało ludzkie , które zostawia na nim wyraźny ślad będący wynikiem naruszenia tkanek organizmu , bez względu na to czy chodzi o uszkodzenie jedynie powierzchowne czy też uszkodzenia poważne np., powiązane ze złamaniem kości czy uszkodzeniem mięśni. Rozstrojem zdrowia natomiast w rozumieniu tych przepisów jest takie oddziałanie na organizm ludzki , które pociąga za sobą zakłócenie jego funkcji , przy czym czas trwania skutków nie ma znaczenia ( orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 12.03.1975 II CR 18/1975).
Uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia łączy się najczęściej z doznaniem przez poszkodowanego krzywdy , na którą składa się między innymi cierpienie fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych odczuciach przezywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi , bądź w związku z następstwami uszkodzeń ciała lub rozstroju zdrowia.
Z okoliczności sprawy wynika, że u powódki A. H. (1) stwierdzono skręcenie kręgosłupa szyjnego z ograniczeniem jego ruchomości.
Zaznaczyć należy, że w przypadku zadośćuczynienia chodzi o krzywdę ujmowaną jako cierpienia fizyczne ( ból, i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne ( ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia ). Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne zarówno już doznane jak i te które mogą wystąpić w przyszłości.
Przepis art. 445 §1 k.c. nie uzależnia możności dochodzenia zadośćuczynienia od doznania poważnych obrażeń czy też poważnego uszczerbku na zdrowiu.
W razie stwierdzenia, ze poszkodowany doznał cierpień fizycznych i psychicznych które przez krótki nawet okres czasu wytrąciły go z równowagi i zakłóciły tok jego życia , przyznanie mu zadośćuczynienia jest uzasadnione. Tylko w rzadkich wypadkach gdy i sam uraz był zupełnie nieznaczny i nie wywołał ujemnych skutków lub zakłóceń w dziedzinie przeżyć poszkodowanego lub w jego życiu odmowa przyznania mu zadośćuczynienia nie będzie sprzeczna z przepisem art. 445 §1 k.c.
( orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5.05.1967 I PR (...)., orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24.02.1970r., I CR 438/1969, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15.01.1974r., ICR 792/1973) .
Przyznając powódce zadośćuczynienie Sąd miał na uwadze rozmiar cierpień fizycznych powódki związanych z faktem zaistnienia wypadku w dniu 23.12.2011r. i dolegliwości bólowe jakich powódka doznała w następstwie tego urazu.
W ocenie Sądu biorąc to pod uwagę uznać należy, ze niewątpliwie powódce
należne jest zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Nie ulega bowiem wątpliwości , że zarówno samo zdarzenie jak i potem odczuwane przez powódkę dolegliwości bólowe miały musiały być związane z dużym stresem dla powódki.
Z okoliczności sprawy wynika, ze w dniu zdarzenia powódka jechała do lekarza z malutkim 1- miesięcznym dzieckiem.
Już sam wiec fakt wypadku związany był dla powódki z ogromnym stresem, związanym nie tylko z troska o swoje zdrowie ale również z obawą o zdrowie swojego dziecka.
Po wypadku powódka zaczęła odczuwać dolegliwości z wiązane z bólami głowy, szyi i ręki.
:Przez okres 3 tygodni nosiła kołnierz ortopedyczny.
Jak zeznał jej mąż wyłączona została wówczas zupełnie z opieki nad dzieckiem.
Potem również miała trudności z opieką nad nim;
Jak zeznała powódka najgorzej było kiedy zostawał sama z dzieckiem . Miała problemy z wzięciem dziecka na ręce . Zeznała, ze po dwóch trzech minutach czuła duży ból, który ciągnął się od łopatki do szyi o ból głowy.
Ból ten – jak zeznała powódka odczuwa do dziś.
Okoliczności te potwierdził mąż powódki M. H..
Zeznał on, że powódka miała problemy z noszeniem , kąpaniem dziecka. Kiedy trzymała dziecko narastały bóle. Zeznał tez , ze powódka nadal uskarża się na te bóle.
Z zeznań powódki i jej męża wynika , że powódka nie robi sama zakupów wymaga pomocy przy pracach domowych.
Powódka zeznała tez że od wypadku ma lęk przed jazdą samochodem. Boi się siedzieć z tyłu , siada z przodu.
Potwierdził to mąż powódki zeznając, ze powódka ma lęk do auta, nie usiądzie z tyłu samochodu. Mąż powódki zeznał, ze stwarza to problem z uwagi na 13- sto miesięczne obecnie dziecko które jedzie z tyłu samochodu. Zeznał on, ze kiedy jadą we trójkę trzeba się zatrzymywać bo dziecko płacze jadąc z tyłu samo.
Sąd dał wiarę twierdzeniom powódki i jej męża; Okoliczności te znajdują bowiem potwierdzenie w opinii biegłego z zakresu ortopedii S. L..
Biegły stwierdził, ze u powódki w wyniku wypadku nastąpił uraz - skręcenie kręgosłupa szyjnego z miernym ograniczeniem ruchomości, który spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 10 %.
Z opinii biegłego wynika, że u powódki występuje ograniczona ruchomość kręgosłupa szyjnego. Zgięcie – 60 stopni wyprost 60 stopni, zgięcie boczne w prawo 30 stopni, w lewo 45 stopni. Rotacja w prawo 70 stopni, w lewo 45 stopni.
Z opinii biegłego wynika, ze – wbrew twierdzeniom strony pozwanej- nastąpiło znaczne ograniczenie ruchomości kręgosłupa.
Jak podał biegły zakres ruchomości w płaszczyźnie poziomej czyli rotacje wykazują ograniczenie- 45stopni podczas gdy dioram zaczyna się od 52 stopni.
Następnie zakres ruchomości w płaszczyźnie czołowej tj., zgięcie boczne wykazuje w zgięciu bocznym w prawo 30 stopni a wiec zaledwie dolną granice normy wiekowej ; tak samo jest w płaszczyźnie strzałkowej, gdzie wyprost u powódki osiąga zaledwie wartość graniczną.
Również biegły z zakresu neurologii stwierdził, ze u powódki występują zaburzenia czucia w zakresie górnej lewej kończyny o charakterze korzeniowym.
Obaj bieli stwierdzili, że choć rokowania co do stanu zdrowia powódki jako osoby młodej są dobre, wymaga ona jednak intensywnej rehabilitacji.
W ocenie Sądu ograniczenie sprawności organizmu powódki ma duże dla niej znaczenie. Jest ona- jak wynika z okoliczności sprawy- matka małego, obecnie 13- sto miesięcznego dziecka., które wymaga uwagi i opieki przez cały czas.
Ograniczenia wiec w sprawowaniu nad nim opieki są dla powódki z pewnością źródłem dodatkowego stresu.
Jak sama powódka zeznała jest on a bardziej nerwowa, boi się jazdy samochodem szczególnie z tyłu.
Potwierdza to opinia biegłego z zakresu psychiatrii A. H. (2),z której wynika, że u powódki wystąpiły objawy zaburzeń stresowych pourazowych, które spowodowały u niej długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 4 %.
Wszystkie te okoliczności dawały sądowi podstawę do uznania, że kwota w łącznej wysokości 20.000 zł. będzie odpowiednią tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę. Biorąc zaś pod uwagę, że strona pozwana wypłaciła powódce z tego tytułu już kwotę 5000zł., Sąd zasądził kwotę 15.000zł.
Zaznaczyć bowiem należy, że krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem jest szkodą niemajątkową, nie ma więc ona charakteru ekwiwalentności jaką cechuje wynagrodzenie szkody majątkowej.
Pojęcie sumy odpowiedniej użyte w art., 445 §1 k.c. ma w istocie charakter niedookreślony , niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy ale musi być odpowiednia w tym znaczeniu, że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.
Odpowiedniość kwoty zadośćuczynienia ma służyć bowiem złagodzeniu doznanej krzywdy , a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia.
Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia podstawowe znaczenie ma stopień natężenia krzywdy , a więc cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych . Decyduje więc rodzaj, charakter i długotrwałość cierpień fizycznych i psychicznych doznanych przez poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, długotrwałość choroby następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym ( orzeczenie Sądu Najwyższego dnia 18.12.1975r., ICR 862/1975, orzeczenie Sądu Najwyższego dnia 10.06.1999r., IIUKN 689/1988. orzeczenie Sądu Najwyższego dnia 28.09.2001r., III CKN 427/2000, orzeczenie nie Sądu Najwyższego dnia 28.09.2001r., III CKN 427/2000).
W niniejszej sprawie Sąd wziął pod uwagę , ze powódka nadal odczuwa dolegliwości z wiązane z doznanym urazem, oraz jej cierpnie psychiczne związane nie tylko związane z jej stanem zdrowia ale również spowodowane ograniczeniem jej możliwości z wiązanych z opieką nad małym dzieckiem.
Biorąc to pod uwagę Sad uznał, że kwota łącznie 20.000 zł. ( łącznie ze świadczeniem wypłaconym przez stronę pozwaną )., tytułem zadośćuczynienia jest kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 §1 k.c.
Wysokość przyznanego zadośćuczynienia nie jest nadmierna ani stosunku do doznanej krzywdy i cierpień powódki i stosunków majątkowych społeczeństwa ani też nie zmierza do wzbogacenia powódki.
Tytułem odszkodowania powódka dochodziła kwoty 100 zł. tytułem zwrotu kosztów leczenia, szczególności zwrotu kosztów zabiegu fizjoterapeutycznego – mobilizacja stawów jakiemu powódka poddała się w dniu 22.03.2012r.
Zgodnie z art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.
Odszkodowanie przewidziane w art. 441 §1 k.c. obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia jeżeli są konieczne i celowe. `
Powódka przedłożyła na te okoliczność rachunek Sąd uznał wiec jej roszczenie w tym przedmiocie za zasadne.
Biorąc to pod uwagę Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. . przyjmując za podstawę stopień uwzględnienia roszczeń stron.
Powódka wygrała proces w 68%.
Powódce należy się więc zwrot 68 % kosztów zastępstwa procesowego, opłaty od pozwu, zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego i kosztów dojazdu do Sądu pełnomocnika a wiec kwota 2.666,96zł. 1893,52 zł.
Obowiązana jest natomiast ponieść na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów procesu w wysokości 773,44 zł.
Ostatecznie wiec na rzecz strony powodowej zasądzono kwotę 1.893, 52 zł.
O kosztach związanych z wynagrodzeniem biegłych pokrytych tymczasowo z wydatków budżetowych oraz opłacie od rozszerzonego powództwa orzeczono w takim samym procencie.
Biorąc to pod uwagę Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.