Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Anna Werner-Dudek

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2013 r. w Kaliszu

odwołania L. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 24 kwietnia 2013 r. Nr (...)

w sprawie L. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 kwietnia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.odmówił L. R.prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych, albowiem wnioskodawca nie osiągnął wymaganego okresu takiej pracy. Tym samym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w (...)w Odolanowie w okresie 01.10.1987 r. – 23.11.1987 r., albowiem wnioskodawca nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie złożył L. R. wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu pracy wykonywanej w okresie 01.10.1987 r. – 22.11.1987 r. jako okresu pracy w warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący L. R., urodzony dnia (...), w okresie 01.10.1987 r. – 22.11.1987 r. był pracownikiem (...)w O. (1) zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS)

W dokumentach zgłoszeniowych pracowników do ubezpieczenia za miesiące październik i listopad 1987 r. pracodawca wskazał odwołującego jako zatrudnionego w charakterze pracownika fizycznego. Takie stanowisko wskazane było przy nazwiskach innych pracowników.

(dowód: deklaracje zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia społecznego)

W zakresie działalności firmy (...)mieściło się przetwórstwo ryb – głównie ich wędzenie. Świeże ryby przywożone były z O.Jednorazowy transport w ilości kilku ton świeżych ryb wystarczył na kilka dni produkcji przetwórczej w firmie. Kurs z O. (1)do O.w obie strony zajmował czas do kilku godzin. Przetworzone ryby, zasadniczo były odbierane przez odbiorców na miejscu w firmie. Czasami ryby dowożone były transportem firmy na miejsce odbioru. Poza dowozem świeżych ryb i wywozem przetworzonych, zachodziła także konieczność wyjazdu samochodem po drewno do lasu. W firmie początkowo był jeden samochód ciężarowy marki S.. W późniejszym okresie pracodawca kupił kolejne samochody ciężarowe: S., J.i R.. Syn pracodawcy miał uprawnienie do kierowania samochodem ciężarowym.

(dowód: częściowo zeznania świadka J. P.)

Łączny okres składkowy i nieskładkowy odwołującego na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 26 lat 6 miesięcy i 16 dni. Uznany przez ZUS okres pracy w warunkach szczególnych wynosi 14 lat 11 miesięcy i 7 dni. Przypada on na lata 1969 – 71, 1978 – 84 oraz na 1988 r. Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(bezsporne)

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. P. ale tylko w części odnoszącej się do okoliczności wskazujących na profil działalności firmy. Sąd nie dał wiary pozostałej części zeznań tego świadka. W ocenie sądu niewiarygodność zeznań tej osoby wynika z wybiórczego kojarzenia z odwołującym wykonywanych w tej firmie prac transportowych. Z osób, które w tej firmie były zatrudnione świadek zapamiętał poza odwołującym tylko jednego pracownika i to wykonującego zadania majstra. Kolejną osobą, co do której świadek ma wiedzę o pracy u J. C. jest żona świadka. Innych osób świadek nie zapamiętał. W szczególności świadek nie zapamiętał osoby, która wykonywała pracę kierowcy przed zatrudnieniem odwołującego i po odejściu odwołującego z firmy. Brak wiedzy świadka w tym zakresie tłumaczy pośrednio to, że syn pracodawcy oraz zięć pracodawcy mając uprawnienie do kierowania samochodami ciężarowymi sami niejednokrotnie kierowali tymi pojazdami w firmie. Z tej przyczyny to te osoby utrwaliły się w pamięci świadka jako osoby kierujące należącymi do firmy samochodami ciężarowymi. To tłumaczy dlaczego pracodawca zgłaszając odwołującego do ubezpieczenia społecznego wskazał go jako zatrudnionego w charakterze pracownika fizycznego bo tylko do takich prac w danym okresie istniało zapotrzebowanie. Niewykluczone, że pracodawca niejednokrotnie korzystał z posiadanych przez odwołującego uprawnień w zakresie kierowania samochodami ciężarowymi, jednak nie były to zlecenia wydawane stale i obejmujące całą dniówkę. Nie istniała bowiem potrzeba codziennego wykonywania prac transportowych gdyż jak podał świadek zasadą było, że odbiorcy odbierali przerobiony w firmie towar na miejscu w firmie. Nie istniała zatem potrzeba stałego dowożenia przerobionych w firmie ryb do punktu odbioru. Dowóz ryb do przetworzenia odbywał średnio co dwa – trzy dni a sam dojazd i powrót zajmował czas do kilku godzin nie obejmując w zdecydowanej części dniówki roboczej. Niewiarygodne więc były zeznania tego świadka o codziennym i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywaniu przez odwołującego pracy w charakterze kierowcy zwłaszcza, że z racji prowadzonej działalności świadek nie miał warunków do poczynienia spostrzeżeń pozwalających na taką ocenę.

Sąd pominął zeznania świadków: M. D. oraz H. R., albowiem żadna z tych osób nie widziała odwołującego przy kierowaniu pojazdem, a wszelkie podawane w toku rozprawy informacje uzyskane były z danych podawanych przez odwołującego. Oceny takiej nie zmienia nawet i to, że świadek D. przez kilka dni pomagał odwołującemu przy remoncie samochodu. Fakt pracy odwołującego przy naprawie samochodu po wyznaczonych przez pracodawcę godzinach pracy może co najwyżej wskazywać na wykonywanie przez odwołującego pracy mechanika i to w okresie kilku dni. Nie zmienia zajętej na początku oceny także i rozmowa odwołującego ze świadkiem na terenie warsztatów (...), albowiem świadek nawet nie widział jakim środkiem transportu dojechał odwołujący. Odnośnie świadka H. R. to ta osoba w ogóle nie była zorientowana odnośnie warunków przejścia męża do pracy w innej firmie.

Sąd nie dał wiary świadectwu pracy odnośnie zawartej tam wzmianki o zatrudnieniu odwołującego w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Dokument ten wystawiony został w 2013 r. przez osobę prowadzącą działalność do 1995 r. Czynność ta miała miejsce zatem po upływie 18-u lat od zaprzestania prowadzenia działalności i 25 lat po zakończeniu badanego w sprawie zatrudnienia. W warunkach gdy jedynym ujawnionym w sprawie dokumentem obrazującym wskazane odwołującemu stanowisko a wystawianym w okresie zatrudnienia były dwie deklaracje zgłoszeniowe do ubezpieczenia społecznego to wartość dowodowa tej części świadectwa pracy nie miała waloru wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12. 1998 r. o emeryturach i rentach (Dz. U. nr 162 poz.1118 z póz. zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącymi pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ustawy.

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. w myśl uregulowania zawartego w przepisie art. 184 ust. 1 cytowanej ustawy mogą nabyć prawo do emerytury na powyższych warunkach po osiągnięciu wieku określonego w art.32 ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

-

okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

oraz

-

okres składkowy i nieskładkowy wynoszący w przypadku mężczyzn co najmniej 25 lat.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa wyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wiek emerytalny, o którym mowa w art. 32 ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym wyżej przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z przepisem § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (Dz. U. nr 8 poz. 43 z póz. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami składkowymi, okresami nieskładkowymi oraz ewentualnie okresami uzupełniającymi / okresy ubezpieczenia rolniczego, okresy pracy w gospodarstwie rolnym /. W myśl § 4 ust.1 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, przedstawiony przez odwołującego nie pozwala na doliczenie od okresu pracy w warunkach szczególnych uznanego przez ZUS, dalszego okresu takiej pracy zgłoszonego przez odwołującego. Brak jest bowiem, poza przedłożonym przez odwołującego świadectwem pracy, innego dokumentu potwierdzającego pracę odwołującego w firmie prowadzonej przez J. C. w charakterze kierowcy w warunkach gdy wystawiona przez pracodawcę deklaracja wskazuje na zasadniczo inny rodzaj pracy. Same zeznania świadków nie mogły z przyczyn wyżej omówionych być wystarczającym dowodem do uznania badanego okresu za okres pracy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego. Z tej przyczyny brak było zasadniczych powodów aby tylko posiadane przez odwołującego uprawnienia do kierowania określonym rodzajem pojazdów i dotychczasowy staż pracowniczy w firmach przewozowych sprawiły o zatrudnieniu odwołującego jedynie do prac przy kierowaniu samochodami ciężarowymi zwłaszcza – jak wynika z zeznań świadka J. P. – nie było w firmie zapotrzebowania na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywanie przewozu towarów. W tych warunkach zupełnie racjonalne stało się wskazanie odwołującemu pracy w charakterze pracownika fizycznego zwłaszcza, że wynagrodzenie za pracę zdecydowanie było niższe niż stawki wynagrodzenia kierowców w działających wtedy firmach przewozowych. Odwołujący bowiem – co wynika z akt rentowych ( k.8 ) – w firmie zatrudniającego go do czasu przejścia do pracy u J. C. zarabiał niewiele ponad 1,7 razy więcej niż u nowego pracodawcy. U tego pracodawcy odwołujący miał wskazane wynagrodzenie miesięczne na poziomie 14 000 starych złotych co dawałoby roczne wynagrodzenie w granicach 170 000 starych złotych gdy tymczasem za 1986 r. (...) wskazał na zarobki w granicach 258 000 starych złotych. Różnica w zarobkach kiedy odwołujący pracował w (...) wyłącznie jako kierowca a zarobkami u J. C. jest jeszcze większa. Trudno zatem przyjąć, iż odwołujący godził się na zatrudnienie w charakterze kierowcy za zdecydowanie niższą stawkę niż u innych działających na rynku przewoźników. Wskazana w deklaracjach stawka – co do której odwołujący nie zgłosił sprzeciwów gdyż odpowiednie kwoty zostały opatrzone jego podpisem – zasadniczo odpowiadała ówczesnym stawkom wynagrodzenia pracowników nie posiadających specjalnego przygotowania zawodowego albowiem było to wynagrodzenie stanowiące połowę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę pracowników gospodarki uspołecznionej. Według danych GUS ta ostatnia wielkość to kwota 29 184 starych złotych. Już chociażby porównanie tych wielkości wskazuje na wykonywanie w badanym okresie innego rodzaju pracy niż praca kierowcy samochodu ciężarowego.

W tych warunkach odwołanie nie zawierało uzasadnionych podstaw do jego uwzględnienia co prowadziło do jego oddalenia.