Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : SSO w SR Iwona Kizerwetter -Kramarz

Protokolant: Justyna Tkaczuk

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. K. (1)

przeciwko (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda W. K. (1) na rzecz pozwanej (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 2.417 zł (dwóch tysięcy czterystu siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł (dwóch tysięcy czterystu złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1302/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 maja 2013 roku powód W. K. (1) wniósł o zasądzenie od (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. na jego rzecz kwoty 28.840,49 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 października 2012 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu nienależnego świadczenia oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że powód zawarł poprzednikiem prawnym pozwanej – (...) S.A. umowę kredytową, zaś w wyniku przedterminowej spłaty pozwana naliczyła wobec bezpodstawnie prowizję w wysokości 4,5% (pozew z załącznikami k.1-54).

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. - reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata M. O. (pełnomocnictwo – k. 67) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. (odpowiedź na pozew z załącznikami k.63-146).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 lutego 2008 roku W. K. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) Produkcja (...) Sportowych K. W. (jako (...)) zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. (poprzednio (...) S.A. jako Bank) umowę Kredytu Firmowego na Wzrost Konkurencyjności Firmy indeksowanego kursem franka szwajcarskiego nr BL (...) zwaną dalej „umową kredytu”.

Umowa kredytu przewidywała, że Bank udziela Kredytobiorcy kredytu w kwocie 500.000,00 złotych, a okres kredytowania wynosi 216 miesięcy. Zabezpieczeniem zobowiązania była hipoteka umowna w wysokości 1.000.000,00 złotych (bezsporne, umowa k.29-32).

Zgodnie z § 10 umowy kredytu integralną częścią umowy był „Regulamin kredytowania przedsiębiorców w (...) S.A.” (zwany dalej (...) ) oraz „Regulamin konta dla Małych firm”.

Nadto zgodnie treścią z § 12 umowy Kredytobiorca potwierdził, że otrzymał Tabelę Opłat i Prowizji dla Małych Firm, obowiązującą na dzień zawarcia umowy oraz uprawnienie Banku do zmiany Tabeli Opłat i Prowizji dla Małych firm w przypadkach określonych w Regulaminie. (umowa-k.31).

W chwili zawarcia umowy kredytu Tabela Opłat i Prowizji dla Małych Firm przewidywała prowizję za wcześniejszą spłatę części lub całości kredytu w wysokości 3% kwoty spłacanej, pobieranej tylko w pierwszym roku kredytowania. (bezsporne, tabela – k.39).

W dniu zwarcia umowy Regulamin zawierał klauzulę modyfikacyjną w Rozdziale III ust. 14, która przewidywała, że Bank zastrzega sobie prawo do zmiany Tabeli Opłat i Prowizji dla Małych firm na skutek wystąpienia, co najmniej jednego z czynników, o których mowa w ust. 7. Jednocześnie zawarte było wskazanie, że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji dla Małych firm nie stanowi zmiany Umowy. (bezsporne, Regulamin – k.42-47).

Przywołany w Rozdziale III ust. 14 Regulaminu ust. 7 było obarczone błędem pisarskim, bowiem czynniki uprawniające Bank do dokonania zmiany Tabeli Opłat i Prowizji były ujęte Rozdziale III ust. 13 Regulaminu.

W dniu19 maja 2010 roku nastąpiła zmiana Tabeli Opłat i Prowizji, która przewidywała prowizję za wcześniejszą spłatę części lub całości kredytu w wysokości 3 % kwoty spłacanej (niezależnie od czasu kredytowania). (bezsporne, pismo k. 50-51).

W dniu 10 października 2011 roku nastąpiła kolejna zmiana Tabeli Opłat i Prowizji, która przewidywała prowizję za wcześniejszą spłatę części lub całości kredytu w wysokości 4,5% kwoty spłacanej (niezależnie od czasu kredytowania). (Uchwała zarządu nr 34/ (...)/2011 z załącznikiem nr 1 Tabelą Opłat i Prowizji- k.89-99).

Podstawami zmian w Tabeli Opłat i Prowizji były czynniki wskazane w Rozdziale III Regulaminu ust. 13 pkt:

a)  zmiana parametrów rynkowych, środowiska konkurencji, przepisów prawa w szczególności przepisów podatkowych i rachunkowych stosowanych w sektorze bankowym

b)  zmiana poziomu inflacji bądź innych warunków makroekonomicznych;

Informację o błędzie pisarskim w Regulaminie Bank zamieścił na swojej stronie internetowej, zaś zarządzeniem z dnia 152/Z (...) z dniu 26 sierpnia 2011 roku sprostował omyłkę w regulaminie, wskazując że czynniki uprawniające Bank do dokonania zmiany Tabeli Opłat i Prowizji były są ujęte w Rozdziale III ust. 13 Regulaminu. (załącznik nr 1 do zarządzenia nr (...)- k.112-118, zeznania świadków M. D. – k.159- 160, K. M. – k.178-179 i D. P.- k. 179).

W trakcie umowy kredytu W. K. (1) zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

W dniu 10 października 2012 roku Bank wystawił na prośbę Kredytobiorcy zaświadczenie przedstawiające informację o kredycie w której wskazana jest prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu w kwocie 4,5% spłacanego kapitału w wysokości: 8.399,49 CHF (franków szwajcarskich) (bezsporne, zaświadczenie- k.33).

W dniu 26 października 2012 roku W. K. (2) dokonał przedterminowej spłaty kredytu i uiścił w całości 4,5% prowizję z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu we wskazanej kwocie, która w przeliczeniu na złote, według kursu średniego NBP wyniosła 28.840,49 złotych. (bezsporne).

W dniu 18 stycznia 2013 roku powód złożył reklamację podnosząc iż prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu została pobrana nienależnie. (bezsporne, reklamacja – k.49-50).

Pozwana w piśmie z dnia 30 stycznia 2013 roku nie uznała zasadności reklamacji (bezsporne, odpowiedź -k.50-51).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty oraz zeznania świadków M. D., K. M. i D. P..

Sąd dał wiarę załączonym do akt, a wskazanym wyżej, dokumentom, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sad dał wiarę zeznaniom wyżej wskazanych świadków, albowiem ich zeznania są jasne i spójne, a nadto znajdują potwierdzenie w załącznik nr 1 do zarządzenia nr (...) (k.112-118).

Sąd oparł się również na okolicznościach przyznanych przez strony, które zgodnie z art. 229 K.p.c. nie wymagają przeprowadzenia dowodów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Bezsporne pomiędzy stronami pozostawał fakt zawarcia umowy kredytowej, jej wcześniejszej spłaty kredytu oraz poniesienia przez powoda kosztu prowizji 4,5% spłacanej sumy, której odpowiada kwota 28.840,49 złotych.

Jedyną sporną faktem była ocena czy dokonana przez pozwaną zmiana Tabeli Opłat i Prowizji była skuteczna względem powoda, a zatem czy uiszczona przez niego prowizja była należnym świadczeniem.

Zgodnie z art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Sąd przychylił się do stanowiska pozwanego zawartego w odpowiedzi na pozew i kolejnych pismach procesowych, iż nastąpiła w trakcie umowy dwukrotna zmiana Tabeli Opłat i Prowizji, do której pozwany był uprawniony na podstawie § 12 umowy (k.32), a która w myśl postanowień Rozdziału III ust 14 Regulaminu nie stanowiła zmiany umowy.

Zdaniem Sądu fakt błędnej numeracji ustępu zawartego w tym samym rozdziale Regulaminu (w sąsiedztwie ust 13 i 14) łączącego strony należało potraktować jako oczywistą omyłkę pisarską. W opinii Sądu za taką ocena przemawiają nie tylko zeznania świadków, ale późniejsze sprostowanie regulaminu wskazanym punkcie (k.115).

W świetle wyżej poczynionych rozważań powód był zobowiązany względem pozwanej do zapłaty prowizji z tytułu przedterminowej spłaty prowizji we wskazanej wysokości. Nie ma zatem mowy o nienależytym świadczeniu z jego strony.

Należy zauważyć, że w obecnym stanie prawnym rzeczą Sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Zgodnie z art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Wobec powyższego obowiązek przedstawienia dowodów na poparcie prezentowanych twierdzeń spoczywa na stronach. Nadto na uwadze należy mieć treść przepisów art. 227 k.p.c. w powiązaniu z art. 6 k.c..

Mianowicie pierwszy przepis wskazuje, że „przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.” Oznacza to, że Każde twierdzenie strony oraz uczestnika postępowania powinno być poparte dowodami. Natomiast art. 6 k.c. nakłada ciężar udowodnienia faktu na osobę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (por. K. Pietrzykowski [w:] "Kodeks cywilny Komentarz" K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2002, tom 1, str. 52, teza 3a).

Sąd podziela także stanowisko Sądu Najwyższego, w którym wskazuje on, że zasada kontradyktoryjności uwalnia sąd orzekający od odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego którego dysponentem są strony. Bierność strony w zakresie postępowania dowodowego nie zobowiązuje sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodów z urzędu (wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 15 grudnia 1998 roku, sygn. I CKN 944/97, Prok.i Pr. 1999/I l-12/38). Powyższe rozważanie dotyczą zwłaszcza sytuacji, gdy strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika.

W związku z powyższym, Sąd uznał, że na stronę pozwaną nie można przerzucać ciężaru dowodu okoliczności obciążających powoda, w szczególności w sytuacji kiedy twierdzenia powoda nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

W tym stanie rzeczy powództwo podlegało oddaleniu bowiem powód nie wykazał, aby spełnione przez niego świadczenie było nienależne. (pkt. 1 wyroku).

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 98 kpc. W niniejszej sprawie Sąd w całości oddalił powództwo wytoczone przez powoda. Dlatego też to powód jest tą stroną procesu, która przegrała przedmiotową sprawę, w związku z tym obowiązana jest zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu. W skład kosztów należnych pozwanej wchodzi kwota 2.400 złotych z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego (§ 2 w zw. z § 5 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu, Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda

2.  Wezwać pełnomocnika pozwanej do zapłaty opłaty kancelaryjnej w wysokości 6 złotych;

3.  Po uiszczenia opłaty wymienionej w pkt. 2, kopię wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej.