Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 16 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Elżbieta Majewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alina Darul

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2014 r. w Koninie

sprawy S. C. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania S. C. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 4.11.2013r. znak: (...)

1.  O d d a l a odwołanie.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Koninie na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego K. N. kwotę 73,80 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu.

Sygn. akt III U 25 / 14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 04 listopada 2013 r. znak(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił S. C. (1) prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia warunków do nabycia świadczenia bowiem nie udowodnił wymaganego okresu składkowego, który winien wynieść co najmniej 35 lat.

Z decyzją tą nie zgodził się S. C. (1) wnosząc odwołanie. W odwołaniu ubezpieczony domagał się uwzględnienia do stażu pracy okresu pracy w zakładzie ojca W. C. od 1.04.1967 r. do 30.06.1971 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że odwołujący na dzień ustania zatrudnienia udowodnił jedynie 31 lata 8 miesięcy i 25 dni okresów składkowych, i nieskładkowych, a w odwołaniu nie wskazano nowych okoliczności mogących mieć wpływ na zmianę lub uchylenie decyzji.

Sąd ustalił i zważył co następuje :

S. C. (1) , ur.(...)., pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy od 26.02.2001 r. do 31.10.2006 r. Do nabycia prawa do renty i ustalenia jego wysokości organ rentowy uwzględnił 27 lat okresów składkowych oraz 2 lata i 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Do tych okresów pozwany nie uwzględnił okresu od 1.04.1967 r. do 31.03.1970 r. z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) u ojca W. C. bo nie był objęty obowiązkiem ubezpieczenia (decyzja z dnia 29.03.2001 r.).

W dniu 8.05.2001 r. S. C. (1) złożył pismo w organie rentowym , w którym domagał się uwzględnienia okresu pobierania praktycznej nauki zawodu i podniósł, iż od 1.04.1970 r. do 26.02.2001 r. był zatrudniony w zakładzie stolarskim ojca, a później brata. Po rozpoznaniu tego wniosku pozwany odmówił zaliczenia okresu zatrudnienia od 1.04.1967 r. do 31.03.1970 r. podnosząc, że okres nauki zawodu w zakładzie prowadzonym przez ojca może być uwzględniony jako okres składkowy pod warunkiem, że był on objęty obowiązkiem ubezpieczenia , za który opłacono składki na ubezpieczenie społeczne. Ponieważ wnioskodawca nie podlegał w tym czasie ubezpieczeniu okres ten nie może być doliczony do ogólnego stażu pracy. Powyższa decyzja jest prawomocna.

W dniu 11.02.2010 r. S. C. (1) złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Do wniosku dołączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione przez Zakład (...), w którym stwierdzono, że ubezpieczony był zatrudniony od 1.04.1967 r. do 30.04.2001 r. i w tym czasie od 1.04.1970 r. do 30.04.2001 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy politurowaniu ręcznym drewna i klejeniu używając klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne od 1.04.1970 r. do 31.12.1996 r. jako stolarz, od 1.01.1997 r. do 30.04.2001 r. jako szef produkcji. Decyzją z dnia 10.03.2010 r. ZUS II Oddział w P. odmówił odwołującemu prawa do emerytury wskazując, że do dnia 1.01.1999 r. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zakład nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresu od 1.04.1970 r. do 28.02.1998 r. bowiem w okresie od 1.07.1970 r. do 28.02.1998 r. podlegał ubezpieczeniu nie jako pracownik lecz z tytułu współpracy. Nie uwzględniono także jako pracy w szczególnych warunkach okresu od 1.03.1998 r. do 31.12.1998 r. ponieważ opisany charakter prac nie odpowiada ściśle pracom wymienionym w rozporządzeniu z dnia 7.02.1983 r. S. C. (1) od tej decyzji wniósł odwołanie do Sądu Okręgowego w Koninie , który wyrokiem z dnia 20.09.2010 r. sygn. akt III U 351/10 oddalił odwołanie. Powyższy wyrok jest prawomocny bowiem apelacja wywiedziona przez ubezpieczonego została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu (wyrok z dnia 22.03.2011 r. sygn. III AUa 1076/10).

W dniu 17.10.2013 r. S. C. (1) złożył w ZUS wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. We wniosku powołał się na dokumenty złożone już w aktach rentowych oraz dołączył :

- świadectwo pracy z dnia 29.02.2012 r. wystawione przez Przedsiębiorstwo Budowlane Handlu i Usług (...) w S. potwierdzające okres zatrudnienia wnioskodawcy od 1.08.2011 r. do 29.02.2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy,

- świadectwo pracy z dnia 30.11.2012 r. wystawione przez Przedsiębiorstwo Budowlane Handlu i Usług (...).(...) w S. potwierdzające okres zatrudnienia wnioskodawcy od 1.04.2012 r. do 30.11.2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek pracy w tym zakładzie uległ rozwiązaniu za wypowiedzeniem przez zakład pracy z powodu likwidacji stanowiska pracy,

- zaświadczenie Starosty (...) z dnia 17.10.2013 r., w którym potwierdzono, że wnioskodawca jest zarejestrowany jako bezrobotny od dnia 4.12.2012 r. i pobierał zasiłek dla bezrobotnych w okresie od dnia 12.12.2012 r. do nadal. W okresie pobierania zasiłku S. C. (1) nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku oraz złożonych już w aktach rentowych pozwany uwzględnił do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego następujące okresy :

- od 1.07.1971 r. do 28.02.1998 r. okres ubezpieczenia jako osoba współpracująca (w tym okresy nieskładkowe 1.03.1993 r. – 30.04.1993 r., 1.07.1994 r. – 31.07.1994 r., 1.12.1994 r. – 31.01.1995 r., 1.07.1996 r. – 31.07.1996 r.),

- od 1.03.1998 r. do 31.12.1998 r. okres zatrudnienia jako pracownik w zakładzie stolarskim

(w tym okresy nieskładkowe 24.08.1998 r. – 7.10.1998 r., 16.12.1998 r. – 31.12.1998 r.),

- od 1.01.1999 r. do 05.02.1999 r. okres nieskładkowy , zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia,

- od 1.03.1999 r. do 31.05.1999 r. okres zatrudnienia w zakładzie stolarskim , w tym zasiłek chorobowy (okres nieskładkowy) 19.03.1999 r. – 31.05.1999 r.

- od 1.06.1999 r. do 13.12.1999 r. okres nieskładkowy zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia,

- od 14.12.1999 r. do 12.03.2000 r. okres nieskładkowy świadczenie rehabilitacyjne,

- od 1.04.2000 r. do 31.05.2000 r. okres zatrudnienia w zakładzie stolarskim,

- od 1.06.2000 r. do 25.02.2001 r. zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia , okres nieskładkowy,

- od 26.12.2006 r. do 30.11.2007 r. zasiłek dla bezrobotnych,

- od 1.08.2011 r. do 29.02.2012 r. zatrudnienie w (...) , w tym zasiłek chorobowy (okres nieskładkowy) od 22.11.2011 r. do 4.01.2012 r.,

- od 1.04.2012 r. do 30.11.2012 r. zatrudnienie w (...) , w tym zasiłek chorobowy (okres nieskładkowy) 22.05.2012 r. – 30.11.2012 r.

Organ rentowy przyjął więc, że do dnia rozwiązania stosunku pracy tj. do 30.11.2012 r. ubezpieczony udokumentował 28 lat, 8 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 3 lata i 19 dni okresów nieskładkowych, łącznie 31 lat, 8 miesięcy i 25 dni takich okresów. Pozwany do powyższego okresu nie doliczył okresu od 1.04.1967 r. do 30.06.1971 r. ponieważ wnioskodawca nie został zgłoszony do ubezpieczenia oraz od 13.03.2000 r. do 31.03.2000 r. ponieważ w tym czasie korzystał z urlopu bezpłatnego.

W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, że S. C. (1) odbywał naukę rzemiosła w zakładzie stolarskim swojego ojca W. C. w okresie od 1 kwietnia 1967 r. do 31 marca 1970 r. W tym celu została zawarta umowa o naukę rzemiosła , którą zarejestrowano w Cechu (...) w K. dnia 1.04.1967 r. nr rej. (...), a w dniu 7.04.1967 r. została zarejestrowana w (...)w P. pod nr(...) Powyższa umowa została zawarta zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2.07.1958 r. o nauce zawodu , przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy. Odwołujący w ramach tej umowy uczył się rzemiosła stolarskiego i odbywał zajęcia praktyczne w zakładzie stolarskim ojca na zajęcia teoretyczne jeździł do K.. Otrzymywał wynagrodzenie w wysokości przewidzianej w umowie w kolejnych latach nauki. W tym czasie S. C. (1) zamieszkiwał wspólnie z ojcem w jednym domu i razem prowadzili wspólne gospodarstwo domowe.

W okresie nauki zawodu ojciec nie zgłaszał odwołującego do ubezpieczeń społecznych i nie odprowadzał z tego tytułu składek. Bezpośrednio po zakończeniu nauki zawodu (tj. po 31.03.1970 r.) odwołujący nadal świadczył pracę w zakładzie stolarskim ojca jednak nie zawierał żadnej nowej umowy ani też nie został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych.

W dniu 13 lutego 1971 r. S. C. (1) złożył egzamin czeladniczy w rzemiośle stolarskim. Od dnia 1 lipca 1971 r. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych przez swojego brata J. C. jako osoba współpracująca. Także J. C. zgłosił się do ubezpieczeń społecznych jako osoba prowadząca działalność gospodarczą od dnia 1.07.1971 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ZUS oraz dołączonych do akt sprawy, w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Koninie sygn. akt III U 351/10, częściowo na podstawie zeznań świadków K. W. , E. W. (1), J. C. oraz częściowo zeznań odwołującego.

Świadek K. W. zamieszkiwała w sąsiedztwie odwołującego, razem chodzili do szkoły, a jej mąż był pracownikiem zakładu stolarskiego. Świadek potwierdziła , że odwołujący w latach 1967 – 1971 zamieszkiwał wspólnie z ojcem, razem prowadzili gospodarstwo domowe, odbywał u ojca praktyczną naukę zawodu. W pozostałej jednak części zeznania tego okazały się nieprzydatne dla rozstrzygnięcia bowiem świadek nie posiada wiedzy co do tego czy odwołujący był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i z jakiego tytułu w spornym okresie. Zeznania tego świadka pozostają także w sprzeczności z dokumentami bowiem świadek wywodziła, że zakład stolarski był prowadzony przez ojca odwołującego do czasu jego śmierci w 1976 r., a później prowadzenie zakładu przejął brat ubezpieczonego natomiast z ustaleń organu rentowego wynika, że J. C. zgłosił się do ubezpieczeń społecznych jako osoba prowadząca zakład stolarski od 1.07.1971 r. i wówczas też zgłosił odwołującego jako osobę współpracującą. Tak więc zeznaniom tego świadka Sąd dał wiarę jedynie w części.

Również zeznania świadka E. W. Sąd uznał za wiarygodne jedynie w części. Świadek podjął pracę w zakładzie stolarskim od 1970 r. i potwierdził, że w tym czasie odwołujący mieszkał razem z ojcem i pracował w prowadzonym przez niego zakładzie stolarskim. Nie wiedział jednak na jakiej podstawie wykonywał pracę , czy w tym czasie zakończył już naukę zawodu , ani też czy zdał egzamin czeladniczy. Świadek nie posiadał też wiedzy co do tego czy odwołujący był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i czy odprowadzano za niego składki. W tej części więc zeznania świadka okazały się nieprzydatne i nie mogły stanowić podstawy rozstrzygnięcia.

Świadek J. C. jest bratem odwołującego i do jego zeznań należało podejść z ostrożnością bowiem jako osoba najbliższa dla ubezpieczonego jest zainteresowany wynikiem sprawy. W ocenie Sądu zeznania tego świadka zasługiwały częściowo na uwzględnienie. Świadek potwierdził, że odwołujący odbywał praktyczną naukę zawodu w zakładzie ojca, otrzymywał wynagrodzenie przewidziane dla ucznia i był zgłoszony do ubezpieczenia. Nie potrafił jednak wyjaśnić na jakiej podstawie odwołujący pracował w zakładzie po zakończeniu nauki zawodu i dlaczego do ubezpieczeń społecznych został zgłoszony dopiero od 1.07.1971 r. świadek twierdził także, że po śmierci ojca część zakładu przejęła matka jednakże z informacji ZUS wynika, że matka odwołującego S. C. (2) nie była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Nie jest możliwe by przyjąć, że po zakończeniu nauki zawodu tj. od 1.04.1970 r. odwołujący odbywał staż i był zatrudniony przez świadka skoro świadek zgłosił się do ubezpieczeń społecznych jako osoba prowadząca działalność od 1.07.1971 r. Świadek pomylił też datę śmierci ojca , wywodził bowiem , że zmarł on w kwietniu 1970 r. i od tego czasu on przejął część zakładu. Z aktu zgonu wynika jednak, że W. C. zmarł (...)r. , a więc kilka lat po tym jak świadek zgłosił siebie i odwołującego do ubezpieczeń społecznych jako osobę prowadzącą i współpracującą przy działalności gospodarczej. Te twierdzenia podważają wiarygodność świadka i dlatego też Sąd odmówił im wiarygodności w tej części.

Zeznania odwołującego Sąd uznał za wiarygodne częściowo. Odwołujący zeznał, że po zakończeniu praktycznej nauki zawodu nadal pracował w zakładzie ojca bowiem był zobowiązany odbyć staż, ale nie potrafił wyjaśnić czy zawierał umowę o odbycie stażu ani też czy był w tym czasie zgłoszony do ubezpieczenia. Z dokumentów znajdujących się w archiwach ZUS wynika, że wnioskodawca został zgłoszony jako osoba współpracująca od 1.07.1971 r. i brak jest dowodów potwierdzających opłacanie składek za okres wcześniejszy. Zauważyć należy, że w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących sam fakt świadczenia pracy nie jest wystarczający do uznania tego okresu za okres uprawniający do nabycia świadczeń bowiem uwzględnieniu podlega jedynie okres za który została opłacana należna składka. Ani z zeznań odwołującego ani też z pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego sprawie nie wynika by w spornym okresie do 30.06.1971 r. takie składki na ubezpieczenie społeczne za odwołującego były opłacone. Dlatego też Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia w tej części zeznań odwołującego bowiem nie znajdują one potwierdzenia w materiale dowodowym zebranym w sprawie.

Zgodnie treścią art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. 2013. 170 – j.t) , w brzmieniu obowiązującym w chwili wydawania decyzji , prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która :

1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2)do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm. ¹⁾), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4)zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5)do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6)do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Podkreślić też należy, że w świetle art. 2 ust. 2 powołanej ustawy za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.2013. 1440 – j.t.), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".

Ponadto zgodnie z art. 2 ust. 3 powołanej ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, że umowa o pracę jaka łączyła odwołującego z Przedsiębiorstwem (...)została rozwiązana z dniem 30.11.2012 r. z przyczyn dotyczących zakładu pracy (likwidacja stanowiska) . Odwołujący ukończył 60 lat, nadal jest zatrudniony jako bezrobotny, a w okresie pobierania zasiłku nie odmówił przyjęcia propozycji pracy bez uzasadnionej przyczyny i złożył wniosek o świadczenie przedemerytalne w terminie. Sporne natomiast było to czy do dnia rozwiązania stosunku pracy tj. do 30.11.2012 r. legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowy wynoszącym co najmniej 35 lat.

Za udokumentowany organ rentowy uznał okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 31 lat, 8 miesięcy i 25 dni. Nie doliczył do tego okresu nauki zawodu od 1.04.1967 r. do 31.03.1970 r. oraz okresu od 1.04.1970 r. do 30.06.1971 r.

Jeśli chodzi o okres praktycznej nauki zawodu to zdaniem Sądu istniały podstawy do jego uwzględnienia. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej okres zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1.01.1975 r. , za który została opłacona składka albo za które nie było obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne uważa się za okresy składkowe.

Odwołujący odbywał praktyczną naukę zawodu w zakładzie stolarskim swojego ojca w okresie od 1.04.1967 r. do 31.03.1970 r. Potwierdza to zawarta na piśmie umowa o praktyczną naukę zawodu, (zarejestrowana w izbie rzemieślniczej), której treść jest zgodna z obowiązującymi wówczas przepisami tj. ustawą z dnia 2.07.1958 r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz.U.1958.45.226) oraz z rozporządzeniem Przewodniczącego (...) z dnia 1.03.1960 r. w sprawie nauki zawodu w rzemieślniczych zakładach pracy (Dz.U.1960.16.97). Zauważyć należy, że w świetle obowiązujących w spornym okresie przepisów tj. dekretu z dnia 25.06.1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. 1958.23.97 – art. 4 ust. 2 pkt 3), który obowiązywał do dnia 31.12.1967 r. oraz w świetle przepisów ustawy z dnia 23.01.1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. 1968.3.6 – art. 5 ust. 2 pkt 1 ) za pracownika uważa się także osobę zatrudnioną na podstawie umowy o naukę zawodu, a okres nauki i pracy tych osób jest uważany za okres zatrudnienia lub okres równorzędny z okresem zatrudnienia. Sam więc fakt, że odwołujący odbywał praktyczną naukę zawodu u swego ojca nie może przesądzać o nieuwzględnieniu powyższego okresu skoro odwołujący taką naukę w ramach ważnej i zgodnej z obowiązującymi wówczas przepisami odbył. Również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22.05.1974 r. III URN 8/74 stwierdził, że w świetle przepisów ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin okres nauki zawodu w nieuspołecznionym zakładzie pracy, należącym do najbliższych krewnych i powinowatych osoby odbywającej tę naukę, podlega zaliczeniu do okresu , od którego zależą uprawnienia emerytalne lub rentowe (OSNC 1975/4/66). Tak więc zdaniem Sądu okres od 1.04.1967 r. do 31.03.1970 r. wynoszący 3 lata powinien być doliczony do stażu odwołującemu jako okres składkowy.

Brak jest natomiast podstaw by w taki sam sposób potraktować okres pracy od 1.04.1970 r. do 30.06.1971 r. Za ten okres odwołujący nie przedstawił żadnej umowy , jaka wiązałaby go z zakładem stolarskim. W szczególności nie przedstawił np. umowy o przedłużenie nauki rzemiosła czy też umowy o wstępny staż pracy. Nie sposób też domniemywać, że taka umowa została zawarta skoro nie została zarejestrowana w izbie rzemieślniczej. Nie bez znaczenia jest także fakt, że z chwilą zakończenia nauki zawodu tj. 31.03.1970 r. odwołujący miał już ukończone 20 lat i w świetle przepisów o nauce zawodu nie był już pracownikiem młodocianym bowiem ustawa z 2.07.1958 r. za młodocianych uważa osoby , które ukończyły 14 lat a nie przekroczyły 18 lat. Jeśli więc w tym okresie odwołujący wykonywał pracę w zakładzie rzemieślniczym swojego ojca i pracował stale , w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy jaki obowiązywał pracowników to w świetle ustawy z dnia 29.03.1965 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników (Dz.U.1965.13.90) uważany był za osobę współpracującą a obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za te osoby ciążył na rzemieślniku. W okresie od 1.04.1970 r. do 30.06.1971 r. składki za odwołującego jako osoby współpracującej nie zostały opłacone, a ponadto brak jest dowodu na to by był on zgłoszony do ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 4 ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:

1)płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

2)osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność

- nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie. Wobec ubezpieczonych zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne za okres przypadający przed dniem wejścia w życie ustawy oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność przed dniem wejścia w życie ustawy przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Podsumowując stwierdzić należy, że nawet jeśli w okresie po zakończeniu praktycznej nauki zawodu tj. od 1.04.1970 r. odwołujący stale pracował w zakładzie rzemieślniczym swojego ojca , a później także brata , w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy obowiązującego pracowników i tym samym był osobą współpracującą z rzemieślnikiem, a za ten okres nie została zapłacona składka pomimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom, to taki okres nie może być uwzględniony do stażu uprawniającego do emerytury. Dopiero od dnia 1.07.1971 r. odwołujący został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i z tego tytułu płatnik składek odprowadzał składki ale ten okres ubezpieczony ma uwzględniony do nabycia prawa.

Zauważyć należy, że po doliczeniu odwołującemu okresu nauki zawodu w wymiarze 3 lat nadal nie legitymuje się wymaganym okresem co najmniej 35 lat bowiem posiada jedynie 34 lata, 8 miesięcy i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Brak jest więc przesłanek do zmiany decyzji i przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił wniesione odwołanie i orzekł jak w wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art., 98 i 108 kpc w związku z § 11 ust. 2 i § 15 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490 – j.t.).

E. Majewska