Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódki M. N. (1) i A. N. reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego P. N. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. N. (1):

- kwoty 4.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24.12.2010 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 637,14 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu do placówek medycznych wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 519,28 zł od dnia 09.02.2011 r. do dnia zapłaty i od kwoty 117,86 od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

- kwoty 400,00 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia;

oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki A. N.:

- kwoty 4.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24.12.2010 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego powództwa powódki wskazały, iż dnia 20.10.2010 r. w miejscowości D. w gminie O. miał miejsce wypadek komunikacyjny z ich udziałem. Sprawca tego wypadku w dniu zdarzenia posiadał zawartą ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (polisa nr (...)). W wyniku wyżej wymienionego wypadku obie powódki doznały obrażeń ciała, których skutkiem była konieczność poddania się leczeniu i długotrwałej rehabilitacji, a także utrzymujące się przez długi czas dolegliwości bólowe, zawroty głowy i złe samopoczucie. Przedmiotowy wypadek, spowodował u powódek również szereg dolegliwości natury psychicznej i wywarł negatywne skutki na ich psychikę.

Strona pozwana, (...) S.A. w W., wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona pozwana podniosła, że wypłaciła powódkom łącznie M. N. (1) – kwotę 6.000,00 zł
i A. N. – 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki zdarzenia z dnia 10.10.2010 r., które to sumy jej zdaniem są kwotą odpowiednią i wystarczającą w rozumieniu art. 445 § 1 kc. Ponadto strona pozwana wskazała, iż wypłaciła powódce M. N. (1) łącznie kwotę 241,83 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów oraz kwotę 611,43 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia.

Następnie powódki pismem z dnia 18.02.2013r. (vide: k. 224 - 225) rozszerzyły powództwo w ten sposób, że wniosły o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki M. N. (1) kwot:

- 24.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz
z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 4.000,00 zł od 24.12.2010 r. do dnia zapłaty i kwoty 20.000,00 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie do dnia zapłaty;

- 1.451,37 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych
wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 519,28 zł od dnia 09.02.2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 117,86 zł od dnia wniesienia pozwu
do dnia zapłaty i kwoty 814,23 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie przeciwnej do dnia zapłaty;

- 670,00 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 400,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty
i od kwoty 270,00 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie do dnia zapłaty.

oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki A. N. kwot:

- 15.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz
z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 4.000,00 zł liczonymi od dnia 24.12.2010 r. do dnia zapłaty i kwoty 11.000,00 zł liczonymi od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie pozwanej do dnia zapłaty.

Później powódka M. N. (1) pismem z dnia 25.10.2013r. (vide: k. 284-287) rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz poza dochodzona kwotą 24.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia również kwot:

- 1.667,17 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych
wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 519,28 zł od dnia 09.02.2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 117,86 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 814,23 zł od dnia doręczenia pisma z dnia 18.02.2013 r. stronie pozwanej do dnia zapłaty i kwoty 215,80 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie przeciwnej do dnia zapłaty;

- 790,00 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 400,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, od kwoty 270,00 zł od dnia doręczenia pisma z dnia 18.02.2013r. stronie pozwanej do dnia zapłaty i od kwoty 120,00 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie do dnia zapłaty.

Strona pozwana podtrzymywała swoje wcześniejsze stanowisko.

W toku postępowania dowodowego u s t a l o n o n a s t ę p u j ą c y s t a n f a k t y c z n y:

W dniu 20.10.2010 r. w miejscowości D. gmina O., kierujący pojazdem ciężarowym marki V. o nr rej. (...), nie
udzielił pierwszeństwa przejazdu powódce M. N. (1),
która była kierowcą pojazdu D. (...) o nr rej. (...). Uderzenie było mocne, podobnie jak i szarpnięcie pasów bezpieczeństwa. W skutek tej
kolizji powódki doznały obrażeń ciała. Po kolizji samochód powódki marki D. (...) nadawał się do kasacji.

Sprawca kolizji posiadał zawartą ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (polisa nr (...)).

/dowód:

akta szkody (...) – w zał.;

zeznania powódki M. N. (1) – k.291 – 292;

W wyniku zdarzenia powódka M. N. (1) doznała obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa szyjnego, urazu głowy oraz ogólnego potłuczenia ciała. Po badaniach i prześwietleniach w szpitalu
w O., leczyła się u lekarza pierwszego kontaktu, jak też prywatnie. Przez okres 3 tygodni nosiła kołnierz ortopedyczny, a później już doraźnie. Po wypadku przebywała na zwolnieniu lekarskim przeszło 2 miesiące. Korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w O., tj. 12 km od domu. W czasie zwolnienia lekarskiego skończyła się jej umowa o pracę i nie zawarto z nią umowy na kolejny okres. Powódka M. N. (1), poza córką A., ma jeszcze dwoje dzieci w wieku szkolnym. Do dzisiaj ma napadowe bóle głowy i stosuje środki przeciwbólowe. Korzystała z pomocy psychiatry i psychologa. Stwierdzono u niej wystąpienie zespołu stresu pourazowego, dostała tabletki uspokajające. Nadal boi się jeździć samochodem.

/dowód:

dokumentacja medyczna M. N. (1) –
k. 13 – 21, 26, 31 – 39;

zeznania świadków: E.
K. – k. 117 – 118, S. N. – k. 118,P. N. – k. 118 – 119;

zeznania powódki M. N. (1) – k.291 – 292;

W zdarzeniu uczestniczyła także druga z powódek 14-letnia wówczas A. N., będąca pasażerem samochodu powódki marki D. (...). Doznała ona wówczas obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa szyjnego. Również ona nosiła kołnierz ortopedyczny, korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. Stwierdzono u niej wystąpienie negatywnych, psychicznych następstw wypadku w postaci nawracającego lęku i niepokoju. Opuściła się w nauce, miała problemy z pamięcią i koncentracją. Bóle kręgosłupa szyjnego ograniczały siedzenie przed komputerem i naukę
w pozycji siedzącej. Powódka boi się od czasu zdarzenia jeździć samochodem, reaguje nadmierna czujnością i przesadnie na sytuacje drogowe. Do dzisiaj na bóle głowy.

/dowód:

dokumentacja medyczna A. N. –
k. 54 - 56, 89 - 90,112 -113, 124, 199 - 205, 222, 235, 241 - 242, 286;

zaświadczenia lekarskie – k. 45,

46;

opinia psychologiczna z dnia 25.08.2011r. – k. 52;

wynik badania RTG z dnia 11.08.2011r. – k. 90;

zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego – płyta CD w zał.;

wynik badania MR kręgosłupa szyjnego z dnia 28.01.2013r. –
k. 234 i płyta CD w zał.;

zeznania świadków: E.
K. – k. 117 – 118, S. N. – k. 118,P. N. – k. 118 – 119;

zeznania powódki A. N. – k. 236 – 237;

Powódka M. N. (1) w związku z leczeniem poniosła następujące wydatki: kwotę 1667,17 zł tytułem kosztów dojazdów do placówek medycznych i kwotę 790,00 zł tytułem kosztów leczenia. Szwagier M. N. (1) zawiózł ją i jej córkę A. po kolizji do szpitala w O.. Do innych lekarzy i na rehabilitację obie powódki były wożone przez siostrę M. N. (1), tj. E. K..

/dowód:

rachunek nr (...) – k. 53;

rachunek nr (...) – k. 123;

faktura VAT nr(...) – k. 221;

faktura VAT nr (...) – k. 243;

specyfikacje dojazdów – k. 22, 28, 29, 36, 42, 114, 143, 226, 288;

zeznania świadków: E. K. – k. 117 – 118, S. N. – k. 118,P. N. – k. 118 – 119;

Powódki zgłosiły szkodę stronie pozwanej w dniu 19.11.2010 r.

Strona pozwana wypłaciła powódce M. N. (1) następujące kwoty: 6.000,00 zł - tytułem zadośćuczynienia za skutki objętego żądaniem pozwu wypadku, 311,43 zł – tytułem zwrotu kosztów leczenia, 241,83 zł – tytułem zwrotu kosztów dojazdów, 300,00 zł – z przeznaczeniem na koszty leczenia i kwoty 487,86 zł – tytułem utraconych zarobków.

Strona pozwana wypłaciła powódce A. N. kwotę 1.000,00 zł - tytułem zadośćuczynienia za skutki objętego żądaniem pozwu wypadku.

/dowód:

akta szkody (...) – w zał.;

W sprawie opracowana została opinia przez biegłych z zakresu neurologii i ortopedii: dr H. A. oraz dr M. J. z dnia 24.05.2012 r. na okoliczność ustalenia skutków
wypadku komunikacyjnego z dnia 20.10.2010 r dla stanu zdrowia M. N. (1), jego następstw i stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz rokowań na przyszłość. Biegli stwierdzili u powódki wystąpienie stanu
po wypadku z dnia 20.10.2010r. z urazem głowy, odcinka szyjnego
kręgosłupa i stłuczeniem klatki piersiowej oraz nadciśnienie tętnicze
z zespołem bólów i zawrotów głowy. Biegli ustalili łącznie 8% uszczerbek na zdrowiu na który składają się: zespół nerwicowy pourazowy z komponentą lękowo – depresyjną – 2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, zespół bólowy szyjny pourazowy typu carvicalgii – 5% długotrwałego uszczerbku
na zdrowiu i zespół bólowy klatki piersiowej – 1% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Ustalenia te biegli poczynili w oparciu o rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.2002 r. i załącznika: Ocena procentowa stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Biegli wskazali także, że wypadek komunikacyjny w którym poszkodowana zostało powódka skutkuje do chwili obecnej dolegliwościami bólowymi głowy, kręgosłupa odcinka szyjnego z ograniczeniem jego ruchomości, z parastezjami kończyny górnej lewej oraz dolegliwościami klatki piersiowej szczególnie w rzucie mostka.
W przyszłości powódka wymagać będzie okresowego leczenia usprawniającego w warunkach ambulatoryjnych.

/dowód:

opinia biegłych sądowych dr H. A. oraz dr M. J. z dnia 24.05.2012 r .– k. 129 – 131;

Ci sami biegli opracowali analogiczną opinię na okoliczność skutków wypadku komunikacyjnego z dnia 20.10.2010r dla stanu zdrowia A. N.. Biegli stwierdzili u powódki wystąpienie stanu po wypadku
z dnia 20.10.2010 r. z urazem głowy i kręgosłupa. Biegli ustalili łącznie 5% uszczerbek na zdrowiu, na który składają się: zespół nerwicowy pourazowy – 1% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz zespół bólowy szyjny pourazowy typu cervicalgii w wysokości 4% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Ustalenia powyższe biegli poczynili w oparciu o rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.2002 r. i załącznika: Ocena procentowa stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Biegli orzekli także, że wypadek komunikacyjny z dnia 20.10.2010r. skutkuje do chwili obecnej dolegliwościami bólowymi kręgosłupa szyjnego z ograniczeniem jego ruchomości biernej i czynnej. Dolegliwości te nasilają się przy zmianach pogodowych, podczas pisania i czytania. Ponadto biegli stwierdzili, iż A. N. wymagać będzie w przyszłości leczenia usprawniającego w warunkach ambulatoryjnych.

Wyżej wymienieni biegli sporządzili także opinię uzupełniającą, w której odnieśli się do pytania zadanego przez stronę pozwaną a mianowicie, czy
w świetle złożonej do akt sprawy dokumentacji medycznej dolegliwości zgłaszane przez powódkę A. N.w obrębie kręgosłupa szyjnego na poziomie C2 – C4 pozostają w bezpośrednim związku
z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 20.10.2010 r. W odpowiedzi na powyższe pytanie biegli stwierdzili, iż u badanej istnieje zaburzenie rozwojowe, tzw. zespół Klippel – Feila niepełny tzn. wrodzony blok kostny kręgów C2 i C3 ze szczątkowym krążkiem m/k, co powoduje że zakres możliwości ruchowych odcinka szyjnego kręgosłupa jest nieco ograniczony. Biegli stwierdzili też, że w wypadku komunikacyjnym z dnia 20.10.2012 r. powódka doznała urazu odcinka szyjnego kręgosłupa (uraz skrętny, zgięciowy). W następstwie tego urazu, którego istotą jest naruszenie zwartości funkcjonalnej bloku kręgowo – krążkowo – stawowo – powięziowego bez złamań u osoby z wrodzonym blokiem kręgosłupa są większe niż przy prawidłowym morfologicznie-czynnościowym kręgosłupie. W związku
z powyższym biegli podtrzymali swoją dotychczasową opinię w zakresie procentowego uszczerbku na zdrowiu orzekając, iż z powodu zespołu bólowego szyjnego pourazowego typu cervicalgii długotrwały uszczerbek
na zdrowiu pozwanej wynosi - 4%, a z powodu zespołu nerwicowego pourazowego – 1%.

/dowód:

opinia biegłych sądowych dr H. A. oraz dr M. J. z dnia 24.05.2012 r .– k. 132 – 134;

opinia uzupełniająca z dnia 20.05.2013 r. – k. 265 – 266;

W niniejszej sprawie opracowana została również opinia psychiatryczno – psychologiczna z dnia 07.11.2012r. sporządzona przez biegłą psychiatrę M. D. oraz przez biegłą psycholog J. W. na okoliczność skutków wypadku z dnia 20.10.2010 r. dla stanu zdrowia psychicznego M. N. (1) i ich następstw oraz
stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz rokowań na przyszłość. W ocenie biegłych powódka miała po zdarzeniu objawy nerwicowe niewielkiego stopnia, które nie wymagały terapii a jedynie jednorazowego wsparcia psychiatry
i psychologa. Objawy te szybko i w znacznym stopniu ustąpiły, a aktualny stan psychiczny powódki jest stabilny, a rokowania na przyszłość dobre. Biegłe stwierdziły także, iż występujące lęki nie upośledzają codziennego funkcjonowania, ich nasilenie jest niewielkie i nie przekracza 5% uszczerbku na zdrowiu.

/dowód:

opinia sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 07.11.2012 r. sporządzona przez biegłe M. D. oraz J. W. – k. 178 – 181;

W stosunku do powódki A. N. także opracowana została opinia sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 07.11.2012 r. sporządzona przez biegłą psychiatrę M. D. oraz przez biegłą psycholog J. W. na okoliczność skutków wypadku
z dnia 20.10.2010 r. dla stanu zdrowia psychicznego A. N.
i ich następstw oraz stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz rokowań na przyszłość. Z opinii tej wynika, iż po zdarzeniu powódka przez okres około miesiąca odczuwała lęki, w nocy budziła się z niepokojem, miała sny związane z przebytym wypadkiem. Jednokrotnie udała się na wizytę do psychologa, a ze względu na to, iż jej stan poprawił się nie było potrzeby korzystania z dalszej terapii. W chwili obecnej, powódka zdaniem biegłych
nie ujawnia dolegliwości psychicznych, poza tym, że w czasie jazdy samochodem odczuwa lęk przed większymi pojazdami. Biegle w swojej opinii nie stwierdziły również u powódki zaburzeń nastroju w szczególności
w postaci myśli rezygnacyjnych i samobójczych. Biegłe zgodnie stwierdziły, iż w wyniku wypadku z dnia 20.10.2010 r. u powódki pojawiły się lekkiego stopnia zaburzenia adaptacyjne trwające kilka tygodni a ich nasilenie nie przekraczało 5% uszczerbku na zdrowiu. Aktualny stan powódki biegłe oceniły jako dobry, a rokowania na przyszłość korzystne, nie stwierdzono też utrwalonych zaburzeń nerwicowych, które można by wiązać z przebytym zdarzeniem.

Wyżej wymienione biegłe sporządziły także opinie uzupełniające z dnia 12.11.2013 r., w której odniosły się do zarzutów strony pozwanej, co do nie wskazania precyzyjnie ewentualnej wysokości uszczerbku na zdrowiu powódek. i jego charakteru. Biegłe wyjaśniły, iż stwierdziły u powódek brak trwałego uszczerbku na zdrowiu.

/dowód:

opinia sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 07.11.2012 r. sporządzona przez biegłe M. D. oraz J. W. – k. 182 – 185;

opinia uzupełniająca sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 12.11.2013 r. – k. 300;

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało w części na uwzględnienie.

Bezspornym w niniejszej sprawie było to, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku, jakiego doznały powódki.

Sporna pozostała natomiast kwestia wysokości zadośćuczynienia należnego obu powódkom oraz wysokości kosztów dojazdów do placówek medycznych oraz kosztów leczenia – zatem oceny w istocie wymagały kwestie, czy wypłacone przez ubezpieczyciela powódkom dotąd zadośćuczynienie w kwotach 6.000,00 zł – w odniesieniu do M. N. (1) i 1.000,00 zł - w odniesieniu do A. N. odpowiada pojęciu „odpowiedniego” w rozumieniu dyspozycji art. 445 § 1 kc przy doznanym odpowiednio 8% i 5% długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz czy wypłacone dotychczas M. N. (1) kwoty 311,43 zł – tytułem zwrotu kosztów leczenia, 241,83 zł – tytułem zwrotu kosztów dojazdów, 300,00 zł – z przeznaczeniem na koszty leczenia i kwoty 487,86 – tytułem utraconych zarobków są adekwatne do faktycznie poniesionych kosztów.

W orzecznictwie ugruntował się aprobowany przez piśmiennictwo pogląd opowiadający się za kompensacyjnym charakterem przewidzianego w art. 445 § 1 kc zadośćuczynienia pieniężnego, tj. uznający je za sposób naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.06.1968 r., I PR 175/68, OSNCP 1969, nr 2, poz. 37, oraz uchwałę pełnego składu Izby cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 08.12.1973 r.,
III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz. 145). O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien zadecydować rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, wiek osoby pokrzywdzonej, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności. Niewymierny w pełni charakter tych okoliczności sprawia, że Sąd przy ustalaniu rozmiaru
krzywdy i tym samym wysokości zadośćuczynienia ma pewną swobodę. Podkreśla się jednak, że ocena Sądu w tym zakresie powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy. Dlatego też konfrontacja danego przypadku z innymi może dać jedynie orientacyjne wskazówki, co do poziomu odpowiedniego zadośćuczynienia. Kierowanie się przy ustalaniu sumy zadośćuczynienia sumami zasądzanymi z tego tytułu w innych sprawach może tylko zapobiec powstawaniu rażących dysproporcji
w podobnych sprawach. Trzeba też pamiętać, że w każdej sprawie występują szczególne, właściwe tylko dla niej okoliczności faktyczne. Zaś natężenie doznanych krzywd zależy od indywidualnych cech poszkodowanego.

Ustalony procent trwałego (długotrwałego) uszczerbku na zdrowiu jest zatem jedynie elementem pomocniczym dla takiej oceny – i w praktyce orzeczniczej często (w typowych przypadkach) przyjmuje się, że 1% takiego uszczerbku daje podstawy do przyjęcia zadośćuczynienia w przedziale od 1.500,00 ÷ 2.500,00 zł.

W okolicznościach niniejszej sprawy, wskazać należy, że u powódki M. N. (1) ustalono długotrwały, ale nie trwały uszczerbek na zdrowiu, co powoduje, że przyjęto należności mieszczące się we wskazanym wyżej przedziale w wysokości 2.000,00 zł. Związane jest to dodatkowo
z faktem, że powódka jest osobą młodą, która nigdy wcześniej nie miała większych problemów ze zdrowiem. Powódka odczuwa też dotychczas niepokój związany z prowadzeniem samochodu. Wypadek, a następnie jego następstwa na długo ograniczyły jej dotychczasową aktywność życiową, pogorszyły stan zdrowia oraz spowodowały, iż pogorszyła się jej sytuacja zawodowa, gdyż długotrwałe przebywanie na zwolnieniu lekarskim przyczyniło się do utraty przez powódkę pracy.

Podobnymi, aczkolwiek nie identycznymi przesłankami Sąd kierował
się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należnego powódce A. N.. Wskutek wypadku powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 %, a biorąc pod uwagę fakt, iż jest
to osoba bardzo młoda, ucząca się tym bardziej negatywne skutki wypadku
są dla niej uciążliwe. Zarówno sam wypadek jak i jego następstwa ograniczyły w sposób znaczny aktywność życiową powódki A. N.,
w ten sposób, że zmuszona była zrezygnować z zajęć tańca, na które uczęszczała oraz z zajęć WF – u, co niewątpliwie miało także wpływ na sytuację powódki w szkole. Ponadto wskazać należy, iż w skutek wypadku powódka bardzo często musi udawać się do lekarzy, była też poddawana rehabilitacji, jak też zmuszona była nosić przez dłuższy czas ograniczający ruchy kołnierz ortopedyczny. Wszystkie te elementy bezsprzecznie rzutują na codzienne życie osoby nastoletniej, która swą aktywność powinna skupić na nauce, rozwoju osobistym i rozrywce, a nie zabiegach koniecznych do zniwelowania negatywnych skutków wypadku z dnia 20.10.2010r.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym dokumentacja medyczna obu powódek, opinie biegłych jak też zeznania strony powodowej i świadków pozwalały na uznanie, że rozmiar cierpień powódek w następstwie zdarzenia z dnia 20.10.2014r. nie został uwzględniony w całości przez stronę pozwaną. Opracowane w sprawie opinie biegłych lekarzy sądowych - z zakresu chirurgii i ortopedii M. J. i neurochirurga H. A. jednoznacznie pozwoliły na ustalenie istnienia związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy wypadkiem komunikacyjnym, jakiemu uległy powódki, a doznanymi w jego wyniku urazami fizycznymi.

Biegli zdiagnozowali u powódki M. N. (2) wystąpienie stanu po wypadku z dnia 20.10.2010 r. z urazem głowy, odcinka szyjnego kręgosłupa i stłuczeniem klatki piersiowej oraz nadciśnienie tętnicze
z zespołem bólów i zawrotów głowy. Biegli ustalili łącznie 8% uszczerbek
na zdrowiu na który składają się: zespół nerwicowy pourazowy z komponentą lękowo – depresyjną – 2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, zespół bólowy szyjny pourazowy typu carvicalgii – 5% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu i zespół bólowy klatki piersiowej – 1% długotrwałego uszczerbku
na zdrowiu. Wypadek komunikacyjny z dnia 20.10.2010 r., w wyniku którego powódka M. N. (2) doznała wyżej wymienionych urazów, skutkuje do chwili obecnej bólowymi głowy, kręgosłupa odcinka szyjnego z ograniczeniem jego ruchomości, z parastezjami kończyny górnej lewej oraz dolegliwościami klatki piersiowej szczególnie w rzucie mostka. W przyszłości powódka wymagać będzie okresowego leczenia usprawniającego w warunkach ambulatoryjnych.

U powódki A. N. biegli zdiagnozowali wystąpienie stanu po wypadku z dnia 20.10.2010 r. z urazem głowy i kręgosłupa. Biegli ustalili łącznie 5% uszczerbek na zdrowiu, na który składają się: zespół nerwicowy pourazowy – 1% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz zespół bólowy szyjny pourazowy typu cervicalgii w wysokości 4% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wyżej wymienione zdarzenie skutkuje do chwili obecnej dolegliwościami bólowymi kręgosłupa szyjnego z ograniczeniem jego ruchomości biernej i czynnej. Dolegliwości te nasilają się przy zmianach pogodowych, podczas pisania i czytania. Ponadto biegli stwierdzili, iż A. N. wymagać będzie w przyszłości leczenia usprawniającego w warunkach ambulatoryjnych.

W przypadku obu powódek opracowane zostały także opinie sądowo – psychiatryczno – psychologiczne, w których co prawda biegłe nie stwierdziły wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu u obu powódek, jednakże podkreśliły fakt, iż wypadek bez wątpienia miał negatywny wpływ na ich psychikę, poprzez występowanie lęków, niepokoju, kłopotów z zasypianiem, stresu przy czym objawy te stopniowo ustępują a rokowania na przyszłość w przypadku obu powódek są korzystne.

Przy wydaniu orzeczenia w niniejszej sprawie Sąd oparł się
w przeważającym zakresie na wskazanych wyżej opiniach biegłych. Sąd uznał bowiem, że biegli szczegółowo uzasadnili swoje stanowiska a ich opinie nie budziły wątpliwości pod względem fachowości, bezstronności oraz zgodności ich treści z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej.

Biorąc powyższe pod uwagę, należało zatem przyjąć, że należne zadośćuczynienie winno w okolicznościach niniejszej sprawy wynosić 16.000,00 zł dla powódki M. N. (1) i 10.000 zł dla powódki A. N.. Skoro M. N. (1) otrzymał już kwotę 6.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia to zasadnym było uwzględnienie powództwa w części i zasądzenie na rzecz M. N. (1) kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a już wypłaconym przez stronę pozwaną. Skoro, natomiast, A. N. otrzymał już kwotę 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia to zasadnym było uwzględnienie powództwa w części i zasądzenie na rzecz A. N. kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a już wypłaconym przez stronę pozwaną. Zasądzone kwoty w ocenie Sądu odzwierciedlają tak czas trwania rekonwalescencji, jak też doznane obrażenia – i uznać je w tej sytuacji faktycznej należy za odpowiednie. Dalej idące żądania w zakresie zadośćuczynienia podlegały oddaleniu.

Z dalszych roszczeń strony powodowej na uwzględnienie zasługiwało również żądanie zwrotu kosztów leczenia. Na dochodzoną kwotę 790,00 zł ­ składały się koszty prywatnych wizyt lekarskich, które to koszty zostały przez powódkę udokumentowane fakturami. Strona pozwana zakwestionowała, te wydatki w związku z tym, iż koszty te obejmowały prywatne wizyty lekarskie. Stanowisko strony pozwanej było niezrozumiale. Powódka M. N. (1) tłumaczyła, iż termin oczekiwania na wizytę lekarską z NFZ był zbyt odległy i powódka nie mogła czekać i tym samym przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia.

Sąd uznał także, iż istnieją podstawy do uwzględnienia żądania powódki M. N. (1), co do zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych. w związku z rekonwalescencją swoją i córki A. udowodnione za pomocą faktur oraz rozliczeń kilometrowych, uwzględniając podaną w pozwie kwotę 1.667,17 zł wyliczoną na podstawie obowiązującego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25.03.2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Sąd uznał, iż możliwe jest zastosowanie tego rozporządzenia przez analogię i przyjęcie możliwości rozliczania stawek z delegacji służbowych do celów prywatnych. Dlatego też roszczenie w tym zakresie podlegało uwzględnieniu.

Uzasadnione też było żądanie ustawowych odsetek oparte na treści
art. 481 § 1 kc. Co do pierwotnie zgłoszonej kwoty zadośćuczynień
w kwotach po 4.000,00 zł, usprawiedliwione było przyjęcie terminu wymagalności wynikającego z upływu terminu - 30 dni od momentu przyjęcia zgłoszenia szkody, zgodnie z treścią art. 14 ustawy z 22.05.2003 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124 poz.1152 ze zm.), zaś co do dalszych – od momentu powiadomienia strony pozwanej od rozszerzonych powództw w tym zakresie. Analogicznie było z terminami wymagalności żądań dotyczących zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów dojazdów do placówek medycznych.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w pkt. I, II, III sentencji.

Orzeczenie o kosztach oparto na treści art. 100 kpc, z uwagi na wynik nin. procesu, w którym obie strony częściowo przegrywają i wygrywają jednocześnie. Sąd wziął pod uwagę fakt, iż powódka M. N. (1) żądała kwoty łącznej 26.457,00 zł, a Sąd uwzględnił powództwo w części i zasądził na jej rzecz kwotę łączną 12.457,17 zł, a co za tym idzie należało przyjąć, iż M. N. (1) wygrała proces
w 47%. Z kolei powódka A. N. żądała kwoty łącznej 15.000,00 zł, a Sąd uwzględnił powództwo w części i zasądził na jej rzecz kwotę łączną 9.000,00 zł, a co za tym idzie należało przyjąć, iż A. N. wygrała proces w 60%. W związku z tym, iż powódki zwolnione były od kosztów procesu w tym zakresie należało uwzględnić jedynie koszty zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, które obie strony poniosły w zbliżonym zakresie i stąd
Sąd zniósł je wzajemnie między stronami (jak w pkt. IV sentencji). Wyjaśnić
przy tym należy, iż brak było podstaw do przyjęcia wskazywanych w spisie kosztów podwyższonych stawek zastępstwa procesowego ( zgodnie z § 2 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie) czy bliżej nieokreślonego
ryczałtu kancelaryjnego w kwocie 200,00 zł.

Do rozliczenia pozostawały koszty wydatków na opinie biegłych
w sprawie oraz koszty opłaty sadowej należnej od pozwów, od uiszczenia których zwolnione były powódki. Opłata sądowa od całego żądania
(z uwzględnieniem rozszerzenia pozwu) w przypadku powódki M. N. (1) wyniosła 1.322,90 zł, a w przypadku powódki A. N. – 750,00 zł. Ponadto tymczasowo ze Skarbu Państwa wypłacone zostały wynagrodzenia biegłych za opinie główne i opinie uzupełniające w łacznej kwocie 4.843,58 zł, w tym opinie dotyczące powódki M. N. (1) kosztowały łącznie 2.209,82 zł, a powódki A. N. –2.633,76 zł. W związku z powyższym nakazując stronie pozwanej uiszczenie w sumie na rzecz Skarbu Państwa kwoty 3.337,29 zł tytułem opłat i wydatków w sprawie, od których zwolnione były powódki, Sąd wziął pod uwagę procentową przegraną strony pozwanej
w stosunku do każdej powódki. Analogicznie Sąd rozliczył kwotę 2.225,69 zł od powódki M. N. (1) na rzecz Skarbu Państwa oraz 1.353,50 zł powódki A. N. na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłat i wydatków w sprawie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 83 ust. 1 i 2 i art. 113 u.k.s.c. orzeczono jak w pkt V, VI i VII sentencji.