Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Danuta Flinik

Sędziowie SSO Piotr Kupcewicz - sprawozdawca

SSR del. do SO Łukasz Bem

Protokolant sekr. sądowy Anna Jagieło-Pick

przy udziale Janusza Bogacza Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 21 listopada 2014 r.

sprawy M. P. s. J. i H. ur. (...) w I.

oskarżonego z art. 244 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 25 czerwca 2014 r. sygn. akt VI K 145/14

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności (punkt 2) i w przedmiocie orzeczonej grzywny (punkt 3); w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

sygn. akt IV Ka 887/14

UZASADNIENIE

M. P. został oskarżony o to, że w dniu 31 marca 2014 roku w I. na ul. (...) kierował w ruchu lądowym samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) wbrew zakazowi prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonym wobec niego wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu VIII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Mogilnie za sygn. akt VIII K 411/13 z dnia 6 listopada 2013 roku obowiązującemu na okres pięciu lat, tj. od 14.11.2013 roku do 14.11.2018 roku

tj. o czyn z art. 244 kk

Wyrokiem zaocznym z dnia 25 czerwca 2014 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VI K 145/14, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu uznał oskarżonego M. P. za winnego popełnienia czynu opisanego wyżej, tj. przestępstwa z art. 244 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie - na postawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt. 1 kk - warunkowo zawiesił na okres 5 lat; na podstawie art. 71 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych każda; zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Z wyrokiem nie zgodził się oskarżyciel publiczny, który w apelacji zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę przeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na błędnym ustaleniu, że w stosunku do oskarżonego istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna uzasadniająca wymierzenie mu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, podczas gdy należyta ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosków przeciwnych. Podnosząc ten zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary 6 miesięcy pozbawienia wolności i utrzymanie w mocy wyroku w pozostałej części.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna i prowadzić musiała do zmiany zaskarżonego wyroku zaocznego w kierunku postulowanym w środku zaskarżenia.

Rację ma Autor apelacji wskazując, że sporządzając pisemne uzasadnienie, sąd a quo w sposób niezwykle lakoniczny wskazał powody, dla których uznał, iż możliwe jest orzeczenie wobec oskarżony kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, w szczególności, iż w sprawie zachodzą przesłanki z art. 69 § 1 i 2 k.k. W istocie ograniczył się tylko do stwierdzenia, że sam fakt skazania, wpłynie na oskarżonego wychowawczo i w przyszłości będzie przestrzegał on porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa. Sąd meriti nie wskazał, z czego to przekonanie wywodzi, zaś w realiach przedmiotowej sprawy jest ono po prostu w sposób oczywisty błędne.

Zgodnie z przepisem art. 69 § 1 k.k. sąd może warunkowo zawiesić wykonanie m.in. kary pozbawienia wolności, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Cele kary wskazane są w treści przepisu art. 53 k.k. - zapobiegawcze, wychowawcze oraz kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. W przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary ustawodawca wskazuje na pierwszeństwo celu zapobiegawczego, polegającego na powstrzymaniu skazanego od popełnienia kolejnego przestępstwa. O pozytywnej prognozie, uzasadniającej zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary, decyduje zaś całościowa ocena przesłanek wskazanych w art. 69 § 2 k.k. - postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Wcześniejsza karalność nie wyklucza możliwości zastosowania wobec skazanego dobrodziejstwa wynikającego z treści przepisu art. 68 k.k. i nast. jednak oczywiście jest to istotna okoliczność, która musi być uwzględniona przez sąd meriti, decydujący o sposobie wykonania orzeczonej kary.

Odnosząc te uwagi do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że rację ma prokuratur wskazując, że wcześniejsza karalność sądowa oskarżonego nie pozwala uznać, by zachodziła wobec niego pozytywna prognoza kryminologiczna, zaś dla realizacji celów kary niezbędne jest orzeczenie wobec niego kary bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Oskarżony w przeszłości był już czterokrotnie karany sądownie, w tym za przestępstwa podobne (por. karta karna k.48-49). Za każdym razem był karany na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. To, że mimo orzekania takich kar popełniał kolejne przestępstwa, jest dowodem, że instytucja warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w jego przypadku nie odnosi swego wychowawczego skutku, nie powstrzymuje go od popełniania kolejnych przestępstw, ale wręcz przeciwnie – utwierdza go w przekonaniu o faktycznej bezkarności, braku wymiernych dolegliwości za naruszenia porządku prawnego, których się dopuszcza. Wskazać również należy, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, który w przedmiotowej sprawie oskarżony naruszył, został orzeczony wobec niego wyrokiem z 6 listopada 2013 roku, a więc wydanym niespełna pięć miesięcy przed datą czynu, którego dopuścił się w przedmiotowej sprawie. Oskarżony zakaz ten naruszył do tego będąc w okresach próby, wynikających nie tylko z wyroku z dnia 6 listopada 2013 roku, ale również wcześniejszego wyroku z dnia 22 listopada 2011 roku, którym został skazany za czyn z art. 207 § 1 k.k. Skoro więc mając świadomość, że zwłaszcza w tym okresie powinien w sposób szczególny przestrzegać porządku prawnego, oskarżony popełnia kolejne, umyślne przestępstwo, nie sposób uznać, że kolejny raz można poprzestać na orzeczeniu wobec oskarżonego kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

W toku postępowania nie ustalono, by jakiekolwiek inne okoliczności, o których mowa w treści przepisów art. 69 § 1 i 2 k.k., uzasadniały warunkowe zawieszenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Mając powyższe na względzie należało uznać, że tylko kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania pozwoli na realizację wobec oskarżonego celów kary, przede wszystkim pozwoli na uzmysłowienie oskarżonemu naganności jego postępowania, nieuchronności kary za takie postępowanie, co daje nadzieję na powstrzymanie go od dalszych naruszeń prawa w przyszłości. Należało więc zmienić zaskarżony wyrok poprzez uchylenie rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, czego dalszą konsekwencją była też konieczność uchylenia rozstrzygnięcia w przedmiocie grzywny, orzeczonej na podstawie przepisu art. 71 § 1 k.k.

Mając na uwadze przytoczoną wyżej argumentację, przy braku okoliczności, które należy brać pod uwagę z urzędu (art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.), sąd zmienił zaskarżony wyrok w zakresie wyżej wskazanym, zaś w pozostałej części jako trafny utrzymał go w mocy (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.).

Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe uwzględniając aktualną sytuację majątkową (art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z 1973 r. o opłatach w sprawach karnych – t. jedn. Dz. U z 1983 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.). Wydatkami postępowania odwoławczego, w związku ze zwolnieniem oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych, obciążono Skarb Państwa (art. 626 § 1 k.p.k.).