Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSO Iwona Wańczura

Protokolant Katarzyna Bocian

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa: D. A.( A.)

przeciwko: K. P.

M. K.

o zapłatę

1  oddala powództwo;

2  odstępuje od obciążenia powoda kosztami procesu.

SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X GC 126/14

UZASADNIENIE

Powód D. A. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych K. P. i M. K. kwoty 159.926,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 150.000,00 zł od dnia 24 kwietnia 2009 roku,

- 9.926,25 zł od dnia 26 listopada 2009 roku oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że 11 października 2008 roku zawarł
z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę pożyczki. Zabezpieczeniem niniejszej pożyczki był weksel. Pozwana mimo wezwań nie uiściła zapłaty. W dniu 5 maja 2009 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. W dniu 16 lipca 2009 roku ogłoszono upadłość spółki na skutek jej wniosku z 30 kwietnia 2009 roku. Zarząd spółki (...) składa się z dwóch członków zarządu – pozwanych
w niniejszej sprawie. W dniu 20 listopada 2009 roku powód skierował do pozwanych wezwanie do zapłaty należnej mu od spółki (...) kwoty 158.168,29 zł, zakreślając termin zapłaty do 25 listopada 2009 roku. Pozwany K. P. odmówił zapłaty twierdząc, że wniosek o ogłoszenie upadłości pozwanej spółki złożył we właściwym czasie, a ponadto wniosek powoda jest przedwczesny, ponieważ nie zakończyło się jeszcze postępowanie upadłościowe. Powód swoje roszczenie opiera na art. 299 ksh, twierdząc, że zachodzą wszystkie przesłanki warunkujące powstanie odpowiedzialności pozwanych, albowiem wierzytelność powoda nie została zaspokojona,
a egzekucja okazała się bezskuteczna.

W odpowiedzi na pozew pozwani zarzucili, że powód nie przedstawił żadnego dokumentu, na podstawie którego można byłoby ustalić bezskuteczność egzekucji wobec spółki (...) oraz stwierdzającego, że pozwani byli członkami zarządu spółki. Pozwani podnieśli także zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia i wskazali, że we właściwym czasie złożyli wniosek o upadłość spółki.

Sad ustalił następujący stan faktyczny:

Powód D. A. dnia 1 października 2008 roku zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. reprezentowaną przez dwóch członków zarządu: M. K.
i K. P. umowę pożyczki, na podstawie której pożyczył spółce kwotę 150.000 zł. Spółka zobowiązała się zwrócić pełną kwotę pożyczki do 30 września 2009 roku. Na zabezpieczenie roszczeń powoda wynikających z umowy (...) przekazała weksel in blanco wraz z deklaracja wekslową, na mocy której powód mógł wypełnić weksel na kwotę w wysokości niezwróconej pożyczki oraz należnych niezapłaconych odsetek umownych. Powód udzielił pożyczki spółce celem polepszenia jej płynności finansowej.

/ dowód: umowa pożyczki – k. 6,7, zeznania powoda protokół rozprawy
z 10 lipca 2014r 00:05:24 – 00:10:25 /

W dniu 5 maja 2009 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, zasądzając od spółki (...) na rzecz powoda kwotę 150.000 zł z weksla z ustawowymi odsetkami od 24 kwietnia 2009 roku. Sąd Okręgowy w Szczecinie dnia 22 lipca 2009 wydał postanowienie o umorzeniu postępowania, które stało się prawomocne
8 września 2009 roku, zatem nakaz nie uprawomocnił się.

/ dowód: nakaz zapłaty – k. 8/

W dniu 16 lipca 2009 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach ogłosił upadłość (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G., obejmującą likwidację majątku.

/dowód: postanowienie o ogłoszeniu upadłości – k. 10/

Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2009 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie S. S. na podstawie art. 146 PUiN umorzył postępowanie prowadzone dla wykonania zabezpieczenia.

/dowód: postanowienie – k. 9/

Wierzytelność powoda w stosunku do (...) została wpisana na listę wierzytelności w wysokości 150.000 zł należności głównej , 4.433,25 zł tytułem należnych odsetek od dnia 24 kwietnia 2009 roku do dnia ogłoszenia upadłości oraz kwoty 5.492,00 zł tytułem kosztów postępowania w kategorii 4.
W wyniku toczącego się postępowania upadłościowego spółki (...) powód nie uzyskał żadnych kwot na zaspokojenie swojej wierzytelności.

/ dowód: wyciąg z listy wierzytelności – k.5, zeznania powoda - protokół rozprawy z 10 lipca 2014 r 00:05:24 – 00:10:25 /

Pismem z 20 listopada 2009 roku powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 24 kwietnia 2009 roku, kosztami postępowania sądowego w wysokości 5.492 zł
i kosztami postępowania zabezpieczającego w wysokości 2.676,29 zł
w terminie do dnia 25 listopada 2009 roku.

W odpowiedzi na to wezwanie pozwany K. P. wskazał, że jest ono bezzasadne, ponieważ wniosek o ogłoszenie upadłości spółki złożył we właściwym czasie, a ponadto postępowanie upadłościowe w niniejszej sprawie nie zostało zakończone i wniosek powoda jest przedwczesny. Pozwani byli członkami zarządu pozwanej spółki od 2003, 2004 roku. Sytuacja spółki pogorszyła się w I kwartale 2009 roku, a w kwietniu spółka zaprzestała spłacać wierzycieli

/dowód : wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania – k. 11,12, zeznania pozwanych - protokół rozprawy z 10 lipca 2014r M. K. 00:10:25 – 00:17:38, K. P. 00:18:35 – 00:21:03/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedstawionych przez strony oraz ich zeznań, którym Sąd dał w całości wiarę gdyż znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, są logiczne
i spójne. Sąd oddalił dalsze wnioski dowodowe stron (z akt rejestrowych spółki (...), akt postępowania upadłościowego XII GUp 12/09, opinii biegłego ds. księgowo – finansowych), bo dokumenty i zeznania stron są wystarczające do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Pozwani byli członkami zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od 2004 roku do dnia ogłoszenia przez Sąd Rejonowy
w G. postanowienia o upadłości spółki, a więc w czasie, kiedy zobowiązanie wobec powoda zostało zaciągnięte i stało się wymagalne.

Istota niniejszego sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy powód wykazał, że egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna

Na wstępie zauważyć należy, iż stosownie do treści art. 299§1 k.s.h, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością ustawową i subsydiarną, gdyż uzupełnia ona odpowiedzialność spółki w ten sposób, że dopiero, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, można sięgnąć do majątku członków zarządu. Posiłkowy charakter odpowiedzialności oznacza też, że nie można zaspokoić się z majątku członków zarządu, jeżeli nie wykorzystano drogi sięgnięcia do majątku spółki i egzekucja w rzeczywistości nie była bezskuteczna.

Wskazać należy także, iż specyfika tej odpowiedzialności przejawia się
w tym, że wierzyciel, który nie wyegzekwował swej wierzytelności wobec spółki, nie musi na zasadach ogólnych dowodzić wysokości doznanej wskutek tego szkody. Wystarczy, że przedłoży tytuł egzekucyjny stwierdzający zobowiązanie spółki i udowodni, iż egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r.,
w sprawie III CZP 10/99, OSNC 1999, nr 12, poz. 203; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 300/06, niepubl.). Wystarczającym dowodem tej okoliczności jest m.in. postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z tego względu, że jest oczywiste, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucji (art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.), co określa się jako bezskuteczność egzekucji ( OSNIC 2006/7-8/134).

Powyższe oznacza, iż powód, który dochodzi roszczenia przewidzianego w art. 299 § 1 k.s.h., powinien wykazać istnienie określonego zobowiązania spółki w czasie, kiedy pozwani byli członkami zarządu, stwierdzonego w tym czasie lub później tytułem egzekucyjnym wydanym na rzecz powoda oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce.

Powód nie wykazał bezskuteczności egzekucji, nie przedstawił żadnego dokumentu, z którego wynikałoby, aby wniósł o wszczęcie egzekucji przeciwko spółce, a ona zakończyłaby się bezskutecznością.

Po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Szczecinie nakazu zapłaty
w postępowaniu nakazowym z weksla komornik wszczął na podstawie tego nieprawomocnego nakazu jedynie postępowania zabezpieczające, które
z powodu upadłości likwidacyjnej spółki (...) zostało na podstawie art. 146 PUiN umorzone. Zasadniczym obowiązkiem strony, wywodzącej swe roszczenie w oparciu o przepis art. 299 k.s.h. jest wykazanie istnienia tytułu egzekucyjnego przeciwko dłużnej spółce, a taki bezspornie nie powstał.

Aktualnie wobec spółki (...) prowadzone jest postępowanie upadłościowe, które nie zostało zakończone i tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że w toku dalszego jego trwania powód nie uzyska zaspokojenia swojej wierzytelności.

Postępowanie upadłościowe jest wspólnym postępowaniem wierzycieli, podjętym w celu dochodzenia roszczeń od niewypłacalnego przedsiębiorcy. Jego wszczęcie wyklucza prowadzenie egzekucji z majątku upadłego. Postępowanie upadłościowe stanowi egzekucję uniwersalną, która zmierza do zaspokojenia wierzycieli upadłej spółki w jednym postępowaniu. W przypadku , kiedy w toku postępowania upadłościowego wierzytelność powoda nie zostanie zaspokojona, powód będzie mógł podjąć stosowne środki przewidziane prawem celem zaspokojenia swojej wierzytelności. Wskazać tutaj należy art. 264 PUiN, z którego wynika, że po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej przez sędziego-komisarza listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy otrzymanej na jej poczet przez wierzyciela, jest tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu.

Nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko powoda, że dla wykazania bezskuteczności egzekucji wystarczy wskazać, że pasywa spółki przekraczają jej aktywa. Z tej okoliczności nie wynika, że powód w toku postępowania upadłościowego nie uzyska żadnych należności na zaspokojenie swojej wierzytelności.

W tym stanie sprawy wniosek powoda o zaspokojenie jego wierzytelności przez członków zarządu spółki należy oddalić jako niezasadny w świetle art. 299 ksh.

Sąd zwolnił powoda z ponoszenia kosztów procesu ( kosztów zastępstwa procesowego pozwanych w wysoko/ci 3.617 zł ) na podstawie art. 102 k.p.c, ustalając, że zachodzi szczególny przypadek, pozwalający nie obciążać powoda kosztami postępowania pozwanych.

W niniejszej sprawie powód został zwolniony z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Nie dążył do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów. Miał on subiektywne przekonanie co do zasadności zgłoszonego roszczenia. Sąd wziął pod uwagę, że pożyczka, jakiej udzielił spółce (...) miała służyć do poprawienia kondycji finansowej spółki. Stosując art.102 k.pc. Sąd skorzystał z suwerennego uprawnienia jurysdykcyjnego, zezwalającego na ocenę i przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2006 r., III CK 221/05, LEX nr 439151).

SSO Iwona Wańczura.