Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Maria Padarewska - Hajn

Sędziowie:SSA Jacek Zajączkowski (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2012 r. w Łodzi

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o emeryturę,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

z dnia 23 listopada 2011 r., sygn. akt: VIII U 1628/11;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 252/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia l września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. K. prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudokumentowanie 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W dniu 12 września 2011 r. wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. Wniósł o uznanie, że w zakwestionowanym przez ZUS okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na tle następującego stanu faktycznego.

Wnioskodawca A. K., urodzony w dniu (...), z wnioskiem o emeryturę po raz pierwszy wystąpił w dniu 24 sierpnia 2010 r.

Decyzją z dnia 8 września 2010 r. ZUS odmówił A. K. prawa do emerytury na tej podstawie, że wnioskodawca nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustalenia prawa do emerytury, nadto nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od 9 lutego 1972 r. do 31 grudnia 1998 r.

Odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 8 września 2010 r. zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie VIII U 1693/10.

W dniu 4 stycznia 2010 r. wnioskodawca ponownie wystąpił z wnioskiem o emeryturę.

Decyzją z dnia 24 lutego 2011 r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury a tej podstawie, że nie udokumentował on 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 9 lutego 1972 r. do 31 grudnia 1998 r.

Odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 24 lutego 2011 r. zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 4 maja 2011 r. w sprawie VIII U 443/11. W toku postępowania sądowego na okoliczność prac wykonywanych przez wnioskodawcę w warunkach szczególnych przesłuchanych zostało dwóch świadków J. K. i M. K.. W postępowaniu ustalono, iż wnioskodawca od dnia 4 stycznia 2011 r. podjął zatrudnienie w którym pozostawał.

W dniu 2 sierpnia 2011 r. wnioskodawca ponowił wniosek o emeryturę.

Na dzień l stycznia 1999 r. organ rentowy uznał wnioskodawcy za udokumentowany i staż ubezpieczeniowy w wymiarze 28 lat, 7 miesięcy i 14 dni.

W Przedsiębiorstwie (...) wnioskodawca był zatrudniony od 9 maja 1972 r. do 30 września 2003 r. w pełnym wymiarze godzin pracy na stanowisku kierownika budowy.

Zgodnie z umową o pracę z dnia 9 maja 1972 r. wnioskodawca najpierw został zatrudniony na wstępny staż pracy na stanowisku stażysty w D. TP. Po zakończonym stażu od dnia l września 1972 r. wnioskodawca objął stanowisko kierownika budowy w D. TP, które zajmował do końca swojego zatrudnienia w (...).

Wnioskodawca ma wykształcenie średnie techniczne. W 1969 roku ukończył Technikum Energetyczne o specjalności energetyka cieplna, z wykształcenia jest technikiem energetykiem.

W styczniu 1977 r. posiadając przygotowanie do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy w specjalności instalacyjne - inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych wnioskodawca uzyskał uprawnienia do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów instalacji oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie instalacji elektrycznych, a także sporządzania w budownictwie osób fizycznych projektów instalacji elektrycznych.

Zgodnie z zakresem czynności z dnia 8 lutego 1979 r. do obowiązków wnioskodawcy na stanowisku kierownika budowy należało: organizowanie i kierowanie całością spraw związanych z prowadzeniem budowy, zaznajamianie się z dokumentacją projektowo -kosztorysową budowy i jej konfrontowanie z rzeczywistym stanem budowy, prowadzenie dziennika budowy, sporządzanie pozostałych dokumentów budowy (jak zlecenia akordowe obmiary, podkładki do faktur, protokoły zniszczeń, listy obecności, zestawienia kosztów), przygotowaniem wszystkich dokumentów potrzebnych do sporządzenie odbioru technicznego i rozliczenia budowy, przestrzeganiem zasad bhp, wykonywanie prac elektryfikacyjnych na budowie zgodnie z dokumentacją projektowo - kosztorysową, dokonywanie obmiarów wykonanych robót.

Zgodnie z zakresami czynności z dnia 2 marca 1987 r. i z dnia l czerwca 1991 r. do szczegółowego zakresu obowiązków i odpowiedzialności wnioskodawcy należało m.in.: realizowanie nałożonych miesięcznych planów, sporządzanie dokumentów płacowych od wyliczeń zarobków pracowników, wypełnianie dokumentów na pobieranie materiałów z magazynu, organizowanie prawidłowego wykorzystania sprzętu środków transportu, noclegów i zaplecza socjalnego, organizowanie pracy na budowie, przeprowadzenie szkolenia podległego personelu, ustalanie planów urlopów, występowanie z wnioskami o przeszeregowanie podległych pracowników, prowadzenie kontroli funkcjonalnej m.in. w zakresie przestrzegania dyscypliny pracy, prawidłowości wykonania pracy, jakości robót.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) wnioskodawca jako kierownik budowy wykonywał nadzór nad budowami linii energetycznych niskiego i średniego napięcia, instalacji elektrycznych, stacji transformatorowych. W ramach zakresu swoich czynności wnioskodawca pobierał dokumentację, rozdzielał pracę między brygady, wyjeżdżał w teren aby zorganizować zaplecze budowy, to jest znaleźć magazyn i zakwaterowanie dla brygad montażowych. Zajmował się wywózką materiałów przywiezionych z Przedsiębiorstwa na daną budowę.

Załatwiał organizację ruchu (składał wniosek o ustawienie znaków informujących o montażu linek.

Pracujące na budowie brygady liczyły 7-8 osób. W skład brygady wchodzili pracownicy fizyczni, monterzy i elektromonterzy. Brygad było około 60, pracowały w systemie akordowym. Wnioskodawca średnio nadzorował 2 brygady a niekiedy 3-4. Bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy był szef produkcji.

Wnioskodawca wraz z brygadzistą i monterem wytaczał linie elektryczne. Monterzy przewozili słupy betonowe a następnie je montowali. Wnioskodawca nadzorował prace monterów. Wskazywał pracownikom jak podłączyć przewody w stacji transformatorowej. Gdy słupy zostały zmontowane następowało kopanie dołów pod słupy. Doły kopali montażyści, ale czasem także mieszkańcy wsi w czynie społecznym. Następnym etapem prac było stawianie słupów, tu także wykorzystywana była pomoc mieszkańców. Po postawieniu słupów następowało naciąganie przewodów, linek, wykonanie przyłączy do budynków mieszkalnych lub gospodarczych. (...) wykonywali monterzy. Wnioskodawca nadzorował te prace, pokazywał jak instalację wykonać, podłączyć. Po wykonaniu linii instalacji wnioskodawca wykonywał pomiary.

W ramach swoich obowiązków wnioskodawca wykonywał odbiory techniczne, sporządzał sprawozdania, raporty, dokumentację powykonawczą. Rozliczał się z materiałów pobranych w przedsiębiorstwie i przekazywał je inwestorowi. Rozliczał brygady z wykonanej pracy. Samodzielnie dokonywał rozliczeń, sporządzał sprawozdania zarobków brygad, wystawiał faktury dla działu księgowości. Wnioskodawca rozliczał także wartość prac wykonanych przez mieszkańców wsi. Rozliczeń wnioskodawca wykonywał pod koniec każdego miesiąca

W sezonie zimowym wykonywanie prac było ograniczone z uwagi na mrozy i opady. Prace utrudniała zmarznięta ziemia. Brygady były wtedy wykorzystywane do odśnieżania. Gdy mróz był wysoki prace były wykonywane wewnątrz obiektów.

W świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionym w dniu 30 września 2003 r. przez syndyka Przedsiębiorstwa (...) w upadłości zaświadczono, iż w okresie zatrudnienia od 9 maja 1972 r. do 30 września 2003 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w energetyce - bezpośredni nadzór nad pracami przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych na stanowisku kierownika budowy wymienionym w wykazie A dziale XIV póz. 24 pkt. l stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub wszczególnym charakterze.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 47714 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

W apelacji ubezpieczony zaskrżył powyższy wyrok w całości, zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego :

-.

-

§ 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez nieuznanie okresu pracy od dnia 09.02.1972 roku do dnia 31.12.1998 roku w Przedsiębiorstwie (...), na stanowisku sprawującego bezpośredni nadzór nad pracami przy montażu, remoncie, eksploatacji urządzeń energetycznych kierownika budowy za pracę w warunkach szczególnych;

-

art. 32 w zw. z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez uznanie, iż wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury pomimo wypełnienia przesłanek ustawowych

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, a w szczególności naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez nieuznanie, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu przebywał w środowisku pracy, w którym zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w szczególnych warunkach pomimo przedstawienia w toku postępowania dowodów na powyższe twierdzenia, a w konsekwencji oddalenie odwołania.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do emerytury, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że wbrew temu, co przyjął Sąd I instancji, fakt wykonywania czynności administracyjno – biurowych, w żaden sposób nie wyklucza, stałego i w pełnym wymiarze czasu, przebywania w środowisku pracy, w którym są zatrudnieni pracownicy wykonujący pracę w warunkach szczególnych. Z materiału dowodowego sprawy wynika bowiem, że wskazane wyżej czynności wnioskodawca wykonywał wieczorem, po upływie dobowego wymiaru czasu pracy.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie może odnieść skutku. Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2009 r. Nr 153, póz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Z kolei po myśli art. 32 cytowanej ustawy oraz § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm. ), mężczyznom urodzonym przed 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w wieku 60 lat, jeżeli udowodnią co najmniej 25 – letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego to okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że A. K. nie spełnił wszystkich – przewidzianych w/w przepisach – przesłanek do nabycia prawa do emerytury. Wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że A. K. w okresie od 9 lutego 1972 r. do 31 grudnia 1998 r. pracował Przedsiębiorstwie (...) jako kierownik budowy w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach zatrudnienia na tym stanowisku kontrolował on wprawdzie jakość wykonywanych prac związanych z budową urządzeń elektroenergetycznych, ale pracy tej nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. codziennie przez 8 godzin. Wnioskodawca bowiem zajmował się pracą administracyjno – biurową. W ramach swoich obowiązków wykonywał odbiory techniczne, sporządzał sprawozdania, raporty, dokumentację powykonawczą. Rozliczał się z materiałów pobranych w przedsiębiorstwie i przekazywał je inwestorowi, sporządzał sprawozdania zarobków brygad, wystawiał faktury dla działu księgowości, czy też rozliczał wartość prac wykonanych przez mieszkańców wsi. Nadto zdarzyło się, że w okresie zimowym brygady były wykorzystywane do odśnieżania. A zatem praca wykonywana przez A. K. w latach 1972 - 1998 nie spełniała przesłanek wskazanych w wykazie A dziale XIV pkt poz. 24 pkt. 1, stanowiącego załącznik do cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. i nie może być zakwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach.

W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji swojego wyroku.