Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 października 2014r. w O.

sprawy z odwołania C. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania C. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 03.10.2014r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje C. Ś. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 sierpnia 2013 roku do 31 lipca 2015 roku,

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

C. Ś. wniósł do protokołu odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 03.10.2013r., odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że zarówno lekarz orzecznik ZUS, jak i Komisja Lekarska ZUS stwierdzili, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. Wobec powyższego decyzją z dnia 03.10.2013r. prawidłowo odmówiono C. Ś. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 19.12.1995r. Oddział ZUS w P. przyznał C. Ś. prawo do renty inwalidów w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14.12.1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Decyzją z dnia 14.01.1998r. ustalone zostało odwołującemu prawo do renty z tytułu całkowitej nieudolności do pracy na okres od 01.01.1998r. do 31.01.2001r. Od 01.02.2011r. odwołującemu przysługiwało prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Uprawnienia do tej renty były następnie mu przyznawane do dnia 31.07.2013r.

W dniu 03.07.2013r. C. Ś. zwrócił się z kolejnym wnioskiem o przyznanie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z powyższym został skierowany na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 30.07.2013r. stwierdził, że nie jest on niezdolny do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu odwołującego Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 23.09.2013r. ustaliła, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy.

Wobec powyższego ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 03.10.2013r. odmówił C. Ś. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu odwołanie C. Ś. od w/w decyzji ZUS jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z przepisu art. 61 w/w ustawy wynika natomiast, że prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

W świetle w/w przepisów rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie było zależne od ustalenia, czy C. Ś. jest niezdolny do pracy, jeśli tak, to w jakim stopniu i jaki jest przewidywany okres trwania niezdolności.

Na okoliczność występowania niezdolności do pracy odwołującego Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu psychiatrii, psychologii, urologii i neurologii.

Opinię w sprawie sporządzili jedynie biegli z zakresu: psychiatrii J. P., psychologii K. M. i neurologii T. P.. Biegli ci rozpoznali u odwołującego schizofrenię niezróżnicowaną, uzależnienie od benzodiazepin, ZZA, halucynozę alkoholową w wywiadzie oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L/S bez objawów kończynowych i ubytkowych.

Zdaniem biegłych schorzenia te powodują w dalszym ciągu częściową niezdolność do pracy na okres 2 lat. W uzasadnieniu wskazali, że C. Ś. psychiatrycznie leczy się od 1994r., pozostaje pod stałą i regularną opieką specjalisty psychiatry w (...), który w trakcie wieloletniej obserwacji wnioskodawcy stawia rozpoznanie schizofrenii niezróżnicowanej z objawami defektu schizofrenicznego. Biegli wskazali, że obecnie w obrazie klinicznym utrzymują się negatywne objawy procesu schizofrenicznego takie jak obniżona aktywność, apatia, zniechęcenie czy spowolnienie, mogące sugerować m.in. objawy depresyjne. Odwołujący w związku z nadużywanym w przeszłości alkoholem miewał ostre objawy psychotyczne, które w ocenie retrospektywnej należy zakwalifikować jako objawy przebytej halucynozy alkoholowej. Biegli wskazali, że odwołujący ma zdobyte wykształcenie średnie techniczne, przez kilka lat podejmował prace zarobkowe, jednak cechuje się on nieprzystosowaniem do pełnienia ról społecznych, jest wycofany społecznie, ma trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych oraz cechuje się niską samooceną. W ocenie biegłych C. Ś. powinien kontynuować systematyczne leczenie psychiatryczne w warunkach ambulatoryjnych z możliwością korzystania oddziaływań z zakresu rehabilitacji psychiatrycznej oraz wsparcia środowiskowego co zwiększy jego szanse na poprawę stanu psychicznego i funkcjonowania oraz przywrócenie zdolności do pracy zarobkowej.

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy. W piśmie z dnia 24.07.2014r. podniósł, że opis stanu odwołującego nie świadczy o istnieniu znacznego ograniczenia sprawności; pozostawał w dobrym kontakcie, prawidłowo zorientowany, nie obserwowano objawów świadczących o występowaniu objawów psychotycznych, nie ma ich również wg danych z wywiadu, bowiem opisywano spowolnienie, usztywnienie afektu, bez cech depresji i istotnych deficytów w zakresie funkcji poznawczych. W kontekście danych o przebiegu choroby i obecnego stanu, samo rozpoznanie schizofrenii budzi wątpliwości. Ponadto uwzględniając stosunkowo młody wiek ubezpieczonego i przebieg pracy zawodowej - wykonywał różne proste prace, bez ścisłego ukierunkowania zawodowego, należy zdaniem ZUS uznać, że podjęcie pracy może mieć charakter terapeutyczny, a odsunięcie tego w czasie znacznie pogorszy sytuację ubezpieczonego na rynku pracy.

W konkluzji organ rentowy wniósł o powołanie innych biegłych. Sąd na rozprawie w dniu 08.10.2014r. na podstawie art. 217§ 3 kpc oddalił jednak powyższy wniosek uznając, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób dostateczny wyjaśnia kwestię niezdolności do pracy odwołującego i jej czasokresu.

Na okoliczność stanu zdrowia odwołującego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiednich do występujących u odwołującego schorzeń. Opinia ta stwierdza częściową niezdolność do pracy odwołującego z przyczyn psychicznych. Uwzględnia zarówno stan zdrowia odwołującego, jak i stopień nasilenia schorzenia, posiadane przez niego kwalifikacje oraz fakt uznawania go dotychczas za niezdolnego do pracy.

Z akt rentowych C. Ś. wynika, iż rentę pobierał od 1995r., a więc przez prawie 20 lat, przy czym renta była mu przyznawana właśnie z uwagi na schorzenia psychiczne. Z opinii w/w biegłych wynika, iż jego stan zdrowia nie poprawił się w stosunku do stanu, który stanowił podstawę do przyznawania renty. Biegli w opinii powołują się m.in. na treść dokumentacji medycznej i wyniki badań psychologicznych, złożonych przez odwołującego. Biegli wskazali bowiem, że z kopii historii choroby z (...) w O. wynika, iż u odwołującego rozpoznano schizofrenię przewlekłą niezróżnicowaną z objawami deficytu schizofrenicznego. Powołali się również na wyniki badań psychologicznych z dnia 4 kwietnia „2023”r., które zawierają podsumowanie stwierdzające, że u odwołującego występują formalne zaburzenia myślenia oraz zaburzenia pamięci operacyjnej i wyniki badań osobowości stwierdzające znaczne nasilenie introwersji społecznej (lęk w relacjach społecznych, nieśmiałość i poczucie niższości), poczucie alienacji społecznej i braku sensu życia oraz obawa utraty panowania nad procesami poznawczymi. W świetle tej dokumentacji uzasadnione jest rozpoznanie biegłych o istnieniu u odwołującego schorzenia w postaci schozofrenii a niezasadne jest odmienne stanowisko organu rentowego, sprecyzowane w zastrzeżeniach do tej opinii.

Zauważyć trzeba, że odwołujący pobierał rentę prawie przez 20 lat, a więc bardzo długo Z zawodu jest on technikiem-mechanikiem, lecz nie pracował nigdy w tym zawodzie. Z akt rentowych wynika zaś, że pracował jako robotnik na budowach (k. 6-7a.r.) a ostatnie jego zatrudnienie ustało w 1995r. Należy uznać, iż odwołujący nie może wykonywać pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, zarówno teoretycznymi jak i praktycznymi, gdyż zarówno praca mechanika jak i praca na budowie wymaga sprawności fizycznej, tymczasem biegli stwierdzili w toku badania przedmiotowego spowolnienie, apatyczność a w wywiadzie odwołujący podawał problemy z pamięcią.

Mając powyższe na uwadze Sąd podzielił wniosek w/w zespołu biegłych o częściowej niezdolności do pracy C. Ś..

Z tych względów Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres orzeczony w opinii w/w biegłych, tj. od dnia 1.08.2013r. do 31.07.2015r.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie bowiem z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy C. Ś. i okresu trwania tej niezdolności. Dopiero postępowanie sądowe pozwoliło na ustalenie stanu zdrowia badanego, przy czym biegli orzekali także w oparciu o nową dokumentację medyczną. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie niezdolności do pracy badanego w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.