Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2014r. w Suwałkach

sprawy H. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

w związku z odwołaniem H. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 7 stycznia 2014r. znak (...) i z dnia 30 stycznia 2014r. znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje H. R. prawo od emerytury od dnia 13 grudnia 2013r.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 07.01.2014r. odmówił H. R. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz.1227) w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ubezpieczonej, urodzonej po dniu 31.12.1948r. emerytura przysługuje, jeżeli spełniła łącznie następujące warunki:

- osiągnęła wiek emerytalny, wynoszący 55 lat dla kobiet;

- nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego;

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r., udowodniła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat.

Zakład odmówił H. R. prawa do emerytury, ponieważ nie udowodniła wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1.01.1999r. okresy składkowe w ilości 22 lat, 9 miesięcy i 22 dni. Nie uwzględnił zaś do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 15.03.1976r. do 31.12.1998r. ponieważ w nadesłanym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.04.2004r. brak jest wykazanego charakteru wykonywanej pracy tj. „prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt (peklowanie)”, ponadto wymieniono dwa stanowiska „oglądacz zwierząt rzeźnych” oraz „pomoc techniczna”. W powoływanym przepisie resortowym wymienia się zaś w pkt 6 jedynie stanowisko „oglądacz zwierząt rzeźnych i mięsa – zatrudnieni w rzeźni”. W celu zaliczenia powyższego okresu pracy w szczególnych warunkach, odwołująca się winna przedłożyć prawidłowe świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w których obok danego stanowiska pracy zakład pracy wykaże okres, w którym praca wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Decyzją też z dnia 30.01.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. również odmówił H. R. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, iż zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokości ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Natomiast odwołująca się nie nadesłała żadnych nowych dowodów, nadal nie przedłożyła prawidłowo sporządzonego świadectwa pracy w szczególnych warunkach oraz informacji na jakiej podstawie zostały przyjęte akta osobowe oraz czy J. K. jest następcą prawnym po przyjętych zakładach.

Organ rentowy wskazał również, iż podstawą do wydania pracownikowi świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz dokonania odpowiedniego wpisu w świadectwie pracy może być tylko dokumentacja osobowa pracowników – będąca w posiadaniu pracodawcy, bądź jego następcy, co powinno być odnotowane w wystawionym dokumencie. Pouczył również jaką treśc powinno zawierać prawidłowo wypełnione świadectwo pracy.

H. R. złożyła odwołanie od obu decyzji, domagając się przyznania prawa do emerytury. Wskazała, iż do wniosku o emeryturę załączyła wszystkie dokumenty, którymi dysponowała. Wskazała zaś pracę w szczególnych warunkach jako oglądacz od 15.03.1976r. do 30.04.2004r. z przerwą tylko na urlop wychowawczy od 28.11.1986r. do 31.12.1987r. Stąd emerytura jej należy się. Nie ma zaś obecnie możliwości złożenia żądanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadectwa pracy.

W odpowiedziach na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, uzasadniając jak w zaskarżonych decyzjach

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie należało uznać za uzasadnione.

Odwołująca się H. R. urodziła się w dniu (...)

Zgodnie z art. 184 ust. 1 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1.01.1999r. osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Ustęp 2 stanowi zaś, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według natomiast art. 32 ust. 4 tej ustawy, wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Tymi zaś przepisami dotychczasowymi są przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Stosownie do § 1 ust. 1 tego rozporządzenia, stosuje się ono do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 tego rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej ,,wykazami”. Paragraf 2 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, zaś według § 4 ust. 1, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z powyższego wynika więc, że aby ubezpieczony mógł otrzymać emeryturę na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przy spełnieniu pozostałych warunków, musiała być przez niego wykonywana w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat, przy czym w szczególnych warunkach, to w takich, jakie są wymienione w wykazie A powołanego rozporządzenia. Zważywszy zaś na cały zebrany w sprawie materiał dowodowy i argumenty zaprezentowane przez odwołującą się, uznać należało, że ma ona również co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wprawdzie świadectwo pracy jako dokument nieurzędowy nie wiąże tym co z niego wynika i podlega kontroli zarówno co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej (np: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24.09.2008r. III A Ua 795/08 – Lex 478688 i Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4.11.2008r. III A Ua 3113/08 – Lex 552003). Jednak jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego (czego potwierdzeniem jest choćby wyrok z dnia 2.02.1996r., II URN 3/95, LEX 24774), akceptowanego przez całe orzecznictwo, w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Ewentualne ograniczenia dowodowe wskazane w §2 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) bądź wynikające z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania w sprawie o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz.U. z 2011r. Nr 237, poz. 1412), a poprzednio
z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie postępowania
o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. z 1983r. Nr 10, poz. 49 ze zm.), sprowadzające się do złożenia na piśmie stosownych świadectw pracy, dotyczą wyłącznie postępowania przed organami rentowymi.

Odwołująca się pod kątem pracy w warunkach wskazała okresy zatrudnienia od 15.03.1976r. do 14.06.1998r. w (...) w S. Inspektoracie (...) przy Zakładach (...) w E. i od 15.06.1998r. do 31.12.1998r. (faktyczne zatrudnienie do 21.01.1999r.) w Usługach (...). Za te okresy odwołująca się przedłożyła świadectwo pracy w warunkach szczególnych, które nie zostało uwzględnione przez organ rentowy.

Z akt osobowych odwołującej się wynika natomiast, iż od 15.03.1976r. do 14.06.1998r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy była zatrudniona na stanowisku oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsnych. Co więcej, od 01.06.1986r. awansowała na starszego oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa. W aktach osobowych znajdują się również dokumenty potwierdzające, iż w okresach od 18.08.1980r. do 30.09.1980r., od 26.02.1981r. do 30.09.1983r. i od 28.11.1986r. do 31.12.1987r. korzystała z urlopów bezpłatnych w związku z opieką nad dziećmi. Okresy te podlegały więc wyłączeniu ze stażu pracy w warunkach szczególnych.

Na podstawie zeznań świadków, byłych współpracownic odwołującej się w spornym okresie – B. G. i A. Ż. (1) ustalono też, iż wszystkie one stale wykonywały prace oglądacza zwierząt rzeźnych i miesiąca. W spornym okresie pracowały na ubojni i do ich zadań należało oglądanie środków tusz wieprzowych lub wołowych. Pracowały przy taśmie, w specjalnych ubraniu ochronnym.

Sąd nie miał zatem wątpliwości, iż powyższy okres zatrudnienia, z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych, podlegał uwzględnieniu do stażu pracy w warunkach szczególnych w oparciu o zapis w Wydziale A Dziale X poz. 8 (prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt) oraz w Wykazie A Dziale X poz. 8 p. 5 i 6 zarządzenia nr.16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. lekarz weterynarii, weterynaryjny kontroler sanitarny, oglądacz zwierząt rzeźnych i mięsa – zatrudnieni w rzeźni. W tym zakresie należy również wskazać na wynik postępowania w sprawie z odwołania jednego z zeznających w sprawie świadków – A. Ż., która złożyła odwołanie od decyzji organu rentowego, odmawiającej jej prawa do wcześniejszej emerytury. Sąd Okręgowy w Suwałkach w sprawie sygn. III U 251/11 prawomocnym wyrokiem z dnia 12.08.2011r. uwzględnił odwołanie i przyznał A. Ż.prawo do emerytury. Podkreślenia wymaga, iż stan faktyczny obu spraw jest identyczny, a w sprawie III U 251/11 organ rentowy nie składał apelacji.

Uwzględnienie powyższego okresu pracy w (...) Zakładzie (...) w S. Inspektoracie (...) przy Zakładach (...) w E., nawet przy wyłączeniu okresów urlopów bezpłatnych, dawało odwołującej się wymagane 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Drugi okres, którego uwzględnienia domagała się odwołująca, dotyczył zatrudnienia od 15.06.1998r. do 31.12.1998r. w Usługach (...)na stanowisku pomocy technicznej. Z zeznań świadków wynika, iż one oraz odwołująca nadal wykonywały czynności oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa. Nie umiały wskazać, z jakich przyczyn nowy właściciel dokonał zmiany nazwy zajmowanych przez nie stanowisk, nie zmieniając zakresu wykonywanych prac. Okres ten jednak nie miał wpływu na staż pracy w warunkach szczególnych, z uwagi na zaliczenie okresu pracy w (...) Zakładzie (...) w S. Inspektoracie (...) przy Zakładach (...) w E. w wymiarze ponad wymagane 15 lat.

Mając więc te wszystkie okoliczności na uwadze, stwierdzić należy, że odwołująca się spełniła wszystkie warunki do otrzymania emerytury na postawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Posiada bowiem 20-letni okres składkowy i nieskładkowy niezbędny do jej otrzymania, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Nie przystąpiła też do otwartego funduszu emerytalnego. Osiągnęła również wiek 55 lat życia.

W związku z tym Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującej się prawo do emerytury od dnia 13.12.2013r. t.j. od dnia złożenia wniosku o emeryturę.

mt