Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w W., V Wydział Rodzinny i Nieletnich

W składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Magdalena Władzińska

Protokolant: Krystian Kryżba

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2014 roku w Warszawie

sprawy z powództwa M. O.

przeciwko A. O.

o obniżenie alimentów

1.  obniża alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w W. z dnia 22 lutego 2006 r. w sprawie sygn. akt V RC 262/06 od M. O. na rzecz córki A. O. z kwoty po 1000 (tysiąc) złotych miesięcznie do kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, płatne do rąk A. O. do 10 – tego dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 25 lipca 2013 roku;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od M. O. na rzecz A. O. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego.

V RC 719/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lipca 2013 roku M. O. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem tut. Sądu z dnia 22 lutego 2006 roku, sygn. akt V RC 262/06, na rzecz A. O. z kwoty po 1000 złotych miesięcznie do kwoty po 300 złotych miesięcznie. (pozew – k. 2)

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2014 roku pełnomocnik powoda poparł powództwo, natomiast pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa. (protokół rozprawy – k. 124)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wyrokiem z dnia 22 lutego 2006 roku w sprawie o sygn. V RC 262/06 tut. Sąd podwyższył alimenty zasądzone wyrokiem tut. Sądu z dnia 13 października 1994 roku sygn. V RC 1336/94 od M. O. na rzecz córki A. O. z kwoty 1500000 zł sprzed denominacji do kwoty po 1000 zł miesięcznie. (wyrok – k. 78 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06)

W chwili wydania wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku A. O. miała 12 lat i 9 miesięcy. Koszt miesięcznego utrzymania pozwanej wynosił 1747,08 zł. W skali roku koszty odzieży zimowej wynosiły ok. 1140 zł, odzieży letniej – ok. 540 zł, butów – ok. 170 zł, koszty wynikłe z realizacji obowiązku szkolnego – ok. 1565 zł, koszty wyjazdów wakacyjnych i zimowych – ok. 3000 zł, koszty artykułów sanitarno – higienicznych – k. 130 zł, witamin – ok. 150 zł, pościeli – ok. 80 zł, opłat mieszkaniowych – ok. 990 zł. Miesięczny koszt rehabilitacji ortopedycznej wynosił 400 zł, prywatnych lekcji języka angielskiego - 400 zł, kosztów wyżywienia - 700 zł. (uzasadnienie wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku – k. 83 – 84 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06)

Obecnie pozwana ma 23 lata i jest studentką (...) na kierunkach filologia angielska i filologii włoska. Studia te są bezpłatne. Dodatkowo odpłatny był lektorat języka francuskiego – kosztował 1500 zł. W wakacje pozwana jeździ na obozy językowe - w zeszłym roku trzytygodniowy pobyt kosztował około 2500 zł. Koszt utrzymania pozwanej szacunkowo wynosi około 3000 zł miesięcznie, na co składają się koszty wyżywienia, edukacji, przejazdów, leczenia, opłaty czynszowe. Pozwana korzysta z biletu miesięcznego – kosztuje to 55 zł miesięcznie. Co trzy miesiące pozwana jeździ do K., kosztuje to około 150 zł. Pozwana leczy się stomatologiczne. Pozwana cierpi na nerwicę lękową, ma kołatania serca. Pozwana miała robione badania echo serca – koszt 200 zł i EKG – 80 zł. Pozwana czasami choruje, wtedy do domu wzywany jest lekarz – koszt to około 150 zł za wizytę. Pozwana jest zapisana do lekarza pierwszego kontaktu. Pozwana ma telefon komórkowy, abonament kosztuje 100 zł miesięcznie oraz Internet 50 zł miesięcznie. Pozwana żywi się głównie na mieście. Środki czystości i kosmetyki kosztują około 200 - 300 zł miesięcznie. Odzież pozwanej co pół roku kosztuje około 3000 - 4000 zł. Pozwana zazwyczaj ma zajęcia od 8:00 do 20:00 od poniedziałku do piątku, jeden dzień jest luźniejszy. Pozwana pobierała stypendium w wysokości 500 zł przez okres od października 2012 roku do lipca 2013 roku. (zeznania A. S. – k. 121 - 122, zeznania M. S. – k. 123, zaświadczenia – k. 51 – 52, oświadczenie – k. 114)

Powód M. O. w dacie wydania ostatniego wyroku ustalającego wymiar obowiązku alimentacyjnego miał 77 lat, był emerytem i otrzymywał emeryturę w kwocie 1852 zł netto miesięcznie po potrąceniu przez ZUS 150 zł ówczesnej kwoty alimentów. Powód pracował jako wykładowca w (...) Wyższej Szkole (...) w Ł., jego dochód z tego tytułu wyniósł w 2005 roku 8000 zł brutto. Pozwana była jego czwartym dzieckiem. Z ostatniego małżeństwa powód miał 32 – letnią córkę, której pomagał finansowo oraz dwoje dorosłych dzieci z innego małżeństwa. Powód mieszkał z żoną, która otrzymywała emeryturę w wysokości 582 zł. Powód ponosił koszty związane z opłatami czynszowymi w kwocie 1041 zł miesięcznie oraz opłatami za prąd w wysokości 120 zł miesięcznie. Powód pozostawał pod opieką lekarzy w przychodni na ul. (...), m.in. urologa i kardiologa, co związane było z wydatkiem 80 zł za wizytę lekarską oraz 250 zł miesięcznie na lekarstwa. Koszty wyżywienia powoda wynosiły ok. 500 – 600 zł miesięcznie. Żona powoda pozostawała pod opieką lekarza z powodu osteoporozy i chorej tarczycy. Powód był właścicielem działki letniskowej w S. pod R.. Powód ponosił koszt książek i fachowych czasopism. (uzasadnienie wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku – k. 83 – 84 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06)

Obecnie M. O. ma 82 lata. Powód jest na emeryturze, do końca roku 2012 pracował jeszcze jako nauczyciel akademicki w szkole wyższej i zarabiał 7000 zł netto miesięcznie. Dodatkowo powód pobierał emeryturę w kwocie 3400 zł. Obecnie powód pobiera jedynie emeryturę w kwocie 3399,02 zł. Powód w kwietniu 2013 roku przebył udar mózgu. Obecnie leczy się i przebywa okresowe badania. Koszty leczenia to kwota 250 - 300 zł miesięcznie, koszt leków: 150-200 zł miesięcznie. Powód chodzi do trzech specjalistów: urologa, kardiologa i neurologa. Badania typu EKG powód robi prywatnie. Opiekę nad powodem sprawuje zatrudniona na ½ etatu opiekunka. Powód prowadzi wraz z żoną gospodarstwo domowe, na dwie osoby potrzeba im kwoty 2500 zł miesięcznie, na ubrania 200 - 300 zł. Żona powoda nie pracuje, pobiera emeryturę w wysokości 786,95 zł. Żona powoda choruje na zaćmę i osteoporozę. Koszt utrzymania mieszkania to 1400 zł miesięcznie, wliczając czynsz, prąd, woda, śmieci i telewizję. Powód nie posiada żadnego majątku, nie ma udziałów ani oszczędności. W lipcu 2011 roku powód wraz z małżonką wykupili mieszkanie przy ul. (...), a następnie zamienili się z córką na jej mieszkanie przy ul. (...). Powód zawarł z właścicielką mieszkania przy. ul. (...) umowę dożywocia. Powód nie utrzymuje żadnego kontaktu z pozwaną. (zeznania M. O. – k. 63 – 65, pismo – k. 4, oświadczenie pełnomocnika powoda – k. 64, pismo - k. 5, karta informacyjna – k. 7 – 9, zaświadczenie – k. 23, zezwolenie - k. 24, umowa o pracę – k. 25, skierowanie – k. 26, wynik – k. 83)

Matka pozwanej w dacie wydania wyroku miała 49 lat, była tłumaczem przysięgłym języka niemieckiego oraz prowadziła jednoosobowe biuro tłumaczeń. A. S. zarabiała 2958 zł miesięcznie. Pomoc finansową na utrzymanie córki dostarczał jej brat, były to kwoty do 1500 zł miesięcznie. A. S. mieszkała wraz z dzieckiem. Oprócz kosztów związanych z utrzymaniem pozwanej A. S. ponosiła także koszty swojego utrzymania i wyżywienia w kwocie 100 zł miesięcznie. Opłaty czynszowe wynosiły 250 zł na osobę, zaś koszt prądu – 400 zł rocznie na osobę. (uzasadnienie wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku – k. 83 – 84 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06)

Obecnie matka pozwanej A. S. ma lat 58, jest z zawodu tłumaczem języka niemieckiego. A. S. opłaca czynsz za mieszkanie w kwocie 602,24 zł. Matka pozwanej płaci zaliczkowo w czynszu opłatę za centralne ogrzewanie, a po sezonie przychodzi wyrównanie. Wyrównanie od 1 lipca 2011 do 30 czerwca 2012 wyniosło 1947,93 zł. Zadłużenie w spółdzielni mieszkaniowej za czynsz na dzień 29 stycznia 2014 roku wynosiło 2956,69zł plus odsetki. A. S. na wyżywienie przeznacza miesięcznie około 1500 -2000 zł. Matka pozwanej utrzymuje się częściowo z oszczędności z poprzednich lat, których było około 20 tyś zł, oraz wspomaga ją finansowo brat, przeznacza kwotę 1500 zł miesięcznie na poczet utrzymania pozwanej. A. S. nie ma zaciągniętych kredytów czy pożyczek. Matka pozwanej posiada mieszkanie własnościowe, w którym mieszka z córką. A. S. ma wadę serca, która została wykryta dwa lata temu, a polega na niedotykaniu się zastawki trójdzielnej, jest to wada wrodzona. A. S. na stałe przyjmuje z tego powodu leki, koszt ich wynosi około 200 zł miesięcznie. (informacja – k. 55, potwierdzenie – k. 115, zeznania A. S. – k. 121 – 122, zeznania M. S. – k. 123)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyroku – k. 78 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06, uzasadnienia wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku – k. 83 – 84 akt tut. Sądu o sygn. V RC 262/06, zeznań A. S. – k. 121 - 122, zeznań M. S. – k. 123, zaświadczeń – k. 51 – 52, oświadczenia – k. 114, zeznań M. O. – k. 63 – 65, pisma – k. 4 , oświadczenia pełnomocnika powoda – k. 64, pisma - k. 5, karty informacyjnej – k. 7 – 9, zaświadczenia – k. 23, zezwolenia - k. 24, umowy o pracę – k. 25, skierowania – k. 26, wyniku – k. 83, informacji – k. 55, potwierdzenia – k. 115.

Sąd dał wiarę w przytoczonym powyżej zakresie zeznaniom A. S., M. S. oraz M. O., są one bowiem logiczne, spójne i korespondują z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo o obniżenie obowiązku alimentacyjnego na rzecz z kwoty po 1000 złotych miesięcznie do kwoty po 300 złotych miesięcznie zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w skutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zawsze jednak dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku.

Trzeba przy tym podkreślić, iż treść art. 135 § 1 kro nie pozwala na wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków, lecz nakazuje czynić to, uwzględniając możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Istotne jest bowiem, że przy ocenie, czy dana osoba może zostać obciążona obowiązkiem alimentacyjnym, bierze się pod uwagę nie tyle jej aktualną sytuację majątkową i zarobkową, lecz właśnie to, jakie ma ona w tej mierze możliwości (orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r., III CR 212/58, OSN 1960, nr 2, poz. 48). Są one determinowane wiekiem zobowiązanego, jego stanem zdrowia, przygotowaniem zawodowym, wykształceniem, ale także możliwością zdobycia pracy w regionie, w którym mieszka i wieloma innymi czynnikami.

Uznać należy, iż pozwana A. O. wobec pobierania edukacji wciąż nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Jednakże, zdaniem Sądu, w zaistniałym stanie faktycznym konieczne było obniżenie obowiązku alimentacyjnego na jej rzecz ciążącego na powodzie M. O. z kwoty po 1000 złotych miesięcznie do kwoty po 700 złotych miesięcznie. Od wydania wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku minęło bowiem 8 lat, podczas których nastąpiła zmiana stosunków polegająca na znacznym zmniejszeniu się możliwości zarobkowych powoda. W dacie wydania ostatniego wyroku ustalającego wymiar alimentów na rzecz pozwanej powód pobierał emeryturę, a także zarabiał kilka tysięcy złotych miesięcznie. Obecnie powód ma ponad 80 lat i jako osoba w podeszłym wieku nie ma możliwości podjęcia pracy, tak więc jedynym jego źródłem utrzymania jest emerytura, którą dzieli z żoną. Ponadto od czasu wydania wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku stan zdrowia powoda znacznie się pogorszył, przebył on udar mózgu i aktualnie wymaga stałego leczenia i opieki, co również generuje koszty. Wydolność finansowa powoda jest więc ograniczona. Wskazać przy tym należy, że powód poza pozwaną posiada trójkę innych dzieci. Tymczasem matka pozwanej jest osobą w sile wieku i dzięki bogatemu doświadczeniu zawodowemu jako tłumacz posiada możliwości zarobkowe wystarczające, by przyczyniać się do łożenia na córkę. Co więcej, matka pozwanej jest w szerokim zakresie wspierana finansowo przez brata, który przekazuje jej od lat kwotę 1500 zł miesięcznie na utrzymanie pozwanej. Jednocześnie koszt utrzymania pozwanej wskazany przez jej matkę jest zdaniem Sadu zawyżony. Sąd nie uznał za uzasadniony wydatku wynikającego z wzywania lekarza na wizyty domowe podczas chorób pozwanej, jak również wydatku 200 – 300 zł miesięcznie na kosmetyki oraz 3000 – 4000 zł na pół roku na odzież. Wszystko to sprawia, że w ocenie Sądu kwota 700 zł zasądzona niniejszym wyrokiem jest kwotą adekwatną do możliwości finansowych powoda i usprawiedliwionych potrzeb pozwanej.

Mając powyższe na uwadze, w punkcie 1 na podstawie art. 138 k.r.o. obniżył alimenty zasądzone wyrokiem tut. Sądu z dnia 22 lutego 2006 roku w sprawie o sygn. V RC 262/06 od M. O. na rzecz córki A. O. z kwoty po 1000 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie, płatne do rąk A. O. do 10 – go dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 25 lipca 2013 roku.

W punkcie 2 Sąd w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. zasądził od M. O. na rzecz A. O. kwotę 200 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego.