Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2014 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku G. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawcy G. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 14 marca 2013 r. sygn. akt VIII U 2801/12

1.  o d d a l a apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa (Sądu Apelacyjnego w Poznaniu) na rzecz adwokata J. S. kwotę 147,60 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 14 marca 2013r. oddalił odwołanie G. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 28 maja 2012r. odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania:

Ubezpieczony G. W. (ur. (...)), z zawodu lakiernik samochodowy, pracował jako kierowca samochodu ciężarowego, przedstawiciel handlowy. W okresie od 7 maja 2007r. do 4 listopada 2007r. korzystał z zasiłku chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 29 października 2008r. z powodu przewlekłego zapalenia wątroby i żołądka.

W dniu 13 października po raz pierwszy wystąpił z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 15 grudnia 2008r. organ rentowy przyznał mu świadczenie rentowe od 30 października 2008r. do 30 kwietnia 2009r., z powodu epizodu depresyjnego w trakcie leczenia ustępujący, utrzymującej się nerwowości i zaburzeń koncentracji, ZZA w fazie abstynencji, toksycznego zapalenia wątroby oraz nadciśnienia tętniczego. W oparciu o kolejne wnioski organ rentowy wydawał kolejne decyzje przyznające rentę na dalsze okresy. Ostatecznie wnioskodawca pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31 marca 2012r. Od 2 września 2009r. wnioskodawca został pozbawiony wolności, koniec odbywania kary przypadał na dzień 2 września 2009r.

W dniu 20 lutego 2012r. wnioskodawca złożył kolejny wniosek o rentę, a zaskarżoną decyzją wobec niestwierdzenia przez lekarza orzecznika i Komisję niezdolności do pracy pozwany odmówił prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy zasięgnął opinii biegłych lekarzy sądowych dermatologa, psychiatry, psychologa, kardiologa i diabetologa, którzy rozpoznali u badanego chorobę nadciśnieniową niepowikłaną narządowo, cukrzycę typu 2 - leczoną doustnym środkiem p-cukrzycowym, sprawność umysłową w normie bez ewidentnych psychologicznych wykładników dysfunkcji CUN, nieprawidłowy rozwój osobowości, zaburzenia sfery emocjonalnej, łuszczycę pospolitą, obserwację w kierunku łuszczycowego zapalenia stawów, zaburzenia osobowości, zaburzenia nerwicowe w okresie remisji depresji nawracającej, ZZA w okresie abstynencji.

W konkluzji opinii biegli uznali wnioskodawcę za zdolnego do pracy. Biegli psychiatra i psycholog stwierdzili, że zgłaszanie i aktualnie rejestrowane w ZK dolegliwości w sferze psychicznej, a także w wyniku obserwacji w szpitalu psychiatrycznym zakończonej w 2011r. wskazują na długotrwałą remisję w stopniu istotnym dla orzekania, przy czym aktualnie dolegliwości oceniane jako depresja można uznać za mniejsze niż łagodne. Jeśli więc przyjąć, co jest wątpliwe, poprzednie orzeczenie o niezdolności za uzasadnione, to w zasadniczej dla opinii kwestii nastąpiła poprawa. ZZA bez psychodegradacji nie ma znaczenia dla oceny zdolności do pracy, podobnie jak zaburzenia osobowości, nawet przy groźnych dla badanego skłonnościach do autoagresji. Wydaje się, że stwierdzoną poprawę stanu zdrowia psychicznego można wiązać z abstynencją alkoholową. Niezależnie od powyższego badany wymaga nadal leczenia psychiatrycznego.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy powołując się na art. 57, art.58 ust.1 pkt.5 i ust.2, art.12 i art.13 oraz art.61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że brak jest podstaw do przywrócenia wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W świetle rzeczowych, kompletnych, wiarygodnych opinii biegłych lekarzy sądowych wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy. Zgodnie z art.12 powołanej ustawy osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Prawo wnioskodawcy do renty ustało 31 marca 2012r. i zarówno lekarze pozwanego jak i biegli sądowi lekarze zgodnie stwierdzili, że wnioskodawca jest obecnie zdolny do pracy. Obecnie stan psychiczny wnioskodawcy wskazuje na długotrwałą remisję depresji, a zgłaszane dolegliwości są mniej niż łagodne. Wskazali nadto na poprawę stanu zdrowia, związaną z abstynencją.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją wnioskodawca domagając się zmiany zaskarżonego wyroku i przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Apelację poparł pełnomocnik wnioskodawcy ustanowiony z urzędu, nadto domagając się przyznania kosztów tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu w instancji odwoławczej.

Pełnomocnik wnioskodawcy domagał się uzupełnienie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych neurologa i neurochirurga na okoliczność, czy wnioskodawca choruje na epilepsję i czy to schorzenie ma wpływ na niezdolność skarżącego do pracy. Na dowód tego, że w przeszłości u wnioskodawcy występowały objawy rzeczonej choroby załączył kserokopię książki zdrowia osadzonego.

Pozwany w żaden sposób nie ustosunkował się do wniesionej apelacji.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził wnikliwe postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które tut. Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego szczegółowego ich przytaczania.

Za chybiony należy uznać zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Nie budzi wątpliwości, że w sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, warunkująca powstanie tego prawa i będąca elementem ustaleń faktycznych ocena niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń wnioskodawcy.

Skarżący kwestionuje wnioski opinii biegłych sądowych powołanych w toku postępowania i poczynione na ich podstawie ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego. Jednakże zgłaszane w apelacji zastrzeżenia nie zawierają żadnych argumentów, które mogłyby podważyć wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego przez Sąd I instancji. Sąd ten powołał pięciu biegłych lekarzy sądowych z zakresu wszystkich specjalności niezbędnych dla oceny stanu zdrowia apelującego - psychiatry, psychologa, kardiologa, diabetologa, dermatologa. Biegli ci dysponowali niezbędną wiedzą i doświadczeniem zawodowym, a sporządzona przez nich opinia została wydana nie tylko w oparciu o badanie przedmiotowe, ale również uwzględniała całość dokumentacji medycznej. Wszyscy biegli byli zgodni co do tego, że wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy, a w stanie jego zdrowia nastąpiła poprawa. Podkreślili, że wcześniejszą niezdolność do pracy orzekano z powodów psychiatrycznych. W dniu 13.04.2011r. orzeczono o częściowej niezdolności do pracy z powodu zaburzenia osobowości z dekompensacjami depresyjnymi, uzależnienie od alkoholu. Wyniki obserwacji w szpitalu zakończonej w czerwcu 2011r. wskazują na długotrwałą remisję depresji w stopniu istotnym dla orzekania.

Zważyć także należy, że za uznaniem danej osoby za niezdolną do pracy nie przemawia w stosunku do niej orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - pojęć tych, bowiem nie należy ze sobą utożsamiać. Obowiązujące przepisy prawa socjalnego posługują się zarówno pojęciem niezdolności do pracy, jak i pojęciem niepełnosprawności. Ogólnie można powiedzieć, że pojęcie niezdolności do pracy występuje w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych, zwłaszcza w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, natomiast pojęcie niepełnosprawności w przepisach dotyczących innych świadczeń socjalnych, jak (pomijając ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej) świadczenia pomocy społecznej, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, zasiłki pielęgnacyjne i inne. Na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć, względnie negowania występowania między nimi różnic. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej (pojęcie niezdolności do pracy, zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z FUS jest inne niż pojęcie niepełnosprawności zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów (orzekanie o niezdolności do pracy należy do lekarzy orzeczników ZUS, orzekanie o stopniu niepełnosprawności do powiatowych i wojewódzkich zespołów d/s orzekania o stopniu niepełnosprawności). Są one przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń (por. wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2003r.II UK 386/02 OSNP 2004/12/213). Orzeczenie o zaliczeniu wnioskodawcy do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w okolicznościach niniejszej sprawy, nie miało, zatem wpływu na prawidłowość wydanego przez Sąd Okręgowy wyroku.

Także argumenty podnoszone w piśmie procesowym z dnia 9 września 2013r. i z dnia 14 października 2013r nie stanowiły podstawy do ich uwzględnienia i uzupełnienia postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego neurologa w związku z zapisem w książce zdrowia wnioskodawcy (k.130), iż na początku roku (2013r) u odwołującego rozpoznano padaczkę.

Sąd Apelacyjny uznał, że oddalenie tego wniosku jest uzasadnione z uwagi na jednoznaczne wyniki dotychczas przeprowadzonego postępowania dowodowego. Nie można przecież zapominać, że postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego ma charakter odwoławczy, kontrolny. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem pod względem formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Badanie owej legalności decyzji w postępowaniu sądowym i orzekanie o niej jest możliwe tylko, przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji.

W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Skoro więc, zaskarżona decyzja została wydana w dniu 28 maja 2012r., to chybionym było powoływanie się przez ubezpieczonego na stan zdrowia z początku 2013r. Z uwagi na powyższe do uwzględnienia apelacji nie mogło prowadzić powoływanie się - już w toku postępowania apelacyjnego - na dowody leczenia z 2013r.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że Sąd Okręgowy słusznie uczynił ze sporządzonej opinii podstawę ustaleń faktycznych.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny działając na podstawie art. 385 k.p.c orzekł jak w sentencji. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej orzeczono na podstawie § 2, § 13 ust.1 pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.