Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2014 r. w Gliwicach

sprawy J. O. (O.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 26 marca 2014 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od 1 stycznia 2014 roku.

(-) SSO Maria Pierzycka-Pająk

Sygn. akt. VIII U 1220/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 marca 2014. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., powołując się na ustawę z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) odmówił ubezpieczonemu J. O. prawa do emerytury w niższym wieku w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Podniósł, iż pracę w warunkach szczególnych wykonywał jako kierowca samochodu ciężarowego w latach 1972r. – 1978r. w Przedsiębiorstwie (...) w B.. Nadto wskazał, iż taki charakter jego pracy wynika z zeznań świadków, o przesłuchanie których wniósł, jak również z zapisów w jego dokumentacji osobowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Dodatkowo wskazał, że odwołujący nie spełnia warunków do emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, gdyż udowodnił jedynie 11 lat i 3 miesiące takiej pracy. Równocześnie organ rentowy poinformował, iż nie uznał ubezpieczonemu za pracę w warunkach szczególnych okresu pracy od 26 maja 1972r. do 21 listopada 1978r. w Przedsiębiorstwie (...) w B. ponieważ nie przedłożył on stosownego świadectwa potwierdzającego wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Gliwicach poczynił następujące ustalenia:

W dniu 20 stycznia 2014r. ubezpieczony J. O., urodzony (...) złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia
w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego fundusz emerytalnego. Do 31 grudnia 1998r. udokumentował ponad 25 letni okres składkowy i nieskładkowy.

Na postawie złożonych przez ubezpieczonego świadectw pracy organ rentowy uwzględnił mu do 31 grudnia 1998r., okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 11 lat i 3 miesiące. Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 26 maja 1972r. do 21 listopada 1978r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

W okresie od 26 maja 1972r. do 21 listopada 1978r. ubezpieczony J. O. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w B.. Przedsiębiorstwo to należało do branży chemicznej i zajmowało się budową i remontami zakładów chemicznych należących do zjednoczenia (...). W zakładach tych były produkowane między innymi materiały wybuchowe, polifarby, tworzywa sztuczne. W ramach tego przedsiębiorstwa wydzielony był Zakład w B., który obejmował bazę sprzętową i transportową, gdzie były zlokalizowany ciężki sprzęt budowlany taki, jak: dźwigi, spychy, koparki oraz samochody ciężarowe. W tym zakładzie byli zatrudnieni głównie kierowcy i operatorzy sprzętu ciężkiego.

Ubezpieczony w trakcie zatrudnienia w tym zakładzie pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o całkowitej masie dopuszczalnej powyżej 3,5 ton. W praktyce były to różnego rodzaju samochody ciężarowe, jak wywrotki, skrzyniowe, betonowozy i ciągniki siodłowe z naczepami niskopodwoziowymi. Pracował co najmniej 8h dziennie, ale często również w godzinach nadliczbowych, nawet po 14h na dobę, bo takie były potrzeby zakładu.

W praktyce jego codzienna praca wyglądała w ten sposób, że miał przydzielony swój samochód. Przychodził rano do pracy zabierał przydzieloną maszynę i wyjeżdżał do pracy na różne budowy w Zakładach (...): w B., M., Ż.. Przewoził tam różne materiały i maszyny, a następnie po zakończonej pracy wracał do bazy.

Zatrudniając się u tego pracodawcy, ubezpieczony posiadał już uprawnienia do kierowania samochodami ciężarowymi, tj. obowiązujące wtedy prawa jazdy kategorii III i II, które uzyskał w trakcie służby wojskowej, pełnionej przed podjęciem zatrudnienia w (...). W firmie tej były również mniejsze samochody, jak N. czy Ż., jednak ich kierowcami były osoby nie posiadające uprawnień do kierowania samochodami ciężarowymi.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, zeznań świadków A. D. i R. D. (nagranie z rozprawy z dnia
4 września 2014r. minuty 10.46 i n.), wyjaśnień odwołującego (nagranie z rozprawy z dnia 4 września 2014r. minuty 29.23 i n.), a także w oparciu o jego akta osobowe (koperta k.19). Zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków są spójne, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, dając łącznie pełny obraz przebiegu i charakteru zatrudnienia odwołującego w spornym okresie. Nadto zeznania świadków i wyjaśnienia ubezpieczonego korelują z zapisami w jego dokumentacji osobowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w powiązaniu z § 3, 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz ukończenie 60 lat nie były sporne.

Okoliczności sporne w przedmiotowej sprawie dotyczyły posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył mu do takiej pracy jedynie 11 lat i 3 miesiące.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału Sąd uznał, że ubezpieczony J. O., będąc zatrudnionym w okresie spornym w Przedsiębiorstwie (...) w B., wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę w warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 ton, co pozwala na uznanie że legitymuje się co najmniej 15 latami takiej pracy.

Zgodnie z wykazem A, dział VIII poz. 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalistycznych (specjalnych) pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów jest pracą w szczególnych warunkach, uprawniającą do niższego wieku emerytalnego.

Sąd uznał, że w okresie spornym odwołujący pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym czasie nie wykonywał innych czynności niż związane z pracą kierowcy samochodu ciężarowego. Nadto ubezpieczony świadczył pracę w wymiarze ponad 8 godzin na dobę, zatem gdyby nawet w niewielkim wymiarze wykonywał dodatkowo jakieś inne czynności, to i tak nie wchodziły one w zakres 8 godzin wykonywanie wyłącznie pracy kierowcy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym charakter pracy ubezpieczonego, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające. Nadto zeznania świadków korelują z zapisami w dokumentacji osobowej ubezpieczonego.

Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy
w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy. Bez znaczenia pozostaje więc fakt, że pracodawca odwołującego nie wydał mu świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Wobec faktu, że spełnia on także pozostałe przesłanki uprawniające go do wcześniejszej emerytury tj. wieku i ogólnego stażu pracy, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Maria Pierzycka – Pająk