Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : S.S.O. Grażyna Lipianin

Protokolant : Olga Kuna Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2014r. na rozprawie spraw

z powództw:

L. W.

przeciwko M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

J. S.

przeciwko J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

A. P.

przeciwko M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

A. T. (1)

przeciwko J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

H. T.

przeciwko J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

S. R.

przeciwko J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji;

J. D.

przeciwko J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

K. G.

przeciwko J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

i G. G.

przeciwko M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji

o ustalenie nieważności czynności prawnych

I.  oddala powództwo L. W. i nie obciąża powoda L. W. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

II.  oddala powództwo J. S. i nie obciąża powódki J. S. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

III.  oddala powództwo A. P. i nie obciąża powoda A. P. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

IV.  oddala powództwo A. T. (1) i nie obciąża powoda A. T. (1) kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

V.  oddala powództwo H. T. ;

VI.  oddala powództwo S. R. i nie obciąża powoda S. R. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

VII.  oddala powództwo J. D. i nie obciąża powoda J. D. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

VIII.  oddala powództwo K. G. ;

IX.  oddala powództwo G. G. i nie obciąża powódki G. G. kosztami procesu na rzecz pozwanego M. D. (1);

X.  nieuiszczone opłaty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

XI.  wyrok jest zaoczny w sprawie z powództwa H. T. przeciwko pozwanym J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w likwidacji oraz w sprawie z powództwa K. G. przeciwko pozwanym J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L..

Sygn. akt I C 788/09

UZASADNIENIE

Pozwem z 9 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. L. W., zam. L. ul. (...) wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 18 lipca 1999r. sporządzonego w kancelarii notarialnej H. M. Rep. (...), ustanawiającego odrębną własność lokalu i przenoszącego własność lokalu na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W uzasadnieniu zarzucił na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c., że akt notarialny jest rażąco sprzeczny z ustawą Prawo spółdzielcze, zasadami współżycia społecznego i ma na celu obejście prawa. Powód zamieszkuje w lokalu, którego dotyczył akt notarialny. Był najemcą tego lokalu, dlatego ma interes prawny w żądaniu (pozew k. 4-5). Wartość lokalu wskazał na 389.000zł (uzupełnienie braków pozwu k. 8).

Postanowieniem z 15 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 9).

Pozwem z 23 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. J. S., zam. L. ul. (...) , wnosiła o unieważnienie aktu notarialnego z 15 lipca 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) przenoszącego na M. D. (1) i J. W. (1) po ½ prawa użytkowania wieczystego i własności budynku przy ul. (...) w L. na podstawie art. 58 k.c. ( pozew k. 12).

Postanowieniami z 3 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie wartość przedmiotu sporu ustalił na 200.000zł, stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienia k. 28 i 29).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę powództwa J. S. ze sprawą I C 788/09 do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 254).

Pozwem z 10 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. A. P., zam. L. ul. (...), wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 18 sierpnia 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. A Nr 2353/99 ustanawiającego odrębną własność lokalu i przenoszącego własność lokalu na M. D. (1) na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c. ( pozew k. 62-63). Wartość przedmiotu sporu wskazał na kwotę 300.000zł (pismo k. 69).

Postanowieniem z 21 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 70).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę powództwa A. P. ze sprawą I C 788/09 do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 109).

W piśmie z 24 grudnia 2013r. A. P. zmodyfikował powództwo w ten sposób, że wnosił o unieważnienie czynności prawnej (pismo k. 602-603).

Pozwem z 23 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. A. T. (2), zam. L. ul. (...) , wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 15 lipca 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) przenoszącego na M. D. (1) i J. W. (1) po ½ prawa użytkowania wieczystego i własności budynku przy ul. (...) w L. na podstawie art. 58 k.c. ( pozew k. 116).

Postanowieniem z 3 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 123). Postanowieniem z 10 sierpnia 2009r. uchylił z urzędu w/w postanowienie (postanowienie k. 128). Postanowieniem z 11 sierpnia 2009r. sprawdził z urzędu wartość przedmiotu sporu określoną przez powoda na 3.500zł i ustalił ją na kwotę 200.000zł (postanowienie k. 129). Postanowieniem z 12 sierpnia 2009r. stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 130).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę z powództwa A. T. (1) ze sprawą I C 788/09 do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 160).

Pozwem z 10 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. H. T. , zam. L. ul. (...) , wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 18 sierpnia 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c. ( pozew k. 168-169).

Postanowieniem z 21 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 178).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. połączono sprawę z powództwa H. T. ze sprawą I C 788/09 z powództwa L. W. do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 213).

W piśmie z 18 lutego 2013r. H. T. zmodyfikował powództwo wnosząc o unieważnienie czynności prawnej (pismo k. 674).

Pozwem z 23 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. S. R. , zam. L. ul. (...) , wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 15 lipca 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) przenoszącego na M. D. (1) i J. W. (1) po ½ prawa użytkowania wieczystego i własności budynku przy ul. (...) w L. na podstawie art. 58 k.c. ( pozew k. 219).

Postanowieniem z 3 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie sprawdził wartość przedmiotu sporu określoną przez powoda na 3.500zł i ustalił ją na 200.000zł (postanowienie k. 225). Kolejnym postanowieniem stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 226).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę powództwa S. R. ze sprawą I C 788/09 do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k.251).

Pozwem z 23 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1), M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. J. D. , zam. L. ul. (...), wnosił o unieważnienie aktu notarialnego z 15 lipca 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) przenoszącego na M. D. (1) i J. W. (1) po ½ prawa użytkowania wieczystego i własności budynku przy ul. (...) w L. na podstawie art. 58 kc ( pozew k. 259).

Postanowieniami z 29 października 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie sprawdził wartość przedmiotu sporu, określił ją na 102.000zł, stwierdził niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 279). Postanowieniem z 23 grudnia 2009r.

Sąd Okręgowy w Lublinie postanowieniem z 23 grudnia 2009r. połączył sprawę z powództwa J. D. ze sprawą I C 788/09 do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k.284).

Pozwem z 10 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. K. G. , zam. L. ul. (...), wnosiła o unieważnienie aktu notarialnego z 18 sierpnia 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) ustanawiającego odrębną własność lokalu nr (...) przy u. S. (...) w (...) i przenoszącego własność lokalu na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c. ( pozew k. 292-293).

Postanowieniem z 29 października 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie sprawdził wartość przedmiotu sporu i określił na 180.000zł, stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 323).

Postanowieniem z 23 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę z powództwa K. G. ze sprawą z powództwa L. W. do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 331).

W piśmie z 30 grudnia 2013r. wnosiła o stwierdzenie nieważności czynności prawnej (pismo k. 697).

Pozwem z 10 czerwca 2009r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Lublinie przeciwko pozwanym M. D. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L. G. G., zam. L. ul. (...) wnosiła o unieważnienie aktu notarialnego z 18 sierpnia 1999r. sporządzonego w Kancelarii Notarialnej H. M. w P. rep. (...) ustanawiającego odrębną własność lokalu nr (...) przy ul. (...) w L. i przenoszącego własność lokalu na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c. ( pozew k. 468-469). W uzupełnieniu braków pozwu wartość lokalu wskazała na kwotę 300.000zł (pismo k. 500).

Postanowieniem z 25 listopada 2009r. Sąd Rejonowy w Lublinie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie (postanowienie k. 501).

W odpowiedzi na pozew pozwany M. D. (1) wnosił o oddalenie powództwa G. G. (odpowiedź na pozew k. 507-508).

Postanowieniem z 19 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawę z powództwa G. G. ze sprawą z powództwa L. W. do łącznego rozpoznania i wyrokowania (postanowienie k. 597v).

W odpowiedzi na pozew z 8 stycznia 2014r. pełnomocnik pozwanego M. D. (1) wnosił o oddalenie każdego z powództw i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (pismo k. 722-725).

Na rozprawie 6 maja 2014r. (protokół rozprawy k. 773-774v) pełnomocnik pozwanego M. D. (1) wnosił o oddalenie powództw przeciwko temu pozwanemu i zasądzenie na jego rzecz od powodów kosztów zastępstwa z wyłączeniem K. G. i H. T..

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

L. W. mieszka w L. przy ul. (...) w lokalu nr (...). Zamieszkał tam na podstawie umowy najmu z 29 września 1979r. z A. Fabryką (...) w L. na czas trwania stosunku pracy (umowa o najem czasowy mieszkania funkcyjnego k. 653-657, decyzja o przydziale mieszkania funkcyjnego k. 658). Uiścił kaucję (potwierdzenie k. 652). Aktualnie jest pracownikiem (...) S.A. Nie był członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.. 25 maja 1999r. zarząd Spółdzielni wyraził zgodę na nabycie przez L. W. lokalu za cenę 12.672,86zł, ze zobowiązaniem do zapłaty kwoty w dwu ratach do 15 czerwca 1999r. (pismo k. 660). Powód nie zapłacił należności, bo nie miał pieniędzy na zapłatę w wyznaczonym terminie. 17 sierpnia 1999r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. wydała przydział na lokal nr (...) M. D. (1). 18 sierpnia 1999r. ustanowiła odrębną własność lokalu i przeniosła wraz z udziałem wynoszącym (...) części domu i innych urządzeń, nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali, oraz takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) na rzecz M. D. (1) (wypis aktu notarialnego rep. A Nr (...) k. 649-651 i 753-757). M. D. (1) 4 listopada 2004r. wniósł pozew przeciwko L. W. i członkom jego rodziny o wydanie lokalu nr (...). Wyrokiem z 19 października 2005r. Sądu Rejonowego w Lublinie w sprawie I C 1475/04 powództwo zostało oddalone (odpis wyroku i uzasadnienie k. 661-663). 31 stycznia 2011r. M. D. (1) wystąpił przeciwko L. W. i jego synowej M. W. o zapłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu od lutego 2008r. do grudnia 2010r. Powództwo zostało oddalone wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z 9 września 2011r. (odpis wyroku i uzasadnienie k. 665-672). Powód uiszcza opłaty eksploatacyjne do administratora budynku (bezsporne, wyjaśnienia powoda L. W. k. 464v).

A. P. zajmuje lokal nr (...) przy ul. (...) w L.. 12 lutego 1990r. zawarł z pracodawcą A. Fabryką (...) w L. umowę o najem lokalu nr (...) w budynku przy ul. (...) (umowa k. 639-644). Uzyskał członkostwo w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L., ale decyzją rady nadzorczej z 27 maja 1998r. został wykluczony ze Spółdzielni (pismo Spółdzielni k. 687). Zarząd Spółdzielni w piśmie z 24 maja 1999r. wyraził zgodę na nabycie lokalu mieszkalnego przez A. P. za cenę 9.605,50zł, stanowiącą równowartość własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu, płatną w terminie 7 dni od doręczenia pisma . A. P. wystąpił o rozłożenie płatności na raty wobec braku możliwości pozyskania środków (pisma k. 605-607). 17 sierpnia 1999r. zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. wydał przydział na lokal nr (...) M. D. (1). Aktem notarialnym z 18 sierpnia 1999r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. ustanowiła odrębną własność lokalu mieszkalnego nr (...) i przeniosła na rzecz M. D. (1) wraz z udziałem wynoszącym (...) części domu i innych urządzeń nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) (wypis aktu notarialnego rep. A Nr (...) k. 64-66 i k. 645-647). Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. występowała przeciwko A. P. o zapłatę za korzystanie z lokalu. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie z 29 września 2008r. w sprawie XIII C upr. 103/05 powództwo zostało oddalone (wyrok k. 604).

31 stycznia 1987r. E. D., aktualnie T., jako pracownik A. Fabryki (...) w L. otrzymała skierowanie do zamieszkania na pobyt stały w hotelu pracowniczym przy ul. (...) w L. ze zobowiązaniem do opuszczenia hotelu po rozwiązaniu umowy o pracę (skierowanie k. 599). Otrzymała przydział do lokalu nr (...) (przydział k. 601). 2 kwietnia 1997r. J. J. działając w imieniu i na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. zawarł z A. T. (1) umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) na czas nieokreślony.

H. T. mieszka w L. przy ul. (...) w lokalu nr (...). Otrzymał przydział mieszkania funkcyjnego od A. Fabryki (...) w L. (decyzja o przydziale k. 675). Uiścił kaucję (potwierdzenie k. 676). 18 sierpnia 1979r. zawarł umowę najmu mieszkania zakładowego na czas trwania stosunku pracy (umowa k. 677-682). H. T. był pracownikiem A. od 1970r. do 1990r. Potem otrzymał rentę. Zarówno on jak i jego żona T. T. nie są członkami Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.. 10 września 1997r. H. T. został przyjęty w poczet członków Spółdzielni, ale decyzją rady nadzorczej z 27 maja 1998r. został wykluczony (pismo k. 683, deklaracja przystąpienia k. 685, potwierdzenie przyjęcia w poczet członków spółdzielni k. 686). W maju 1999r. został poinformowany przez zarząd Spółdzielni o możliwości nabycia praw do lokalu mieszkalnego za kwotę 9.605,50zl ( pismo k. 689). Wystąpił o rozłożenie należności na raty, ale zgody nie uzyskał (pismo k. 690). 17 sierpnia 1999r. J. W. (1) uiścił kwotę 9.605,50zł na rzecz Spółdzielni i otrzymał przydział na lokal nr (...) przy ul. (...) (potwierdzenie wpłaty i przydział k. 691). 18 sierpnia 1999r. Spółdzielnia zawarła z J. W. (1) przed notariuszem H. M. umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w L. i przeniesienia własności lokalu wraz z udziałem wynoszącym (...) części budynku i takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) (wypis aktu notarialnego Rep. A Nr (...) k. 170-173). Sąd Rejonowy w Lublinie wydzielił z księgi wieczystej nr (...) ten lokal i w nowozałożonej księdze wieczystej nr (...) dokonał wpisu odrębnej własności lokalu nr (...) w budynku przy ul. (...) w L. wraz z udziałem wynoszącym (...) części budynku i takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) na rzecz J. W. (1). Wyrokiem z 4 kwietnia 2006r. w sprawie XIII Cupr 871/05 Sąd Rejonowy w Lublinie oddalił powództwo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w przeciwko H. T. o zapłatę (odpis wyroku k. 688). H. T. uiszcza opłaty eksploatacyjne z zajmowanego mieszkania (bezsporne, oświadczenie pełnomocnika powoda T. T. k. 464-464v i 465). Nie ma podpisanej umowy o najem. Umową z 1 grudnia 2005r. J. W. (1) przeniósł prawa do lokalu na inną osobę.

W pomieszczeniu nr 55 hotelu robotniczego przy ul. (...) w L. mieszka powód J. D. . Miał podpisaną umowę najmu ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w L..

K. G. zajmuje lokal nr (...) przy ul. (...). W 1988r. zawarła umowę o najem mieszkania zakładowego-zastępczego z A. Fabryką (...) (umowa k. 698-702). Uiściła kaucję, która w grudniu 1997r. przekazana została do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. (potwierdzenie k. 704 i 705). Nie była członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.. Otrzymała propozycję wykupienia mieszkania 24 maja 1999r. pod warunkiem wpłacenia kwoty 7.934,72 zł w terminie 7 dni (pismo k. 706). Do umowy nie doszło (bezsporne). 17 sierpnia 1999r. przydział lokalu otrzymał J. W. (1) (przydział k. 711). 18 sierpnia 1999r. Spółdzielnia ustanowiła odrębną własność lokalu i przeniosła na rzecz J. W. (1) wraz z udziałem wynoszącym (...) części domu i innych urządzeń nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) (wypis aktu notarialnego rep. (...)nr (...) k. 708-710). W 2002r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. wystąpiła przeciwko K. G. z pozwem o zapłatę należności czynszowych. Wyrokiem z 15 września 2008r. w sprawie XIII Cupr 102/05 Sąd Rejonowy w Lublinie oddalił powództwo (odpis wyroku i uzasadnienia k. 712—714). Powódka uiszcza opłaty eksploatacyjne J. W. (1), który wniósł przeciwko niej dwie sprawy sądowe o zapłatę. Powództwo o eksmisję i zapłatę za okres od lipca 2002r. do października 2003r. wniesione 10 lutego 2004r. zostało oddalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie 16 lipca 2008r. w sprawie I C 744/04 (odpis wyroku i uzasadnienia k. 718-721). Wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie z 20 listopada 2007r. w sprawie XIII C upr 517/06 powództwo wniesione 27 grudnia 2005r. o zapłatę za okres od 1 stycznia 2004r. do 10 grudnia 2005r. zostało również oddalone (wyrok i uzasadnienie k. 715-717, wyjaśnienia K. G. k. 465v-466).

G. G. zajmuje lokal (...) przy ul. (...) w L.. Jej mąż A. G. 20 sierpnia 1979r. zawarł ze swoim zakładem pracy A. Fabryką (...) w L. umowę najmu mieszkania zakładowego nr (...) przy ul. (...). 18 sierpnia 1999r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. ustanowiła odrębną własność lokalu i przeniosła wraz z udziałem wynoszącym (...) części domu i innych urządzeń nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz takim samym udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki nr (...) na rzecz M. D. (1) (wypis aktu notarialnego rep. A nr (...) k. 470-472).

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. jest wpisana do rejestru przedsiębiorców za numerem (...) (odpis aktualny z rejestru przedsiębiorców k. 30-32).

W latach dziewięćdziesiątych najemcy mieszkań zakładowych (...) Spółka Akcyjna w L. otrzymali od Spółki ofertę nabycia prawa własności zajmowanych lokali mieszkalnych za około 10% wartości rynkowej. Powodowie z tej oferty nie skorzystali.

10 lutego 1997r. przedstawiciel (...) Spółki Akcyjnej w L. zawarł w jej imieniu i na jej rzecz ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w L., w imieniu której działał J. J. – prezes jednoosobowego zarządu, w trybie ustawy z 12 października 1994r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz.U. Nr 119, poz. 567 ze zm.) umowę przekazania zakładowych budynków mieszkalnych.

(...) Spółki Akcyjnej w L. oświadczył, że:

1) w księdze wieczystej nr (...) Sądu Rejonowego w Lublinie wpisany jest jako właściciel Skarb Państwa, a Spółka – na podstawie decyzji Wojewody L. z 30 sierpnia 1993r. – w udziale wynoszącym (...)części jako użytkownik wieczysty do 5 grudnia 2089r. i właściciel budynku mieszkalnego (...)-kondygnacyjnego, podpiwniczonego o powierzchni użytkowej o powierzchni 40 mieszkań 2.176 m 2, stojącego na nieruchomości (...) o powierzchni 1.605 m 2, położonej w L. przy ul. (...), a w księdze wieczystej nr (...) Sądu Rejonowego w Lublinie Skarb Państwa wpisany jest jako właściciel, a Spółka - na podstawie decyzji Wojewody L. z 31 stycznia 1992r. – jako użytkownik wieczysty do 5 grudnia 2089r. i właściciel budynku mieszkalnego, 5-kondygnacyjnego, murowanego, hotelu pracowniczego o powierzchni 2.999,38 m 2 stojącego na nieruchomości stanowiącej działkę budowlaną nr (...) o powierzchni 3.483 m 2, położonej w L. przy ul. (...);

2) że Spółka powstała z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę na podstawie przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, że poza nieruchomością objętą księgą wieczystą nr (...) z nieruchomości tych zostały sprzedane na odrębną własność niektóre lokale zakładowe, że wszystkie lokale w tych budynkach - poza pomieszczeniami hotelu pracowniczego - stanowią samodzielne lokale w rozumieniu ustawy o własności lokali i w rozumieniu ustawy o najmie lokali mieszkalnych;

3) użytkowanie wieczyste wraz z własnością budynków, infrastrukturą, zobowiązaniami i wierzytelnościami przekazuje na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L., a J. J., jako przedstawiciel Spółdzielni, oświadczył, że wyraża zgodę na przekazanie.

(...) Spółka Akcyjna w L. przeniosła również nieodpłatnie na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. prawo użytkowania wieczystego w udziale (...) działki o pow. 2.133 m2 przy ul. (...) i taki sam udział we własności budynku mieszkalnego usytuowanego na działce.

Spółdzielnia zobowiązała się przyjąć najemców wszystkich lokali w poczet jej członków i dokonać na ich rzecz przydziałów lokali na zasadach lokatorskiego lub własnościowego prawa do lokalu lub też w przypadku hotelu pracowniczego, gdyby dokonanie przydziałów okazało się niemożliwe – zawrzeć umowy najmu na czas nieokreślony. Zobowiązała się w terminie do 30 czerwca 1997r. dokonać przydziału na zasadzie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz najemców mieszkań zakładowych – o ile wyrażą oni do tego terminu taką wolę - z zastosowaniem na ich rzecz ulgi we wkładzie budowlanym stosownie do regulaminu sprzedaży mieszkań w zakładowych budynkach mieszkalnych (...) Spółki Akcyjnej w L. z 21 czerwca 1996r. uzupełnionego aneksem (...) z 18 lipca 1996r., a środki z tego tytułu przekazać na rzecz Spółki. Natomiast pozostałe środki uzyskane z przydziałów lokali Spółdzielnia miała przeznaczyć na fundusz remontowy.

Notariuszowi sporządzającemu akt notarialny obejmujący w/w umowę okazano uchwałę nr (...) nadzwyczajnego walnego zgromadzenia (...) Spółki Akcyjnej w L. z 28 marca 1996r. o wyrażeniu zgody na przekazanie gminie lub innej osobie prawnej budynków zakładowych wraz z infrastrukturą – na podstawie ustawy z 12 października 1994r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, uchwałę nr (...) rady nadzorczej tej Spółki z 25 lipca 1996r. o wyrażeniu zgody na nieodpłatne przekazanie zasobu mieszkaniowego na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L., uchwałę nr (...) rady nadzorczej Spółdzielni z 21 sierpnia 1996r. o upoważnieniu zarządu Spółdzielni do nieodpłatnego nabycia od (...) Spółki Akcyjnej w L. gruntów z własnością budynków.

W wykonaniu zobowiązania przyjętego w umowie z 10 lutego 1997r. powodowie G. G., A. P., H. T., A. T. (2) i J. D. zostali przyjęci w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.. W maju 1998r. zostali wykluczeni z członkostwa decyzjami rady nadzorczej (bezsporne, deklaracja o przystąpieniu A. P. k. 638, pismo zarządu Spółdzielni do A. P. k. 610, zawiadomienie k. 611, odwołanie A. P. od uchwały rady nadzorczej z 27 maja 1998r. w przedmiocie wykluczenia k. 608-609).

Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. wyraziło zgodę na przeniesienie własności budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych lub działek wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej i prawem lub ułamkową częścią prawa użytkowania wieczystego gruntu – na członków spółdzielni lub inne osoby. Spółdzielnia była w trudnej sytuacji finansowej.

W kwietniu 1999r. J. W. (1) i M. D. (2) zostali przyjęci poczet członków Spółdzielni.

Uchwałą z 23 czerwca 1999r. rada nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. wyraziła zgodę na zaciągnięcie pożyczki i obciążenie nieruchomości położonej w L. przy ul. (...) hipoteką w wysokości 200.000zł. Pożyczki udzielili solidarnie J. W. (1) i M. D. (1).

15 lipca 1999r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. zawarła z M. D. (1) i J. W. (1) umowę przeniesienia użytkowania wieczystego i własności budynku w celu zwolnienia Spółdzielni z obowiązku spłaty długu 200.000zł. Przeniosła na rzecz M. D. (2) i J. W. (1) po ½ części prawa użytkowania wieczystego i własność budynku – nieruchomość położoną w L. przy ul. (...), objętą księgą wieczystą nr (...) (wypis aktu notarialnego rep. (...) (...) k. 23-27). Na podstawie tej umowy Sąd Rejonowy w Lublinie w księdze wieczystej nr (...) wpisał jako współużytkowników gruntu po ½ M. D. (1) i J. W. (1) oraz współwłaścicieli w tych samych udziałach znajdującego się na nim budynku mieszkalnego – hotelu pracowniczego, dokonując jednocześnie skreślenia wpisanej na podstawie umowy z 23 czerwca 1999r. hipoteki w kwocie 200.000zł.

J. W. (1) 20 grudnia 2007r. zbył swój udział w nieruchomości przy ul. (...).

Nieruchomość przy ul. (...) ma założoną księgę wieczystą (...) (odpis zwykły księgi wieczystej k. 75-78).

Wyrokiem z 1 września 2000r. wydanym w sprawie I A Ca 275/00 z powództwa m.inn. A. T. (1), J. D., A. P., G. G., H. T. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. Sąd Apelacyjny w Lublinie, na skutek apelacji Spółdzielni od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie sygn. akt I C 1037/98 oddalił powództwo o ustalenie nieistnienia uchwał zebrania przedstawicieli członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. z 27 sierpnia 1998r. rozpatrującego odwołania członków od uchwał rady nadzorczej o wykluczeniu ich ze Spółdzielni. Sąd uznał, że uchwały w przedmiocie wykluczenia członków są skuteczne.

Postanowieniem z 24 stycznia 2002r. w sprawie VIII U 14/01 Sąd Rejonowy w Lublinie na wniosek Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. ogłosił jej upadłość.

Postanowieniem z 5 grudnia 2003r. Sąd Rejonowy Lublinie umorzył postępowanie upadłościowe Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. (odpis aktualny z rejestru przedsiębiorców k. 30-32).

W Sądzie Okręgowym w Lublinie w sprawie I C 898/02 M. K. (1), G. G., A. K. (1), A. K. (2), A. P., H. T., M. K. (2), K. K. (1), A. T. (2), K. K. (2), M. O., J. T. i J. D. występowali przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L., M. D. (1) i J. W. (1) o ustalenie nieważności aktów notarialnych z 1999r. 19 lutego 2002r. powodowie zmodyfikowali powództwo i wnosili o uzgodnienie treści ksiąg wieczystych rzeczywistym stanem prawnym. Powództwo zostało oddalone (uzasadnienie wyroku oddalającego powództwo k. 509-540).

Przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie toczyło się postępowanie w sprawie z powództwa H. T. przeciwko J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. z udziałem interwenientów ubocznych po stronie powoda: G. B., K. G., G. G., M. K. (1), A. K. (2), S. Ł., L. W. i A. P. o ustalenie naruszenia wobec H. T., jako najemcy mieszkania zakładowego przy ul. (...) w L., prawa pierwokupu tego mieszkania przed jego zbyciem na rzecz osób trzecich i ustalenie warunków wykonania tego pierwokupu - sygn. akt I C 32/11. Nieprawomocnym wyrokiem z 19 maja 2014r. Sąd oddalił powództwo. Powód powoływał się przepis art. 4 ustawy z 7 lipca 2005r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości (Dz.U. Nr 157, poz. 1315 ze zm.). Sąd uznał, że nie doszło naruszenia prawa lub interesu prawnego, o którym mowa w ust. 2 art. 4 w/w ustawy (wyrok z uzasadnieniem k. 817-826).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wskazanych powyżej dowodów, w tym dokumentów, których autentyczności i treści w nich przedstawionych strony nie kwestionowały . Stan faktyczny nie był przez strony kwestionowany.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powodowie zajmują lokale mieszkalne. Nie mają do nich tytułu prawnego.

Niewątpliwie interes prawny w ustaleniu nieważności czynności prawnej przysługuje stronom umowy i ponadto osobom, które w wyniku takiej umowy mogłyby nabyć prawa lub obowiązki. Powodowie nie byli stroną żadnej z kwestionowanych umów.

Powołują się na sprzeczność umów z Prawem spółdzielczym, zasadami współżycia społecznego. Podnoszą, że czynności prawne miały na celu obejście prawa. Te okoliczności nie zostały wykazane.

K. G., A. P. i A. T. (2) podnoszą nieważność umów z powodu zbyt niskiej ceny nabycia nieruchomości. Pełnomocnik pozwanego M. D. (2) przyznał, że faktycznie cena była okazyjna, ale wynikała z trudnej sytuacji finansowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. i konieczności pozyskania środków finansowych na jej funkcjonowanie.

Zgodnie z umową z 10 lutego 1997r. Spółdzielnia miała przyjąć w poczet członków najemców mieszkań zakładowych i dokonać na ich rzecz przydziałów lokali. Po przeniesienia własności budynków na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. mieszkania utraciły status zakładowych. Osoby, które złożyły stosowne oświadczenia zostały przyjęte w poczet członków Spółdzielni, a następnie zostały skutecznie wykluczone. Powodowie nie uregulowali należności na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. w wyznaczonym terminie, zatem nie mogli uzyskać praw do poszczególnych lokali, tych co do których wyodrębnienie było możliwe.

Sąd nie znalazł podstaw do zawieszenia postępowania z uwagi na toczący się proces I C 32/11 o tzw. pierwokup.

Nawet gdyby uznać, że powodom przysługiwało prawo pierwokupu, a Spółdzielnia sprzedała lokale osobie trzeciej bezwarunkowo albo nie zawiadomiła uprawnionych o sprzedaży, to i tak umowy przeniesienia praw do poszczególnych lokali na M. D. (1) i J. W. (1) są ważne, a jedynie zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu ponosi odpowiedzialność za wynikłą szkodę – art. 599 kc. Takie działania zobowiązanego nie powodują sprzeczności umów z ustawą w rozumieniu art. 58 § 1 k.c.

Umowy były zgodne z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie miały na celu obejścia prawa.

Nie ma żadnych przesłanek do stwierdzenia, ze przedmiotowe czynności prawne są dotknięte wadliwością.

Stosownie do treści art. 58 § 1 k.c. „czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż w miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy”.

Nieważność czynności prawnej opisana w art. 58 k.c. jest nieważnością bezwzględną i związku z tym nieważna czynność prawna od chwili jej dokonania nie wywołuje żadnych skutków prawnych objętych wolą osoby jej dokonującej ewentualnie (przy czynnościach prawnych dwustronnych) stron tej czynności prawnej. Każdy, kto ma interes prawny, może się na tę nieważność powoływać, ponieważ bezwzględna nieważność ma skutek wobec wszystkich, choćby zainteresowanych pośrednio.

Czynność prawna jest sprzeczna z ustawą nie tylko wtedy, gdy jej treść jest formalnie i materialnie sprzeczna z bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, ale też wtedy, gdy taka sprzeczność wynika z właściwości lub natury określonego zespołu przepisów prawa, pomimo wyraźnego zakazu dokonania oznaczonej treści czynności prawnej. Zatem nieważność czynności prawnej ma miejsce zawsze wtedy, gdy czynność prawna zostaje dokonana niezgodnie z ogólnie obowiązującą normą prawną, a więc dyrektywą zawierającą określony wzór postępowania, a jednocześnie norma ta ma charakter bezwzględnie obowiązujący, czyli jej zastosowanie nie może być wyłączone lub ograniczone decyzją stron.

Natomiast czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na tym, że z formalnego punktu widzenia jest ona zgodna z ustawą, bo jej treść nie obejmuje postanowień sprzecznych z przepisami prawa (bezwzględnie obowiązującymi) lub zespołem takich przepisów, ale skutki, które ona wywołuje, a które są objęte zamiarem osób dokonujących czynności prawnej, prowadzą do naruszenia nakazów lub zakazów postępowania objętych treścią bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa.

Zgodnie z treścią art. 58 § 2 k.c. również nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Są to inaczej zasady słuszności, uczciwego obrotu, lojalności.

Zgodnie z treścią art. 353 1 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z zasady wolności umów wynika, że strony czynności prawnej dwustronnej (umowy) są uprawnione do ukształtowania treści umowy w sposób dowolny, z zastrzeżeniem, że jej postanowienia nie mogą być sprzeczne w szczególności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa , zasadami współżycia społecznego i sprzeciwiać się właściwości stosunku prawnego kreowanego taką umową. Ocenie podlega także cel umowy.

Art. 2 ustawy z 16 września 1982r. Prawo spółdzielcze (Dz.U. 2013.1443 t.j.) stanowi, że spółdzielnia prowadzi działalność na podstawie ustawy Prawo spółdzielcze, innych ustaw oraz zarejestrowanego statutu.

Statut spółdzielni jest umową, w której zgodnie z treścią art. 353 1 k.c. strony mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Art. 38 § 1 1 pkt 5 Prawa spółdzielczego stanowi, ze do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości. Wymóg podjęcia takiej uchwały, powoduje, że w razie nie zachowania tego wymogu, czynność prawna zbycia nieruchomości spółdzielczej jest czynnością prawną nieważną w świetle art. 58 § 1 k.c.

Uchwałą podjęta 25 czerwca 1997r. zebranie przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. wyraziło zgodę na przeniesienie własności budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych i działek wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej i prawem lub ułamkową częścią prawa użytkowania wieczystego gruntu na członków Spółdzielni lub inne osoby. Spółdzielnia znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej, a pozwani M. D. (2) i J. W. (1) nabywając prawa byli zainteresowani niewątpliwie jak najniższą ceną. Jednakże dysproporcja świadczeń, nawet znacząca, nie powoduje jeszcze nieważności umowy. Zachowanie pozwanych mogłoby być ocenianie pod kątem dyspozycji art. 388 k.c. normującego instytucję wyzysku. Uprawnienia z tego art. przysługują stronom umowy.

Nie jest dopuszczalne powództwo o ustalenie nieważności aktów notarialnych, ale powództwo o ustalenie nieważności czynności prawnych. Akt notarialny jest formą czynności prawnych, a skutki prawne wywołują oświadczenia woli podmiotów prawnych, składające się na treść czynności prawnych. Intencją powodów, co część z nich doprecyzowała w toku procesu, było ustalenie nie nieważności aktów notarialnych - dokumentów, ale nieważności czynności prawnych, umów objętych tymi aktami notarialnymi.

Mając powyższe na uwadze nie ma podstaw do podzielenia stanowiska powodów i uznania, że czynności prawne objęte poszczególnymi aktami notarialnymi są dotknięte nieważnością. Zatem powództwa podlegają oddaleniu.

Powodowie mają niewielkie dochody, a sprawy wnieśli w przekonaniu słuszności ich racji. Sąd na zasadzie art. 102 k.p.c., odstąpił od obciążania powodów kosztami procesu na rzecz M. D. (1) reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika.

Wyrok jest zaoczny z powództw H. T. i K. G. przeciwko J. W. (2) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L..

Co do pozostałych powództw stanowisko zajął jeden z pozwanych M. D. (1). Wnosił o ich oddalenie. Na zasadzie współuczestnictwa jednolitego (art. 73§ 2 k.p.c.) jego czynności procesowe są skuteczne w stosunku do pozostałych pozwanych J. W. (1) i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w likwidacji w L..