Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Pietraszewska

Sędziowie: SO Dorota Twardowska (spr.)

SO Krzysztof Nowaczyński

Protokolant: st. sekr. sąd. Danuta Gołębiewska

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2014 r. w Elblągu

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w E.

przeciwko S. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 3 lipca 2014 r. sygn. akt IX C 92/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok i zasądza od pozwanego S. S. na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w E. kwotę 2.711,30 zł (dwa tysiące siedemset jedenaście złotych trzydzieści groszy) z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.650,12 zł od dnia 8 listopada 2013r. i od kwoty 50,48 zł od dnia 31 grudnia 2013r. oraz kwotę 136 zł (sto trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu i oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 136 zł (sto trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

Sygn. akt I Ca 268/14

UZASADNIENIE

Powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w E. w pozwie wniesionym przeciwko pozwanemu S. S. domagała się zapłaty kwoty 2.711,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.650,12 zł od dnia 01 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty i od kwoty 50,48 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. dnia 31 grudnia 2013r., do dnia zapłaty oraz kwoty 10,70 zł tytułem kosztów upomnienia, a nadto zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że dochodzona pozwem należność powstała z tytułu użytkowania przez pozwanego bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego w zasobach spółdzielni.

Pozwany S. S. zakwestionował istnienie zobowiązania, składając do akt dokument rozliczenia mieszkania.

Wyrokiem z dnia 03 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Elblągu oddalił powództwo. Rozstrzygnięcie było wynikiem następujących ustaleń faktycznych i oceny prawnej dokonanej przez Sąd pierwszej instancji:

Sąd Rejonowy ustalił, że Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w E. jest właścicielką lokalu mieszkalnego położonego w E. przy ul. (...). Powódkę oraz pozwanego S. S. łączyła umowa o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu, przedmiotem której był lokal mieszkalny położony w E. przy ul. (...). Lokatorskie prawo do przedmiotowego lokalu wygasło z dniem 31 maja 2004 r. S. S. zajmował bez tytułu prawnego lokal mieszkalny położony w E. przy ul. (...) od dnia 01 czerwca 2004 r. Wskazano, że powódka dochodziła od pozwanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego, stanowiącego jej własność. Podstawą prawną powództwa był art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c., zgodnie z którym posiadacz samoistny w złej wierze (czyli ten, kto wie albo wiedzieć powinien na podstawie towarzyszących okoliczności, że nie przysługuje mu prawo własności) jest m.in. obowiązany uiszczać właścicielowi rzeczy wynagrodzenie za korzystanie z niej. Podkreślono, że pozwany S. S. nie kwestionował faktu zajmowania lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego, a jedynie fakt istnienia przedmiotowego zobowiązania. W ocenie Sądu pierwszej instancji załączone do pozwu dokumenty nie mogły stanowić dowodu potwierdzającego istnienie przedmiotowego roszczenia z uwagi na zakwestionowanie przez pozwanego jego zasadności. Powołano twierdzenia pozwanego, że zgodnie z uzyskaną informacją w siedzibie powódki, to on powinien otrzymać 2.000 zł z rozliczenia powstałych zaległości z tytułu bezumownego korzystania, a wpłaconym przez niego wkładem.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że w dniu 29 kwietnia 2014 r. powódka złożyła pismo, w którego załączniku podano stan zadłużenia przed rozliczeniem wkładu. W piśmie tym wskazano stan zadłużenia po rozliczeniu wkładu i odstąpieniu od odsetek, ale kwota tam wskazana nie jest tożsama z kwotą żądaną pozwem. Podkreślono, że żądanego roszczenia wydaje się dotyczyć jedynie wzmianka oznaczona sygnaturą niniejszej sprawy, jednakże nie wynika z niej sposób jej naliczenia, szczególnie w odniesieniu do podnoszonego przez pozwanego wkładu. W ocenie Sądu pierwszej instancji przedłożone dokumenty nie wykazały zasadności dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia. Z dokumentów tych wynika jedynie, że powódce przysługują w stosunku do pozwanego S. S. także inne wierzytelności, których powódka dochodzi na drodze postępowania sądowego.

W apelacji powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w E. wniosła o zmianę powyższego wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie o uchylenie powyższego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazano, że z oświadczenia z dnia 05 sierpnia 2013 r., na które powoływał się pozwany wynika, iż z należnej mu kwoty 23.517,84 zł powódka dokonała potrącenia między innymi części przysługującej jej wierzytelności z tytułu czynszu, tj. kwoty 21.984,03 zł. Powódka podkreśliła, że obok kwoty zadłużenia wskazanego w piśmie z dnia 05 sierpnia 2013 r., do zaspokojenia której doszło na skutek potrącenia, pozwany posiadał kolejne zadłużenia, które z uwagi na wartość wkładu nie zostały zaspokojone. Kwoty tego zadłużenia, w tym zadłużenia objętego żądaniem pozwu, ujęte zostały w rozliczeniu skierowanym do Sądu na skutek wezwania z dnia 22 kwietnia 2014 r. W rozliczeniu wskazano stan zadłużenia na dzień sprzed rozliczenia wkładu – 45.844,68 zł oraz stan zadłużenia po rozliczeniu wkładu – 19.917,35 zł. Różnica w kwocie 25.927,33 zł stanowiła kwotę odsetek, od których dochodzenia powódka odstąpiła (3.943,30zł) oraz kwotę częściowego zadłużenia z tytułu czynszu rozliczoną z wkładu (21.984,03 zł). Kwota 19.917,35 zł stanowiła pozostałą do uregulowania wartość zadłużenia pozwanego, przy czym w ostatniej pozycji ujęta została kwota objęta żądaniem pozwu. Powódka podniosła, że w aktach sprawy brak jest dowodów świadczących o zapłacie tego zadłużenia przez pozwanego, stąd żądanie objęte pozwem należało uznać za zasadne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki była uzasadniona. W ocenie Sądu Okręgowego, skarżąca słusznie podniosła, że w piśmie z dnia 05 sierpnia 2013 r., na które powoływał się pozwany, kwestionując istnienie roszczenia objętego żądaniem pozwu, jasno wskazano, że z przysługującej mu wierzytelności w kwocie 23.517,84 zł tytułem zwrotu wkładu mieszkaniowego dokonano potrącenia wierzytelności powódki w kwocie 21.984,03 zł odpowiadającej jedynie części zadłużenia czynszowego. Na podstawie tego pisma nie można było zatem wnioskować, że objęte żądaniem pozwu roszczenie wygasło wskutek dokonanego potrącenia.

Rację ma też skarżąca, że zakres dokonanej kompensaty wynika jednoznacznie z rozliczenia dołączonego przez nią do pisma procesowego z dnia 10 kwietnia 2014 r. Zgodnie z tym rozliczeniem stan zadłużenia pozwanego wobec powódki przed potrąceniem wynosił 45.844,68 zł. Stan tego zadłużenia uległ zmniejszeniu wskutek decyzji zarządu powodowej Spółdzielni o kwotę 3.943,30 zł tytułem odsetek od należności głównej. Z tak obliczonej zaległości 41.901,38 zł (45 844,68 zł – 3943,30 zł) potrącono wierzytelność pozwanego w kwocie 21.984,03 zł, która pozostała z rozliczenia wkładu mieszkaniowego (porównaj: pismo z dnia 5 sierpnia 2013 r. k. 21). Na dzień 31 marca 2014 r. zadłużenie pozwanego wobec pozwanej wynosiło zatem 19.917,35 zł, przy czym obejmowało ono również kwotę dochodzoną w niniejszej sprawie, to jest kwotę 2.650,12 zł tytułem należności głównej oraz kwotę 50,48 zł tytułem odsetek. Wprawdzie żądaniem pozwu objęta została kwota wyższa – 2.711,30 zł, jednakże z uzasadnienia pozwu wynika, że na kwotę tą składa się należność główna w kwocie 2650,12 zł, odsetki w kwocie 50,48 zł, a nadto nieujęte w rozliczeniu koszty upomnienia w kwocie 10,70 zł.

Zauważyć należy, że powódka dokonała zarachowania kwoty 21.984,03 zł na poczet długów najdawniej wymaganych, a zatem zgodnie z przepisem art. 451 k.c. Kwota 21.984,03 zł została rozliczona bowiem na poczet zaległości wynikających ze spraw I Nc (...)(kwota 4.133,16 zł – należność główna i kwota 128,80 zł – koszty sądowe), I Nc (...)(kwota 8.550,04 zł – należność główna i kwota 114 zł – koszty sądowe), I Nc(...)(kwota 8.179,79 zł – należność główna i kwota 102,25 zł – koszty sądowe), I Nc (...)(kwota 539,99 zł – należność główna i kwota 35 zł – koszty sądowe), I Nc (...)( kwota 43,75 zł – koszty sądowe), I Nc (...)(kwota 36,75 zł – koszty sądowe), I Nc (...)(kwota 71,75 zł – koszty sądowe), I Nc (...)(kwota 48,75 zł – koszty sądowe).

Skoro więc niezasadny okazał się zarzut pozwanego nieistnienia roszczenia z powodu umorzenia wierzytelności na skutek potrącenia dokonanego w dniu 05 sierpnia 2013r. – a innych zarzutów nie podniesiono – pozwany nie wykazał również, że dokonał zapłaty należności objętej żądaniem pozwu, to powództwo i apelację powódki należało uznać za zasadne.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i zasądził na podstawie art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. od pozwanego S. S. na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w E. kwotę 2.711,30 zł z ustawowymi od kwoty 2.650,12 zł od dnia 8 listopada 2013 r. i od kwoty 50,48 zł od dnia 31 grudnia 2013 r. oraz kwotę 136 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

O odsetkach ustawowych od kwoty 2650,12 zł orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Odsetki od tej kwoty zasądzono od dnia 8 listopada 2013 r., uwzględniając, że pismo z dnia 25 października 2013 r., w którym powódka wezwała pozwanego do zapłaty nadane zostało w urzędzie pocztowym w dniu 31 października 2013 r. oraz przyjmując, że czas potrzebny do doręczenia pozwanemu tego wezwania wynosił 7 dni. Żądanie odsetkowe od tej kwoty za okres wcześniejszy od dnia 01 kwietnia 2013 do dnia 7 listopada 2013 r. oddalono, wobec niewykazania wymagalności roszczenia przed tą datą (brak przedstawienia dowodów wcześniejszych wezwań pozwanego o zapłatę dochodzonej należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu powódki). O odsetkach ustawowych od kwoty zaległych odsetek w kwocie 50,48 zł orzeczono na podstawie art. 482 § 2 k.c., zasądzając je zgodnie z żądaniem pozwu od chwili wytoczenia o nie powództwa. O kosztach procesu za pierwszą instancję orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 k.p.c. , uwzględniając, że pozwany przegrał sprawę w całości, a koszty procesu strony powodowej ograniczały się do opłaty od pozwu w kwocie 136 zł.

Na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację w pozostałym zakresie (to jest w zakresie dotyczącym roszczenia odsetkowego od kwoty 2650,12 zł za okres 01 kwietnia 2013 do dnia 7 listopada 2013 r.). O kosztach postępowania za drugą instancję orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. , art. 98 § 1 k.p.c., uwzględniając koszty procesu strony powodowej w postaci opłaty od apelacji w kwocie 136 zł.