Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2014 r. w Szczecinie

sprawy Z. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o ustalenie daty przyznania świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 1 października 2013 r. sygn. akt IV U 1555/13

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Romana Mrotek SSA Anna Polak SSO del. Tomasz Korzeń

III AUa 1108/13 UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 5 kwietnia 2013 r. odmówił ubezpieczonemu Z. G. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 23 maja 2011 r.

Z. G. nie zgodził się z przedmiotową decyzją. Wniósł o jej uchylenie i ustalenie, iż jest uprawniony do renty za okres od 23 maja 2011 r. do 31 października 2011 r. W uzasadnieniu wskazał, że wcześniej toczące się postępowania dotyczące prawa do zasiłku chorobowego oraz prawa do świadczenia rehabilitacyjnego wykazały, że był on niezdolny do pracy już od maja 2011 r. Nadto podkreślił, że wniosek o rentę został sformułowany przez niego w piśmie z dnia 11 czerwca 2011 r. i pismo to na mocy zarządzenia Sądu Rejonowego w Koszalinie zostało przekazane Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K..

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania stwierdzając, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa i zgodna z art. 57 i 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd Okręgowy w Koszalinie wyrokiem z dnia 1 października 2013 r. w sprawie IV U 1555/13 oddalił odwołanie.

Sąd ustalił, iż ubezpieczony Z. G. posiadał prawo do zasiłku chorobowego w okresie od 24 listopada 2010 r. do 22 maja 2011 r. Po upływie okresu zasiłkowego (182 dni) zgłosił wiosek o dalsze prawo do zasiłku chorobowego oraz o prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. ZUS odmówił prawa do obu świadczeń z uwagi na wyczerpanie okresu zasiłkowego oraz z uwagi na brak niezdolności do pracy. Decyzja dotycząca odmowy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego została utrzymana w mocy prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 28 marca 2012 r., oddalającym odwołanie (sygn. akt – IV U 252/12). Natomiast, postępowanie odwoławcze w sprawie o zasiłek chorobowy za okres od 23 sierpnia 2011 r. do 2 listopada 2011 r. zostało umorzone, postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 12 czerwca 2012 r. (sygn. akt - IVU 318/11, k.7). Następnie, w dniu 23 listopada 2011 r. ubezpieczony zgłosił wniosek o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w wyniku czego został uznany przez lekarza orzecznika ZUS za częściowo niezdolnego do pracy na okres do 30 czerwca 2012 r., począwszy od października 2011 r. Na tej podstawie, ZUS/O w K. decyzją z dnia 1 lutego 2012r. przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2011 r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o świadczenie - zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach (k.34 akt ZUS). Ubezpieczony posiada obecnie prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, począwszy od 1 sierpnia 2012 r. na okres do 30 września 2013 r. Wcześniej pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy - od 1 listopada 2011 r. do 31 lipca 2012 r. Następnie, w dniu 20 czerwca 2012 r. ubezpieczony zgłosił wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy za wcześniejszy okres tj. od 23 maja 2011 r. do 31 października 2011 r. tj. po wyczerpaniu zasiłku chorobowego. Lekarz orzecznik ZUS orzekł w dniu 24 września 2012r., że wnioskodawca stał się częściowo niezdolny do pracy w październiku 2011 r., natomiast od 1 sierpnia 2012 r. pozostaje okresowo całkowicie niezdolny do pracy i na tej podstawie ZUS wydał w dniu 16 października 2012 r. decyzję odmawiającą prawa do renty za okres od 23 maja 2011 r. do 31 października 2011 r. Ubezpieczony odwołał się od powołanej decyzji, w wyniku czego Sąd Okręgowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie przekazał sprawę organowi rentowemu do ponownego rozpoznania jako wniosek o wszczęcie postępowania w przedmiocie decyzji z dnia 1 lutego 2012r. (postanowienie z dnia 17 stycznia 2013 r., sygn. akt - IVU 1442/12). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. wydał w dniu 5 kwietnia 2013 r. odmawiając prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 23 maja 2011 r. na podstawie art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (j.t. - Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

Sąd zważył, iż w świetle zebranego materiału dowodowego oraz okoliczności przyznanych przez ubezpieczonego na rozprawie w dniu 20 czerwca 2013 r. uznać należy, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa i zgodna z prawem. Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokości ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. W przedmiotowej sprawie ubezpieczony nie złożył nowych dowodów, ani też nie ujawniono nowych okoliczności, które rzutowałyby na zmianę zaskarżonej decyzji. Podkreślenia wymaga fakt, iż świadczenie z FUS wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek (art. 129 ust. 1 powołanej wyżej ustawy). Ubezpieczony przyznał, iż wniosek o rentę złożył 23 listopada 2011 r., dlatego decyzją z 1 lutego 2012 r. przyznano mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – po spełnieniu warunków określonych w art. 57 – od 1 listopada 2011 r. Nie zmienia tego fakt, iż w toczącym się wcześniej postępowaniach dotyczących prawa do zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego wykazano, że ubezpieczony był niezdolny do pracy od maja 2011 r. oraz to że, za okres od 23 maja 2011 do 31 października 2011 r. nie otrzymywał ani zasiłku chorobowego, ani świadczenia rehabilitacyjnego. W trakcie postępowania przed Sądem Rejonowym w Koszalinie 12 czerwca 2012 r. zarządzono przekazanie wniosku Z. G. z 11 czerwca 2011 r. o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Następnie 23 listopada 2011 r. wniosek ten powtórzono na druku urzędowym i w związku z tym została wydana decyzja ustalająca prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 listopada 2011r. Powyższa decyzja ZUS nie została zaskarżona w ustawowym terminie. Dopiero w maju 2012 r. wnioskodawca zakwestionował datę początkową przyznanego świadczenia rentowego. Taka postawa ubezpieczonego, który nie skorzystał z prawa do odwołania się od decyzji z 1 lutego 2012 r. pozbawiła go prawa do kwestionowania daty przyznanego mu świadczenia rentowego. Na obecnym etapie, wobec nie przedłożenia nowych dowodów, wniosek i argumentacja ubezpieczonego nie zasługują na uwzględnienie. Z powyższych względów odwołanie oddalono jako pozbawione podstaw faktycznych i prawnych (art. 477 ¹¹ § 1 kpc).

Apelację od wyroku złożył ubezpieczony. Wniósł o jego zmianę i przyznanie prawa do renty w spornym okresie oraz zasądzenie kosztów procesu.

Zarzucił wyrokowi naruszenie art. 12-14 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podniósł, że ze sprawy zasiłek i świadczenie rehabilitacyjne wynika, że w spornym okresie był niezdolny do pracy. Podniósł, że wniosek o rentę złożył juz 9 czerwca 2011 r.

Pozwany nie ustosunkował się do apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Wbrew ustaleniom sądu okręgowego podstawą decyzji organu rentowego nie był art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.2013.1440; dalej jako: ustawa). Treść decyzji Z 5.04.2013 r. wskazuje jedynie na odmowę przyznania renty za okres od 23 maja do 31 października 2011 r. Nie powołuje art. 114, nie zawiera żadnej wzmianki i oceny przesłanek z tego przepisu. W istocie powiela treść decyzji z 16.10.2012 r. (k.97 akt pozwanego). W decyzji przywołano jedynie art. 57, 58, 129 ustawy.

Okoliczność, jaki był zamiar sądu przy przekazywaniu wniosku o wznowienie postępowania w sprawie VI U 1442/12, pozostaje - wobec treści decyzji - bez znaczenia. Pozwany bowiem przekazanego wniosku nie rozpoznał i nie mógł on być przedmiotem procedowania w sprawie.

Skoro sporna decyzja nie rozstrzyga o wznowieniu postępowania, to bezprzedmiotowe są rozważania sądu w zakresie braku przesłanek do wznowienia postępowania w trybie art. 114 ustawy.

Sąd poprzestał na ustaleniu, iż ubezpieczony wniosek o rentę złożył w listopadzie 2011r. Nie dokonał jednak analizy uregulowań § 34 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U.2011.237.1412) i wcześniej obowiązującego § 37 pkt. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U.1983.10.49 ze zm.).

Podkreślenia wymaga, iż ubezpieczony skorzystał z prawa do odwołania się od decyzji z 18.10.2012 r. i już odwołanie od tej decyzji winno zostać merytorycznie rozpoznane. Okoliczność, że nie złożył odwołania od decyzji z 1.02.2012 r. jest bez znaczenia, skoro w decyzji tej nie orzeczono (pozytywnie lub negatywnie) o prawie do renty za sporny okres.

Sąd apelacyjny uznał, iż sąd I instancji wydając wyrok, poprzestając na stwierdzeniu iż nie zachodzą przesłanki wznowienia postępowania w trybie art. 114 ustawy, nie rozpoznał istoty sprawy. Wskazywana w uzasadnieniu wyroku podstawa prawna i faktyczna oddalenia odwołania powoduje, iż wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej. Wobec powyższego na podstawie art. 386 § 4 KPC zaskarżony wyrok należało uchylić, a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd dokona ustaleń do daty złożenia wniosku o rentę (uwzględniając możliwości zastosowania powyższych uregulowań i przyjęcia daty zgłoszenia wniosku o świadczenie rehabilitacyjne czy też innych pism ubezpieczonego, za datę zgłoszenia wniosku o rentę). W zależności od wyniku powyższego dokona także ustaleń co do spełnienia przez ubezpieczonego pozostałych warunków przyznania prawa do renty, określonych w art. 57 ustawy.

SSO (del.) Tomasz Korzeń SSA Anna Polak SSA Romana Mrotek