Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 maja 2012 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XX Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Agata Saryusz Szarska

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2012 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

postanawia:

I. udzielić zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności następujących tytułów wykonawczych:

- aktu notarialnego z dnia 25 września 2008 roku, nr rep. (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla W. z dnia 17 maja 2012 roku w sprawie o sygnaturze akt XV GCo 377/12,

- aktu notarialnego z dnia 25 września 2008 roku, nr rep. A (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla W. z dnia 17 maja 2012 roku w sprawie o sygnaturze akt XV GCo 378/12,

- aktu notarialnego z dnia 5 listopada 2008 roku, nr rep. A (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla W. z dnia 12 maja 2012 roku w sprawie o sygnaturze akt XV GCo 379/12

poprzez zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych na podstawie powyższych tytułów wykonawczych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) w W. M. W. pod sygnaturami akt: KM (...), KM (...) oraz KM (...);

II. wyznaczyć uprawnionemu (...) sp. z o.o. w W. termin dwóch tygodni do złożenia pozwu przeciwko obowiązanemu Przedsiębiorstwu (...) w W. o pozbawienie wykonalności ww. tytułów wykonawczych.

SSO Agata Saryusz Szarska

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2012 uprawniony złożył wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułów wykonawczych – aktów notarialnych zawierających oświadczenia uprawnionego o poddaniu się egzekucji co do wydania lokali najmowanych przez uprawnionego, stanowiących własność obowiązanego. W uzasadnieniu wniosku uprawniony zaprzeczył zdarzeniom, na których oparto nadanie klauzuli wykonalności aktom notarialnym. W szczególności wskazano, ze nie doszło do skutecznego rozwiązania umów najmu o numerach (...), (...) oraz (...) albowiem oświadczenia obowiązanego z dnia 16 lutego 2012 r. o wypowiedzeniu tych umów są bezskuteczne. Określając przyczyny bezskuteczności uprawniony podniósł następujące okoliczności: po pierwsze, oświadczenia o wypowiedzeniu zostały złożone niezgodnie z zasadami reprezentacji obowiązanego, w szczególności nie został dochowany ustawowy obowiązek współdziałania dyrektora naczelnego Przedsiębiorstwa oraz pełnomocnika obowiązanego przy dokonywaniu czynności rozporządzającej (a taką, zdaniem uprawnionego, było wypowiedzenie umów najmu), po drugie, powołana w wypowiedzeniu podstawa umowna w postaci punktu 13 ust. 1 lit c Ogólnych Warunków Najmu nie mogła znaleźć zastosowania albowiem uprawniony przedłożył obowiązanemu dokument gwarancji bankowej zgodnie z wymogami umów najmu, po trzecie, powołana w wypowiedzeniu podstawa umowna w postaci punktu 13 ust. 1 lit. d ogólnych warunków najmu nie mogła znaleźć zastosowania, ponieważ uprawniony przedłożył polisę ubezpieczeniową zgodnie z warunkami wskazanymi w umowie. Uprawniony podniósł również, iż przedmiotowe akty notarialne nie spełniały przesłanek nadania klauzuli wykonalności wskazanych w art. 777 § 1 ust. 4 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia oświadczeń o poddaniu się egzekucji.

Uzasadniając interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uprawniony wskazał, że zawieszenie egzekucji jest niezbędne na czas rozpoznania powództwa przeciwegzekucyjnego. W przeciwnym razie w trakcie rozpoznawania powództwa mogłoby dojść do wyegzekwowania całego świadczenia, co czyniłoby powództwo bezprzedmiotowym. Uprawniony podniósł, ze nie można dochodzić pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności po wyegzekwowaniu należności w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek o zabezpieczenie jest zasadny i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 730 § l k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. § 2 stanowi, iż sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie z treścią art. 730 indeks 1 § l k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Sposób oceny wiarygodności roszczenia może być uzależniony od stanu materiału dowodowego w sprawie, a zatem wpływ na sposób oceny wiarygodności roszczenia ma również to, czy wniosek o udzielenie zabezpieczenia został zgłoszony w toku postępowania, po przeprowadzeniu chociażby częściowo dopuszczonych przez sąd dowodów

Zatem na obecnym etapie postępowania na ocenę stopnia wiarygodności roszczenia mogą mieć wpływ jedynie twierdzenia zawarte we wniosku i zgłoszone na ich poparcie dowody. Wiarygodność roszczenia nie podlega zaś ocenie przez pryzmat zrzutów obowiązanego.

W niniejszej sprawie uprawniony żąda zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego przecząc okolicznościom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności (art. 840 § 1 k.p.c.), przez co należy rozumieć zaprzeczenie przez dłużnika obowiązkowi spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia objętego tytułem egzekucyjnym. Uprawniony podnosi, że wypowiedzenie umów najmu było bezzasadne przez co umowy te nie zostały skutecznie rozwiązane. Tym samym obowiązek wydania lokali nie zaistniał.

W ocenie Sądu Okręgowego, uprawniony dostatecznie uprawdopodobnił swoje roszczenie.

Jako wiarygodne Sąd ocenił twierdzenia uprawnionego, które wskazują na bezzasadność powoływania się przez obowiązanego na pkt 13 ust. 1 c OWU jako podstawę wypowiedzenia umów najmu ze skutkiem natychmiastowym. Zgodnie z powołanym postanowieniem OWU, wynajmującemu przysługiwało prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy najmu w przypadku nie złożenia, nie uzupełnienia lub nie odnowienia gwarancji bankowych na warunkach określonych w umowie tj. na minimum 30 dni przed upływem daty ważności gwarancji (pkt 6 ust. 1c OWU). Z dołączonych do wniosku dokumentów wynika, że uprawniony zgodnie z postanowieniami umów najmu i OWU uzyskał i przedłożył obowiązanemu wymagane gwarancje bankowe. W szczególności z dołączonych do wniosku zaświadczeń banku udzielającego gwarancji wynika, iż termin ważności każdej z nich przypadał nie wcześniej niż w dniu 31 marca 2012 r. (k. 128 – 130) Zgodnie z pkt 6 ust. 1 c OWU oznacza to, że w dacie wypowiedzenia umów najmu (16 lutego 2012 r.) nie istniał jeszcze obowiązek uprawnionego złożenia bądź przedłużenia gwarancji na kolejny rok działalności. Zatem wypowiedzenie umowy najmu z powołaniem się na brak realizacji tego obowiązku ocenić należy – na obecnym etapie postępowania – jako bezzasadne. Podobnie nie znajduje oparcia w dokumentach dołączonych do wniosku podnoszone przez obowiązanego (w korespondencji między stronami) twierdzenie, iż uprawniony nie uzupełnił gwarancji w określonym w OWU terminie. Sąd ocenił jako uprawdopodobnione stanowisko uprawnionego, iż nie mógł on w ogóle naruszyć obowiązku uzupełnienia gwarancji bankowej, skoro obowiązany nigdy nie zażądał wypłat jakiejkolwiek kwoty z tytułu gwarancji. Okoliczność ta znajduje potwierdzenie w dołączonym do wniosku zaświadczeniu banku udzielającego gwarancji (k. 142); z zaświadczenia tego wprost wynika, iż w okresie ważności gwarancji, przed dniem 16 lutego 2012 r. (data wypowiedzenia umów najmu) bank nie otrzymał żądań wypłaty z gwarancji bankowych i żadnych wypłat z tego tytułu nie dokonywał.

Za uprawdopodobnione w świetle postanowień OWU należało także uznać twierdzenia uprawnionego, iż ewentualne niedostosowanie wysokości gwarancji bankowej do wysokości minimalnego czynszu najmu (zmienionej wskutek waloryzacji czynszu - pkt 6 ust. 1 d OWU) nie jest tożsame z naruszeniem obowiązku uzupełnienia gwarancji i w żadnym wypadku nie może stanowić podstawy wypowiedzenia umowy najmu w trybie pkt 13 ust. 1 c OWU. Słusznie uprawniony podnosi, iż obowiązek uzupełnienia gwarancji aktualizował się wyłącznie w przypadku zażądania przez obowiązanego wypłat z gwarancji bankowej, co w analizowanym przypadku nie miało miejsca. Obowiązek dostosowania gwarancji bankowej dotyczył zaś dostosowania jej wysokości do wysokości czynszu zmienionego na podstawie wskaźnika inflacji. Postanowienia OWU nie dają możliwości wypowiedzenia umowy najmu ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niedostosowania wysokości gwarancji, w przeciwieństwie do przypadku nieuzupełnienia gwarancji.

Ponadto, wstępna analiza postanowień OWU nakazuje jednak przyjąć, iż okoliczność niezłożenia przez uprawnionego w przewidzianym w OWU terminie kopii polis nie uzasadniała wypowiedzenia umów najmu ze skutkiem natychmiastowym. Jak bowiem wskazano w pkt 13 ust. 1 d wynajmujący ma prawo do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym w przypadku nie złożenia polis lub nie odnowienia polis. Podkreślenia wymaga przy tym , że powołane postanowienie nie określa terminu złożenia polis, po upływie którego obowiązany zyskałby prawo wypowiedzenia umowy. Z dołączonych do wniosku dokumentów wynika, że uprawniony niewątpliwie przedłożył na ręce obowiązanego potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie polis ubezpieczeniowych, odnawiających ochronę ubezpieczeniową (z tytułu odpowiedzialności cywilnej oraz zdarzeń losowych) na kolejny rok działalności prowadzonej przez uprawnionego tj. do dnia 28 lutego 2013 r. Uprawniony wypełnił tym samym obowiązek przewidziany w pkt. 11 ust. 4 Ogólnych Warunków Najmu (OWU), wchodzących w skład umów najmu łączących obie strony. Fakt złożenia polis po upływie terminu na obecnym etapie postępowania wydaje się bez znaczenia, skoro, po pierwsze, umowa ubezpieczenia została zawarta przed nadejściem terminu wskazanego w pkt 11 ust. 4 OWU i zachowana została ciągłość ochrony ubezpieczeniowej, po drugie postanowienie umowne dające prawo wypowiedzenia umowy (pkt 13 ust. 1 c) przyznawało to prawo jedynie na wypadek niezłożenia polisy w ogóle a nie na wypadek niezłożenia polisy w terminie zakreślonym umową. Podzielić należy stanowisko uprawnionego w myśl którego w niniejszym przypadku naruszenie terminu przekazania polis ubezpieczeniowych skutkować może wyłącznie odpowiedzialnością na podstawie art. 477 k.c.

Na obecnym etapie postępowania za uprawdopodobnione uznać należało twierdzenia uprawnionego o braku należytej reprezentacji Przedsiębiorstwa przy składaniu oświadczenia o wypowiedzeniu przedmiotowych umów najmu, aczkolwiek twierdzenia te będą przedmiotem głębszej analizy prawnej dopiero w toku postępowania rozpoznawczego.

Z powyższych względów uznać należało, że roszczenie uprawnionego zostało dostatecznie uprawdopodobnione. Jednocześnie wskazać należy, iż powyższe nie przesądza rzecz oczywista zasadności przyszłego powództwa. Prawdziwość i zasadność twierdzeń uprawnionego oraz ostateczna ocena prawna sprawy zostanie bowiem rozstrzygnięta przez Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, wydanym w szczególności po zaznajomieniu się ze stanowiskiem obowiązanego, jego zarzutami oraz po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.

Dodatkową okolicznością wzmacniająca wiarygodność roszczenia uprawnionego są podniesione we wniosku wątpliwości co do istnienia przesłanek pozwalających zakwalifikować przedmiotowe akty notarialne jako tytułu egzekucyjne, w szczególności wątpliwości co do prawidłowości oznaczenia w aktach notarialnych terminów wydania lokali zajmowanych przez uprawnionego.

Spełniona została również druga przesłanka udzielenia zabezpieczenia a mianowicie uprawniony wykazał interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Zgodzić należy się z wnioskodawcą, iż powództwo przeciwegzekucyjne ma przeciwdziałać wyegzekwowaniu świadczenia, które nie istnieje. W ocenie Sądu Okręgowego brak zabezpieczenia uniemożliwi osiągnięcie celu postępowania jakim jest udaremnienie bezpodstawnej egzekucji i obrona praw uprawnionego.

Brak zabezpieczenia może doprowadzić do wyegzekwowania obowiązku wskazanego w aktach notarialnych co sprawi, iż powództwo przeciwegzekucyjne stanie się bezprzedmiotowe. Jak słusznie wskazał uprawniony, nie można dochodzić pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności po wyegzekwowaniu należności w całości.

Dodać należy, że zawieszenie egzekucji jest adekwatnym do celu sposobem zabezpieczenia. Dostatecznie chroni bowiem interes uprawnionego, a jednocześnie nie uniemożliwia obowiązanemu ewentualnej późniejszej przymusowej realizacji roszczenia.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 730 § 1, art. 730 ¹ § 1-3 i art. 755 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I sentencji.

Jednocześnie Sąd wyznaczył uprawnionemu termin do wystąpienia z powództwem przeciwegzekucyjnym. Zgodnie bowiem z art. 733 k.p.c. udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni.

SSO Agata Saryusz Szarska

(...)