Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Grzegorz Szepelak

Sędziowie SSO Ewa Kilczewska

SSR del. do SO Magdalena Sroka – Barwińska (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Tomasza Fedyka

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2014 r.

sprawy B. P.

oskarżonego o przestępstwa z art. 280 § 1 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk, z art. 291 § 1 kk oraz z art. 270 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

z dnia 25 marca 2014 r. sygn. akt XII K 339/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności zawarte w pkt VII części dyspozytywnej wyroku;

b)  uznając, że przypisany oskarżonemu w pkt V części dyspozytywnej czyn stanowi wykroczenie z art. 122 § 1 kw uchyla zaskarżony wyrok w tej części i na podstawie art. 45 § kw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpsw postępowanie karne o ten czyn umarza, zaś kosztami sądowymi w tym zakresie obciąża Skarb Państwa;

c)  na podstawie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego nową karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej) na rzecz adwokata B. S. kwotę 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i ⁶⁰ / 100 , w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IV Ka 675/14

UZASADNIENIE

B. P. został oskarżony o to, że:

1.  w dniu 22 października 2012 r. we W. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnimi A. P. i A. T. dokonał rozboju na małoletnim R. T. w ten sposób, że po uprzednim złapaniu za szyję i uderzeniu pięścią w twarz, a także jednoczesnym zagrożeniu pobiciem, zażądali wydania im telefonu komórkowego i pieniędzy, a następnie przeszukali jego plecak, po czym zabrali w celu przywłaszczenia wydane im przez pokrzywdzonego telefon komórkowy marki L. (...) o wartości nie mniejszej niż 1 000 zł oraz pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 30 zł, czym działał na szkodę R. T.,

tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k.;

2.  w dniu 22 października 2012 r. we W. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnimi A. P. i A. T. usiłował dokonać rozboju na małoletnim J. D. w ten sposób, że po uprzednim uderzeniu go pięścią w twarz zażądali wydania im telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 400 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na ucieczkę pokrzywdzonego z miejsca zdarzenia, czym działał na szkodę J. D.,

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k.;

3.  w dniu 23 października 2012 r. we W. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnimi A. P. i A. T. dokonał rozboju na małoletnim K. B. w ten sposób, że po uprzednim uderzeniu go pięścią w twarz, zabrali w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. (...) o wartości nie mniejszej niż 1 200 zł, a następnie ponownie uderzyli go pięścią w twarz i grozili pobiciem, czym działał na szkodę K. B.,

tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k.;

4.  w czerwcu 2011 r. we W. przy ul. (...) dokonał kradzieży z włamaniem do samochodu N. (...) o nr rej. (...), z którego po uprzednim wybiciu szyby w drzwiach bocznych lewych oraz otwarciu pokrywy silnika dokonał zaboru w celu przywłaszczenia akumulatora o wartości 50 zł, czym działał na szkodę K. N. i B. N.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 k.k.;

5.  w okresie od dnia 16 czerwca 2011 r. do dnia 28 sierpnia 2011 r. we W. przyjął telefon komórkowy marki S. (...) o nr (...) o wartości 300 zł, pomagał w jego ukryciu, a następnie w zbyciu, wiedząc, iż uzyskany został za pomocą kradzieży dokonanej na szkodę J. K.,

tj. o czyn z art. 291 § 1 k.k.;

6.  w dniu 17 września 2011 r. we W. przy ul. (...) posłużył się przerobioną legitymacją szkolną nr (...) w ten sposób, że okazał funkcjonariuszom Policji podczas czynności legitymowania własnoręcznie przerobioną w nieustalonym miejscu i czasie legitymację szkolną nr (...) wystawioną przez Dyrektora Gimnazjum (...) przy ul. (...) we W. na dane P. P. zamieszkały W. ul. (...), w której uprzednio wkleił zdjęcie ze swoim wizerunkiem w miejsce zdjęcia P. P.,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 25 marca 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt XII K 339/13, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej:

I.  uznał oskarżonego B. P. winnym popełnienia czynu opisanego w pkt 1, tj. popełnienia przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego B. P. winnym popełnienia czynu opisanego w pkt 2, tj. popełnienia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

III.  uznał oskarżonego B. P. winnym popełnienia czynu opisanego w pkt 3, tj. popełnienia przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

IV.  uniewinnił oskarżonego B. P. od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt 4;

V.  uznał oskarżonego B. P. winnym popełnienia czynu opisanego w pkt 5, tj. popełnienia przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 291 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

VI.  uznał oskarżonego B. P. winnym popełnienia czynu opisanego w pkt 6, tj. popełnienia przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 270 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

VII.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył oskarżonemu wyżej wymienione w pkt od I do III, V i VI wobec niego kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

VIII.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu B. P. okres zatrzymania w dniu 17 września 2011 r., 18 września 2011 r., 19 września 2011 r. oraz okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 19 stycznia 2013 r. do dnia 2 lipca 2013 r., przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

IX.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. S. kwotę 1 505,52 zł (w tym podatek VAT) tytułem kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu;

X.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych i opłaty sądowej, zaliczając je na poczet Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego B. P., zaskarżając go w całości oraz zarzucając rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności bez jednoczesnego warunkowego zawieszenie orzeczonej kary, pomimo zaistnienia przesłanek uzasadniających zastosowanie wobec oskarżonego instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary łącznej. W uzasadnieniu wskazano, że Sąd I instancji stwierdził, iż orzeczenie kary o wyższym wymiarze niż kara łączna 2 lat bezwzględnego pozbawienia wolności byłaby przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności podmiotowych i przedmiotowych inkryminowanego czynu karą nazbyt surową o charakterze ściśle odwetowym, wobec czego ze stwierdzenia tego wprost wynika, że orzeczona kara była maksymalną karą, jaką w ocenie Sądu można było orzec. Tym samym wszelkie okoliczności świadczące o pozytywnej prognozie wobec oskarżonego powinny skutkować złagodzeniem jej skutków. Apelujący wskazał ponadto na orzecznictwo, w którym stwierdzono, że nie stanowi przeszkody dla zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary dotychczasowa karalność sprawcy, w tym za przestępstwo umyślne. Zdaniem obrońcy oskarżony wykazał w trakcie postępowania krytyczny stosunek do popełnionych czynów, o czym świadczy już jego samo przyznanie się do nich w toku całego postępowania Dodatkowo w stosunku do oskarżonego orzeczono o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na rozwój intelektualny na poziomie upośledzenia w stopniu lekkim z jednoczesnym bardzo nieharmonijnym rozwojem poszczególnych funkcji, co wprost wskazuje, że oskarżony wymaga pomocy, która na odpowiednim poziomie są w stanie zapewnić bardziej najbliższe mu osoby, niż Zakład Karny. Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary oraz jej ciążenie nad oskarżonym zdaniem skarżącego pozwoli oskarżonemu uczestniczyć w życiu społecznym, na co w pełni zasługuje, ponieważ zrozumiał swoje błędy, a orzeczenie w stosunku do niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności może spowodować nieodwracalną zmianę w życiu oskarżonego i nabranie nieznanych negatywnych wzorców zachowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego był niezasadna i nie podlegała uwzględnieniu, natomiast wyrok Sądu I instancji podlegał zmianie z innych przyczyn.

Uzasadniając konieczność zmiany wyroku Sądu I instancji, wskazać należy, iż oskarżony B. P. został w pkt V wyroku uznany winnym popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od dnia 16 czerwca 2011 r. do dnia 28 sierpnia 2011 r. we W. przyjął telefon komórkowy marki S. (...) o nr (...) o wartości 300 zł, pomagał w jego ukryciu, a następnie w zbyciu, wiedząc, iż uzyskany został za pomocą kradzieży dokonanej na szkodę J. K., tj. popełnienia przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 291 § 1 k.k. Sąd I instancji wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

W kontekście powyższego Sąd Okręgowy zważył, iż ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1247) zmieniony został m.in. art. 122 § 1 k.w., który w aktualnie obowiązującym brzmieniu stanowi, że kto nabywa mienie, wiedząc o tym, że pochodzi ono z kradzieży lub z przywłaszczenia, lub pomaga do jego zbycia albo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej mienie to przyjmuje lub pomaga do jego ukrycia, jeżeli wartość mienia nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Od dnia 1 stycznia 2014 r. minimalne wynagrodzenie, wynikające zgodnie z art. 47 § 9 k.w. z ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz.1679 ze zm.), wynosi 1 680 zł, a zatem biorąc pod uwagę wartość telefonu komórkowego marki S. (...) o nr (...), która wynosiła 300 zł, zauważyć należało, że czyn oskarżonego opisany w pkt V aktu oskarżenia stanowił w dacie orzekania przez Sąd I instancji wykroczenie z art. 122 § 1 k.w.

Sąd I instancji pomimo prawidłowych ustaleń faktycznych dokonał błędnej kwalifikacji prawnej wyżej opisanego czynu zabronionego popełnionego przez oskarżonego B. P., co w konsekwencji skutkowało jej poprawieniem przez sąd odwoławczy na podstawie art. 455 k.p.k. Jednocześnie Sąd Okręgowy zważył, iż czyn ten został popełniony w okresie od dnia 16 czerwca 2011 r. do dnia 28 sierpnia 2011 r., a zatem na podstawie art. 45 § 1 k.w. jego karalność w dacie orzekania przez Sąd I instancji ustała, wobec czego na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. należało w tym zakresie umorzyć postępowania karne oraz obciążyć kosztami sądowymi Skarb Państwa.

Powyższe uchybienie Sądu I instancji skutkowało również koniecznością uchylenia orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności, zawartego w pkt VII części dyspozytywnej wyroku Sądu I instancji, która to kara łączna obejmowała skazanie oskarżonego B. P. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. Sąd Okręgowy wymierzył w tym zakresie na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. nową karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

Uzasadniając wymiar kary łącznej, Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu I instancji, że wobec oskarżonego należało zastosować zasadę absorpcji i orzec karę łączną w wymiarze odpowiadającym najwyższej z orzeczonych kar pozbawienia wolności. Przemawiały za tym względy przedmiotowo-podmiotowe najcięższych z popełnionych przestępstw, a więc dwóch rozbojów oraz jednego usiłowania rozboju. Czyny te zostały popełnione w ciągu dwóch dni, a więc w bardzo krótkich odstępach czasu. Sposób działania oskarżonego był w każdym przypadku niemalże identyczny i polegał na współdziałaniu z innymi współsprawcami w uzyskaniu za pomocą przemocy telefonów komórkowych od przypadkowo napotkanych małoletnich pokrzywdzonych. Ponadto rolę oskarżonego w popełnieniu zarzucanych rozbojów należało ocenić jako najmniej aktywną. Oskarżony nie używał przemocy w stosunku do pokrzywdzonych i sam nie dokonywał zaboru ich mienia. Jego rola sprowadzała się w gruncie rzeczy do biernego uczestnictwa w popełnieniu oraz usiłowaniu popełnienia rozbojów oraz następczej sprzedaży skradzionych przedmiotów w okolicznych lombardach, ponieważ jako jedyny ze sprawców posiadał dowód osobisty. Z kolei czyn z art. 270 § 1 k.k. polegający na przerobieniu legitymacji szkolnej należało w ocenie Sądu Okręgowego zakwalifikować jako dużo lżejsze przestępstwo, które nie wpłynęło w sposób istotny na wymiar orzeczonej kary łącznej.

Odnosząc się do zarzutu apelacyjnego obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy uznał, iż Sąd I instancji w sposób prawidłowy ocenił prognozę kryminologiczną względem oskarżonego B. P. i całkowicie słusznie nie zastosował wobec niego warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Oskarżony jest osobą karaną sądownie za popełnienie wielu czynów zabronionych, w tym z art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k., z art. 279 § 1 k.k., z art. 279 § 1 k.k. oraz z art. 278 § 1 k.k. W niniejszej sprawie został dodatkowo oskarżony o czyny z art. 280 § 1 k.k., z art. 280 § 1 k.k., z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. oraz z art. 270 § 1 k.k. Wskazane okoliczności świadczą zdaniem Sądu Okręgowego o całkowitej demoralizacji i niepoprawności oskarżonego oraz o tym, iż przejawia on rażąco lekceważący stosunek do norm prawa karnego, zwłaszcza jeśli chodzi o przestępstwa przeciwko mieniu. Tutejszy Sąd podziela w całości stanowisko Sądu I instancji, iż oskarżony popełnianie czynów zabronionych traktował jako źródło stałych zarobków, co należało poczytać mu za okoliczność dodatkowo obciążającą. Ponadto oskarżony B. P. świadomie z zamiarem bezpośrednim popełnił przestępstwa rozboju na osobach małoletnich. Celowo wraz z współsprawcami wybierał na swoje ofiary osoby słabsze, które z założenia nie powinny stawiać oporu.

Powyższe okoliczności całkowicie uniemożliwiają skonstruowanie pozytywnej prognozy kryminologicznej względem oskarżonego. Na taką ocenę żadnego istotnego wpływu nie miało deklarowanie chęci poprawy przez oskarżonego, żalu za popełnione przestępstwa, czy też opinia psychologiczno-pedagogiczna o oskarżonym oraz przyznanie się do winy w sytuacji, gdy jego sprawstwo w świetle zeznań pokrzywdzonych nie budziło najmniejszej wątpliwości, na które to okoliczności powoływał się w apelacji obrońca B. P..

Wobec powyższego Sąd orzekł, jak w pkt I i II wyroku na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

Oskarżonemu B. P. został w niniejszej sprawie wyznaczony obrońca z urzędu, wobec czego na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata B. S. kwotę 516,60 zł (w tym podatek od towarów i usług) tytułem nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Wedle przepisów § 2, § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461) stawka minimalna wynosi za obronę przed sądem okręgowym jako drugą instancją – 420 zł, która to kwota po doliczeniu należnego podatku od towarów i usług stanowi przyznane wynagrodzenie.

Mając na uwadze, że oskarżony B. P. nie posiada pracy, nie uzyskuje żadnego dochodu i pozostawał tymczasowo aresztowany, Sąd Okręgowy uznał, iż nie będzie w stanie ponieść kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i z tego względu na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ich ponoszenia.