Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: L. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 5 maja 2014 r., znak: (...)

w sprawie: L. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu L. B. prawo do emerytury od dnia(...)r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VI U 1385/14

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił powodowi L. B. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS bowiem, że ubezpieczony, spełniający pozostałe warunki do uzyskania emerytury, nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc że pracował w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. od 1.08.1972 r. do 26.04.1977 r. i od 2.05.1979 r. do 31.03.1992 r.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony zatrudnił się w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. w charakterze montera po ukończeniu szkoły zawodowej w zawodzie ślusarza. (...) Przedsiębiorstwo (...) w B. prowadziło prace montażowe konstrukcji metalowych a w szczególności kominów, wież, klatek schodowych oraz zbiorników w zakładach przemysłowych, głównie chemicznych a także prace remontowe głównie w zakładach chemicznych. Od początku pracował jako monter. Ubezpieczony ukończył kurs montera urządzeń ślizgowych w 1973 r. a w 1974 r. kurs montera urządzeń kominowych. Ubezpieczony nigdy nie pracował jako ślusarz ani jako robotnik budowlany, mimo, ze w jego aktach osobowych znajdowały się zapisy w angażach o zajmowaniu takich stanowisk. Ubezpieczony w spornym okresie pracował przy budowie kominów przemysłowych budowie kominów w G., w Z., w S., w T. i w B., przy remoncie elewatora w J. i G. przy budowie konstrukcji żelbetowej. Ubezpieczony pracował przy budowie kominów przemysłowych wykonując czynności montera, zbrojarza i to była jego stala praca w pełnym wymiarze czasu pracy wydłużonym do 11, 12 godzin. Podobnie stałą pracą ubezpieczonego była praca przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości w wymienionych miejscowościach. W 1975 r. ubezpieczony był na kontrakcie w (...) i pracował przy montażu komina przemysłowego, w 1982 r. pracował na kontrakcie w (...) przy budowie zbiorników metodą ślizgową czyli przy montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości. W 1987 i 1988 r. w(...) ubezpieczony pracował przy remoncie kotłów na elektrowni. Po 31.03.1992 r. ubezpieczony pracowałem u następcy prawnego dotychczasowego pracodawcy w Spółce (...) nadal jako monter konstrukcji kominowych w okresach od 1.04.1992 r. do 30.04.1995r., od 1.08.1996 r. do 16.05.1995 r. i od 18.05.1997 r. do 31.12.1998 r. m.in. budował komin w miejscowości K.. Ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę w szczególnych warunkach. Pełnił tez w pewnym okresie funkcję brygadzisty na budowie w K., ale pracował na równi z innymi pracownikami.

Na pytanie pełnomocnika organu rentowego:

dowód: umowa o pracę powoda, angaże zmieniające wysokość wynagrodzenia w aktach osobowych, zeznania powoda k.30.

Razem z powodem na wielu budowach m.in. przy budowie w Elektrociepłowni (...), budowie silosów w G. w G. przy remontach pieców kosowniczych w jednej brygadzie z powodem pracowali świadkowie - R. K. i H. W., zatrudnieni jako monterzy, którzy wykonywali, podobnie jak powód prace monterskie konstrukcji metalowych na wysokości. Pracownikom wykonującym prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości wypłacano dodatki za prace w warunkach szkodliwych i podawano posiłki regeneracyjne. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.05.1994r. wskazujące, że powód wykonywał prace pomocnicze i inne na wysokości przy budowie i remontach kominów przemysłowych oraz monterskie przy montażu urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości powołując zarówno wykaz A jak i wykaz C z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. wystawił powodowi likwidator (...) Przedsiębiorstwa (...) w B. – W. G., w czasie gdy powód był zatrudniony u następcy prawnego dotychczasowego pracodawcy - Przedsiębiorstwie (...) – Spółka z o.o. w B., gdzie pracował na tym samym co dotychczas stanowisku- montera-spawacza.

dowód: zeznania świadków R. K. i H. W. zeznania ubezpieczonego e-protokół k.27 verte, karty wynagrodzeń w aktach osobowych powoda, świadectwo pracy w szczególnych warunkach w aktach osobowych, świadectwa pracy powoda w aktach rentowych

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), akt rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków : R. K. i H. W. i zeznań ubezpieczonego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków bowiem pracownicy ci pracowali razem z powodem, ich zeznania oparte na własnych obserwacjach były zgodne ze sobą, spójne z zeznaniami powoda i znajdowały potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Zeznaniom ubezpieczonego, które korelowały z zeznaniami świadków Sąd dał więc również wiarę.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2).

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączniku do tego rozporządzenia – wymieniającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego w wykazie A, dziale V pkt 2 jako prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, wymieniono prace przy budowie oraz remoncie chłodni kominowych i kominów przemysłowych a w punkcie 5 prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, pozwala na przyjęcie, że przez cały okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach o której mowa w wykazie A dział V punkt 2 ( prace przy budowie oraz remoncie chłodni kominowych i kominów przemysłowych) i punkcie 5 ( prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. Okres ten do 31.03.1992 r. wynosił ponad 15 lat a dodatkowo został przedłużony o zatrudnienie w spółce z o.o. (...). W tej sytuacji uznać należało, że ubezpieczony posiada wymagany przepisami ustawy emerytalnej staż pracy w szczególnych warunkach do uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r.

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał powodowi prawo do emerytury od momentu spełnienia wszystkich warunków, w tym warunku w postaci osiągnięcia wieku 60 lat.

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na to, że w zaświadczeniu o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach nie wskazano charakteru pracy z powołaniem na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co wymagało przeprowadzenia przed Sądem postępowania dowodowego w celu ustalenia charakteru czynności powoda w spornym okresie.

SSO Ewa Milczarek