Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2014 r. na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości Młyn (...) Spółka Jawna w M.

przeciwko A- (...) spol.s.r.o. w N. H.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Gospodarczego w Rzeszowie

z dnia 30 sierpnia 2013 r., sygn. akt VI GC 251/11

I.  z m i e n i a zaskarżony wyrok w pkt IV w ten sposób, że
z a s ą d z a od pozwanego A- (...) spol.s.r.o. w N. H. na rzecz powoda Syndyka Masy Upadłości Młyn (...) Spółka Jawna w M. kwotę 35.839,30 zł (trzydzieści pięć tysięcy osiemset trzydzieści dziewięć złotych 30/100) tytułem części kosztów procesu,

II.  o d d a l a apelację w pozostałej części,

III.  z a s ą d z a od powoda Syndyka Masy Upadłości Młyn (...) Spółka Jawna w M. na rzecz pozwanego A- (...) spol.s.r.o. w N. H. kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Powód Młyn (...) spółka Jawna w M. wniósł o zapłatę kwoty 157.951,8 zł z odsetkami od kwot z faktur szczegółowo wymienionych w pozwie . W uzasadnieniu wskazał, że kwoty w fakturach to wynagrodzenie za przewozy zrealizowane na trasie Polska – Słowacja i Słowacja – Polska , zgodnie z wytycznymi pozwanego .

Pozwany (...) spol. S.r.o w N. H. wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany zanegował wysokość wystawionych faktur . Nadto zakwestionował prawidłowość wykonanych przez powoda zleceń co – według pozwanego – miało skutkować poniesieniem przez niego szkody . W związku z tym pozwany podniósł zarzut potrącenia : kwoty 59.890,74 zł z tytułu niezapłaconej przez powoda faktury dotyczącej odbioru nafty, kwoty 9.850 euro tytułem odszkodowania i kwoty 40.000 zł tytułem odszkodowania .

Pismem z dnia 13.09.2011 r. powód ograniczył żądanie pozwu do kwoty 142.065,32 zł – w związku z dokonaniem przez pozwanego w toku sporu zapłaty kwoty 15.886,54 zł .

Wyrokiem z dnia 30.08.2013 r. Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy ( sygn. VI Gc 251/11 ) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 107.523,09 zł z ustawowymi odsetkami od kwot :

- 22.986,16 zł od dnia 8 września 2012 r.

- 25.114,08 zł od dnia 28 lipca 2011 r.

- 18.925,05 zł od dnia 4 sierpnia 2011 r.

- 18.470,84 zł od dnia 9 sierpnia 2011 r.

- 16.321,50 zł od dnia 18 sierpnia 2011 r. – do dnia zapłaty, umorzył postępowanie co do kwoty 15.866,54 zł, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16.515 zł tytułem zwrotu kosztów procesu .

Powyższy wyrok Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

Za zrealizowane usługi transportowe na rzecz pozwanego powód wystawił 8 faktur VAT, określając w nich jako nabywcę pozwanego : nr (...) na kwotę 31.329,30 zł , nr (...) na kwotę 57.866,90 zł, nr (...) na kwotę 41.629,20 zł, nr (...) na kwotę 76.492 zł , nr (...) na kwotę 39.897,36 zł , nr (...) na kwotę 27.182,40 zł, nr (...) na kwotę 43.134 zł i nr (...) na kwotę 16.321,50 zł.

Biorąc pod uwagę stanowisko pozwanego przedstawione odpowiedzi na pozew, Sąd dokonał weryfikacji należności określonych w/w fakturach.

Sąd wskazał, że powód dochodząc wynagrodzenia za wykonaną usługę przewozową obowiązany był wykazać : fakt wykonania przewozu, ilość ton przewiezionego towaru z określeniem jego rodzaju, uprawnienie do naliczenia za to określonej stawki .

Na podstawie analizy przeprowadzonych w sprawie dowodów ( karty drogowe, CMR, zeznania powoda i świadka J. T.) Sąd ustalił, że faktury powoda nie odzwierciedlały rzeczywistego stanu rzeczy w zakresie przedmiotu przewozu oraz ustalonej stawki na przewóz. Poza fakturą nr (...) – wyliczone przez powoda wynagrodzenie było zawyżone . Sąd wskazał w uzasadnieniu wyroku, jakie powodowi przysługiwało wynagrodzenie za poszczególne faktury uwzględniając tonaż towaru, stawkę za dany rodzaj przewozu w zależności od tego, czy przewóz miał miejsce „tam i z powrotem” .

Sąd uznał , że zasadny jest zarzut pozwanego potrącenia kwoty 55.000 zł z tytułu niezapłaconej przez powoda faktury dotyczącej odbioru nafty. Powód był obowiązany uwzględnić tę okoliczność precyzując ostateczną wysokość należności z poszczególnych faktur , to zresztą powód uczynił wskazując, ile z kwoty 55.000 zł zalicza na zapłatę faktur objętych pozwem .

Sąd Okręgowy po zweryfikowaniu wynagrodzenia należnego powodowi z ośmiu faktur , dokonał ich rozliczenia wskazując, jaka należy się powodowi ostateczna kwota z faktur , które przedłożył w sprawie i w rozliczeniu uwzględnił kwotę 55.000 zł, o której mowa wyżej . Sąd przedstawił to rozliczenie w uzasadnieniu wyroku w formie tabelarycznej na stronie 19 (k. 1642).

Sąd nie uznał zasadności zarzutu potrącenia zgłoszonego przez pozwanego kwot odszkodowania 9.850 euro i 40.000 zł .

W wyniku dokonanych rozliczeń Sąd ustalił, że powodowi należy się kwota 101.817,69 zł tytułem wynagrodzenia za wykonane przewozy i kwotę tę zasądził wraz z odsetkami od kwot i dat szczegółowo sprecyzowanych w pkt. I wyroku. Nadto Sąd skapitalizował odsetki , których powód dochodził od należności zapłaconych z opóźnieniem wynikających z faktury nr (...) (97,35 zł) i z faktury(...) ( 5524,18 zł).

Postępowanie co do kwoty 15.886,54 zł Sąd umorzył na podstawie art. 355 kpc z uwagi na to, że kwotę tą pozwany zapłacił powodowi w toku sporu i powód w tym zakresie ograniczył żądanie pozwu .

Powództwo w pozostałym zakresie Sąd oddalił jako niewskazane .

Orzekając o kosztach procesu Sąd wskazał, że orzeczenie o kosztach nie obejmuje kwoty 33.077,73 zł, co do której nakazano ściągnięcie jej od powoda postanowieniem z dnia 3 lipca 2012 r. Na etapie wydawania wyroku kwota ta od powoda nie została ściągnięta, powód jej nie zapłacił , a więc kosztu tego nie poniósł .

Powyższy wyrok powód zaskarżył apelacją w części oddalającej powództwo ( pkt. III wyroku) i w części orzekającej o kosztach postępowania ( pkt. IV wyroku ).

Powód zarzucił :

1.  naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w szczególności poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów oraz nie dokonania przez Sąd wszechstronnego rozważenia całości materiału dowodowego, co w efekcie doprowadziło do dokonania przez Sąd istotnych błędów w ustaleniach faktycznych,

2.  naruszenie art. 98 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie , a w efekcie pominięcie w rozstrzygnięciu kwestii związanej z kwotą 33.077,73 zł kosztów biegłego,

3.  naruszenie art. 6 kc poprzez jego niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie , a w efekcie uznanie, że w niniejszej sprawie to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia zarówno wysokości wynagrodzenia tak co do zasady, jak i wysokości, a nadto prawidłowości zastosowanych stawek . Sąd nie wziął pod uwagę, że pozwany uznał roszczenie poprzez podpisania faktur VAT oraz częściową zapłatę określonych w nich należności .

Pozwany w odpowiedzi na apelację powoda wniosło jej oddalenie . W uzasadnieniu wskazał, że Sąd dokonał nieprawidłowego wyliczenia zasądzonej należności.

W postępowaniu międzyinstancyjnym została zgłoszona upadłość likwidacyjna powoda. Syndyk Masy Upadłości złożył oświadczenie z dnia 16.04.2014 r., że wstępuje do sprawy po stronie powoda ( k. 1737).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd art. 233 § 1 kpc wymaga wykazania , że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów.

Powód w istocie nie wskazuje i nie wyjaśnia , w czym upatruje naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. Ze sformułowania zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc staje się wynikać, że powód utożsamia naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów z błędnymi ustaleniami faktycznymi . Błędne ustalenia faktyczne mogą jedynie być konsekwencją wadliwej oceny materiału dowodowego. Na czym konkretnie wadliwość tej oceny polega – powód jednak nie wskazuje .

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc należało uznać za nietrafny .

Odnośnie naruszenia zarzutu art. 6 kc :

Uregulowanie przepisu art. 6 kc stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje , kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia . Przepis art. 6 kc zawiera jedynie ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu i określa reguły dowodzenia, nie stanowi natomiast samodzielnej podstawy rozstrzygnięcia , wobec czego powołanie go w apelacji nie może być skuteczne bez wskazania przepisu prawa materialnego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia i konkretyzującego rozkład ciężaru dowodu w danym wypadku . O naruszeniu przepisu art. 6 kc można by mówić dopiero wówczas, gdy Sąd orzekający przypisał obowiązek dowodowy innej stronie niż tej, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne .

Z uzasadnienia apelacji wynika, że powód stoi na stanowisku, że w okolicznościach faktycznych sprawy pozwany – poprzez podpisanie faktur i częściową ich zapłatę uznał swój dług wobec powoda , co skutkuje , zdaniem powoda – przerzuceniem na pozwanego ciężaru dowodu w toczącym się procesie powinien wykazać, że dług nie istnieje .

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska skarżącego, że w niniejszej sprawie doszło do uznania niewłaściwego długu . Fakt podpisania faktur nie stanowi uznania roszczenia . Faktura jest dokumentem księgowym i nie stanowi źródła stosunku cywilnoprawnego .

Zarzuty podniesione przez pozwanego w odpowiedzi na apelację powoda są bezprzedmiotowe, bowiem pozwany nie złożył apelacji od wyroku.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 98 kpc.

Zarzut powoda należy uznać za uzasadniony .

Jest bezsporne, że powód występując ze sporem przeciwko podmiotowi zagranicznemu zobowiązany był przedłożyć dokumenty przetłumaczone na język strony pozwanej . Koszt tłumacza jest wydatkiem stanowiącym element kosztów sądowych .

W niniejszej sprawie wydatek na tłumaczenie dokumentów był znaczny . Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 24.04.2012 r. przyznał biegłemu tłumaczowi wynagrodzenie w kwocie 38.077,73 zł (k. 374). Odpis tego postanowienia Sąd doręczył obu stronom i żadna ze stron tego postanowienia nie zaskarżyła. Powód uiścił zaliczkę na koszty tłumaczenia jedynie w kwocie 5000 zł . Nie zadośćuczynił wezwaniu Sądu o uzupełnienie brakującej kwoty zaliczki 33.077,73 zł. W efekcie Sąd Okręgowy – przed wydaniem wyroku – wydał postanowienie o nakazaniu ściągnięcia od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Rzeszowie kwoty 33.077,73 zł i nadał temu postanowieniu klauzulę wykonalności, co skutkowało wszczęciem egzekucji.

Nie ma racji Sąd Okręgowy pomijając kwotę 33.077,73 zł przy rozliczeniu kosztów. Koszty tłumaczenia to wydatki zaliczone do kosztów sądowych .

Poza wyjątkami przewidzianymi w kpc – w procesie obowiązuje generalna zasada, iż strona przegrywająca sprawę ponosi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw ( art. 98 kpc ). Koszty procesu obejmują koszty sądowe: opłaty sądowe i wydatki .

W niniejszej sprawie rozstrzygnięcie o kosztach procesu powinno być oparte na przepisie art. 100 kpc, ponieważ powód – jak wynika z sentencji wyroku - sprawę wygrał częściowo, a więc koszty procesu powinny być rozdzielone stosownie do wyniku sporu .

Powód ostatecznie wygrał spór w 75% ( zaokrąglając do pełnych procentów). Oznacza to, że obciąża go 25% wszystkich kosztów procesu, zaś pozwany obowiązany jest ponieść 75% tych kosztów. Koszty powoda stanowi : opłata sądowa od pozwu – 7.898 zł, koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 3.617 zł i 38.077,73 zł wydatków na tłumaczenie , łącznie – 49.592,73 zł .

Koszty pozwanego to koszty zastępstwa procesowego z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 3.617 zł, opłata od wniesionej apelacji od wydanego przez Sąd Okręgowy wyroku częściowego – 604 zł i koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wywołanym wydaniem wyroku częściowego - 1200 zł, łącznie 5.421 zł . Koszty obu stron to kwota 55.013,73 zł, z czego 25% tj. 13.753,40 zł obciąża powoda, a 75% - tj. 41.260,30 zł – pozwanego . W związku z tym, że pozwany poniósł koszty 5.421 zł, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 35.839,30 zł ( 41.260,30 zł – 5.421 zł ) .

Pozostawienie rozstrzygnięcia o kosztach procesu nieuwzględniające wydatku w postaci kosztów tłumaczenia w kwocie 33.077,73 zł byłoby sprzeczne z zasadą rozdzielenia kosztów stosownie do wyniku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc .