Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa H. G.

przeciwko J. G. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 17 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 822/13

oddala apelację.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 628/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 grudnia 2013r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa H. G. przeciwko J. G. (1) o zapłatę i zobowiązanie oddalił powództwo.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 27 maja 2002 r. H. G. i J. G. (1) zawarli związek małżeński, który trwa do chwili obecnej. Małżonkowie pozostają we wspólności ustawowej. W toku jest postępowanie w sprawie o rozwód, wszczęte z powództwa H. G. w dniu 4 września 2013 r., sygn. akt I C 1529/13 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.

Małżonkowie zamieszkują w lokalu nr (...), położonym przy ulicy (...)w T.należącym do zasobów mieszkaniowych Gminy Miasta T., pozostającym w zarządzie (...) Sp. z o.o.w T.składającym się z 2 pokoi i kuchni, o powierzchni użytkowej 50 metrów kwadratowych, którego najemcą jest H. G.. Małżonkowie są skłóceni i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego.( niesporne).

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2011 r., wydanym w sprawie sygn. akt III RC 647/10, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. zasądził od J. G. (1)na rzecz H. G.kwotę po 400 złotych miesięcznie tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, poczynając od dnia 14 grudnia 2010 r., oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Wyrokiem częściowym z dnia 17 października 2011 r., sygn. akt II Ca 417/11, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. oddalił apelację pozwanego co do świadczeń alimentacyjnych za okres do dnia 7 sierpnia 2011 r. i zawiesił postępowanie odwoławcze w sprawie co do świadczeń od dnia 8 sierpnia 2011 r. do czasu zakończenia postępowania o rozwód w sprawie sygn. akt I C 1045/11 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.

H. G., lat 66, utrzymuje się z emerytury w kwocie 730 złotych netto oraz z alimentów w kwocie po 400 złotych miesięcznie, płaconych przez męża. Uzyskała ona orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.(dowód : zeznania H G. k 139v - 140, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k 6 ).

Małżonkowie G.posiadają zaległości w regulowaniu czynszu najmu, które wynosiły 1430,21 złotych według stanu na sierpień 2013 r. W latach : 2012 -2013 H. G.korzystała z dodatku mieszkaniowego, uiszczanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w T.i stanowiącego - w przybliżeniu -połowę należności z powyższego tytułu. Pozostałe wpłaty dokonywane były wyłącznie przez J. G. (1)w wysokości - co do zasady - połowy czynszu najmu, należnego (...) Sp. z o.o.w T.

W dniu 3 lipca 2012 r. H. G.zawarła umowę pożyczki ze (...)z siedzibą w G.Oddział w T.którą samodzielnie spłaca po 329,68 złotych miesięcznie, w ratach pobieranych z jej emerytury. Nie posiada zaległości z powyższego tytułu.

W 2013 r. J. G. (1) zapłacił za dostarczone paliwo gazowe, szacunkowo, 4 * po 21 złotych, natomiast jego żona nie ponosiła świadczeń z tego tytułu. Powstała nieuregulowana przez małżonków niedopłata w wysokości 234,92 złotych.

Wszelkie inne opłaty, należne za 2013 r., ( spłata raty z tytułu nabycia pralki, opłaty na rzecz (...) SA w G., należność za dostawę energii elektrycznej ), małżonkowie regulowali po połowie, nie dopuszczając się zadłużeń z powyższych tytułów. ( dowód : zeznania J. G. k 140v - 141, przekazy pocztowe k 106 - 107, potwierdzenia nadania k 19, faktury k 80 - 82 ).

J. G. (1) utrzymuje się z renty inwalidzkiej III grupy w kwocie po 1256,76 złotych, z której to kwoty potrącane są alimenty, należne jego żonie a egzekwowane w postępowaniu egzekucyjnym. Dorabia do renty jako taksówkarz z dochodami co najmniej po 1000 złotych netto miesięcznie.

Do końca 2012 r. małżonkowie posiadali wspólne konto w Banku (...) SA, zasilane świadczeniami emerytalno - rentowymi ich obojga, z którego regulowane były - do lipca tegoż roku - wszelkie opłaty, z pominięciem należności za dostawę gazu i energii elektrycznej. Konto zostało zlikwidowane z inicjatywy J. G. (1), który od sierpnia 2012 r. przekazywał żonie należności z tytułu czynszu i opłat z nim związanych a obecnie przesyła je za pośrednictwem Poczty.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko pozwanego i przyjął, że w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżonków G. niedopuszczalne są na drodze sądowej ich rozliczenia majątkowe z tytułu wspólnego zamieszkiwania oraz spłaty pożyczek czy kredytów.

Cechą wspólności majątkowej łącznej, której podlegają m.in. strony niniejszego procesu, jest nieokreśloność przysługujących im udziałów w majątku wspólnym ( odmiennie, niż przy współwłasności w częściach ułamkowych ). Ponadto, dopóki trwa wspólność, dopóty żadne z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, ani nie może rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który mu przypadnie po ustaniu wspólności, ani rozporządzać udziałem w przedmiocie należącym do majątku wspólnego ( art. 35 k.r.o. ).

Zgodnie z art. 31 par. 1 i 2 k.r.o. do majątku wspólnego należą m.in. dochody z tytułu działalności zarobkowej oraz świadczenia emerytalno - rentowe, uzyskiwane przez strony procesu, a także nabyte przez nie przedmioty majątkowe, w tym ruchomości.

Z poczynionych ustaleń wynika, że oboje małżonkowie partycypują w kosztach utrzymania mieszkania, ponosząc opłaty związane z czynszem najmu, oraz należności za dostarczanie paliwa gazowego, energii elektrycznej, a także spłacając - w ratach - pożyczkę, pobraną na zakup pralki. Pozwany ponadto uiszcza - co do zasady - połowę czynszu najmu, natomiast H. G. korzysta w tym zakresie z dodatku mieszkaniowego. Wyciągi z kont (...) Sp. z o.o. za lata 2011, 2012 i 2013 nie potwierdzają stanowiska powódki o zaleganiu z zapłatą czynszu za sierpień -grudzień 2012 r. na kwotę dochodzona w pozwie. Natomiast wskazują one na zaległość z powyższego tytułu, wynoszącą - na koniec 2012 r. - kwotę 46,10 złotych, a według stanu na sierpień 2013 r. - kwotę 1430,21 złotych. Z pisma powódki z k 95 wynika, że zaległość ta została pomniejszona o kwotę 300 złotych, uregulowaną przez pozwanego w dniu 29 sierpnia 2013 r.

Zgodnie z art. 27 k.r.o. oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Przepis ten stwarza możliwość wystąpienia na drogę sądową o zasądzenie alimentów od małżonka, co też powódka uczyniła. W razie zmiany sytuacji jednego z małżonków albo zmiany położenia obojga z nich powódka może ubiegać się o podwyższenie alimentów, powołując się np. na okoliczność zaprzestania regulowania stałych opłat i rat pożyczek ( kredytów ) ze wspólnego konta i nierównej partycypacji w kosztach utrzymania mieszkania oraz zaniechania spłaty długów przez pozwanego. Przepis ten stanowi jedyną znaną Sądowi podstawę do rozliczeń między małżonkami z tytułu spełnienia świadczenia z zobowiązania zaciągniętego przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. W takiej sytuacji i w myśl art. 31 par. 1 k.r.o. oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania o cechach wyżej określonych. Nadmienić należy, że z zeznań pozwanego i załączonych przez powódkę dokumentów wynika, że tylko ona w nich figuruje a zatem - przypuszczalnie - tylko powódka jest stroną umów zawieranych z poszczególnymi wierzycielami, których przywołuje.

„ Rozliczenia między małżonkami z tytułu spełnienia przez jedno z nich świadczenia z zobowiązania zaciągniętego w sprawach zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny powinny nastąpić na zasadzie art. 27 k.r.o. Rozmiar roszczenia regresowego zatem wyznacza stosunek, w jakim każde z małżonków obowiązane jest przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny. Nie może natomiast znaleźć zastosowania art. 45 k.r.o., który reguluje problematykę rozliczenia nakładów dokonanych z majątku wspólnego na majątki osobiste małżonków oraz nakładów dokonanych z majątków osobistych na majątek wspólny. Powstanie roszczenia regresowego w chwili spełnienia świadczenia przez jedno z małżonków jednak nie przesądza o tym, czy może ono być dochodzone w czasie trwania małżeństwa. Związek, jaki istnieje między małżonkami, powoduje, że dopuszczalność dokonywania rozliczeń majątkowych powinno się wyłączyć ze względu na możliwość zantagonizowania małżonków „ ( vide str. 101 i 102 - Rozliczenia majątkowe małżonków w stosunkach wzajemnych i wobec osób trzecich, Elżbieta Skowrońska - Bocian, wydanie 6, LexisNexis, Warszawa 2013 ).

Zacytowane wyżej stanowisko E. B.- profesora prawa Uniwersytetu (...)i wieloletniego sędziego Sądu Najwyższego, orzekającej w jego Izbie Cywilnej, Sąd w składzie niniejszym w pełni akceptuje. Autorka powołanej publikacji zwraca ponadto uwagę na fakt, że ustawodawca zdaje się zachęcać małżonków do dokonywania rozliczeń dopiero po ustaniu związku, co wynika z art. 121 pkt 3 k.c, który przewiduje nierozpoczęcie lub zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń przysługujących jednemu z małżonków przeciwko drugiemu z nich przez czas trwania małżeństwa. Tym samym - do czasu ustania wspólności majątkowej - powódce nie przysługuje roszczenie regresowe z art. 376 par. 1 k.c.

Dodać należy, że z akt sprawy nie wynika obowiązek spłacania przez strony kredytu konsolidacyjnego, ani jakiegokolwiek kredytu, czy pożyczki na podstawie umów, zawieranych z bankami. Natomiast powódka przedłożyła aneks do umowy pożyczki, zawartej ze (...)w G., oraz harmonogram jej spłaty.

Roszczenie o zapłatę na rzecz (...) Sp. z o.o.w T.. kwoty 2125, 38 złotych tytułem zaległego czynszu podlega oddaleniu jako pozbawione podstawy prawnej. To Spółka, a nie powódka, jest wierzycielem małżonków z powyższego tytułu, a H. G.nie przysługuje legitymacja procesowa do żądania zapłaty na rzecz podmiotu, który nie jest stroną procesu.

Oddaleniu podlega także roszczenie o zobowiązanie pozwanego do uiszczania w przyszłości połowy czynszu najmu i opłat z nim związanych, do spłacania połowy kolejnych rat kredytu konsolidacyjnego oraz do ponoszenia - po połowie - kosztów opłat pocztowych jako niezasadne i pozbawione podstawy prawnej. Jeśli przyjąć, że roszczenie to zostało wywiedzione z art. 189 k.p.c, to należy je oddalić z braku interesu prawnego powódki do wytoczenia powództwa o ustalenie, w trybie z niego wynikającym, oraz z braku pozostałych jego przesłanek. Przepis ten dotyczy bowiem ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa a zatem roszczeń odmiennych od zgłoszonego w pozwie. Nadmienić należy, że uwzględnienie tegoż roszczenia naruszałoby uprawnienia tych wierzycieli, względem których małżonkowie odpowiadają solidarnie, wynikające z art. 366 par. 1 k.c. Stanowi on, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników ( solidarność dłużników ). Z paragrafu 2 powołanego przepisu wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji.

Na oryginale właściwe podpisy