Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia:SO Agata Pierożyńska

Sędzia: SO Janusz Beim (spr.)

Sędzia: SO Marta Kowalska

Protokolant: st. protokolant sądowy Rafał Czopek

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z wniosku A. G.

przy uczestnictwie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

o upoważnienie do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie

z dnia 24 stycznia 2014 r. sygn. akt KR XII Ns-Rej KRS 21288/13/073

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że upoważnia wnioskodawcę A. G. – (...) sp. z o.o. w N. do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników tej spółki z następującym porządkiem obrad:

1.  otwarcie obrad,

2.  stwierdzenie prawidłowości zwołania walnego zgromadzenia i jego zdolności do podejmowania uchwał,

3.  przedstawienie przez spółkę i rozpatrzenie przez wspólników pisemnego sprawozdania szczegółowo opisującego aktualną sytuację spółki, a w szczególności obejmującego:



stan zobowiązań spółki (wysokość i terminy wymagalności), w tym relacje spółki z (...)S.A. w ramach zapadającego z dniem 31 listopada 2013 r. kredytu,



aktualne przychody spółki i perspektywy ich uzyskiwania w krótkim i średnim okresie,



kwestie związane z pożyczkami udzielonymi podmiotom związanym z (...), a w tym aktualna wysokość należności, ich nominał, oprocentowanie, terminy wymagalności, istniejące zabezpieczenia oraz perspektywy spłaty,



stan zaawansowania robót budowalnych związanych z inwestycją spółki przy ul. (...) w N. oraz perspektywy oddania obiektu do użytkowania,



działania spółki związane z komercjalizacją budynku przy ul. (...), a w szczególności ilość powierzchni wynajętej wraz z istotnymi wskaźnikami finansowymi zawartych umów,

4.  podjęcie uchwał w sprawie postanowień dotyczących roszczeń spółki o naprawienie szkód wyrządzonych jej przy sprawowaniu faktycznego zarządu w okresie od 1 czerwca 2012 r. do dnia obecnego,

5.  podjęcie uchwały w sprawie powołania pełnomocnika spółki do reprezentowania jej w sporach z osobami sprawującymi faktyczny zarząd w okresie od 1 czerwca 2012 r. do dnia obecnego,

6.  podjęcie uchwały w sprawie wystąpienie przez spółkę z roszczeniami o zapłatę wobec wspólnika (...)z siedzibą w N. z tytułu znacznego zawyżenia wartości aportu wniesionego do spółki na podstawie art. 175 ksh,

7.  podjęcie uchwały w sprawie zobowiązania spółki do przedstawienia wspólnikowi A. G. żądanych przez niego dokumentów oraz udzielenia wyjaśnień,

8.  podjęcie uchwał w sprawie zmian w radzie nadzorczej spółki;

9.  podjęcie uchwał w sprawie zmian w zarządzie spółki,

10.  podjęcie uchwały w sprawie poniesienia kosztów zwołania i odbycia zgromadzenia wspólników,

11.  zamknięcie obrad;

II.  wyznaczyć radcę prawnego W. C. przewodniczącym zgromadzenia o którym mowa w pkt I niniejszego postanowienia;

III.  zmienić punkt II postanowienia w ten sposób, że zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawcy koszty postępowania w kwocie 497,00 zł (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych);

IV.  zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwotę 390,00 zł (trzysta dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. G. zwrócił się do Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z wnioskiem o upoważnienie do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników. Wniosek zawierał żądania o:

-

upoważnienie wnioskodawcy do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. z przedstawionym przez wnioskodawcę porządkiem obrad;

-

wyznaczenie radcy prawnego W. C. przewodniczącym w/w nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników.

W uzasadnieniu swojego żądania wnioskodawca wskazał, iż posiada 810 udziałów przedmiotowej spółki. Podał, iż pismem z dnia 18 października 2013 r. zwrócił się do spółki z wnioskiem o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z porządkiem obrad analogicznym do wskazanego we wniosku skierowanym do Sądu I instancji, w szczególności zawierającym przedstawienie przez spółkę aktualnej sytuacji oraz podjęcie uchwał umożliwiających niezwłoczne zakończenie konfliktu wspólników. Wnioskodawca podniósł, iż skierowane zostało do niego zaproszenie do udziału w nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników, planowanym na 20 listopada 2013 r., jednakże zgromadzenie to miałoby przebiegać według ograniczonego porządku obrad, który nie czyniłby zadość jego żądaniom. W związku z powyższym zdaniem wnioskodawcy spełnione zostały przesłanki zastosowania przepisu art. 237 k.s.h.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (...) sp. z o.o. w N. wniósł o oddalenie wniosku jako całkowicie nieuzasadnionego i bezpodstawnego. Uczestnik przyznał fakt wpłynięcia wniosku A. G. z dnia 18 października 2013 r., jednakże w odpowiedzi na zawarte w nim żądanie zwołał dwa zgromadzenia wspólników, których porządki obrad w ogólności odpowiadały żądaniom wnioskodawcy. Wskazał, iż zgromadzenie planowane na dzień 20 listopada 2013 r. miało przebiegać wg. porządku nieuwzględniającego jedynie punktów, których objęcie ze względu na wysoki stopień ogólności żądania nie było możliwe. Uczestnik sprzeciwił się również wyznaczeniu na przewodniczącego zgromadzenia W. C., a także wskazał, iż wniosek nosi cechy próby paraliżu działalności spółki.

Bezspornym w sprawie było, iż wspólnik A. G. wystąpił z żądaniem zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników według wskazanego porządku obrad. Zarząd zwołał zgromadzenie na dzień 20 listopada 2013 r. i zgromadzenie odbyło się w planowanym terminie. Porządek zgromadzenia nie odpowiadał jednak żądaniom wnioskodawcy, w szczególności nie obejmował sprawozdania zarządu z aktualnej sytuacji w spółce.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego sygn. KR XII Ns-Rej. KRS 21288/13/073 oddalił wniosek. W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, iż udzielenie upoważnienia będącego przedmiotem wniosku doprowadziłoby do eskalacji konfliktu wspólników i skomplikowania sytuacji spółki. W ocenie Sądu I instancji brak było podstaw dla udzielenia upoważnienia do podejmowania uchwał w zakresie zmian w składzie zarządu spółki, gdyż w tym przedmiocie spór ma zostać rozstrzygnięty w drodze powództwa o ustalenie.

Powyższe postanowienie wnioskodawca zaskarżył w całości w apelacji. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 237 § 1 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że Sąd Rejestrowy jest uprawniony do nieuwzględnienia żądania wspólnika o upoważnienie go do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki z o.o. pomimo spełnienia przez niego wymogów zastrzeżonych w art. 237 § 1 k.s.h. oraz jest uprawniony do badania w toku postępowania o upoważnienie wspólnika do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia spółki z o.o. skutków prawnych hipotetycznych uchwał, które mogą zostać podjęte przez przyszłe zgromadzenie wspólników. Wnioskodawca na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i upoważnienie go do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. ze wskazanym przez siebie porządkiem obrad oraz wyznaczenie radcy prawnego W. C. przewodniczącym w/w zgromadzenia. W uzasadnieniu apelacji wnioskodawca podniósł, iż nadzwyczajne zgromadzenie wspólników ma na celu umożliwienie organowi właścicielskiemu podejmowanie decyzji, do których władne jest zgromadzenie wspólników, w które zarząd, jako organ wykonawczy, nie ma prawa w nie ingerować. W przypadku spełnienia formalnych przesłanek zarząd obowiązany jest do zwołania zgromadzenia z żądanym przez wspólnika porządkiem obrad. Wnioskodawca podniósł, iż instytucja sądowego upoważnienia wspólnika do zwołania zgromadzenia wspólników ma charakter kompetencji związanej, a w przypadku spełnienia odpowiednich przesłanek Sąd obowiązany jest wydać orzeczenie zgodnie z wnioskiem. Sąd władny jest do oceny wniosku pod względem wypełnienia wymogów formalnych, a poza oceną Sądu pozostają wszelkie inne kwestie, w szczególności Sąd nie jest on uprawniony do uzależniania wydania upoważnienia od arbitralnie ustalonych przesłanek. Zdaniem wnioskodawcy, oddalenie wniosku przez Sąd Rejestrowy nosiło znamiona prewencyjnej kontroli przyszłych uchwał wspólników, do której to kontroli Sąd nie jest uprawniony.

(...) sp. z o.o. w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji w całości jako nieuzasadnionej. Poniósł, iż zarzuty apelacyjne wynikają z błędnej wykładni przepisów prawa i zebranego materiału dowodowego.

Po rozpoznaniu apelacji Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jako zasadna, zasługiwała na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 236 § 1 ksh wspólnik reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego może żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż z przepisu tego wynika nie tylko uprawnienie wspólników mniejszościowych do wystąpienia z wnioskiem, lecz także obowiązek zastosowania się zarządu do złożonego wniosku, poprzez zwołanie zgromadzenia wspólników i umieszczenie w porządku jego obrad określonych spraw. Przy spełnieniu przez wnioskodawcę przesłanek określonych w art. 236 § 1 ksh brak jest podstaw prawnych do odmówienia realizacji jego uprawnienia. W konsekwencji zarząd ma obowiązek zastosować się do wniosku wspólnika mniejszościowego i nie wnikając w przyczyny oraz treść porządku wnioskowanego zgromadzenia wspólników, zgromadzenie to zwołać (wyr. SN z dnia 15 czerwca 2010 r., II CNP 8/10, LEX nr 610133). Uprawnienie wspólnika mniejszościowego wynika wprost z ustawy, a zarząd odmawiając zwołania zgromadzenia lub zamieszczenia w porządku jego obrad wnioskowanych spraw, narusza ciążące na nim obowiązki ustawowe.

W myśl art. 237 § 1 ksh jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia żądania zarządowi nadzwyczajne zgromadzenie wspólników nie zostanie zwołane, Sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólnika mniejszościowego występującego z tym żądaniem. Rozpoznając wniosek o upoważnienie do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników Sąd Rejonowy winien badać wyłącznie spełnienie przesłanek z art. 236 § 1 ksh, powstrzymując się co do zasady od analizy spraw mających być przedmiotem uchwał na zwoływanym zgromadzeniu. Nie budzi bowiem wątpliwości, że analizowane przepisy nie dają podstaw do uzależnienia uwzględnienia wniosku wspólnika mniejszościowego od zasadności podjęcia konkretnych uchwał.

Uwzględniając powyższe, stanowisko wyrażone przez Sąd Rejonowy nie mogło zostać zaakceptowane. Sąd ten oddalił złożony wniosek powołując się na kwestie, które uwzględniając treść art. 236 § 1 ksh, nie powinny być w ogóle badane. W pierwszej kolejności Sąd ten wskazał, że istnieje spór co do składu wspólników spółki i uprawnień do powoływania zarządu spółki, a nadto toczy się postępowanie w sprawie udostępnienia A. G. dokumentów spółki na podstawie art. 212 § 1 ksh. Kwestia struktury udziałów i liczby głosów przysługujących wspólnikom powinna być ustalona w oparciu o wpis w rejestrze oraz prawomocne postanowienie o zabezpieczeniu, a samo istnienie sporu pomiędzy wspólnikami pozostaje bez znaczenia dla sprawy. Uprawnienia wspólnika wynikające z art. 212 § 1 ksh oraz z art. 237 § 1 ksh mogą być realizowane równocześnie i niezależnie od siebie, przez co brak podstaw prawnych dla wprowadzania ograniczeń w korzystaniu z nich przez Sąd. Głównym argumentem podniesionym przez Sąd Rejonowy było jednak to, iż uwzględnienie wniosku doprowadziłoby do większego skonfliktowania wspólników i skomplikowania sytuacji spółki. Nie jest rzeczą Sądu dbać o prawidłowe relacje między wspólnikami, lecz w sytuacjach przewidzianych prawem umożliwić im realizację przysługujących im praw. Należy pamiętać, że przepis art. 237 § 1 ksh reguluje uprawnienie wspólników mniejszościowych, których żądanie zwołania zgromadzenia zostało zlekceważone przez zarząd, a więc możliwość jego stosowania pojawia się wyłącznie w sytuacji konfliktu w spółce pomiędzy wspólnikami a organem zarządzającym. Celem tego przepisu jest właśnie ochrona praw wspólników mniejszościowych w czasie sporów, w trakcie których realizacja ich praw jest szczególnie utrudniona. Skoro potrzeba rozstrzygnięcia przez Sąd w przedmiocie upoważnienia do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników ze swej istoty wynika z istniejącego konfliktu korporacyjnego, to konflikt ten samodzielnie nie może stanowić przyczyny oddalenia wniosku wspólnika mniejszościowego. Jak wynika z wcześniejszych wywodów, Sąd Rejonowy nie był również uprawniony do analizy wnioskowanego porządku obrad, ani do antycypującej oceny zasadności uchwał, które wszak nie zostały jeszcze podjęte. Skarżący słusznie zarzucił obrazę przepisu art. 237 § 1 ksh, bowiem Sąd Rejonowy w ramach niniejszego postępowania nie był uprawniony do badania okoliczności, którymi uzasadnił rozstrzygnięcie o oddaleniu wniosku. Prawidłowe procedowanie w sprawie powinno ograniczyć się do zbadania przesłanek z art. 236 § 1 ksh i 237 § 1 ksh. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż A. G. jest wspólnikiem uprawnionym z 810 udziałów o wartości 8 100 000 zł, co przekracza jedną dziesiątą kapitału zakładowego spółki. Wspólnik ten zażądał zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników przez zarząd, domagając się umieszczenia konkretnych spraw w porządku jego obrad. Zarząd wprawdzie wyznaczył zgromadzenie wspólników, jednakże zignorował wnioskowany przez A. G. porządek obrad. W rzeczywistości żaden z wnioskowanych punktów porządku obrad nie został poddany pod obrady wspólników, a zgromadzenie zostało przeprowadzone niezależnie przez reprezentanta wspólników (...) Sp. z o.o i A. W. C., a niezależnie przez R. G., reprezentującego (...)w N..

W efekcie doszło do sporządzenia dwóch protokołów zawierających przebieg obrad, a podjęcie uchwał w sprawach wnioskowanych przez A. G. nie było możliwe.

W takiej sytuacji nie sposób przyjąć, że zarząd zadośćuczynił obowiązkowi wynikającemu z art. 236 § 1 ksh. Należało więc uznać, że w sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki zobowiązujące Sąd do uwzględnienia wniosku. Równocześnie, jedynie na marginesie, Sąd Okręgowy zauważa, że nie jest uzasadnione stanowisko wnioskodawcy, iż treść uzasadnienia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 grudnia 2013 r. (I ACz 2069/13) przesądza o wygaśnięciu uprawnień osobistych wspólnika (...)w N.. Pogląd taki wyraził ten Sąd jedynie w uzasadnieniu postanowienia wydanego po rozpoznaniu zażalenia na udzielenie zabezpieczenia, powołując się przy tym na zmianę umowy założycielskiej uchwałą podjętą na zgromadzeniu wspólników w dniu 17 kwietnia 2009 r. Wymaga jednak podkreślenia, że zmiany umowy wynikające z tego zgromadzenia nie zostały zarejestrowane, bowiem wniosek w tym przedmiocie został prawomocnie oddalony (co wynika z lektury akt rejestrowych, por. też art. 256 § 3 w zw. z art. 169 ksh).

W konsekwencji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że upoważnił A. G. do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników określając porządek jego obrad tak, jak żądał tego wnioskodawca. Zgodnie z treścią art. 237 § 1 zd. 2 ksh, wydając postanowienie o upoważnieniu do zwołania zgromadzenia, Sąd Okręgowy zobowiązany był wskazać przewodniczącego tego zgromadzenia. Sąd Okręgowy uznał za zasadne wyznaczenie zgodnie z żądaniem wniosku W. C. – będącego pełnomocnikiem wnioskodawcy. Na marginesie należy zauważyć, iż nie można podzielić poglądu uczestnika, że wskazana przez wnioskodawcę na przewodniczącego osoba nie będzie gwarantować właściwego przeprowadzenia obrad. Uzasadnienie stanowiska uczestnika w tym zakresie było lakoniczne i brak w nim argumentów o charakterze merytorycznym.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 13 § 2 kpc w zw. z art. 386 § 1 kpc, zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł jak w pkt I i II sentencji. O kosztach postępowania przed Sądem pierwszej instancji orzeczono na podstawie art. 520 § 2 kpc i uwzględniając, że interesy uczestników były sprzeczne, zasądzono od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwotę 497 zł (koszty zastępstwa procesowego – 180 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, opłata od wniosku – 300 zł).

O kosztach procesu w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy również orzekł na podstawie art. 520 § 2 kpc i zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwotę 390 zł, na którą złożyła się opłata od apelacji w wysokości 300 zł oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 90 zł.

SSR D. Rzuchowska