Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: SSO Aneta Fiałkowska – Sobczyk

Protokolant: Jagoda Jarosławska

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) Spółki z o. o. z siedzibą w W.

przeciwko (...) Publicznemu Szpitalowi (...) we W.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie co do kwoty 3 681,99 zł;

II.  zasądza od strony pozwanej (...) Publicznego Szpitala (...) we W. na rzecz powoda (...) Spółki z o. o. z siedzibą w W. kwotę 201 136,40 zł (dwieście jeden tysięcy sto trzydzieści sześć zł i czterdzieści groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 7 marca 2014 r. do dnia
21 sierpnia 2014 r.;

III.  zasądzoną w punkcie II wyroku kwotę 201 136,40 zł rozkłada na 10 równych miesięcznych rat w wysokości 20 113,64 zł, płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca, poczynając od 1 września 2014 r.;

IV.  zasądza od strony pozwanej (...) Publicznego Szpitala (...) we W. na rzecz powoda (...) Spółki z o. o. z siedzibą w W. kwotę 13 858 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt IC 738/14

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty aby pozwany (...) Publiczny Szpital (...) we W. zapłacił kwotę 204 818,39zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa tj. 7 marca 2014r. do dnia zapłaty

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą zawarła z pozwanym umowę z dnia 17.10.2012 r., zgodnie z którą miała dostarczać pozwanemu gazy medyczne i dzierżawić sprzęt medyczny. Strona powodowa wywiązała się ze swojego zobowiązania, a za dostarczony towar wystawiła pozwanemu faktury VAT każdorazowo oznaczając termin płatności poszczególnych zobowiązań, które przypadały w okresie od dnia 31.10.2012 r. do 17.01.2013 r. Zobowiązania powyższe opiewały na łączną kwotę 176 417,71zł. W związku z brakiem zapłaty należności wynikających z przedstawionych faktur powód wezwał pozwanego pismem dnia 25.02.2014 r. do dobrowolnej zapłaty na rzecz powoda przysługującej mu należności. Przedmiotowe wezwanie pozostało jednak bezskuteczne.

Powód dochodzi w tym postępowaniu kwoty 204 818, 39 zł, na która składają się kwota 176 417,71 zł tytułem należności głównej i 28 400,68 zł tytułem należnych odsetek wyliczonych od dnia wymagalności poszczególnych faktur do dnia 06.03.2014 r.

Nakazem zapłaty z dnia 02.03.2014 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) Publiczny Szpital (...) we W. zaskarżył nakaz zapłaty w całości.

W pierwszej kolejności wniósł o oddalenie powództwa co do kwoty 3 681 zł, bowiem nie otrzymał jednej ze wskazanych przez powoda faktur VAT ( nr (...)) opiewającej na kwotę 3 192 zł, w związku z tym nie powstał obowiązek zapłaty tej sumy. W konsekwencji pozwany zakwestionował też obowiązek zapłaty odsetek od tej należności w wysokości 489,99 zł liczonych od dnia wymagalności tej faktury dnia 06.03.2014 r.

W pozostałym zakresie pozwany wniósł o rozłożenie należności dochodzonej pozwem na 10 rat, licząc od ostatniego dnia miesiąca w którym uprawomocni się wyrok. Wniósł także o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie rozłożenia na raty i nieobciążanie kosztami procesu pozwany wskazał, że bez udziału pomocy publicznej nie jest w stanie dokonywać jednorazowych spłat z środków pochodzących z kwot otrzymywanych na leczenia pacjentów w ramach kontraktu z NFZ. Szpital znajduje się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Nie może ogłosić upadłości lecz ma obowiązek leczyć ludzi bez zapewnienia ze strony państwa wystarczających środków na ten cel. Strata finansowa szpitala z lat poprzednich wynosi 104 851 311 zł, a zobowiązania wynoszą 123 183 805 zł. Pozwany nie posiada żadnych nieruchomości czy ruchomości, nie związanych z wykonywaniem świadczeń medycznych, które mógłby zbyć. Brak jest jakichkolwiek środków finansowych ze względu na narastającą od 2009 stratę z działalności bieżącej i odmowę zapłaty za zrealizowane świadczenia z NFZ. Brak zysku z działalności bieżącej uniemożliwia nawet pokrywanie bieżących potrzeb związanych z działalnością medyczną. Pozwany nie jest przedsiębiorcą a wynik finansowy nie jest związany z niewłaściwym zarządzaniem, ale wynika z przyczyn zewnętrznych, a przede wszystkim brakiem płatności za świadczenia nadlimitowe. Dlatego też zdaniem pozwanego wnioski o nieobciążania pozwanego kosztami procesu jak i rozłożenie świadczenia na raty jest oparty o uzasadnione podstawy

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa cofnęła powództwo co do kwoty
3 681,99 zł przyznając, że omyłkowo nie doszło do wysłania wskazanej przez pozwanego faktury nr (...), w związku z czym nie powstał po jego stronie obowiązek zapłaty. W pozostałym zaś zakresie powód podtrzymał swoje żądanie jednocześnie sprzeciwiając się wnioskowi pozwanego o rozłożenie należności na raty i nieobciążanie pozwanego kosztami postępowania. Zdaniem strony powodowej, trudna sytuacja finansowa samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie jest dostateczną przesłanką do rozłożenia dochodzonej należności na raty, ponieważ rozstrzygnięcie tego typu stanowiłoby formę kredytowania pozwanego przez dostawcę. Nieuzasadnione kredytowanie pozwanego odwleka jedynie konieczność podjęcia zdecydowanych decyzji, a dokumenty przedstawione przez pozwanego nie wskazują niezbicie na to, że egzekucja ewentualne nie miałaby szansy na realizacje.

W odniesieniu do wniosku pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania podał, że nie zachodzi w tym wypadku szczególnie uzasadniony przypadek. Pozwany dał powód do wytoczenia powództwa, a po wszczęciu postępowania nie było sytuacji by starał się spłacać należności chociaż w części.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z pozwanym (...) Publicznym Szpitalem (...) we W. umowę dostawy gazów ciekłych i urządzeń z dnia
17.10.2012 r. zgodnie z którą miał dostarczać gazy medyczne i dzierżawić sprzęt medyczny.

( dowód: umowa z dnia 17.10.2012r. k. 15-18);

(...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. dostarczyła pozwanemu (...) Publicznemu Szpitalowi (...) we W. zamówiony towar. Tytułem zrealizowanych usług powód w okresie od dnia 01.10.2012 r. do 18.12.2012 r. wystawił i doręczył stronie pozwanej faktury VAT, z terminem wymagalności począwszy od dnia 31.10.2012 r. do 17.01.2013 r. Łączna wartość należności objętych tymi fakturami wyniosła 173 225,71 zł

( dowód: zbiorcze zestawienie faktur VAT k. 19-124);

W związku z brakiem zapłaty powód wystosował do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 176 417,71 zł tytułem należności głównej oraz kwoty 27 772,37zł tytułem odsetek w termie do 03.03.2014 r. .

(dowód: wezwanie do zapłaty-k.12-13);

Pozwany nie uregulował zobowiązania wobec powoda. Odsetki ustawowe naliczone od dnia wymagalności poszczególnych należności według dat wskazanych na fakturach VAT do dnia 06.03.2014 r . wyniosły 27 910,69zł

(okoliczność bezsporna).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przy czym, co do kwoty 3.681, 99 zł Sąd umorzył postępowanie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z tym, że powód cofnął powództwo w tym zakresie, w punkcie I sentencji wyroku..

Powód, po cofnięciu żądania co do wyżej wskazanej kwoty, domagał się zasądzenia kwoty 201 136,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 07.03.2014 r., tytułem zapłaty za dostarczony pozwanemu towar w ramach łączącej strony umowy z dnia 17.10.2012 r. Na dochodzoną należność składają się: kwota 173 225,71 zł tytułem należności głównej oraz kwota 27 910,69 zł tytułem skapitalizowanych odsetek liczonych od dnia wymagalności poszczególnych faktur do dnia 06.03.2014 r.

Bezsporne pomiędzy stronami w niniejszej sprawie pozostawały okoliczności podnoszone w toku niniejszego postępowania. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty nie kwestionował - poza jedną należnością, co do której powód ostatecznie cofnął powództwo - zasadności roszczenia. Nie kwestionował istnienia wierzytelności głównej, jej wysokości, jak i wysokość odsetek od tej należności.

Mając powyższe na uwadze, oraz na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów, orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany przede wszystkim złożył wniosek o rozłożenie należności na 10 rat i nie obciążanie pozwanego kosztami postępowania.

W tej sytuacji, gdy samo istnienie oraz rozmiar należności nie były niekwestionowane, istota sporu sprowadzała się do rozpoznania wniosku pozwanego o rozłożenie należności na raty oraz odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Po rozważeniu przedstawionej przez pozwanego sytuacji finansowej Sąd uznał, że zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające zastosowanie tzw. moratorium sędziowskiego i skorzystał z możliwości, jaka przewiduje art. 320 k.p.c., dotyczącą rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Komentowany przepis wprowadza szczególną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, dając sądowi możliwość wydania orzeczenia zasądzającego roszczenie powoda z uwzględnieniem interesów pozwanego w zakresie czasu wykonania wyroku, a tym samym orzeczenia o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałoby to z regulacji prawa materialnego. Zastosowanie tej regulacji uzależnione jest jednak od zaistnienia "szczególnie uzasadnionego wypadku", przez który, zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, należy rozumieć brak możliwości spełnienia świadczenia przez dłużnika w terminie bez narażenia się na niepowetowane szkody (M. Jędrzejewska (w opracowaniu K. Weitza) w: Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. T. Ereciński, s. 24 i n.; zob. też E. Gapska, Czynności..., s. 134; A. Góra-Błaszczykowska, Orzeczenia..., s. 40; M. Uliasz, Kodeks postępowania cywilnego..., s. 422). „Szczególnie uzasadnione przypadki” w rozumieniu art. 320 k.p.c. nie muszą mieć jednak wyjątkowego charakteru. Z reguły chodzić tu będzie o okoliczności leżące po stronie pozwanego dłużnika, jego sytuację majątkową, finansową, rodzinną, które czynią nierealnym spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia. Nie można jednak nie brać pod uwagę także sytuacji samego wierzyciela (vide: wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 stycznia 1998 roku, II CKN 590/97, opubl. Legalis).

W ocenie Sądu takie szczególne okoliczności w niniejszej sprawie zachodzą. Uiszczenie jednorazowej kwoty zasądzonego zobowiązania na rzecz powoda będzie dla pozwanego nie tylko utrudnieniem w prowadzonej dalszej działalności, ale przed wszystkim wpłynie na jakość udzielanych świadczeń, a w dalszej perspektywie może spowodować zagrożenie istnienia jednostki powołanej w pierwszej kolejności do realizacji zadań, jakimi są ochrona życia i zdrowia ludzkiego. Takie działanie może pozostawać w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Pozwany Szpital udziela świadczeń o dużym znaczeniu dla społeczeństwa i stanowi istotną placówkę w swoim regionie, jednocześnie ustawicznie znajdując się w trudnej sytuacji finansowej, co wiadomo Sądowi z urzędu. Wynika to z ogólnej sytuacji w służbie zdrowia, na którą składa się w szczególności sposób rozliczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia, wysokość środków od niego otrzymywanych oraz zasady rozliczeń za świadczenia udzielone po przekroczeniu limitu wynikającego z umowy z płatnikiem. Nie ulega wątpliwości, że środki finansowe jakie otrzymuje pozwany od Narodowego Funduszu Zdrowia nie są adekwatne do jego potrzeb, co utrudnia utrzymanie pozwanemu płynności finansowej. Szpital natomiast jako podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, co pośrednio wynika z treści art. 15 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Konsekwencje takiej sytuacji finansowej szpitala niewątpliwie rozciągają się na ogół społeczeństwa, jak i na podmioty bezpośrednio współpracujące z taką placówką. W tej sytuacji Sąd uznał, że istnieją uzasadnione podstawy do ingerencji w stosunek prawny miedzy stronami i określenie spłaty zaciągniętego zobowiązania w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego.

W ocenie Sądu, zastosowanie możliwości z art. 320 k.p.c. zapewni pozwanemu spłatę zobowiązania i w stosunkowo krótkim czasie - 10 miesięcy - doprowadzi do pełnego zaspokojenie wierzyciela, co w przeciwnym razie byłoby dla pozwanego znacznie utrudnione. Ratio legis przywołanego przepisu polega na takiej modyfikacji zasadzonego świadczenia aby ułatwić dobrowolne spełnienie świadczenia, ma też na celu uchronienie pozwanego od postępowania egzekucyjnego, przy czym należy zaznaczyć, że nawet gdyby doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, to nie ma pewności, że wierzyciel uzyskałby niezwłoczne i jednorazowe zaspokojenia swojej wierzytelności. Mając na uwadze te okoliczności Sąd rozłożył spłatę zobowiązani na 10 równych rat, po 20 113,64 zł poczynając od września 2014 r. (punkt III sentencji wyroku). Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (uchwała składu siedmiu sędziów SN - zasada prawna z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61). W związku powyższym Sąd zasądził ustawowe odsetki od kwoty 201 136,40 zł jedynie od dnia 07.03.2014 r. do dnia wydania wyroku tj. 21.08.2014.r.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w punkcie IV sentencji wyroku uzasadnia treść art. 98 § 1 k.p.c., wyrażającego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13 858 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które składają się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 10 241 zł oraz koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 3 617 zł na podstawie ustalone na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.