Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku

z dnia 15 czerwca 2012 r. sygn. akt I C 284/11

I  oddala apelację;

II  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 804,79 zł (osiemset cztery złote i siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję;

III  nie obciąża powoda kosztami procesu w pozostałej części.

1

V ACa 772/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z 15 czerwca 2012 r. oddalił powództwo E. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w (...) o zapłatę i
nie obciążył go kosztami procesu.

Zasadnicze motywy wyroku są następujące:

Powód, po wielokrotnej modyfikacji roszczenia, domagał się zasądzenia od pozwane-
go kwoty 20.000 zł tytułem odszkodowania za wydanie z naruszeniem prawa orzeczenia w
sprawach o sygn. akt I C 244/09, I C 243/09, I C 127/05 i we wszystkich innych sprawach
wymienionych w jego piśmie z 10 września 2011 r. Twierdził, że Sąd, wydając orzeczenia,
naruszył przepisy prawa, a wydane orzeczenia wyrządziły mu szkodę. Przykładowo podał, że
w sprawie I C 243/09 Sąd bezprawnie nadał wyrokowi klauzulę wykonalności, co skutkowało
wszczęciem egzekucji uznanej następnie za bezskuteczną. Pozwany wnosił o oddalenie po-
wództwa, wskazując że powód nie wykazał przesłanek żądanego odszkodowania i nie uzyskał
stosownego orzeczenia prejudycjalnego.

Sąd Okręgowy ustalił, że powód w dniu 8 października wniósł do Sądu Okręgowego
w (...) pozew o uchylenie uchwały nr (...) Rady Nadzorczej Gminnej Spółdzielni (...) w K., sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt I C
244/09, zarządzeniem z tego dnia powód został wezwany do usunięcia braków formalnych
pozwu przez jego podpisanie i złożenie drugiego egzemplarza załączników do pozwu, w za-
kreślonym terminie jedynie podpisał pozew, ale nie złożył żądanych załączników, wnosząc o
zwolnienie z tego obowiązku, więc pozew został zwrócony, później Sąd odrzucił wniosek
powoda o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych pozwu oraz jego zażale-
nie na to postanowienie, a Sąd Apelacyjny odrzucił jego zażalenie na to postanowienie. Przed
Sądem Okręgowym w (...) zawisła też sprawa sygn. akt I C 243/09 z powództwa E. B. przeciwko tej Spółdzielni o uchylenie uchwały Zebrania Przedstawicieli nr
(...), wyrokiem z 11 marca 2010 r. Sąd oddalił powództwo wobec braku legitymacji czyn-
nej powoda i przekroczenia terminu do zaskarżenia uchwały wskazanego w art. 42 § 6 ustawy
- Prawo spółdzielcze, apelacja powoda od tego wyroku została oddalona, nadana została też
klauzula wykonalności orzeczeniu zasądzającemu od powoda koszty procesu, a skarga kasa-
cyjna pełnomocnika powoda nie została przyjęta do rozpoznania. Powód wytoczył też po-
wództwo przeciwko tej Spółdzielni o uchylenie uchwały o jego wykluczeniu, wyrokiem z 17
kwietnia 2008 r. w sprawie I C 127/05 Sąd oddalił jego powództwo, a Sąd Apelacyjny zmie-
nił ten wyrok i uchylił zaskarżoną uchwałę.

Sąd Okręgowy stwierdził, że powód wywodził roszczenie z zarzucanych pozwanemu
nieprawidłowości, jakich dopuścił się przy rozpoznawaniu wskazanych przez niego spraw,
więc podstawą rozstrzygnięcia jest art. 4171 § 2 k.c., według którego można domagać się na-
prawienia szkody po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności orzeczenia z
prawem, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Jednym z takich przepisów jest art.
424lb § 2 k.p.c., który pozwala na domaganie się odszkodowania bez uprzedniego stwierdzenia

2

w orzeczeniu prejudycjalnym wydania orzeczenia z naruszeniem prawa, chyba że strona
nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych. Przez środki prawne należy rozu-
mieć środki odwoławcze i inne środki zaskarżenia. Według judykatury Sądu Najwyższego i
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości państwo może ponieść odpowiedzialność za szko-
dę wyrządzoną orzeczeniem sądowym tylko wtedy, gdy sąd naruszył prawo w sposób oczy-
wisty, a zatem gdy naruszenie jest widoczne bez potrzeby głębszej analizy prawniczej, a naru-
szony przepis był jasny i precyzyjny w swej treści. Tak rozumiana bezprawność nie wystąpi-
ła. Podstawą zwrotu pozwu w sprawie sygn. akt I C 244/09 było niezłożenie kompletu za-
łączników do odpisu pozwu, powód nie kwestionował ustalenia, że ich nie złożył, tymczasem
art. 128 k.p.c. nakłada na stronę obowiązek złożenia odpisu załączników do składanego pisma
procesowego. Powód nie podał, na czym polega niezgodność z prawem nadania klauzuli wy-
konalności orzeczeniu zasądzającemu od niego koszty procesu w sprawie sygn. akt I C
243/09 (którą nadał Sąd Apelacyjny w Gdańsku), zaś w sprawie I C 127/05 niekorzystny dla
niego wyrok Sądu Okręgowego został zmieniony przez Sąd Apelacyjny przez uwzględnienie
powództwa o uchylenie zaskarżonej uchwały o wykluczeniu ze Spółdzielni, przez co nastąpi-
ło zapobieżenie ewentualnej szkodzie.

Powyższe okoliczności wskazują, że powód nie wykazał zasadności odpowiedzialno-
ści pozwanego, szkody i związku przyczynowego z postępowaniem pozwanego w tych spra-
wach (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.), dlatego Sąd oddalił powództwo.

Powód złożył apelację. Wynikają z niego zarzuty, że:

1/ Sąd Okręgowy, rozpatrując tę sprawę, pominął istotne fakty, ,jakie są zawarte w
aktach spraw, które wnioskował załączyć jako dowody w tej sprawie a świadczące o łamaniu
prawa zawartego w Konstytucji RP i kodeksach cywilnym i karnym”; wskazał, że najbardziej
istotnym dowodem w tej sprawie powinno być jego pismo procesowe zawarte w aktach spra-
wy sygn. I C 25/11 Sądu Okręgowego w(...), tj. apelacja z 3 maja 2011 r. rozstrzygnięta
wyrokiem w sprawie V ACa 105/12, który nie pozostawia żadnej wątpliwości o złośliwym
działaniu wobec niego Sądu Okręgowego w (...);

2/ Sąd Okręgowy rozpatrywał sprawę o sygnaturze I C 25/11 w tym samym składzie
co sprawę o sygn. akt I C 284/11, mimo że wcześniej powód składał wniosek o zmianę składu
orzekającego,

3/ w sprawie sygn. akt I C 256/03, w której pozwana była Prokuratura Okręgowa (...), sprawę prowadziła żona zastępcy Prokuratora Okręgowego;

4/ w sprawie I C 281/03 wprawdzie zapadł wyrok na jego korzyść, ale pozostał tylko
na papierku, gdyż Sąd, mając do wyboru trzech pozwanych, wybrał do zapłaty podmiot, który
już nie istniał;

5/ Sąd Rejonowy w (...) prowadził z naruszeniem prawa sprawy II K 1825/01,
IXC 267/04, XII Wo 40/03, „XII W 2042” i wiele innych, które są wymienione w jego piśmie
procesowym z dnia 9 września 2011 r. złożonym do „w/w sprawy a wcześniej o sygn.. IXC
280/11, co również może świadczyć o podstępnym działaniu Sądu Okręgowego w (...),
który odmówił rozpatrzenia tej sprawy pod sygnaturą I C 240/10, którą rozdzielił na dwie
odrębne sprawy, w tym I C 25/11, a drugą przekazał Sądowi Rejonowemu w (...) „pod

3

sygn.. IX C 280/11 a która to wróciła do Sądu Okręgowego o sygn.. I C 284/11”, które to
sprawy były efektem braku reakcji Sądu Okręgowego na złożony pozew 9 listopada 2009 r.,
„będący kontynuacją pozwu I C 244/09”, a nierozpatrzenie tego pozwu naraziło go na utratę
członkostwa w (...)w K. i „zaprzepaszczenie prawie pięćdziesięcioletniego do-
robku i działalności w tej spółdzielni”;

6/ Sąd Okręgowy błędnie uznał, że w tej sprawie powód ograniczył roszczenie do
kwoty 20.000 zł, gdyż to była tylko jego propozycja ugodowa.

Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania składzie, który nie rozstrzygał żadnej jego
sprawy, albo o „zmianę w/w wyroku zgodnie z prawem i normami współżycia społecznego
oraz Konstytucją RP (...)”.

Pozwany, reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, wnosił o
oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, gdyż pozwany, rozpa-
trując sprawy powoda, nie dopuścił się bezprawności i nie naruszył dóbr osobistych powoda.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezpodstawna. Podniesione w niej zarzuty są na ogół ogólnikowe i są
nietrafne. Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił oświadczenie powoda o ograniczeniu powódz-
twa do kwoty 20.000 zł oraz prawidłowo ustalił istotne elementy stanu faktycznego sprawy i
dokonał oceny zarzutów powoda wskazanych w podstawie faktycznej powództwa.

Powód sprecyzował w pozwie jedynie zarzut działania Sądu Okręgowego w (...)
na jego szkodę przez zwrot pozwu w sprawie o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej nr
(...) o wykluczeniu ze Spółdzielni, podając że dowodem działania na jego szkodę są akta
spraw o sygnaturach I C 127/05, I C 243/09,1 C 244/09 Sądu Okręgowego w (...) oraz o
sygnaturach I ACa 672/08 Sądu Apelacyjnego w Gdańsku i CSK 125/09 Sądu Najwyższego.
Sygnatura akt I ACa 672/08 odnosi się do akt pierwszoinstancyjnych w sprawie I C 127/05,
które Sąd Okręgowy w tej sprawie analizował pod kątem zarzutów wskazanych w pozwie. W
sprawie o sygnaturze akt I C 127/05 Sądu Okręgowego w (...) powód domagał się uchy-
lenia uchwały nr 1/2005 Rady Nadzorczej (...)w K., Sąd Okręgowy oddalił po-
wództwo, a Sąd Apelacyjny w Gdańsku uwzględnił apelację powoda i uchylił tę uchwałę w
sprawie I ACa 672/08, zaś Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyj-
nej pozwanej Spółdzielni w sprawie CSK 25/09 (a nie CSK 125/09, jak podał powód).
Słusznie Sąd Okręgowy uznał w niniejszej sprawie, że ostatecznie zapadł wyrok korzystny
dla powoda, a powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwane-
go-

Według treści pism procesowych powoda, w tym apelacji, mogłoby się wydawać, że
sprawy o sygnaturach akt I C 240/10, IX C 280/11 i I C 284/11 są różnymi sprawami, tym-
czasem sygnatury te odnoszą się do tej samej (niniejszej) sprawy.

W sprawie sygn.. akt I C 243/09 powód domagał się uchylenia uchwały nr 6/2008 Ze-
brania Przedstawicieli (...) w K., uznając że uchwala ma na celu wyeliminowanie

4

jak największej liczby członków ze Spółdzielni, których nie będzie stać na zapłacenie
podwyższonego udziału, Sąd Okręgowy wyrokiem z 11 marca 2010 r. oddalił powództwo z
uwagi na brak interesu prawnego powoda jako byłego członka w zaskarżeniu uchwały, a Sąd
Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 23 listopada 2010 r. oddalił apelację powoda, zaś usta-
nowiony z urzędu pełnomocnik powoda złożył opinię o braku podstaw do wniesienia skargi
kasacyjnej (pismo pełnomocnika - k. 152 tych akt). Trafnie Sąd Okręgowy uznał w niniejszej
sprawie, że powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności pozwanego opartych na zarzu-
cie błędnego prowadzenie tamtej sprawy.

Sąd Okręgowy trafnie też uznał, że istniały przesłanki do zarządzenia zwrotu pozwu w
sprawie o sygnaturze I C 244/09, więc nie było bezprawności po stronie pozwanego, a zatem
także i przesłanek do zasądzenia żądanego w niniejszej sprawie świadczenia.

Niejasno sprecyzowany w apelacji zarzut nierozważenia kwestii, iż Sąd Okręgowy
rozpatrywał sprawę o sygnaturze I C 25/11 w tym samym składzie co sprawę o sygn. akt I C
284/11 (niniejszą sprawę), mimo że wcześniej powód składał wniosek o zmianę składu orze-
kającego, jest podniesiony po raz pierwszy w apelacji w tej sprawie, więc nie mógł być
przedmiotem badania przez Sąd Okręgowy, a zatem zarzut jest nietrafny.

Wniosek powoda o wyłączenie sędziego M. B.od prowadzenia niniejszej
sprawy w Sądzie Okręgowym w Słupsku został oddalony postanowieniem tamtego Sądu z
dnia 7 marca 2012 r. (k. 190-191), a zażalenie powoda na to postanowienie zostało oddalone
przez Sąd Apelacyjny postanowieniem z 27 kwietnia 2012 r. (postanowienie - k. 208, uzasad-
nienie -k. 210-211).

Zarzut, iż Sąd Okręgowy nie ocenił przesłanek roszczenia powoda mających wynikać
z zarzutu prowadzenia z naruszeniem prawa przez Sąd Rejonowy w (...)i Sąd Okręgowy
w (...) innych spraw - (II K 1825/01, IXC 267/04, XII Wo 40/03, „XII W 2042” i wielu
innych, które są wymienione w jego piśmie procesowym z dnia 10 września 2011 r. - jest
bezpodstawny, gdyż powód nie sprecyzował w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji
w tej sprawie na czym polegało bezprawne postępowanie tych Sądów. W powyższym piśmie
procesowym z 10 września 2011 r. (k. 127) powód rozszerzył powództwo do kwoty 1,5 min
zł pod zarzutem represjonowania go przez pozwanego, na dowód tego zarzutu wskazał różne
sygnatury spraw cywilnych i karnych prowadzonych przez Sąd Okręgowy w (...) i przez
Sąd Rejonowy w (...) ale nie wskazał na czym te represje miały polegać w każdej z tych
spraw. Brak sprecyzowania zarzutów uniemożliwiał ocenę zasadności tego zarzutu przez Sąd
Okręgowy, jak też uniemożliwia ocenę zarzutu apelacyjnego w odniesieniu do postępowania
w sprawach wymienionych w tym piśmie.

Nietrafny jest zarzut ustalenia przez Sąd Okręgowy, że powód ograniczył roszczenie o
zadośćuczynienie do kwoty 20.000 zł, gdyż według treści protokołu rozprawy z dnia 14 grud-
nia 2012 r. (k. 166), powód złożył to oświadczenie woli.

Mając powyższe argumenty na uwadze, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie
art. 385 k.p.c. Biorąc pod uwagę okoliczności tej sprawy, w szczególności sytuację majątko-
wa powoda, Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego tylko część wynagrodzenia pełno-
mocnika procesowego (500 zł) oraz wydatki w celu przybycia na rozprawę (3-4.79 zł) oraz

5

odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu za drugą instancję (art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art.
102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.).