Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 r.

Sąd Rejonowy w Legnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2014 r. w Legnicy

sprawy z powództwa powoda W. B.

przeciwko stronie pozwanej C. Diecezji (...) w L.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  nieuiszczone w sprawie koszty sądowe zalicza na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 544/14

UZASADNIENIE

Powód W. B., w pozwie skierowanym przeciwko stronie pozwanej C. Diecezji (...) w L. domagał się zasądzenia kwoty 4 000 złotych. Z pisma powoda z dnia 18 czerwca 2014 r. (k.21) wynika, iż przedmiotowe roszczenie wywodził z faktu doznania krzywdy. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że począwszy od września 2013 r. kilkakrotnie zwracała się do strony pozwanej o udzielenie pomocy w postaci przydziału żywności i łóżka, w związku z trudną sytuacją materialną i zdrowotną. Pomoc nie została mu udzielona. Strona pozwana nie spełniała pokładanych w niej nadziei. Naraziła również życie i zdrowie powoda, który z uwagi na wysokość pozyskiwanych dochodów jest w stanie zakupić jedynie 1 bochenek chleba oraz 0,2 kg pasztetowej na dobę. Na rozprawie w dniu 11 września 2014 r. powód dodatkowo podał, że żądane 4 000 zł ma zamiar przeznaczyć na leczenie sanatoryjne i na zakup leków, żeby zapobiec zachorowaniu na stwardnienie rozsiane.

Strona pozwana C. Diecezji (...) w L. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. Zarzuciła, że powód domagając się zasądzenia odszkodowania z tytułu utraty zdrowia w skutek niedożywienia nie wykazał dowodowo, że przywołana pozwem szkoda na jego zdrowiu istotnie nastąpiła i to w skutek bezpośredniego zachowania pozwanego. Pozwany nie kwestionuje pozostawania przez pozwanego w trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej od dłuższego czasu, jednak status osoby biednej nie rodzi automatycznie obowiązku wsparcia finansowego takiej osoby przez jakąkolwiek organizację pożytku publicznego. Dobroczynny charakter działalności jaką prowadzi C. kłóci się doszukiwaniem się podstaw do dochodzenia odszkodowania za ewentualne nieudzielenie daru wsparcia. Strona pozwana w miarę posiadanych środków finansowych i innych zasobów materialnych prowadzi swoją działalność statutową przede wszystkim poprzez Parafialne Zespoły (...). W ramach tej działalności podanie powoda zawierające prośbę o pomoc zostało pozywanie rozpatrzone w dniu 26 listopada 2013 r. (decyzja o przekazaniu łóżka) i 17 grudnia 2013 r. (decyzja o przyznaniu paczki żywnościowej). Zgodnie z procedurą pozwanego pismo o przyznaniu pomocy zostało do realizacji przesłane do K. Proboszcza Parafii, w której zamieszkuje powód. Przedstawiciel parafii próbował skontaktować się z powodem by omówić szczegóły dotyczące przekazania darów, lecz bezskutecznie. Powód także nie skontaktował się z Parafią w celu odbioru pomocy, pomimo że miał wiedzę o jej przyznaniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. B. ma 48 lat, mieszka w mieszkaniu komunalnym, prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Od 2001 r. nie pracuje, zajmuje się zbieractwem surowców wtórnych. Z tego tytułu jest w stanie zarobić ok. 80-110 zł miesięcznie. Nadto otrzymuje świadczenie z Mops-u w wysokości 100 zł miesięcznie i korzysta z dodatku mieszkaniowego, który w części pokrywa koszt czynszu bieżącego. Innych dochodów nie posiada. Powód ponosi koszty czynszu w wysokości 50 zł. Leczy się u lekarza rodzinnego ze względów neurologicznych i kardiologicznych. Na leki przeznacza 60 zł miesięcznie. Z uwagi na trudną sytuację majątkową i zdrowotną zwrócił się do C. Diecezji (...) z prośbą o udzielenie pomocy w postaci przydziału żywności i łóżka pismami z dnia 9 września 2013 r. i 3 grudnia 2013 r.

Dowód:

- wnioski powoda z dnia 09.09.2013 r., k. 6, 03.12.2013 r., k. 7, 15.02.2014 r., k. 8,

- zaświadczenie PUP w L. z dnia 16.05.2014 r., k. 9,

- decyzje MOPS w L. z dnia 05.12.2013 r., k. 10, 11.03.2014 r., k. 11,

- zeznania powoda, k. 58.

Sąd zważył:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na brak przesłanek odpowiedzialności deliktowej strony pozwanej.

Powód W. B. domagał się zasądzenia kwoty 4 000 zł, co z jednej strony uzasadniał faktem wystąpienia krzywdy (a więc uszczerbku o charakterze niemajątkowym polegającego na całokształcie cierpień fizycznych i psychicznych będących następstwem bezprawnego i zawinionego zachowania lub zaniechania osoby odpowiedzialnej), z drugiej zaś strony adekwatnością tej kwot do kosztów, które musi ponieść w związku z leczeniem sanatoryjnym i farmakologicznym (co z kolei wskazuje bardziej na odszkodowawczy charakter żądania powoda, który w ten sposób zmierza do zaspokojenia szkody o charakterze majątkowym).

Niezależnie od charakteru żądania (zadośćuczynienie czy odszkodowanie) odpowiedzialność strony pozwanej jest uzależniona od łącznego wystąpienia koniecznych przesłanek tej odpowiedzialności, mianowicie: bezprawności działania lub zaniechania, wystąpienia szkody lub krzywdy, związku przyczynowego pomiędzy takim działaniem lub zaniechaniem a szkodą lub krzywdą, winy (art. 415 k.c., a w przypadku zadośćuczynienia w związku z art. 445 k.c. lub 448 k.c.). Jednocześnie ciężar udowodnienia przesłanek tej odpowiedzialności (tj. bezprawności zachowania pozwanego, winy, szkody i związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanego a szkodą) obciąża w całości powoda (art. 6 k.c.). Niewykazanie przez powoda istnienia już jednej z wyżej wymienionych przesłanek odpowiedzialności deliktowej jest równoznaczne z nieudowodnieniem żądania i zwalnia sąd z konieczności badania czy spełnione zostały dalsze warunki tej odpowiedzialności.

Powód wywodził korzystane dla siebie skutki prawne z faktu nieudzielenia mu pomocy przez stronę pozwaną.

W ocenie Sądu powództwo nie mogło być uwzględnione z powodu braku bezprawności zaniechania strony pozwanej. Przede wszystkim nie sposób podzielić poglądu powoda, iż strona pozwana miała obowiązek prawny udzielenia mu pomocy.

Bezprawnością cywilną jest każde działanie lub zaniechanie sprzeczne z normami prawnymi lub zasadami współżycia społecznego. W efekcie dla stwierdzenia występowania bezprawności konieczne jest naruszenie skonkretyzowanej normy prawnej, moralnej, lub etycznej, której adresatem był podmiot odpowiedzialny za szkodę lub krzywdę. Istnienia obowiązku nie można domniemywać, lecz winien on wynikać z odpowiedniego przepisu prawa lub nakazu moralnego albo etycznego.

Przeciwko przyjęciu, że swym działaniem lub zaniechaniem strona pozwana dopuściła się bezprawności przemawia przede wszystkim charakter działalności strony pozwanej. W tym miejscu należy zauważyć, że C. Diecezji (...), na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2013.1169), jest osobą prawną K., która z mocy art. 38 tejże ustawy ma prawo prowadzenia działalności charytatywno-opiekuńczej K.. Najogólniej mówiąc jest to działalność polegająca na pomocy ludziom, wspieraniu biednych i potrzebujących oraz troszczeniu się i dbaniu o kogoś. Żaden z przepisów prawa nie nakłada na C. Decyzji (...) obowiązku udzielenia pomocy. Wprowadzenie takiego obowiązku niweczyłoby opiekuńczo-charytatywny charakter takiej działalności, która w swym założeniu opiera się na dobrowolności. Do tego nie każda osoba biedna kwalifikuje się automatycznie do udzielenia jej pomocy, wszak zależy to od funduszy i innych środków materialnych jakimi dysponuje organizacja, nadto spełnione muszą być procedury przewidziane w statucie organizacji do udzielenia wsparcia. W efekcie z faktu nieudzielenia pomocy dla ubiegającego się o taką pomoc nie powstaje roszczenie o naprawienie szkody czy krzywdy powstałej w konwekcji nieudzielenia pomocy.

Z tych przyczyn w sprawie drugorzędne znaczenie miało czy C. rzeczywiście nie wykonała decyzji o przydziale wsparcia – jak twierdził powód, czy raczej było tak, jak twierdziła strona pozwana, że to powód uniemożliwił kontakt w kwestii przekazania darów. Dlatego Sąd zaniechał wyjaśnienia tej kwestii pomimo sporu między stronami w omawianym zakresie.

Rację miała też strona pozwana w zakresie w jakim twierdziła, że powód nie wykazał istnienia uszczerbku na zdrowiu czy innej krzywdy lub szkody, której wystąpienie można w sposób adekwatny wiązać z działaniem lub zaniechaniem C. Decyzji (...) w L..

Niekwestionowanym przez stronę pozwaną faktem jest, że powód W. B. jest osobą w trudnej sytuacji majątkowej i zdrowotnej, będącej konsekwencją wypadku jakiemu uległ w 2001 r. i niemożności podjęcia pracy od tej pory, a także bardzo niskich dochodów. Okoliczności dotyczące stanu zdrowia, na jakie powołuje się w pozwie (chudniecie i szereg towarzyszących temu dolegliwości), to najprawdopodobniej efekt wieloletniego ubóstwa. Powód nie przedstawił dowodów potwierdzających występowanie tych dolegliwości jak również wskazujących na związek pomiędzy nimi a działaniem czy zaniechaniem strony pozwanej. To, że powód przeszedł w przeszłości leczenie neurologiczne czy kardiologiczne, które kontynuuje aktualnie u lekarza pierwszego kontaktu, nie przesądza o istnieniu tych dolegliwości, a już na pewno nie wskazuje na bezpośredni związek z zaniechaniem strony pozwanej.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie I sentencji.

Rozstrzygniecie zawarte w punkcie II wyroku oparte jest na treści art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i wynika z faktu zwolnienia powoda od kosztów sądowych w zakresie opłaty od pozwu.