Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 września 2014r. w O.

sprawy z odwołania W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 03.10.2013r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje W. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 marca 2013 roku do 28 lutego 2015 roku,

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W. S. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 03.10.2013r., odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że zarówno lekarz orzecznik ZUS, jak i Komisja Lekarska ZUS stwierdzili, że odwołująca nie jest niezdolna do pracy. Wobec powyższego decyzją z dnia 03.10.2013r. prawidłowo odmówił W. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 29.11.2001r. Oddział ZUS w P. przyznał W. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.11.2001r. do 31.12.2002r., Uprawnienia do tej renty były następnie przyznawane do dnia 28.02.2013r. Następnie decyzją z dnia 22.03.2013r. ZUS odmówił odwołującej prawa do renty, decyzja ta nie została zaskarżona i stała się prawomocna.

W dniu 19.06.2013r. W. S. zwróciła się z kolejnym wnioskiem o przyznanie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z powyższym została skierowana na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 30.07.2013r. stwierdził, że jest ona częściowo niezdolna do pracy do 30.07.2017r. a jako datę powstania niezdolności wskazał, że trwa. Orzeczenie to zostało zakwestionowane przez Głównego lekarza Orzecznika ZUS, dlatego sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS II Oddział w W., która w orzeczeniu z dnia 25.09.2013r. ustaliła, że odwołująca nie jest niezdolna do pracy.

Wobec powyższego ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 03.10.2013r. odmówił W. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu odwołanie W. S. od w/w decyzji ZUS jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonej, która spełnia łącznie następujące przesłanki:

1.  jest niezdolna do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W świetle w/w przepisów rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie było zależne od ustalenia, czy W. S. jest niezdolna do pracy, jeśli tak, to w jakim stopniu i jaki jest przewidywany okres trwania niezdolności oraz w jakim okresie ta niezdolność powstała.

Na okoliczność występowania niezdolności do pracy odwołującej Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu psychiatrii, psychologii, kardiologii i neurologii.

Biegli z zakresu: psychiatrii J. W., psychologii H. P., kardiologii K. S. i neurologii A. G. – podczas badania w dniu 28.12.2013r. rozpoznali u odwołującej: zaburzenia depresyjne o łagodnym charakterze, nadciśnienie tętnicze oraz bóle głowy o typie nerwicowym.

Zdaniem biegłych schorzenia te nie powodują niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazali, że w chwili obecnej nie stwierdzają objawów schizofrenii ani zespołu paranoidalnego. Stwierdzają natomiast łagodne objawy depresyjne, dobrze poddające się terapii, w wyniku której uzyskano poprawę stanu psychicznego. Zdaniem biegłych w rozwoju omawianych zaburzeń znaczną rolę odegrały także czynniki reaktywne - stres związany z alkoholizmem męża. W ocenie biegłych obwołująca powinna poddać się psychoterapii i podjąć odpowiednie kroki w celu leczenia męża z alkoholizmu a to poprawi jej stan psychiczny (k. 10-13 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniosła W. S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. W piśmie z dnia 21.02.2014r. i na rozprawie w dniu 02.04.2014r. podniosła, że z powodu zaburzeń schizoafektywnych była wielokrotnie hospitalizowana psychiatrycznie, w przeszłości pojawiały się również epizody psychotyczne oraz zespół depresyjny. Wskazała, że zburzenia schizoafektywne jako jednostka chorobowa jest nieuleczalna. Zaburzenie to objawia się bowiem nawracaniem stanów schizo-afektywnych, przedzielonych okresami wolnymi od zaburzeń, co nie oznacza, iż w stanie tzw. uśpienia, osobę z takim schorzeniem można uznać za wyleczoną. Nadto zaburzenia schizo-afektywne powodują obniżenie zdolności przystosowania do warunków życiowych i sytuacji związanych z koniecznością zmierzenia się z problemami życia codziennego. Skoro zaś biegli we wnioskach opinii stwierdzają, że „opiniowana powinna poddać się psychoterapii", świadczy to o sprzeczności uzasadnienia opinii z jej wnioskiem, co do zdolności do pracy odwołującej. Jej pełnomocnik ostatecznie wnioskował o powołanie innych biegłych z zakresu neurologii, psychiatrii, psychologii i medycyny pracy.

Sąd uwzględnił ten wniosek i dopuścił żądany dowód w sprawie. W konsekwencji opinię w sprawie sporządzili biegli z zakresu neurologii W. T., psychiatrii A. Ł., psychologii L. K. i medycyny pracy D. M..

W opinii z dnia 17.06.2014r. biegli ci rozpoznali u odwołującej nadciśnienie tętnicze, zaburzenia schizoafektywne, epizod depresyjny o umiarkowanym nasileniu, bóle głowy naczyniopochodne i otyłość. Stwierdzili, że w/w schorzenia i stopień ich zawansowania powodują nadal częściową niezdolność do pracy jako kontynuacjęrenty tj. od lutego 2013r. na 2 lata.

W uzasadnieniu biegli podnieśli, że W. S.ma 51, wykształcenie zawodowe - sprzedawca magazynier, pracowała jako bufetowa sprzedawca, pracownik fizyczny - rozbieracz - jeliciarz, pracownik produkcji, sześciokrotnie była leczona w Szpitalu (...), po raz ostatni w ZOZ w S.w dniach od 29.04.2013r. do 29.05.2013r. z powodu epizodu depresyjnego o umiarkowanym nasileniu. Biegli wskazali, że z treści zaświadczenia lekarza leczącego psychiatry z dnia 13.06.2013r. wynika, że aktualnie nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia psychicznego, postępujące od roku (przed ostatnią hospitalizacją), aktualnie utrzymują się zaburzenia w sferze nastroju, napędu, aktywności, rytmu snu biologicznego a w wywiadzie epizody psychotyczne. Biegli wskazali, że w aktualnym badaniu kontakt werbalny jest zaburzony, tok myślenia spowolniały, nastrój obniżony, okresowo obecne myśli S. Badanie testowe (wybrane podtesty ze Skali WAIS-R PL i Skali Pamięci Choynowskiego) sugerują wtórne obniżenie wydolności intelektualnej do poziomu dolnej normy (dawna ociężałość umysłowa). Możliwe są też głębsze wahania sprawności pamięciowych na podłożu funkcjonalnym (emocjonalnym).

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy. W piśmie z dnia 22.08.2014r. podniósł, że opinia ta pozostaje w sprzeczności z opinią innych biegłych

badających ubezpieczoną w dniu 01.2014r, którzy nie uznali jej za niezdolną do pracy a od czasu badania przez poprzednich biegłych nie wystąpiły żadne nowe okoliczności w sprawie. W konkluzji wniósł o powołanie innych biegłych.

Na rozprawie w dniu 30.09.2014r. Sąd oddalił jednak powyższy wniosek uznając, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób dostateczny wyjaśnia kwestię niezdolności do pracy odwołującej i jej czasokresu.

Na okoliczność stanu zdrowia odwołującej Sąd dopuszczał opinie dwóch zespołów biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiednich do występujących u niej schorzeń.

W ocenie Sądu za podstawę rozstrzygnięcia należy przyjąć opinię drugiego zespołu biegłych: z zakresu neurologii W. T., psychiatrii A. B., psychologii L. K. i diabetologii E. P.. Opinia ta stwierdza częściową niezdolność do pracy odwołującej z przyczyn psychicznych. Uwzględnia zarówno stan zdrowia odwołującej, jak i stopień nasilenia schorzenia oraz posiadane przez nią kwalifikacje.

Z akt rentowych W. S. wynika, iż w okresie od 1.11.2001r. do 28.02.2013r. miała ona przyznawaną rentę właśnie z uwagi na schorzenia psychiczne. Z opinii w/w biegłych wynika, iż jej stan zdrowia nie poprawił się w stosunku do stanu, który stanowił podstawę do przyznawania jej renty. Zauważyć trzeba, że odwołująca została uznana przez Lekarza orzecznika ZUS w orzeczeniu z dnia 30.07.2013r. za częściowo niezdolną do pracy ze wskazaniem, że niezdolność „trwa”. Nadto z opinii drugiego zespołu biegłych wynika, że występujące u odwołującej schorzenie ma charakter przewlekły i nawracający.

Opinia biegłych z zakresu neurologii W. T., psychiatrii A. B., psychologii L. K. i diabetologii E. P. uwzględnia fakt, iż odwołująca przez 12 lat pobierała rentę i sześciokrotnie była leczona w szpitalu, w tym po raz ostatni w dniach od 29.04.2013r. do 29.05.2013r. z powodu epizodu depresyjnego. W świetle tych okoliczności logiczny jest wniosek biegłych o przewlekłym i nawracającym rodzaju schorzenia. Biegli uwzględnili też fakt rozpoznania u odwołującej, oprócz zaburzeń depresyjnych, także zaburzeń schizoafektywnych. Występowanie tego schorzenia wynika z treści zaświadczenia lekarza psychiatry z dnia 13.06.2013r., znajdującego się w aktach ZUS. W treści tego zaświadczenia wskazano, iż obrazie klinicznym są zaburzenia, utrzymują się stany obniżonego nastroju, częste wahania nastroju, okresy przygnębienia, lęki, spadek napędu, aktywności, epizody psychotyczne - omamy słuchowe, urojenia odnoszące, prześladowcze, zaburzenia rytmu snu.

Opinia w/w biegłych znajduje uzasadnienie także w przeprowadzonym przez nich badaniu przedmiotowym. W jego toku biegli stwierdzili, że odwołująca jest spowolniała psychoruchowo, afektywnie przytłumiona, jej wypowiedzi były proste i dość zdawkowe. Biegli wskazali, że przeprowadzone przez biegłych badania testowe sugerują wtórne obniżenie wydolności intelektualnej do poziomu dolnej normy, możliwe są też głębsze wahania sprawności pamięciowych na podłożu funkcjonalnym (emocjonalnym). Biegli powołali się również na dane z historii PZP i podnieśli, iż wskazują one, że stan psychiczny odwołującej, w tym pamięć pogarszają się pod wpływem czynników stresowych rodzinnych (alkoholizm męża, niewłaściwe zachowanie syna). Logiczny jest więc wniosek biegłych o utrwalonych objawach u odwołującej oraz słabym potencjale przystosowawczym.

Mając powyższe na uwadze Sąd podzielił wniosek w/w zespołu biegłych o częściowej niezdolności do pracy W. S..

Zauważyć też trzeba, że odwołująca została uznana przez Lekarza orzecznika ZUS w orzeczeniu z dnia 30.07.2013r. za częściowo niezdolną do pracy, co pośrednio potwierdza w/w wniosek biegłych.

Podstawy orzekania nie może stanowić natomiast opinia biegłych lekarzy: neurologa A. G., psychiatrii J. W., psychologa H. P.i kardiologa K. S.. Biegli ci w opinii nie stwierdzili u odwołującej ani objawów depresji, ani objawów zespołu paranoidalnego czy schozofrenii. Stwierdzili jedynie łagodne objawy depresyjne. Wnioski te są sprzeczne z przedstawioną przez odwołującą dokumentacją medyczną, z której wskazano objawy chorobowe. Nadto fakt kilkukrotnego pobytu odwołującej w szpitalu, w tym w maju 2013r., świadczy o nawracających objawach chorobowych. Z opinii nie wynika też, aby biegli przeprowadzili testy psychologiczne, podczas gdy drugi zespół biegłych (którego opinię Sąd przyjął) przeprowadził badania testowe - podtesty ze Skali WAIS-R PL i Skali Pamięci Choynowskiego.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż oceniając stan zdrowia W. S. należy oprzeć się na opinii drugiego zespołu biegłych z zakresu: neurologii W. T., psychiatrii A. B., psychologii L. K. i diabetologii E. P., która stwierdzała częściowa niezdolność do pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał W. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres orzeczony w opinii w/w biegłych, tj. od dnia 1.03.2013r. do 28.02.2015r.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie bowiem z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy W. S. i okresu trwania tej niezdolności. Dopiero postępowanie sądowe pozwoliło na ustalenie stanu zdrowia badanego, w sprawie orzekały dwa zespoły biegłych, przy czym wydali oni odmienne opinie. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie całkowitej niezdolności do pracy badanej w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.