Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Ołtarzewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Alicja Jarzyna

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2014 r. w Gdańsku

sprawy A. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 28 stycznia 2014r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonej A. O. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia następnego po zaprzestaniu pobierania zasiłku chorobowego do dnia 31 grudnia 2016r. i stwierdza odpowiedzialność pozwanego organu rentowego za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2013, 1440 j. t.) odmówił ubezpieczonej A. O. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na fakt, iż Komisja Lekarska pozwanego orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2014 r. nie stwierdziła jej niezdolności do pracy.

Od powyższej decyzji odwołała się skarżąca podnosząc, iż aktualny stan zdrowia ubezpieczonej nieustannie się pogarsza uniemożliwiając jej świadczenie pracy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona A. O., urodzona w dniu (...) wykonywała zawód pracownika biurowego, w dniu 12 grudnia 2013 roku złożyła w organie rentowym ponowny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

W chwili złożenia wniosku ubezpieczona pozostawała w stosunku pracy, będąc zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu ( połowy etatu) poczynając od dnia 16 czerwca 2008r.

W okresie od 09 września 2013 r. do 04 lutego 2014 r. odwołująca się pobierała zasiłek chorobowy.

Nie była to pierwsza próba pozyskania przez ubezpieczoną przedmiotowego świadczenia bowiem skarżąca uprzednio występowała do pozwanego z wnioskiem o uzyskanie prawa do renty. Mocą decyzji z dnia 12 września 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił odwołującej się prawa do świadczenia rentowego z uwagi na fakt, iż lekarz orzecznik orzeczeniem z dnia 29 sierpnia 2013 r. orzekł, iż ubezpieczona jest zdolna do pracy.

Orzeczeniem Miejskiego Zespołu Do spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 04 lutego 2009 r. skarżąca została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 13 listopada 2006 r.

W związku wnioskiem skarżącej stan zdrowia ubezpieczonej oceniany był przez lekarza orzecznika pozwanego, który w opinii lekarskiej z dnia 02 stycznia 2014 r. rozpoznając u odwołującej się łuszczycowe zapalenie stawów w okresie remisji po leczeniu, płaskostopie i koślawość stawów skokowych – zaadaptowana do zmian uznał, iż stan zdrowia skarżącej nie czyni ją niezdolną do pracy zawodowej.

Ubezpieczona zakwestionowała trafność orzeczenia lekarza orzecznika wnosząc od niego sprzeciw. Wobec powyższego stan zdrowia skarżącego oceniany był przez Komisję Lekarską, która orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2014 r. rozpoznając u skarżącej łuszczycowe zapalenie stawów w okresie remisji po leczeniu, koślawość stępu i stopy płaskie uznała, iż stan zdrowia odwołującej się nie czyni ją w jakimkolwiek stopniu niezdolną do pracy.

Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 28 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2013, 1440 j. t.) odmówił ubezpieczonej A. O. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na fakt, iż Komisja Lekarska pozwanego orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2014 r. nie stwierdziła jej niezdolności do pracy.

Okoliczności bezsporne, vide: akta rentowe: wniosek o rentę – k. 43-45, opinia lekarza orzecznika z dnia 02 stycznia 2014 r. – k. 69 i k. 54 dokumentacji lekarskiej, opinia Komisji Lekarskiej pozwanego z dnia 24 stycznia 2014 r. – k. 75 i k. 62 dokumentacji lekarskiej, decyzja pozwanego z dnia 12 września 2013 r. – k.41, sprzeciw ubezpieczonej – k. 60 dokumentacji lekarskiej, decyzja pozwanego z dnia 28 stycznia 2014 r. – k. 79,

Okoliczności bezsporne, vide: akta sprawy: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności- k. 4

W celu ustalenia, czy ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy, jeżeli tak to od kiedy, z powodu jakich schorzeń, czy niezdolność jest trwała czy okresowa – konieczne były wiadomości specjalne, zatem Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłego lekarza sądowego: reumatologa.

Biegły rozpoznał u wnioskodawczyni następujące schorzenia:

1.  łuszczycowe zapalenie stawów,

2.  obustronne płaskostopie i koślawość stępów,

3.  nadwaga,

4.  zespół depresyjny,

5.  naczyniaki wątroby,

6.  osteopenia.

W sporządzonej opinii biegły sadowy reumatolog podkreślił m. in., iż w badaniu przedmiotowym ubezpieczonej dominujące są przede wszystkim znaczne deformacji obu stóp, z dużą koślawością stępów i modelami na podeszwach. Biegły wyjaśnił także, że skarżąca ma bardzo duże trudności lokomocyjne, jej chód jest powolny oraz możliwy wyłącznie w butach ortopedycznych i o kulach. Dodatkowym obciążeniem u chorej jest znaczna nadwaga. Zdaniem biegłego mimo typowego leczenia i rehabilitacji zmiany spowodowane zapaleniem stawów postępują. Reasumując biegły wskazał, że ubezpieczona w chwili obecnej jest ponad wszelką wątpliwość częściowo niezdolna do pracy – głównie z powodu trudności w przemieszczaniu się oraz dużego zespołu bólowego stóp, kolan i kręgosłupa L. Biorąc pod uwagę przewlekły i postępujący charakter schorzenia podstawowego odwołującej się biegły uznał, iż stan zdrowia ubezpieczonej nie rokuje poprawy. W związku z powyższym biegły reumatolog wskazał, iż skarżąca jest częściowo niezdolna do pracy zarobkowej o momentu złożenia wniosku ( z uwagi na fakt, iż zmiany stwierdzone w dniu badania swoim zaawansowaniem wskazują, iż istnieją od przynajmniej 1-2 lat). W ocenie biegłego ubezpieczona jest niezdolna do pracy przynajmniej do końca 2016 r.

dowód : akta sprawy: opinia biegłego sądowego reumatologa – k. 31-34

W piśmie procesowym z dnia 10 lipca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powołując się na treść opinii Przewodniczącego Komisji Lekarskich wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego reumatologa wskazując, iż nie podziela opinii biegłego w części dotyczącej kwalifikacji do długotrwałej niezdolności do pracy. Pozwany podkreślił, iż komisja lekarska rozpoznała u skarżącej łuszczycowe zapalenie stawów w okresie remisji po leczeniu. Organ rentowy wskazał nadto, że badaniem przedmiotowym nie stwierdzono ograniczenia ruchomości kręgosłupa i stawów obwodowych, przykurcz zgięciowy wskaziciela w PIO, chwyt rąk pełny. Z uwagi na powyższe pozwany uznał, iż wyniki badania biegłego reumatologa są porównywalne. W ocenie organu rentowego skarżąca jest osoba niepełnosprawną, lecz jej obecny stan zdrowia jako pracownika umysłowego nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy. Wskazał też, iż ubezpieczona pozostaje nadal w zatrudnieniu.

Ponadto organ rentowy podał, iż ubezpieczona pobierała zasiłek chorobowy w okresie od 09 września 2013 r. do 04 lutego 2014 r.

dowód : akta sprawy: zarzuty pozwanego – k. 48-49

W opinii uzupełniającej biegły sądowy reumatolog w całości podtrzymał stanowisko zaprezentowane w treści poprzedniej opinii. Po raz kolejny wyjaśnił, że w badaniu przedmiotowym dominujące zmiany są spowodowane schorzeniami podstawowymi tzn. łuszczycowym zapaleniem stawów. Biegły wskazał również, iż chora porusza się z dużym trudem , powoli, z bolesnością wykonuje każdy krok, praktycznie na wewnętrznych stronach śródstopi, podpierając się na kulach łokciowych. Dodatkowych obciążeniem sprawności a zwłaszcza upośledzenia chodu jest duża nadwaga. Biegły reumatolog nie zgodził się z opinią lekarza orzecznika ZUS- u , według której badana kwalifikuje się do pracy biurowej. Wskazał, iż nawet do najmniej obciążającej pracy trzeba dojść lub dojechać, a w czasie godzin pracy przemieszczać się. W ocenie biegłego wszystkie te czynności są u skarżącej upośledzone , kosztują ją dużo wysiłku oraz powodują ograniczający zespół bólowy.

dowód : akta sprawy: opinia uzupełniająca biegłego sądowego reumatologa – k. 56-57

Organ rentowy zgłosił zarzuty także do opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego reumatologa wskazując, iż w ocenie pozwanego stopień dysfunkcji narządu ruchu nie wyklucza możliwości wykonywania pracy przez ubezpieczoną, która skarżąca nadal wykonuje. Podkreślił przy tym, iż u odwołującej się nie stwierdzono ubytków neurologicznych. Jest ona także wydolna ruchowo i krążeniowo. Zdaniem organu rentowego okresy zaostrzenia choroby mogą być leczone w ramach częściowej niezdolności do pracy.

dowód : akta sprawy: zarzuty pozwanego – k. 63-64

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, jak również aktach rentowych pozwanego oraz dokumentacji lekarskiej ZUS, których prawdziwość i rzetelność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. W związku z powyższym Sąd również nie znalazł podstaw by podważyć jej wiarygodność.

Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się także na wydanych w toku sprawy przez opiniach biegłego. W ocenie Sądu zostały sporządzone w sposób rzeczowy i konkretny, zawierały jasne, logiczne i przekonujące wnioski. Ponadto zostały uzasadnione w sposób wyczerpujący i zgodny z wiedzą medyczną posiadaną przez biegłego, dlatego Sąd w pełni je podzielił. Opinie te zostały wydane po dokonaniu oględzin i badaniu ubezpieczonej, analizie przedłożonej przez nią dokumentacji lekarskiej i w oparciu o wyniki badań znajdujący się w aktach ZUS. Wyczerpująco zostało opisane stwierdzone u ubezpieczonej schorzenia jak również ich wpływ na jej zdolność do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia opinii powołanych w sprawie biegłych, uznając, iż stanowią one wiarygodną podstawę do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. 1440 j. t.), dalej: ustawa, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Zgodnie zaś z treścią art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z brzmienia art. 12 ustawy wyraźnie wynika, że do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy nie jest wystarczające samo występowanie naruszenia sprawności organizmu (choroby), lecz jednocześnie naruszenie to musi powodować utratę w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie rokując odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Natomiast zgodnie z jej art. 13 przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Wskazać nadto należy, iż zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2.

Ustęp 2 cytowanego przepisu stanowi że jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się na miarodajnej w jego ocenie opinii biegłego sądowego reumatologa – uznając, iż są to biegły z zakresu medycyny adekwatnej do schorzeń, które czynią odwołującą się częściowo, okresowo niezdolnym do pracy zarobkowej.

Opinie biegłego sądowego reumatologa wskazywały bowiem, iż istnieją przesłanki uzasadniające uznanie ubezpieczonej za osobę niezdolną do pracy, tym samym podważyły opinię komisji lekarskiej ZUS z dnia 20 stycznia 2014 r. oraz wydaną na jej podstawie decyzją pozwanego z dnia 28 stycznia 2014 r. odmawiającej przyznania skarżącej dochodzonego przez nią świadczenia, od której odwołanie stanowi przedmiot niniejszego postępowania.

Nie uszło uwadze Sądu, iż w toku sprawy pozwany zgłosił zastrzeżenia do obu opinii sporządzonych przez biegłego reumatologa. Podkreślić przy tym należy, iż zarzuty organu rentowego w każdym przypadku koncentrowały się wokół faktu, iż stan zdrowia odwołującej się w tym dysfunkcje narządu ruchu były rozpoznanie oraz oceniane na etapie postępowania przed organem rentowym. Pozwany nie znalazł wówczas powodów dla których rozpoznane u ubezpieczonej schorzenia miałaby czynić ją w jakimkolwiek stopniu niezdolną do pracy zarobkowej.

W ocenie Sądu Okręgowego biegły sądowy reumatolog zdołał wiarygodnie wyjaśnić, iż charakter oraz zaawansowanie schorzeń występujących u ubezpieczonej nie pozwalają na wykonywanie przez nią pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Za całkowicie nieuzasadniony należało uznać także zarzut pozwanego w którym organ rentowy podnosił, że odwołując się nie jest niezdolna do pracy z uwagi na fakt, iż w dalszym ciągu pozostaje w stosunku pracy. Wskazać zatem należy, iż organowi rentowemu całkowicie umknęło, iż ubezpieczona pracuje w niepełnym wymiarze ( połowy etatu). Ponadto wbrew twierdzeniom pozwanego, że rozpoznane u ubezpieczonej schorzenia mogą być leczone w ramach zwolnienia lekarskiego L4 , wskazać należy, iż możliwość korzystania ze zwolnień lekarskich i zatrudnienie w niepełnym wymiarze w żądnym razie nie mogą stanowić o tym, iżby ubezpieczona posiadała pełną zdolność do pracy. Trudno bowiem, by skarżąca była zdolna do skupienia się oraz prawidłowego wykonywania pracy w sytuacji, gdy praktycznie ciągle odczuwa silne bóle.

Ponadto na wyjaśnienie zasługuje fakt, iż wbrew stanowisku pozwanego w celu przyznania odwołującej się świadczenia rentowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie wymaga się, by ubezpieczona całkowicie utraciła zdolność do wykonywania pracy – bowiem jest to przesłanka uzasadniająca przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności. Zatem aby uznać odwołanie ubezpieczonej za zasadne wystarczające stało się ustalenie, iż skarżąca w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy, co zostało wykazane w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Orzekając okres, w którym ubezpieczona jest uprawniona do pobierania świadczenia rentowego Sąd Okręgowy kierował się dyspozycja art. 100 ust. 1 i 2 ustawy. Mając na uwadze fakt, iż skarżąca pobierała zasiłek chorobowy, świadczenie rentowe przysługuje jej od dnia następującego po zaprzestaniu pobierania zasiłku chorobowego. Zważywszy, iż oceniający stan zdrowia skarżącej biegły stwierdził, iż częściowa niezdolność do pracy występuje u niej do dnia 31 grudnia 2016 r. – Sąd uznał, iż jest to data graniczna, do której ubezpieczona winna uzyskiwać dochodzone w postępowaniu świadczenie.

Mając zatem powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz cytowanych powyżej przepisów przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytuł częściowej niezdolności do pracy od dnia następującego po zaprzestaniu pobierania zasiłku chorobowego do dnia 31 grudnia 2016 r. jednocześnie kierując się zasadą określona w przepisie art. 118 a ustawy Sąd stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji mając na uwadze fakt, że organ rentowy w błędny sposób ocenił zdolność do pracy skarżącej.

SSO Maria Ołtarzewska