Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku D. K. i Z. K.

z udziałem (...) S.A.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w K.

z dnia 26 września 2013r. sygn. akt VI Ns 266/13

p o s t a n a w i a:

1.  oddalić apelację,

2.  zasądzić od wnioskodawców na rzecz uczestnika postępowania kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa radcowskiego w postępowaniu apelacyjnym.

II Ca 681/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Krotoszynie oddalił wniosek D. K. i Z. K. o ustanowienie na ich nieruchomości na rzecz uczestnika postępowania (...) Spółka Akcyjna służebności przesyłu polegającej na prowadzeniu eksploatacji sieci przesyłowej należącej do uczestnika, w tym na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do urządzeń przesyłowych w celu wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci przesyłowej i jej rozbudowy oraz obowiązku znoszenia przez każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej ograniczeń i zakazów wynikających z istnienia urządzeń wchodzących w skład tej sieci także korzystania z nieruchomości obciążonej w sposób zgodny z przepisami dotyczącymi urządzeń przesyłowych, w tym także oddalił żądanie wnioskodawców o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawców kwoty 58.800 zł. tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowioną służebność.

Rozstrzygnięcie swoje sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach: w dniu 29 września 1967 r. wydana została przez Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w P. decyzja o ustaleniu lokalizacji ogólnej gazociągu magistralnego o przebiegu G. – M. – G. – Ś. – K. – P. – O. – C. – U. – P..

Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K., decyzją z dnia 26 czerwca 1968 r. wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, zezwolił (...) Okręgowym Zakładom Gazownictwa w P. na wejście na grunty położone na terenie miasta S., Z. i K. oraz gromad Z. i K. w związku z ułożeniem gazociągu na trasie G. – P. przechodzącym przez teren Powiatu (...), zgodnie z lokalizacją szczegółową Nr 5/68 z dnia 25 kwietnia 1968 roku.

W treści zezwolenia wyraźnie wskazano, że zezwolenie polega na prawie poprzednika prawnego uczestnika postępowania nie tylko do pobudowania przedmiotowego gazociągu, lecz również prawie „dostępu do przewodów względnie do urządzeń wymienionych w niniejszej decyzji, jak również w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją”. Z uzasadnienia powyższej decyzji wynika także, iż zezwolenie uprawnia również do stałego dostępu do tych przewodów i urządzeń upoważnione przez dany organ instytucje lub przedsiębiorstwo państwowe osoby w celu wykonywania ich konserwacji. Pod koniec lat 60-tych ubiegłego wieku został pobudowany sporny gazociąg, który przechodzi przez nieruchomość wnioskodawców.

D.i Z.małżonkowie K.na podstawie umowy sprzedaży z dnia 5 września 2006 r. nabyli nieruchomość położoną w Z.o powierzchni 1.81.73 ha oznaczoną numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w K.prowadzi księgę wieczystą (...) (...).

W czasie budowy spornego gazociągu właścicielem przedmiotowej nieruchomości była Gmina Z., natomiast użytkownikiem była Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Z.. W maju 1979 roku na korzyść Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. ustalono wysokość szkód w zasiewach i plantacjach na gruntach rolnych.

Na mocy zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 14 czerwca 1972 r. Zakłady (...)zostały przekształcone w (...)Okręgowe Zakłady Gazownictwa w P.a następnie z dniem 1 stycznia 1976r. w (...) Zakłady (...) (...)w P.. Z dniem 1 stycznia 1982r. zmieniono nazwę przedsiębiorstwa na (...) Zakłady (...), natomiast kolejnym zarządzeniem Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 1 sierpnia 1982r. na skutek połączenia poszczególnych jednostek organizacyjnych, w tym miedzy innymi (...) (...)w P., utworzono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą (...)z siedzibą w W.. Z dniem 21 października 1996r. dotychczasowe przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą (...)z siedzibą w W.zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą (...) Spółka Akcyjna.

W okresie od pobudowania spornego gazociągu pod koniec lat 60-tych poprzednicy prawni uczestnika postępowania swobodnie korzystali z przedmiotowej linii, wykonywali prace konserwacyjne, a aktualnie czyni to uczestnik postępowania. Pracownicy uczestnika raz na trzy miesiące dokonują objazdu trasy gazociągu celem sprawdzenia czy nie doszło do uszkodzenia lub rozszczelnienia gazociągu. W miarę potrzeby pracownicy uczestnika również malują bądź też wymieniają betonowe słupki trasowe, które wyznaczają bieg trasy gazociągu. Na nieruchomości wnioskodawców nie ma żadnego słupka, pierwsze słupki znajdują się przy ich płocie.

Wyrokiem z dnia 6 października 2011 r. Sąd Okręgowy w Kaliszu w sprawie I C 756/09 oddalił powództwo D. i Z. małż. K. przeciwko uczestnikowi niniejszego postępowania o zapłatę, między innymi odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości wnioskodawców.

Po dokonaniu powyższych ustaleń sąd pierwszej instancji stwierdził, że z ustaleń tych wynika, iż uczestnik postępowania posiada tytuł prawny w postaci zezwolenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. z dnia 26 czerwca 1968 r. wydanego na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, do stałego korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci gazociągu DN 500 przebiegającego przez nieruchomość wnioskodawców i nie można w związku z tym ustanowić odpłatnej służebności przesyłu. Wobec powyższego oddalił wniosek.

Od powyższego postanowienia apelację wnieśli wnioskodawcy zarzucając dokonanie przez sąd wadliwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzącego do błędnego ustalenia stanu faktycznego i w konsekwencji wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawców kosztów postępowania za drugą instancję.

Uczestnik postępowania wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestnika postępowania kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy i dlatego Sąd Okręgowy ustalenia te w pełni akceptuje i uznaje za własne.

Analizując podniesiony w apelacji zarzut wskazać należy, iż wbrew stanowisku skarżących uczestnik postępowania posiada tytuł prawny do stałego korzystania z nieruchomości wnioskodawców w sposób odpowiadający służebności przesyłu.

Podnieść należy, że decyzja wydana na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (jedn. tekst: Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.) jest tytułem prawnym dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z wymienionej w tej decyzji nieruchomości(por. uchwała SN z dnia 20 stycznia 2010 r. III CZP 116/09). W przedmiotowej sprawie decyzja z dnia 26 czerwca 1968 r. wydana na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości odwołuje się do lokalizacji szczegółowej, w której wymienione zostały grunty, przez które przebiegać miał przedmiotowy gazociąg. Z przedstawionych przez uczestnika postępowania dokumentów, a mianowicie z mapy administracyjnej z przebiegiem gazociągu, wydruków z mapy geoportal.pl., wykazu użytkowników gruntu na trasie gazociągu, pisma z dnia 14 maja 1968 r. (k.214-225) a także z protokołów oględzin działki w celu ustalenia odszkodowania za zniszczone uprawy, zasiewy, plony i inne szkody w świetle ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (k. 71-74), wynika, iż nieruchomość stanowiąca obecnie własność wnioskodawców zajęta została na potrzeby gazociągu zgodnie z decyzją z dnia 26 czerwca 1968 r. Ówczesny użytkownik nieruchomości (...) w Z. otrzymał odszkodowanie za zniszczone przez budowę gazociągu odszkodowanie. Jest przy tym niesporne, że uczestnik postępowania nadal posiada i korzysta z działki wnioskodawców w sposób odpowiedni dla służebności przesyłu. Wynika to nawet z treści wniosku w przedmiotowej sprawie. Uczestnik postępowania nie przedstawił wprawdzie przedmiotowej decyzji ze stwierdzeniem jej prawomocności niemniej jednak wykazał, że jest posiadaczem przedmiotowej służebności przesyłu w zakresie objętym żądaniem a nadto wykazał, że omawiana decyzja dawała poprzednikowi prawnemu uczestnika postępowania tytuł do posiadania służebności w takim zakresie. Ponadto poprzednik prawny wnioskodawców – Urząd Gminy i działająca w jej imieniu (...) odebrała stosowne odszkodowanie za zniszczone zasiewy. W tym miejscu należy powołać też przepis art. 341 k.c., który stanowi, iż domniemywa się, że posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym. Domniemanie to dotyczy również posiadania przez poprzedniego posiadacza. Skoro uczestnik postępowania wykazał, że posiada nieruchomość wnioskodawców na podstawie decyzji i w zakresie o jakim mowa w decyzji z dnia 26 czerwca 1968 r. to zgodnie z tym domniemaniem jest to posiadanie zgodne z prawem i rzeczą wnioskodawców jest obalenie tego domniemania, czego nie uczynili. Za nieuzasadniony w przedmiotowej sprawie należy uznać też podniesiony w apelacji zarzut nabywania przez wnioskodawców nieruchomości w zaufaniu do ksiąg wieczystych.

W związku z powyższym uznać należy, że apelacja nie jest zasadna i jako taka winna zostać oddalona. Wobec powyższego i na zasadzie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w postanowieniu.

.